Sử 12 bài 20: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc (1953-1954)

Kiến thức kim chỉ nan cuộc kháng chiến toàn nước chống thực dân Pháp kết thúc ( 1953 – 1954 )

Lý thuyết Lịch sử 12 bài 20

Âm mưu mới của Pháp – Mĩ ở đông dương. Kế hoạch Nava

1. Hoàn cảnh lịch sử

– Trải qua 8 năm kháng chiến và kiến quốc, lực lượng kháng chiến của nhân dân ta lớn mạnh đáng kể.

– Pháp bị thiệt hại ngày càng lớn, vùng chiếm đóng bị thu hẹp. Quân Pháp ở vào thế phòng ngự, bị động .- Mĩ can thiệp sâu vào cuộc chiến tranh Đông Dương, tích cực sẵn sàng chuẩn bị sửa chữa thay thế Pháp .2. Kế hoạch Nava- Mục đích : trong 18 tháng giành lấy một thắng lợi quyết định hành động để “ kết thúc cuộc chiến tranh trong danh dự ” .- Nội dung : Kế hoạch gồm hai bước :Bước thứ nhất ( thu – đông 1953 và xuân 1954 ), giữ thế phòng ngự kế hoạch ở miền Bắc, tiến công kế hoạch để bình định miền Trung và Nam Đông Dương .Bước thứ hai ( từ thu – đông 1954 ), chu ển lực lượng ra mặt trận miền Bắc, triển khai tiến công kế hoạch, cố giành thắng lợi quân sự chiến lược quyết định hành động, buộc ta phải đàm phán theo những điều kiện kèm theo có lợi cho chúng và “ kết thúc cuộc chiến tranh trong danh dự ” .

Luyện tập: Âm mưu mới của Pháp – Mĩ ở Đông Dương khi bước vào đông – xuân 1953 – 1954 như thế nào?

Cuộc tiến công kế hoạch đông – xuân 1953 – 1954 và chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954

1. Cuộc Tiến công kế hoạch Đông – Xuân 1953 – 1954Cuối tháng 9 – 1953, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp ở Việt Bắc để bàn kế hoạch quân sự chiến lược Đông – Xuân 1953 – 1954 .

a. Chủ trương

– Nhiệm vụ : hủy hoại địch là chính .- Phương hướng kế hoạch : dữ thế chủ động mở những cuộc tiến công buộc địch phải phân tán lực lượng .

b. Diễn biến

– Ngày 10 – 12 – 1953, một bộ phận quân nòng cốt của ta tiến công thị xã Lai Châu, loại khỏi vòng chiến đấu 24 đại đội địch, giải phóng hàng loạt Lai Châu ( trừ Điện Biên Phủ ) .- Đầu tháng 12 – 1953, liên quân Lào – Việt mở cuộc tiến công địch ở Trung Lào, hủy hoại 3 tiểu đoàn Âu – Phi, giải phóng 4 vạn km2 và thị xã Thà Khẹt ; vây hãm uy hiếp Xavannakhét và địa thế căn cứ Xênô .- Cuối tháng 1 – 1954, liên quân Lào – Việt tiến công địch ở Thượng Lào, giải phóng lưu vực sông Nậm Hu, toàn tỉnh Phongxalì, địa thế căn cứ kháng chiến của nhân dân Lào được lan rộng ra thêm gần 1 vạn km2 .- Đầu tháng 2 – 1954, quân ta tiến công địch ở Bắc Tây Nguyên, loại khỏi vòng chiến đấu 2000 địch, giải phóng toàn tỉnh Kon Tum, một vùng to lớn với 20 vạn dân ; vây hãm, uy hiếp Plâyku .- Để đối phó với cuộc tiến công của ta, Nava đã điều quân tăng viện cho Điện Biên Phủ, Xênô, Luông Phabang, Mường Sài và Plâyku. Kế hoạch Nava trong bước đầu bị phá sản. Thắng lợi của ta trong đông – xuân 1953 – 1954 đã sẵn sàng chuẩn bị về vật chất và niềm tin cho quân dân Nước Ta mở cuộc tiến công quyết định hành động vào Điện Biên Phủ .

2. Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954

– Mục tiêu: tiêu diệt lực lượng địch, giải phóng vùng Tây Bắc, tạo điều kiện cho Lào giải phóng Bắc Lào.

– Diễn biến:

Chiến dịch Điện Biên Phủ được chia làm ba đợt :

• + Đợt 1 (từ 13 đến 17 – 3 – 1954) : quân ta tiến công tiêu diệt các cứ điểm Him Lam và toàn bộ phân khu Bắc. Kết quả, ta loại khỏi vòng chiến 2000 địch.
• + Đợt 2 (từ 30 đến 26 – 4 – 1954) : quân ta đồng loạt tiến công các cứ điểm phía đông khu Trung tâm Mường Thanh như E1, D1, C1, C2, A1… Ta chiếm phần lớn các cứ điểm của địch… Sau đợt này, Mĩ khẩn cấp viện trợ cho Pháp và đe doạ ném bom nguyên tử ở Điện Biên Phủ. Ta kịp thời khắc phục khó khăn về tiếp tế, nâng cao quyết tâm giành thắng lợi.
• + Đợt 3 (từ 1 – 5 đến 7 – 5 – 1954) : quân ta đồng loạt tiến công phân khu Trung tâm Mường Thanh và phân khu Nam, lần lượt tiêu diệt các cứ đề kháng còn lại của địch. Chiều 7 – 5, quân ta đánh vào sở chỉ huy địch. 17 giờ 30 ngày 7 – 5 – 1954, tướng Đờ Caxtơri cùng toàn bộ Ban tham mưu bị bắt. Tập đoàn cứ điểm của địch ở Điện Biên Phủ bị tiêu diệt.

3. Kết quả và ý nghĩa

a. Kết quả

– Cuộc tiến công kế hoạch Đông – Xuân 1953 – 1954 và chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ đã toàn thắng. Quân dân ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 128 200 địch, thu 19. 000 súng những loại, phá 162 máy bay, 81 đại bác, giải phóng nhiều vùng to lớn trong cả nước .- Riêng mặt trận Điện Biên Phủ, ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 16.200 địch, trong đó có một thiếu tướng, bắn rơi và phá huỷ 62 máy bay những loại, thu hàng loạt vũ khí, phương tiện đi lại cuộc chiến tranh .

b. Ý nghĩa : đập tan hoàn toàn kế hoạch Nava, giáng đòn quyết định vào ý chí xâm lược của thực dân Pháp, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh ngoại giao của ta giành thắng lợi.

Tham khảo:

Hiệp định Giơnevơ 1954 về Đông Dương

1. Hội nghị Giơnevơ- Tháng 1-1954, Hội nghị ngoại trưởng 4 nước : Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp họp tại Béclin đã thoả thuận về việc triệu tập một hội nghị quốc tế ở Giơnevơ ( Thụy Sĩ ) để xử lý về yếu tố Triều Tiên và lập lại hoà bình ở Đông Dương .- Ngày 8-5-1954, Hội nghị Giơnevơ mở màn luận bàn về yếu tố lập lại hoà bình ở Đông Dương .

– Ngày 21-7-1954, Hiệp định Giơnevơ được kí kết.

2. Hiệp định Giơnevơ

a. Nội dung

– Các nước tham gia Hội nghị cam kết tôn trọng những quyền dân tộc bản địa cơ bản là độc lập, chủ quyền lãnh thổ, thống nhất và toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ của ba nước Nước Ta, Lào, Campuchia ; cam kết không can thiệp vào việc làm nội bộ của ba nước .- Các bên tham chiến triển khai ngừng bắn, lập lại hoà bình trên toàn cõi Đông Dương .- Các bên tham chiến triển khai cuộc chuyển dời, tập trung quân đội ở hai vùng : Ở Nước Ta, quân đội nhân dân Nước Ta và quân đội viễn chinh Pháp tập trung ở hai miền Bắc-Nam, lấy vĩ tuyến 17 ( dọc theo sông Bến Hải-Quảng Trị ) làm giới tuyến quân sự chiến lược trong thời điểm tạm thời cùng với khu phi quân sự ở hai bên giới tuyến. Ở Lào, lực lượng kháng chiến tập trung ở hai tỉnh Sầm Nưa và Phongxalì. Ở Campuchia, lực lượng kháng chiến phục viên tại chỗ .- Hiệp định cấm việc đưa quân đội, nhân viên cấp dưới quân sự chiến lược, vũ khí quốc tế vào những nước Đông Dương. Các quốc tế không được đặt địa thế căn cứ quân sự chiến lược ở Đông Dương. Các nước Đông Dương không được tham gia vào bất kỳ khối quân sự chiến lược nào và không để những nước khác dùng chủ quyền lãnh thổ của mình vào việc gây cuộc chiến tranh hoặc ship hàng cho mục tiêu xâm lược .- Nước Ta tiến tới thống nhất bằng cuộc tổng tuyển cử tự do trong cả nước, sẽ được tổchức vào tháng 7-1956 dưới sự trấn áp và giám sát của một Uỷ ban quốc tế .- Trách nhiệm thi hành hiệp định thuộc về những người thực kí Hiệp định Giơnevơ và những người kế tục họ .

b. Ý nghĩa

– Mĩ không thực thi được thủ đoạn lê dài, lan rộng ra và quốc tế hoá cuộc chiến tranh ở Đông Dương. Pháp phải chấm hết cuộc chiến tranh, rút quân khỏi miền Bắc và cả nước ta .- Là văn bản pháp lí quốc tế ghi nhận những quyền dân tộc bản địa cơ bản của nhân dân những nước Đông Dương và được những cường quốc cùng những nước tham gia Hội nghị cam kết tôn trọng .- Mốc lưu lại kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 1945 – 1954, miền Bắc trọn vẹn giải phóng .

Xem thêm: Hãy nêu những nội dung cơ bản và ý nghĩa lịch sử của Hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Đông Dương.

Ý nghĩa lịch sử, nguyên do thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp

1. Ý nghĩa lịch sử

– Chấm dứt cuộc cuộc chiến tranh xâm lược, đồng thời chấm hết ách thống trị thực dân của Pháp trong gần một thế kỉ trên quốc gia ta .- Miền Bắc nước ta được giải phóng, chuyển sang tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa, tạo cơ sở để nhân dân ta giải phóng trọn vẹn miền Nam, thống nhất Tổ quốc .- Giáng đòn nặng nề vào tham vọng xâm lược, thủ đoạn nô dịch của chủ nghĩa đế quốc sau Chiến tranh quốc tế thứ hai. Góp phần làm tan rã mạng lưới hệ thống thuộc địa của chúng .- Cổ vũ can đảm và mạnh mẽ trào lưu giải phóng dân tộc bản địa những nước châu Á, châu Phi và Mĩ Latinh .2. Nguyên nhân thắng lợi- Sự chỉ huy sáng suốt của Đảng, đứng đầu là quản trị Hồ Chí Minh, với đường lối chính trị, quân sự chiến lược và đường lối kháng chiến đúng đắn, phát minh sáng tạo .- Toàn dân, toàn quân ta đoàn kết một lòng, gan góc trong chiến đấu, siêng năng trong lao động sản xuất .- Có mạng lưới hệ thống chính quyền sở tại dân chủ nhân dân trong cả nước, có mặt trận dân tộc bản địa thống nhất được củng cố và lan rộng ra, có lực lượng vũ trang ba thứ quân sớm được kiến thiết xây dựng và không ngừng vững mạnh, có hậu phương to lớn, vững chãi về mọi mặt .- Sự liên minh chiến đấu của nhân dân ba nước Đông Dương chống quân địch chung. Sự đống ý, ủng hộ và trợ giúp của Trung Quốc, Liên Xô và của những nước dân chủ nhân dân khác, của nhân dân Pháp và loài người tân tiến .Tham khảo thêm : Phân tích nguyên do thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 1945 – 1954 .

Sơ đồ hóa kiến thức và kỹ năng sử 12 bài 20

Soạn sử 12 bài 20

Hướng dẫn vấn đáp câu hỏi và bài tập trang 156 sách giáo khoaCâu hỏiChứng minh : Chiến thắng Điện Biên Phủ là thắng lợi lớn nhất của ta trong kháng chiến chống Pháp và là thắng lợi quyết định hành động buộc thực dân Pháp phải kí Hiệp định Giơnevơ năm 1954, chấm hết cuộc chiến tranh xâm lược ở Đông Dương .Trả lời- Chiến dịch Điện Biên Phủ đã làm thất bại hòa toàn kế hoạch Nava. Đây là con cờ ở đầu cuối của Pháp, Mĩ trong cuộc cuộc chiến tranh ở Đông Dương .- Phá vỡ được tập đoàn lớn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương, “ pháo đài trang nghiêm bất khả xâm phạm ” của Pháp .- Đây là trận đánh được quân và dân ta chuẩn bị sẵn sàng chu đáo với ý thức : toàn bộ cho tiền tuyến, toàn bộ cho thắng lợi .- Thắng lợi quân sự chiến lược lớn nhất trong chiến dịch Điện Biên Phủ đã quyết định hành động đến thắng lợi ngoại giao trên bàn đàm phán, buộc Pháp phải ký Hiệp định Giơnevơ .- Như vậy, thắng lợi Điện Biên Phủ là thắng lợi vĩ đại nhất trong cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc bản địa ta, góp thêm phần quyết định hành động vào thắng lợi trên bàn đàm phán ở Hội nghị Giơnevơ .Câu hỏiLập bảng niên biểu những sự kiện lịch sử lớn của ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp từ sau chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950 đến khi kết thúc cuộc kháng chiến ( 7 – 1954 ) .Trả lời

Thời gian

Sự kiện

2/1951Đại hội đại biểu toàn nước lần thứ II của Đảng .1950 – 1951Chiến dịch Trung du, Chiến dịch đường số 18, chiến dịch Hà Nam Ninh .Đông – xuân1951 – 1952Chiến dịch Hòa Bình .Thu – đông 1952Chiến dịch Tây Bắc .Xuân – hè 1953Chiến dịch Thượng Lào .9/1953Bộ chính trị Ban chấp hành Trung ương họp ở Việt Bắc để bàn về kế hoạch quân sự chiến lược trong Đông xuân 1953 – 1954 .Đông – xuân1953 – 1954Thực hiện những cuộc tiến công kế hoạch .1954Chiến dịch Điện Biên Phủ .21/7 / 1954Ký kết Hiệp định Giơnevơ

Trên đây là những kiến thức trọng tâm sử 12 bài 20 đã được chúng tôi biên soạn với mong muốn giúp các em ôn tập và nắm vững các kiến thức lý thuyết của bài học này. Các em có thể tham khảo thêm những hướng dẫn soạn sử 12 bài 20 chi tiết hơn để trả lời tốt các câu hỏi và bài tập trang 156 sách giáo khoa.

Trắc nghiệm sử 12 bài 20

Câu 1. Bước vào Đông Xuân 1953 – 1954, thủ đoạn của Pháp – Mĩ là

A. giành một thắng lợi quyết định để “kết thúc chiến tranh trong danh dự”.
B. giành lấy một thắng lợi quân sự để tiếp tục cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
C. giành lại quyền chủ động chiến lược trên chiến trường chính Bắc Bộ.
D. giành thắng lợi quân sự để nâng cao vị thế của nước Pháp trên thế giới.

Câu 2. Trước tình thế sa lầy và thất bại của Pháp ở Đông Dương, thái độ của Mĩ so với cuộc cuộc chiến tranh xâm lược Đông Dương như thế nào ?

A. Chuẩn bị can thiệp vào cuộc chiến tranh Đông Dương.
B. Bắt đầu can thiệp vào chiến tranh Đông Dương.
C. Can thiệp sâu vào chiến tranh Đông Dương.
D. Không can thiệp vào chiến tranh Đông Dương.

Câu 3. Từ thu – đông 1953, Nava tập trung chuyên sâu quân ở khu vực nào ?

A. Đồng bằng Bắc Bộ.
B. Tây Bắc.
C. Thượng Lào.
D. Bắc Trung Bộ.

Câu 4. Tình hình thực dân Pháp sau 8 năm tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam như thế nào?

A. Bước đầu gặp những khó khăn về tài chính.
B. Vùng chiếm đóng ngà càng mở rộng.
C. Thiệt hại ngày càng lớn, lâm vào thế bị động về chiến lược.
D. Hành lang Đông – Tây bị chọc thủng.

Câu 5. Nội dung đa phần trong bước thứ nhất của kế hoạch Nava là gì ?

A. Phòng ngự chiến lược ở miền Nam, tấn công chiến lược ở miền Bắc.
B. Tấn công chiến lược ở hai miền Bắc – Nam.
C. Phòng ngự chiến lược ở miền Bắc, tấn công chiến lược ở miền Nam.
D. Phòng ngự chiến lược ở hai miền Bắc – Nam.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức