Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 – Sự kiện mang giá trị và tầm vóc thời đại

Năm 1954, trên đại ngàn Tây Bắc đất nước, quân và dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đạp bằng mọi khó khăn thử thách, đập tan tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ mạnh nhất Đông Dương của thực dân Pháp và can thiệp của đế quốc Mỹ, dựng lên mốc son chói lọi trong dòng chảy lịch sử dân tộc, đồng thời làm “chấn động địa cầu”, tác động mạnh đến phong trào đầu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.

Nhân kỷ niệm 66 năm chiến thắng Điện Biên Phủ ( 7-5-1954 – 7-5-2020 ), Thông tấn xã Nước Ta ( TTXVN ) trân trọng ra mắt bài viết “ Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 – Sự kiện mang giá trị và tầm vóc thời đại ” của Đại tá Trần Tiến Hoạt, nguyên Phó Chủ nhiệm Bộ môn Lịch sử kháng chiến chống Mỹ, Viện Lịch sử quân sự chiến lược Nước Ta .
Lá cờ “Quyết chiến Quyết thắng” và chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh tại lễ diễu hành mừng chiến thắng tại Điện Biên Phủ giữa tiếng reo hò vang dậy của bộ đội, dân công và nhân dân các dân tộc Điện Biên. Ảnh: Tư liệu TTXVN phát

Trận quyết chiến chiến lược

Đến năm 1953, sau 8 năm trở lại xâm lược Đông Dương, dù đã kêu gọi tiềm lực kinh tế tài chính, quân sự chiến lược đến mức cao nhưng thực dân Pháp vẫn không đạt được mục tiêu cơ bản đề ra là hủy hoại cơ quan chính phủ cách mạng và lực lượng kháng chiến, thiết lập lại nền quản lý trên toàn Đông Dương như trước năm 1945. Trái lại, chúng phải chịu những tổn thất nặng nề : bị thiệt hại 390.000 quân, vùng chiếm đóng thu hẹp, xích míc giữa tập trung chuyên sâu và phân tán lực lượng ngày càng thâm thúy …

Mặt khác, những khó khăn vất vả về kinh tế tài chính, kinh tế tài chính và trào lưu đấu tranh của những những tầng lớp nhân dân trong nước ngày càng dâng cao đẩy chính phủ nước nhà Pháp rơi vào cuộc khủng hoảng cục bộ chính trị mới. Lợi dụng tình thế này, đế quốc Mỹ tăng cường can thiệp vào Đông Dương, tích cực viện trợ cho Pháp lê dài và lan rộng ra đại chiến nhằm mục đích Giao hàng cho kế hoạch toàn thế giới phản cách mạng .

Tháng 5/1953, chính phủ nước nhà Pháp cử tướng Nava – người được nhìn nhận là “ một nhà kế hoạch văn võ kiêm toàn ” sang làm tổng chỉ huy quân viễn chinh ở Đông Dương với kỳ vọng sớm giành thắng lợi quân sự chiến lược quyết định hành động, tìm “ lối thoát danh dự ” dứt điểm cuộc cuộc chiến tranh. Sau một thời hạn khám phá tình hình mặt trận, tháng 7/1953, tướng Nava đề ra kế hoạch quân sự chiến lược mới ở Đông Dương ( còn gọi Kế hoạch Nava ), gồm hai bước .

Bước 1 ( Thu Đông năm 1953 và Xuân năm 1954 ) : giữ thế phòng ngự kế hoạch ở mặt trận miền Bắc, tránh giao chiến với nòng cốt đối phương ; tiến công kế hoạch ở mặt trận phía nam, đánh chiếm những địa thế căn cứ kháng chiến, trước hết là vùng tự do Liên khu 5 và Khu 9 của cách mạng ; đồng thời ra sức bắt lính lan rộng ra ngụy quân, tập trung chuyên sâu kiến thiết xây dựng khối nòng cốt cơ động mạnh .

Bước 2 ( từ Thu Đông năm 1954 ) : dồn lực lượng ra mặt trận miền Bắc, thực thi những đòn tiến công kế hoạch, tàn phá quân nòng cốt đối phương để giành thắng lợi quyết định hành động, buộc chính phủ nước nhà kháng chiến phải đầu hàng, hoặc gật đầu đàm phán kết thúc cuộc chiến tranh theo những điều kiện kèm theo do Pháp đặt ra .

Cả thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đều nhìn nhận kế hoạch Nava là “ hoàn hảo nhất, tương thích ”, sẽ mang đến thắng lợi trong vòng 18 tháng !

Thực hiện kế hoạch quân sự chiến lược mới đề ra, thực dân Pháp mở nhiều cuộc hành quân đánh phá, càn quét bình định, ra sức bắt lính ; đồng thời đưa thêm nhiều đơn vị chức năng quân viễn chinh vào Đông Dương. Chỉ sau một thời hạn ngắn, địch đã củng cố, thiết kế xây dựng được 84 tiểu đoàn cơ động kế hoạch, trong đó tập trung chuyên sâu 44 tiểu đoàn ở đồng bằng Bắc Bộ .
Bộ đội ta vượt qua cầu Mường Thanh, tấn công vào Sở chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, chiều 7-5-1954. Ảnh: Tư liệu TTXVN.

Về phía ta, cuối tháng 9-1953, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp bàn, đề ra chủ trương kế hoạch cho hoạt động giải trí quân sự chiến lược Đông Xuân 1953 – 1954, : Sử dụng một bộ phận nòng cốt mở những cuộc tiến công vào những hướng địch tương đối yếu, có nhiều sơ hở, đồng thời tranh thủ thời cơ tàn phá địch ở những hướng địch hoàn toàn có thể đánh sâu vào vùng tự do của ta ; trong lúc đó, tăng nhanh cuộc chiến tranh du kích ở khắp những mặt trận sau sống lưng địch, tích cực triển khai mọi sự chuẩn bị sẵn sàng thiết yếu trong nhân dân và bộ đội địa phương, dân quân du kích những vùng tự do để cho nòng cốt rảnh tay làm trách nhiệm. Phương châm, nguyên tắc chỉ huy tác chiến kế hoạch là : tích cực, dữ thế chủ động, cơ động và linh động ; đánh ăn chắc, tiến ăn chắc, chắc thắng thì đánh cho kì thắng, không chắc thắng thì nhất quyết không đánh .

Chấp hành chủ trương kế hoạch đã đề ra, quân dân Nước Ta phối hợp ngặt nghèo cùng với quân dân hai nước bạn Lào và Campuchia mở những cuộc tiến công trên khắp chiến trường Đông Dương buộc Pháp phải phân tán lực lượng đối phó. Khối nòng cốt cơ động của địch từ chỗ tập trung chuyên sâu hầu hết ở Đồng bằng Bắc Bộ, chỉ sau một thời hạn ngắn, chính thức “ bị xé nát ” thành 5 mảnh, đứng chôn chân trên 5 khu vực ( Đồng bằng Bắc Bộ, Tây Bắc, Trung Lào, Tây Nguyên, Thượng Lào ) mà phần nhiều không hề tương hỗ được cho nhau .

Phối hợp với đòn tiến công của bộ đội chủ lực, ở chiến trường sau lực địch, ta đẩy mạnh chiến tranh du kích nhằm bảo vệ căn cứ kháng chiến, chia cắt giao thông, tiến công diệt thêm đồn bốt, căn cứ hậu cần, uy hiếp hệ thống phòng tuyến bên ngoài của địch… Sự phối hợp chiến đấu nhịp nhàng, rộng khắp đã đẩy quân Pháp lún sâu vào thế bị động. Kế hoạch Nava bước đầu bị phá sản.

Tại mặt trận Tây Bắc, từ tháng 11-1953, trước sự tiến công của quân ta, bộ chỉ huy quân Pháp ở Đông Dương quyết định hành động điều quân thiết kế xây dựng Điện Biên Phủ thành tập đoàn lớn cứ điểm mạnh. Trong toan tính của tướng Nava, Điện Biên Phủ giữ vị trí kế hoạch quan trọng nhằm mục đích bảo vệ Tây Bắc, Thượng Lào. Mặt khác, nơi đây là thung lũng phì nhiêu ( dài 18 km, rộng 6 – 8 km ), giàu sang nhất vùng Tây Bắc. Không gian và vị trí đó được cho phép thiết kế xây dựng một tập đoàn lớn cứ điểm mạnh nhằm mục đích lôi cuốn và vượt mặt nòng cốt đối phương .

Đến đầu tháng 3-1954, quân địch tập trung chuyên sâu tại Điện Biên Phủ lên đến 16.200 tên, gồm những đơn vị chức năng bộ binh, pháo binh, công binh, xe tăng, không quân thuộc loại tinh nhuệ nhất nhất ở Đông Dương ; được sắp xếp thành mạng lưới hệ thống phòng ngự mạnh, gồm 49 cứ điểm, chia thành 3 phân khu. Cả Pháp và Mỹ đều nhìn nhận Điện Biên Phủ là “ pháo đài trang nghiêm không hề công phá ”, công khai minh bạch thử thách đối phương tiến công .

Về phía ta, sau khi nghiên cứu và phân tích kỹ tình hình mọi mặt, nhất là so sánh tương quan lực lượng địch – ta, Trung ương Đảng và Bộ chỉ huy tối cao đã quyết tâm mở chiến dịch tiến công Điện Biên Phủ – đòn quyết chiến kế hoạch nhằm mục đích kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Đại tướng Võ Nguyên Giáp được giao trách nhiệm Tư lệnh kiêm Bí thư Đảng ủy chiến dịch .
17h30 phút ngày 13-3-1954, Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp ra lệnh nổ súng tấn công Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Ảnh: Tư liệu TTXVN

Với khẩu hiệu “ Tất cả cho tiền tuyến, toàn bộ để chiến thắng ! ”, cả nước dồn sức cho mặt trận Điện Biên Phủ. Lực lượng tham gia chiến đấu lên đến 55.000 quân, gồm 3 đại đoàn bộ binh ( 308, 312, 316 ), Trung đoàn bộ binh 57 ( Đại đoàn 304 ), Đại đoàn công binh – pháo binh 351. Trên 260.000 dân công và 27.400 tấn gạo được kêu gọi để cung ứng cho chiến dịch. Hàng vạn người trẻ tuổi xung phong phối hợp cùng bộ đội công binh ngày đêm mở đường ra mặt trận dưới bom đạn địch, nên sau một thời hạn ngắn, hàng ngàn km đường được kiến thiết xây dựng, thay thế sửa chữa. Công tác sẵn sàng chuẩn bị những mặt trên vượt ra ngoài mọi Dự kiến, tạo giật mình lớn so với cả Pháp và Mỹ .

Ngày 13-3-1954, quân ta nổ súng tiến công, mở màn chiến dịch. Sau 56 ngày đêm chiến đấu dũng mãnh, vượt qua muôn vàn gian nan, “ gan không núng, chí không mòn ”, chiều ngày 7-5-1954, bộ đội ta đã tàn phá trọn vẹn tập đoàn lớn cứ điểm Điện Biên Phủ, bắt sống tướng chỉ huy De Castries ( Đờ-cát ), kết thúc thắng lợi trận quyết chiến kế hoạch .
Tướng De Castries (đi đầu) cùng toàn bộ Bộ tham mưu Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ ra hàng. Ảnh: Triệu Đại/TTXVN.

Ý nghĩa lịch sử trọng đại

Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 của quân dân Nước Ta đã đập tan những cố gắng nỗ lực quân sự chiến lược cao nhất của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ, buộc chính phủ nước nhà Pháp phải ký kết Hiệp định Geneva ( 7-1954 ) công nhận độc lập, chủ quyền lãnh thổ, thống nhất và toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ ba nước Đông Dương, kết thúc vẻ vang cuộc kháng chiến trường kỳ, gian nan lê dài 9 năm ( 1945 – 1954 ). Đồng thời, chấm hết ách thống trị của thực dân Pháp lê dài hàng thế kỷ, mở ra bước tăng trưởng mới cho cách mạng Nước Ta, Lào, Campuchia .

Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 đập tan một mắt xích quan trọng trong mạng lưới hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân cũ, khởi đầu cho sự sụp đổ trên khoanh vùng phạm vi toàn quốc tế ; giáng đòn nặng nề tiên phong vào dã tâm xâm lược của chủ nghĩa đế quốc Mỹ. Nhà sử học Pháp Jules Roy sau này đã thừa nhận, xét trên khoanh vùng phạm vi quốc tế “ Điện Biên Phủ thất thủ gây nỗi kinh hoàng kinh khủng. Đó là một trong những thảm bại lớn nhất của phương Tây, báo trước sự sụp đổ của những đế quốc thuộc địa và sự cáo chung của một nền cộng hòa. Tiếng sấm Điện Biên Phủ vẫn hãy còn vang vọng ” .
Chiều 7-5-1954, lá cờ “Quyết chiến – Quyết thắng” của Quân đội nhân dân Việt Nam tung bay trên nóc hầm tướng De Castries. Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ đã toàn thắng. Ảnh: Tư liệu TTXVN

Cũng từ đây, “ tiếng sấm Điện Biên Phủ ” có sức cổ vũ can đảm và mạnh mẽ những dân tộc bản địa thuộc địa đấu tranh giành độc lập, nhất là những nước châu Phi, châu Mỹ la-tinh ; đồng thời góp thêm phần làm sáng ngời chân lý của chủ nghĩa Mác – Lênin thời đại ngày này : Một dân tộc bản địa bị áp bức, nhưng nếu quyết tâm chiến đấu vì độc lập tự do, có đường lối chính trị, đường lối quân sự chiến lược đúng đắn, biết phát huy sức mạnh cuộc chiến tranh nhân dân, sức mạnh thời đại thì trọn vẹn có năng lực vượt mặt những đội quân xâm lược hung bạo. Đúng như quản trị Hồ Chí Minh đã khẳng định chắc chắn : “ Điện Biên Phủ như thể một cái mốc chói lọi bằng vàng của lịch sử vẻ vang. Nó ghi rõ nơi chủ nghĩa thực dân lăn xuống dốc và tan rã, đồng thời trào lưu giải phóng dân tộc bản địa khắp quốc tế đang lên cao đến thắng lợi trọn vẹn ” .

Chiến thắng Điện Biên Phủ bắt nguồn từ nhiều tác nhân : đó là đường lối chính trị, đường lối quân sự chiến lược đúng đắn, phát minh sáng tạo của Đảng ; từ ý thức yêu nước nồng nàn và nghệ thuật và thẩm mỹ quân sự chiến lược truyền thống cuội nguồn Nước Ta được thừa kế và tăng trưởng lên tầm cao mới trong thời đại Hồ Chí Minh ; bắt nguồn từ tình đoàn kết và liên minh chiến đấu giữa ba dân tộc bản địa trên bán đảo Đông Dương, sự giúp sức quan trọng của Trung Quốc, Liên Xô và sự ưng ý, ủng hộ từ bè bạn quốc tế, trong đó có nhân dân tân tiến Pháp. Nhưng nguồn gốc sâu xa nhất chính là từ tình yêu quê nhà quốc gia, là khát vọng độc lập, tự do đến cháy bỏng của mỗi con dân đất Việt .

Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 để lại cho cách mạng Việt Nam những bài học – kinh nghiệm rất quý báu: giữ vững và tăng cường phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, trên cơ sở chủ trương, đường lối đúng đắn, kịp thời nắm bắt thời cơ, chớp thời cơ, chỉ đạo chiến lược nhạy bén, sắc sảo nhằm tập trung sức mạnh cao độ cả nước để giành thắng lợi quyết định; thực hiện tốt tư tưởng “lấy dân làm gốc”, biết dựa vào dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tôn trọng và bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân; phát huy thế trận chiến tranh nhân dân vững chắc, không ngừng xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng lớn mạnh, đặc biệt là bộ đội chủ lực để sẵn sàng thực hiện tốt nhiệm vụ, nhất là những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, những trận quyết chiến; không ngừng chăm lo, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, lấy liên minh giai cấp công – nông làm nền tảng, tích cực đấu tranh vì mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; xây dựng tinh thần đoàn kết quốc tế trong sáng trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và đều hướng đến mục tiêu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, tiến bộ xã hội. Những bài học – kinh nghiệm ấy vẫn vẹn nguyên giá trị, tiếp tục được Đảng, Nhà nước ta chắt lọc, vận dụng sáng tạo trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Theo TTXVN/Báo Tin tức

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức