Các nguyên nhân gây đau vùng mặt

Bác sĩ Răng Hàm Mặt là người tiếp tục phải khám cho bệnh nhân đau vùng mặt, phải đưa ra chẩn đoán. Thường yếu tố lâm sàng đủ để đưa ra chẩn đoán. Một số trường hợp thì là do loạn năng khớp thái dương hàm. Một số trường hợp khác hoàn toàn có thể là do bệnh lý của những chuyên ngành khác : thần kinh, mắt, răng, tai mũi họng. Thường điều trị đau vùng mặt phẳng những loại thuốc giảm đau body toàn thân. Nhưng so với 1 số ít bệnh lý chuyên biệt cần có một điều trị riêng .

Giới thiệu:

Đau vùng mặt là nguyên nhân đến khám rất hay gặp. Khoảng 10% dân số đã từng đau vùng mặt. Đàn bà bị gấp 2 lần đàn ông, tần số mắc bệnh này liên quan đến yếu tố bệnh nguyên. Cần nói đến tầm quan trọng của việc chẩn đoán và điều trị, chúng ta có thể chia thành 2 bước: bước đầu là chẩn đoán và bước 2 là điều trị.

Đau vùng mặt được định nghĩa là cơn đau ở vùng mặt, nó thường kết hợp với đau vùng sọ não. Đau vùng sọ não liên quan nhiều đến bệnh lý thần kinh mà ta không đề cập đến trong bài giảng này. Chúng ta chỉ nói đến đau vùng miệng mặt.

Đau vùng mặt được phân loại theo nhiều cách như theo phân loại của hiệp hội đau đầu thế giới hay hiệp hội nghiên cứu đau thế giới, theo hiệp hội này định nghĩa đau đầu như là 1 cảm nhận khó chịu kết hợp với một tổn thương thật sự hay tiềm tàng của tổ chức được miêu tả bằng thuật ngữ tổn thương. Nó đặt chủ thể sống dưới tình trạng đau, có thể là một triệu chứng bệnh hay vô căn. Điều này là do cấu trúc giải phẫu sinh lý bệnh của vùng mặt giàu chi phối thần kinh.

Hình trên cho thấy dây thần kinh sinh ba bắt nguồn từ thân não, phức tạp thần kinh bắt nguồn từ thân chính ( trạm phát phân biệt cảm xúc ) của nhân sống ( nhân miệng hay đuôi, trạm phát những thông tin cảm nhận tổn thương ). Nhân đuôi được hình thành từ những neu ron cảm nhận tổn thương chuyên phân phối với những kích thích đau, và những neu ron ly tâm phân phối với nhiều kích thích khác ( cơ học, nhiệt, hóa học ) đến từ những bán cầu khác nhau ( niêm mạc, miệng, khoang cơ khớp, màng não … ) nó phát tán rất rộng không nhờ vào vào cơ quan nhận cảm tam thoa với 3 nhánh .

Đặc tính này phối hợp với đặc thù giải phẫu liên tục giữa nhân này với những sừng tủy sau từ C1-C3 lý giải sự hay gặp của cơn đau vùng mặt miệng và cổ. Những dây thần kinh cảm xúc khác chịu nghĩa vụ và trách nhiệm đau vùng miệng mặt là dây thiệt hầu IX 9 ( đau vùng họng, lưỡi, khẩu cái sau, amydale, màng nhĩ ), nhánh họng trên của thần kinh thượng vị X ( họng ), đám rối cổ nông ( phần sau của sọ, vành tai và cổ ) nhánh cảm xúc của dây trung gian Wrisberg VII bis ( xoăn tai ). Các nhánh hướng tâm của dây sinh ba với những dây thần kinh cổ, những dây thần kinh sọ và những dây giao cảm lý giải tính đặc trưng của bệnh cảnh lâm sàng phức tạp, phối hợp. song song đó, sự chun giãn, những đặc thù trên của neu ron thần kinh hướng tâm từ nhân đuôi và nhân miệng của phức tạp cảm xúc của dây sinh ba, hoàn toàn có thể biến hóa những rõ ràng những thông tin có hại đến từ ngoại vi. Sự điều biến cảm giác đau này có đặc tính của cơn đau mãn tính. Cuối cùng, cảm xúc đau không được qui cho chỉ do những dẫn truyền từ những thụ thể cảm nhận tổn thương, mà nó còn được điều phối bởi thần kinh TW .

Như vậy mặt là một phức tạp cảm xúc và nhận cảm. Giàu triệu chứng, mượn của nhiều chuyên ngành hoàn toàn có thể lý giải việc nhiều bệnh nhân phải đi khám qua những phòng khám chuyên khoa khác nhau. Chính thế cho nên đây là một yếu tố sức khỏe thể chất hội đồng ( nghỉ thao tác, chi trả cho khám bệnh …. ). theo luật điều trị bệnh của những nước tăng trưởng thì ” toàn bộ mọi dân cư có quyền nhận sự chăm nom điều trị đau gồm có khám, chăm nom và điều trị ”
Nếu không quá tuân theo sinh lý bệnh học thực sự thì tất cả chúng ta hoàn toàn có thể phân đau vùng mặt làm 5 nhóm :
1. Đau do thần kinh
2. Đau do mạch
3. Đau do bệnh lý Răng Hàm Mặt, Tai Mũi Họng và mắt
4. Đau do khớp thái dương hàm
5. Đau miệng mặt không rõ nguyên do

Khám lâm sàng phải thực thi một cách trình tự. thường lê dài > 30 ph. Bắt đầu bằng hỏi bệnh, điều này tương đối khó so với những người đã từng đi khám nhiều lần, có tính cách tâm ý mạnh, hay với những người có cơn đau mãn tính .
Vị trí đau : vùng mặt, sọ, nửa sọ trong thiên đầu thống, sau hay quanh ổ mắt, lan tỏa hay đúng mực như trong đau dây tam thoa. Chúng ta nên nhu yếu bệnh nhân chỉ tay đúng mực vào vị trí đau so với đau dây thần kinh, đau lan tỏa thường do những cơn đau cơ .
– Bên đau ( 50%, luôn luôn cùng phía hay biến hóa khi bên này khi bên kia hay cả 2 bên )
– Cường độ đau, nhìn nhận bằng việc miêu tả, ảnh hưởng tác động tâm ý trong đời sống theo ngày, nghỉ việc, tỉnh giấc đêm hôm, sử dụng thang điểm nhìn nhận đau .
– Các đặc thù của đau ( đau rõ, đau như bị đấm, như điện giật trong đau do dây thần kinh, đau theo nhịp mạch trong thiên đầu thống )
– Kéo dài của cơn đau ( vài giây, vài phút hay hàng giờ ). Các cơn đau lê dài trên 6 tháng được gọi là cơn đau mãn tính hay ” đau bệnh lý ”
– Tần số của cơn đau ( trong ngày, trong tuần, trong tháng ) khoảng cách giữa những cơn đau
– Tiến triển đau theo thời hạn : bắt nguồn từ khi nào, quy trình tiến độ giảm hay tăng triệu chứng gần đây )
– Các yếu tố khởi phát đau : sau điều trị răng, khi nhai, khi gắng sức, gặp lạnh, khi uống rượu như trong đau do vận mạch, có vùng khởi phát đau như trong đau dây thần kinh, thiếu ngủ, sang chấn, chấn thương, những loại thuốc đã sử dụng .
– Tiền triệu : tín hiệu báo trước cơn đau, sự kích thích, buồn nôn, nôn, thực trạng vận mạch và bài tiết trong cơn đau mạch, tín hiệu tiêu hóa trong thiên đầu thống … ) .
– Các điều trị hay phương tiện đi lại giúp giảm đau đã sử dụng và hiệu suất cao .
– Từ những tài liệu khi khám bệnh này, thì ta khuynh hướng được chẩn đoán. Nếu tài liệu nghiêng về bệnh nguyên thần kinh thì thường do thiên đầu thống hay tổn thương trong sọ, bệnh nhân thường được gửi đến những nhà thần kinh. Ta chỉ hoàn toàn có thể xem xét những cơn đau Open bất ngờ đột ngột hay nặng lên rất nhanh thì cần phải khám khẩn cấp. ngược lại, đau vùng mặt hoàn toàn có thể tiến triển thành cơn với những khoảng chừng nghỉ, không nặng thêm thường là những cơn đau lành tính .
Hỏi bệnh sau đấy là triển khai khám lâm sàng :
– Tìm ban đỏ dưới da
– Sờ cẩn trọng vùng mặt, đặc biệt quan trọng là khớp thái dương hàm, và vùng cổ với việc tìm những điểm đau lựa chọn. sờ những cơ nhai : cơ thái dương, cơ trâm hàm, cơ nhị thân, cơ chân bướm ngoài và chân bướm trong, ấn nhãn cầu .
– Nghiên cứu cảm xúc trong vùng dây tam thoa
– Kiểm tra trong miệng : há niệng, thực trạng răng, quanh răng .
– Nghiên cứu thần kinh của những nhánh dây thần kinh sọ ( từ dây I đến dây XII )

Từ những kiểm tra cẩn trọng thì tất cả chúng ta hoàn toàn có thể chẩn đoán được 90 % những trường hợp. một mạng lưới hệ thống thần kinh tự tạo dựa trên 18 câu hỏi triển khai 2 lần độc lập được cho phép ta chẩn đoán nguyên do đau vùng mặt trong 95 % trường hợp .
Ngoài ra những cấp cứu thần kinh hay những dạng không đặc trưng thì không cần chỉ định cấp cứu : cắt lớp sọ não và cọng hưởng từ, chọc dịch não tủy, những kiểm tra bổ xung nguyên do gây bệnh hoài nghi ( panorama … )

 

1 .Đau vùng mặt do nguyên do thần kinh hay đau thần kinh mặt :

Nó tương quan đến những dây thần kinh cảm xúc, đặc biệt quan trọng là những nhánh thần kinh tam thoa hay dây thiệt hầu. Đau thần kinh này hoàn toàn có thể là đau thật sự hay đau triệu chứng ( do một bệnh lý đúng mực ) .
3 nhánh của dây sinh ba :

• Nhánh mắt ( V1 ) cảm nhận vùng da phần trước của vùng thái dương trên, sống mũi cũng như nhân trung, vùng niêm mạc của xoang trán, xoang bướm, phía sau của vách ngăn mũi. Nó cũng cho phối cảm xúc của tai, kết mạc mi mắt .

• Nhánh hàm trên ( V2 ) chi phối cảm xúc da của phần giữa của vùng thái dương, gò má, môi trên, cánh mũi và tiền đình của hố mũi. Vùng niêm mạc khẩu cái cứng và mềm, ống tai, xoang hàm và phần hố mũi, lựoi và răng hàm trên .

• Nhánh hàm dưới ( V3 ) là nhánh hỗn hợp duy nhất. chịu nghĩa vụ và trách nhiệm cảm xúc phần trước trên má, môi dưới, cằm và phần trước của vành tai. Vùng niêm mạc của 2/3 trước lưỡi ngoại trừ cảm xúc trong má và sàn miệng. chịu nghĩa vụ và trách nhiệm cảm xúc của lợi và răng hàm dưới. nó là nhánh hoạt động những cơ nhai .

* Đau dây thần kinh tam thoa (dây V)

Đau mặt do dây tam thoa

Thuật ngữ đau thần kinh mặt phải dành cho đau dây tam thoa. Chẩn đoán dựa vào thực chất và đặc thù cơn đau, khám lâm sàng .
Đặc điểm cơn đau :

• Chỉ đau 1 bên, tương quan đến vùng nhánh thần kinh chi phối, khoảng chừng 50% trường hợp là đau nhánh V2, sau đấy là nhánh V3, rất hiếm trường hợp đau nhánh V1 ( 5 % )

• Cơn đau Open luôn trên cùng một vùng, hoàn toàn có thể là vùng chi phối của 2 nhánh hay cả 3 nhánh .

• Cơn đau kinh hoàng, như điện giật, dao cắt. Trong cơn đau bệnh nhân phải nằm im bất động, co rúm. Rung giật nửa mặt ( phản xạ hoạt động hay còn gọi là cơn đau ” Tic ” ) .

• Cơn đau lê dài vài giây nhưng thường thành loạt lê dài 1-2 phút. Thường 1 – 10 lần / ngày. Hết cơn thì bệnh nhân trọn vẹn thông thường. cơn đau thường chỉ Open ban ngày .

• Cơn đau Open tự nhiên hay khi bị kích thích, khi sờ vào vùng khởi phát ( vùng cò súng ) thường nằm trong vùng nhánh cảm xúc chi phối .

• Cơn đau cũng hoàn toàn có thể gián tiếp : từ vùng khác, kích thích cảm xúc ( ánh sáng chói, bất thần ), trường hợp trong đời sống hàng ngày ( nhăn mặt, cười, nhai ) làm cho bệnh nhân phải tránh những động tác này .

• Khám lâm sàng trọn vẹn thông thường, không khi nào thấy tê bì trong vùng cảm xúc dây V .

Chú ý : những đặc thù lâm sàng giúp chẩn đoán theo hiệp hội đau quốc tế :
A. Cơn đau kịch phát vùng mặt lê dài vài giây đến < 2 phút của 1 hay nhiều nhánh dây V B. Cơn đau có 1 trong những triệu chứng sau : - Đau kinh hoàng, cấp, nông mặt phẳng như bị đấm - Khởi phát khi kích thích vùng lẫy ( vùng khởi phát ) hay bằng những hoạt động giải trí thường ngày ( ăn, nhai, nói, cạo râu, đánh răng ... ) - Trên cùng 1 bệnh nhân thì những cơn đau giống nhau . - Không có tín hiệu suy giảm thần kinh - Không phối hợp với những bệnh lý khác Tiến triển không liên tục và khác giữa những bệnh nhân. 1/2 bệnh nhân chỉ có 1 cơn đau, 28 % có trên 4 cơn. Trong 1 số trường hợp khác thì tần số cơn đau tăng cùng thời hạn. Các tiến trình đau trở nên nặng hơn và lê dài hơn . Khi những đặc thù này và biểu lộ của cơn đau đặc trưng, thì không phải cần thêm một khám nghiệm gì khác để xác lập chẩn đoán. Ngược lại nếu là cơn đau không đặc trưng thì ta phải cho làm chụp cọng hưởng từ để loại trừ những nguyên do viêm nhiễm hay vận mạch thần kinh. Điều trị thử bằng Carbamazepin ( Tégretol ) cũng là một yếu tố xác lập chẩn đoán . Có những dạng lâm sàng khác nhau :

• Dạng lành tính hay những quy trình tiến độ đau cách xa và ngắn

• Dạng người già, cơn đau mãn tính liên tục

• Dạng phối hợp vận mạch : chảy nước mặt, chảy mũi nhất là dạng rất đau hay mãn tính, chú ý quan tâm dễ nhầm với đau do mạch

• Dạng đau cả 2 bên : trong 3 % trường hợp, nhưng không khi nào đồng thời cùng một lúc .

• Dạng đề kháng hàng loạt hay thứ phát sau điều trị .

Bệnh sinh: có nhiều giả thuyết

vùng mất myelin của hạch hay của dây thần kinh ngoại vi là nguyên do của hoạt động giải trí điện không bình thường của những dây nhận cảm có hại .
Sự ghép đôi của những dây không đau với dây đau hay rối loạn tính năng dạng thần kinh hoàn toàn có thể gây phân phối quá mức với những kích thích không gây hại ngoại vi ( vùng lẫy ) .
Sự xung đột vận mạch thần kinh ở vùng hạch tam thoa nhiều lúc hoàn toàn có thể phát hiện được trải qua chụp mạch trên phim cọng hưởng từ .
Không loại trừ giả thuyết nào trong 3 giả thuyết này .

* Đau dau thần kinh thiệt hầu (dây IX):

Đau dây thiệt hầu thật sự:

• Đau dây thiệt hầu ít gặp hơn nhiều đau dây V chỉ bằng 1/70 – 100 đau dây V. thường gặp ở người lớn > 60 tuổi .

• Cơn đau tương tự như đau dây V, đau theo cơn .

• Thường 1 bên, thường ở bên trái. Gần với amydal, ở ống tai ngoài, đáy lưỡi, lan tỏa về phía tai và góc hàm .

• Dạng khu trú ở tai hoàn toàn có thể ở dưới dạng viêm tai hay viêm màng nhĩ. Vùng khởi phát là niêm mạc họng và vùng Amydale, khi nuốt, ho, xoay đầu, rất hiếm đau khi nói, há miệng và không khi nào đau khi nhai như trong đau dây mặt .

• Đau hoàn toàn có thể kèm theo ho, tăng tiết nước bọt, loạn nhịp tim ( ngất, hạ huyết áp ) .

* Đau triệu chứng dây thần kinh của dây thiệt hầu:

Nguyên nhân nhiễm trùng: amydale, tai, lao, ung thư Tai Mũi Họng (khó phát âm, khó nuốt) kiểm tra nội soi Tai Mũi Họng và bệnh loạn năng khớp hàm.

Nguyên nhân thần kinh (u hố não sau, u dây thần kinh, phản xạ nôn, giảm cảm giác, liệt vòm, tổn thương các nhánh sọ khác).

Hội chứng Eagle hay đau vòi nhĩ do chèn ép dây thiệt hầu do quá phát mỏm trâm hay can xi hóa dây chằng trâm móng. Những bất thường này có thể do hậu quả của sang chấn hay sau cắt lưỡi. Cơn đau sâu ở vùng cổ và họng kèm theo khó nuốt, đau tai, cảm giác có vật lạ ở trong  họng. có có thể có những đặc điểm của một đau thần kinh IX với đặc điểm của một khó vận động lưỡi kịch phát. Khi khám sờ khối amydale thì tạo ra các triệu chứng và tìm thấy quá phát của mỏm trâm. Cũng như vậy, giảm triệu chứng khi gây tê tại chỗ là một kiểm tra để đưa ra chẩn đoán xác định. Chụp cắt lớp cho thấy các bất thường giải phẫu. điều trị dựa vào việc dùng tay bẻ gãy mỏm trâm. Trong trường hợp thất bại thì phải mổ đường trong hoặc đường ngoài.

2. Đau vùng mặt do mạch:

Người ta phân loại nguyên do theo mức độ cấp cứu khi khám, cần cấp cứu ngay hay cấp cứu trì hoãn .

Tách động mạch sọ cổ:

Tách động mạch sọ cổ tự phát thường do tụ máu hay rách nát thành nội mạc mạch máu ( động mạch cảnh và cột sống ) là nguyên do hay gặp đau vùng mặt. bắt đầu thì đau mặt phối hợp với đau đầu lan tỏa về phía mặt, đau cổ. Tách động mạch cảnh trong thường gây ra hội chứng Claude Bernard-Horner cùng bên, trải qua việc tổn thương mạng lưới hệ thống giao cảm quanh động mạch cảnh ( liệt hệ giao cảm nhãn cầu : sụp mí, co đồng tử, co khe mi ). Chấn đoán cấp cứu được xác lập nhờ vào siêu âm cổ, chụp cọng hưởng từ và chụp cọng hưởng từ mạch não. Tách mạch hoàn toàn có thể dẫn đến tai biến thiếu máu não hay nhãn cầu nếu không được điều trị cấp cứu .
Trước toàn bộ những trường hợp đau vùng mặt không đặc hiệu tích hợp với hội chứng Claude Bernard-Horner thì tất cả chúng ta cần phải loại trừ ngay Tách động mạch cảnh trong .

Bệnh Horton hay đau đầu với viêm mạch tế bào khổng lồ:

Chúng ta cần phải nghĩ đến trước tổng thể những trường hợp đau mặt hay đau đầu Open lần đầu ở người > 60 tuổi, đặc biệt quan trọng là ở đàn bà. Cơn đau Open trong 60 – 90 % trường hợp. một bên hay cả hai bên. Đau là triệu chứng hay gặp nhất. Dạng viêm động mạch tế bào khổng lồ này thường Open ở những động mạch kích cỡ lớn thường là những nhánh của động mạch cảnh ngoài. Đau đầu vùng thái dương là tín hiệu tổn thương động mạch thái dương nông. Đau liên tục đôi lúc xen kẽ với những cơn đau kịch phát buổi sáng. Nó hoàn toàn có thể kịch phát dạng tăng cảm xúc khi tiếp xúc với da đầu ( chải tóc, mang khuyên tai, mang kính đeo mắt, đội mũ … ) những tín hiệu đơn thuần miệng mặt hoàn toàn có thể dẫn bệnh nhân đến khám : đau lưỡi, lưỡi thụt từng lúc, đai tai, đau răng. Nó lý giải sự tổn thương những nhánh của động mạch cảnh ngoài. Nhưng dấu khập khiễng từng lúc của hàm là một tín hiệu đặc trưng bệnh Horton. Sau khi nhai vài phút thì bệnh nhân cảm thấy mỏi hàm, sau đấy đau đến mức bệnh nhân phải ngừng nhai. Dấu hiệu ở xa, đau dạng gốc theo bả vai và khung chậu thấy Open trong 50 % trường hợp. đây cũng là tín hiệu đặc trưng của bệnh. Các tín hiệu này đi kèm với sự biến hóa thực trạng body toàn thân của bệnh nhân .

Khi khám, phát hiện thấy tín hiệu động mạch thái dương xơ cứng và giãn cùng với những hạt và đau. Nhịp đập của mạch thái dương yếu thậm chí còn tắc. mặt phù hoàn toàn có thể cảm nhận bởi bệnh nhân, thậm chí còn hoàn toàn có thể nhận thấy được khi khám lâm sàng
Xét nghiệm máu cho thấy hội chứng viêm viêm với tăng vận tốc máu lắng và phản ứng với protein C tăng ( C Reactive Protein ) .
Chẩn đoán xác lập phải dựa vào mô bệnh học trải qua sinh thiết động mạch thái dương cùng phía đau .

Điều trị corticoit phải được thực thi sớm để tránh biến chứng mắt không hồi sinh : mù do ùn tắc động mạch TT võng mạc. Những biến chứng khác hiếm hơn là hoại tử nửa lưỡi, hoại tử một phần da đầu, liệt vận nhãn .
Sự Open của đau vùng mặt mà không có nguyên do rõ ở người trên 50 tuổi thì phải triển khai xét nghiệm máu cấp cứu để xác lập xem có hội chứng viêm hay là không. Nếu có hội chứng viêm thì cần phải điều trị bằng corticoit để tránh biến chứng mắt nặng hơn .

 

Đau mạch vùng mặt:

• Đau do mạch vùng mặt hay đau hay đau đầu thành cơn là 1 dạng đau đầu do dây sinh 3 không tự ý, nó có những đặc thù chung :

• Cơn đau chỉ khu trú 1 bên, trong vùng chi phối của dây sinh 3, vùng ổ mắt hay hàm trên

• Xuất hiện theo cơn tương đối ngắn với độ dài thời hạn đổi khác

• Kết hợp với một rối loạn giao cảm

• Mặc dù là dạng đau đa hình thái do phân bổ định khu phức tạp, nhưng đau mặt do mạch vẫn là 1 thực thể trên phương diện lâm sàng, sinh lý bênh học và điều trị, với khoảng chừng 0,1 % người mắc. tần suất mắc thấp này không phản ánh sự thực là : những dạng định khu khác nhau không được chẩn đoán. Bệnh lý thường hay gặp ở nam người trẻ tuổi trẻ ( tỷ suất nam / nữ là 7/1 ). Việc tiêu thụ thuốc lá ở phụ nữ làm biến hóa tỷ suất này ( nam / nữ còn 2,5 ). Thời điểm Open cơn đau tiên phong thường giữa 20-40 tuổi .

– Triệu chứng lâm sàng:

Dạng thường thì hay xuất hiên ở vùng quạnh và sau ổ mắt. cơn đau hoàn toàn có thể lan tỏa về phía thái dương ” như đeo kính “, về phía má và vùng dưới ổ mắt, vùng hàm, mũi, tai, nửa sọ, một số ít trường hợp hoàn toàn có thể lan đến cổ hay vùng vùng vai cùng bên. Cơn đau chỉ số lượng giới hạn 1 bên, Open bất thần. cơn đau thường cùng một kiểu trên cùng 1 bệnh nhân trong 80 % trường hợp. cơn đau kinh hoàng, dạng đâm xuyên, dạng nghiền nát, dạng nén ép hay bỏng rát. Bệnh nhân đau đến mức phải nghiêng ngả người, làm ngừng toàn bộ những hoạt động giải trí khác. Thường làm bệnh nhân phải có những động tác như ấn mạnh tay vào vùng ổ mắt, bước thật mạnh, xoay vòng tròn … bệnh nhân thường miêu tả cơn đau dạng : bị thanh sắt nung đỏ xuyên qua, như dao cắt, rất kinh khủng, ” kiểu chuột gặm ” trước kia khi không có những chiêu thức điều trị thì thường dẫn bệnh nhân đến tự sát
Cơn đau này thường kèm với những tín hiệu thần kinh thực vật cùng bên trong 95 % trường hợp, với tần số hay gặp giảm dần theo thứ tự :

• Chảy nước mắt

• Rung giật giác mạc

• Chảy nước mũi, xung huyết mũi

• Phù nề mí mắt

Hội chứng Claude Bernard Horner không hàng loạt tích hợp với co đồng tử – sụp mi ( tín hiệu thần kinh duy nhất hoàn toàn có thể nhận thấy ), sụp mi hoàn toàn có thể liên tục sau một vài cơn tiến triển .
Rối loạn trong thời điểm tạm thời nhịp tim : mạch nhanh hay chậm .
Hiếm hơn thì hoàn toàn có thể gặp lấm tấm mồ hôi nửa trán hay nửa mặt, một chỗ phồng lên không bình thường của động mạch thái dương với mạch đập rõ và tăng nhạy cảm, khi ấn thì làm cơn đau giảm .

– Chu kỳ của cơn đau:

Trong 90 % trường hợp đây là cơn đau theo chu kỳ luân hồi. Cơn đau Open thành từng đợt lê dài trong vài tuần ( 3-15 tuần ), luôn luôn xen kẽ những tiến trình hết đau lê dài khoảng chừng 1 tháng. Cơn đau lê dài từ 15 – 180 phút. Giai đoạn đỉnh điểm thường từ 15-30 phút. Tần số khoảng chừng 1 – 8 cơn / ngày. Giờ đau thường cố định và thắt chặt, đêm hôm hoặc ban ngày, làm bệnh nhân thức dậy. gian đoạn lui bệnh thường vào mùa xuân hoặc mùa thu. Tóm lại đây là cơn đau lặp đi lặp lại, lê dài nhiều ngày, Open cùng một giờ, những cơn cùng một độ lâu và lê dài trong những tiến trình nhiều tuần. yếu tố tương quan đã được miêu tả là hút thuốc lá ( có mối tương quan ngặt nghèo ) .
Yếu tố hầu hết khởi phát là uống rượu, nhưng chỉ trong quy trình tiến độ đau, ngoài cơn đau thì rượu lại không tác động ảnh hưởng gì. Giảm oxy máu ( lên vùng cao, hội chứng ùn tắc khi thở ), sang chấn tâm ý, những dẫn chất của nitro, histamine với tính năng giãn mạch là những tác nhân khởi phát khác .
Chẩn đoán đa phần là lâm sàng, những kiểm tra bổ xung thường thông thường. Chỉ trong dạng đau mặt do mạch không đặc hiệu hay dạng đề kháng với điều trị thì mới cần đến IRM, để loại trừ những cơn đau mạch của mặt là triệu chứng của tổn thương mạch hay tăng áp nội sọ .

Lưu ý : tiêu chuẩn chẩn đoán của đau mặt do mạch theo phân loại quốc tế của rối loạn đau đầu
– Tối thiểu 5 cơn có những tín hiệu từ B-D
– Đau một bên, nặng đến rất nặng, vùng ổ mắt, trên ổ mắt và / hoặc vùng trán lê dài từ 15-180 phút khi không được điều trị .
– Đau đầu phối hợp với tối thiểu một trong những triệu chứng sau :
– Rung giật kết mạc và / hoặc chảy nước mắt
– Xung huyết mũi và / hoặc chảy nước mũi
– Phù nề mi mắt
– Chảy mồ hôi trán hay mặt
– Co đồng tử và / hoặc sụp mi
– Cảm giác lo ngại hay kích động
– Tần số cơn đau đổi khác theo đợt : 1 ngày / 2, 8 cơn 1 ngày
– Các triệu chứng không phải là tín hiệu của một bệnh lý khác

– Các dạng lâm sàng:

Đau mạch vùng mặt mãn tính thường đặc trung bằng những cơn đau lê dài > 1 năm, không thuyên giảm hay có những đợt thuyên giảm dưới 2 tuần, gặp 10 % trường hợp. thường là dạng theo quy trình tiến độ nhưng 15 % là dạng liên tục. bệnh lý này là một trong những nguyên do làm cho người bệnh trở nên cách ly với xã hội và hội chứng trầm cảm .
Đau mạch vùng mặt triệu chứng, đặc trưng bởi những tín hiệu lâm sàng và 1 bệnh cảnh không đặc trưng, và một phân phối một phần với điều trị. Ta cần phải đi tìm những tổn thương mạch hay tăng áp nội sọ như u màng não, rách nát hay phình động mạch ( tủy sống, tĩnh mạch xoang hang ), u tuyến yên, dị dạng động tĩnh mạch .
Dạng định khu phải được qui về đau mặt do mạch với triệu chứng đau. Nó đổi khác tùy theo vị trí :

• Hội chứng Sluder ( 1908 ) : gốc mũi, vùng ổ mắt, khẩu cái, răng hàm trên, biến hóa vị giác trong 2/3 trường hợp

• Hội chứng Charlin ( 1931 ) : góc trong mắt, gốc và cánh mũi, chảy nước mắt với sợ ánh sáng, co thắt mi, phù giác mạc .

• Đau dây thần kinh chân bướm ( 1932 ) : gốc mũi và vùng ổ mắt

• Đau đầu tự ý của Bricknert và Riley ( 1935 ) : giãn mạch nửa đầu

• Đau thần kinh mi của Harris ( 1936 ) : thái dương, má, mắt và xung huyết ổ mắt

• Đau thần kinh đá của Gardner ( 1947 ) : vùng ổ mắt ngoài với lan tỏa về phía má

• Hội chứng Montbrun-BenistryL vùng sau ổ mắt, lan tỏa về phía chẩm tiến triển sau bệnh cảnh chấn thương .

Dạng biên giới tập hợp thành đau mãn tính, với đặc thù nhịp mạch với những tín hiệu giãn mạch điển hình nổi bật, khác với dạng cổ xưa với đặc thù tiến trình, bệnh cảnh tiến triển, nhạy cảm với một vài điều trị. Sự khu trú giải phẫu, tính năng của những cấu trúc cận giao cảm vận dụng. Những tín hiệu đau đầu tam thoa không tự ý thường có triệu chứng và yên cầu những thăm dò thần kinh ( IRM hay chụp mạch IRM ). Nguyên nhân tập trung chuyên sâu vào thân não, vùng ổ mắt và hố yên. Theo phân loại IHS năm 2004, đau mạch máu vùng mặt, cơn đau kịch phát mãn tính nửa sọ và đau thần kinh V thường nằm cùng một nhóm dưới tên đau tam thoa mạch máu .

Theo mức độ ít gặp dần ta có thể miêu tả dưới đây:

+  Đau kịch phát nửa đầu mãn tính: thường gặp ở phụ nữ, vùng thái dương – ổ mắt, đau như bị đâm, kéo dài 2-45 phút, tần suất 1-40 lần/ ngày. Thuốc điều trị cơ bản là Indometacin giúp chẩn đoán bệnh. Liều dùng dao động 50-200mg/ngày. Thường kèm với thuốc bảo vệ dạ dày. Chống chỉ định kết hợp Verapamil

+ Hội chứng SUNT (short-lasting unilateral neuralgiform headache attachs with conjunctival injection and tearing): đau vùng thái dương ổ mắt, đau như bị đấm vào mắt, kéo dài từ 5-250 giây, với tần xuất 1 cơn/ 1 ngày cho đến 30 cơn/ 1 tiếng

+  Đau dạng tíc Cluster: bắt đầu như đau dây thần kinh tam thoa thực sự, sau đấy xuất hiện các triệu chứng đặc hiệu của đau vùng mặt do mạch. Dạng này đáp ứng rất tốt với các thuốc chống động kinh

+  Đau nửa đầu liên tục: đau 1 nửa đầu, đau theo mạch đập, đau liên tục < 3 tháng với khả năng xuất hiện các cơn đau kịch phát, tần xuất từ 5-12 lần/ ngày, đáp ứng điều trị với indomethacine (indocid)

–  Chẩn đoán phân biệt: Với nhiều bệnh lý khác

• Đau vùng mặt thực sự hay thứ phát, khu trú vùng tam thoa, không hề dự kiến được, không theo tiến trình, đau như điện giật, lê dài vài phút, nhạy cảm với Carbamazépine .

• Cơn đau mắt, đặc biệt quan trọng là Glaucome

• Hội chứng cận tam thoa của Raeder hay ổ mắt khi phối hợp với đau dây thần kinh hay đau dạng mạch đập và một giảm cảm xúc trong vùng dây thần kinh mắt, một tổn thương hệ giao cảm hàng loạt ( hội chứng Claude Bernard Horner )

• Hội chứng Tolosa-Hunt : phối hợp của liệt cơ vận nhãn ( cơ vận động nhãn cầu chung ) đau tái đi tái lại, mất cân đối, nhạy cảm với corticoid. có hội chứng viêm .

• Viêm răng miệng hay nguyên do do răng .

• Đau sau chấn thương

• Đau do viêm xoang

• viêm xoang bướm, 99 % nguyên do nhiễm trùng với đau vùng sau ổ mắt phối hợp với đau đỉnh đầu

• Đau đầu do u tuyến thượng thận : đau vùng chẩm kịch phát, kèm với nhịp tim nhanh, tăng huyết áp động mạch và tăng tiết mồ hôi nhiều

• Đau nửa đầu thường gặp ở phụ nữ trẻ ; những tín hiệu giãn mạch và hội chứng Claude Bernard-Horner thì hiếm gặp, vị trí đau đổi khác theo từng cơn ( 1 bên, 2 bên, hay cân đối ), đi trước bằng những tiền triệu như buồn nôn, sợ ánh sáng. Bồn chồn của đau mạch mặt ngược với những điều tra và nghiên cứu cảm xúc độc lập của đau nửa đầu .

• Đau đầu không rõ nguyên do được xem do căng thẳng mệt mỏi, trong một bệnh cảnh tâm ý đặc biệt quan trọng, tăng lên khi cố quan tâm, đau dạng nén vào đầu, dạng như bị niềng bó quanh đầu .

• Đau đầu mãn tính hàng ngày do tiến triển của đau nửa đầu hay đau đầu do căng thẳng mệt mỏi và tiến triển. thường trong toàn cảnh dùng quá nhiều thuốc hay điều trị không tương thích. Đau đầu Open trên 15 ngày / tháng, tiến triển từ hơn 3 tháng, thời hạn đau hàng ngày nếu không điều trị thì lê dài trên 4 tiếng, không có tổn thương nguyên do .

– Sinh lý bệnh học:

Do những rối loạn vận mạch, tựa như như đau nửa đầu. Nhưng ngược với đau nửa đầu, động mạch tổn thương là những nhánh của động mạch cảnh ngoài nhất là nhánh hàm trong ( động mạch thái dương nông và màng não thì gây đau nửa đầu ). Cổ điển tiến triển thành 3 quy trình tiến độ :

• Giai đoạn co thắt động mạch và vi mao mạch với tín hiệu tiền triệu là của đau nửa đầu, còn đau mặt do mạch thì là tiến trình tiềm tàng

• Giai đoạn co giãn mạch bộc lộ bằng quy trình tiến độ đau đầu

• Giai đoạn phù nề : đặc trưng bằng phù nề thành động mạch với rối loạn tính thấm thành mạch

Hệ thống mạch máu tam thoa là nguyên do gây đau ; kích hoạt hệ cận giao cảm phản xạ và đối bên, tổn thương hệ giao cảm do giãn động mạch cảnh. Trong 10 năm lại đây, vùng dưới đồi đã được viện dẫn để lý giải cho đặc thù chu kỳ luân hồi và theo tiến trình .
Nếu chính sách thần kinh mạch máu được thiết lập, thì nguyên do thực sự của đau mạch mặt luôn không được lý giải rõ .

Về hàm mặt lúc bấy giờ có rất nhiều người bị đau do nhiều nguyên do gây ra. ranghammat.com có đề cập tới từng phần của những bệnh lý hàm mặt, những chẩn đoán triệu chứng cũng như cách điều trị bệnh những bạn hoàn toàn có thể xem những bệnh hàm mặt tại đây .

 

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức