Đức Đạt Lai Lạt Ma ở thế khó xử

• Zoe Murphy
• BBC News

10 tháng 3 2009Chụp lại hình ảnh ,

Đức Đạt Lai Lạt Ma công kích mạnh sự cai trị của Trung Quốc trong bài diễn văn năm nay

Năm thập niên sống lưu vong và nhiều năm bị Bắc Kinh bôi nhọ vẫn không làm giảm đi ảnh hưởng của Đức Đạt Lai Lạt Ma đối với quê hương và người dân Tây Tạng.

Lãnh đạo ý thức của người Tây Tạng luôn cam kết phi đấm đá bạo lực, khiến cả quốc tế tôn trọng .Tuy nhiên, xung đột lâu nay về thực trạng của Tây Tạng giờ đã đi tới một điểm hệ trọng .Cho tới nay, Đức Đạt Lai Lạt Ma vẫn gặp thất bại khi thương thuyết với Trung Quốc, và Ngài đang chịu sự chỉ trích ngày càng tăng từ những người ủng hộ, vốn ngày càng tuyệt vọng trước sự bất lực về chính trị này .Rất nhiều người Tây Tạng từ lâu đã cảm thấy không tự do với ‘ cách tiếp cận trung dung ‘ – là ý kiến đề nghị đồng ý chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc tại Tây Tạng để đổi lấy sự tự trị thực sự – điều mà Đức Đạt Lai Lạt Ma đã cổ suý từ năm 1988 .Trong vòng thương thảo mới nhất tại Bắc Kinh vào tháng 11 năm ngoái, Trung Quốc có vẻ như cứng rắn hơn trong quan điểm của họ, và lên án đề xuất kiến nghị của Tây Tạng là nỗ lực tìm kiếm ” độc lập dưới vỏ ngụy trang ” .Sự cứng rắn của Trung Quốc khiến Đức Đạt Lai Lạt Ma đã phải công bố những nỗ lực thương thảo của Ngài đã thất bại .Mặc dù đa số người Tây Tạng ủng hộ sự chỉ huy của Ngài, họ cũng đã tập trung chuyên sâu được 1 số ít người Tây Tạng lưu vong – khoảng chừng 150 ngàn người – lôi kéo p ̣ hải có đường lối cứng rắn hơn .Một nhà hoạt động giải trí và viết blog về Tây Tạng, là Jamyang Norbu, nói : ” Đức Đạt Lai Lạt Ma không còn sự lựa chọn nào khác, Ngài phải quay trở lại cái mà người Tây Tạng đã lôi kéo bắt đầu, đó là cuộc đấu tranh giành độc lập ” .Ông đổ lỗi cho Đức Đạt Lai Lạt Ma là ” ngây thơ về chính trị ” khi muốn tìm sự nhân nhượng của Trung Quốc .Ông nói : ” Tất cả những cử chỉ của Trung Quốc mời người Tây Tạng tới ngồi vào bàn đàm phán về thực ra chỉ là cái bẫy của TQ – họ trọn vẹn ‘ xỏ mũi ‘ Đức Đạt Lai Lạt Ma .” Nếu Ngài còn bảo vệ sáng tạo độc đáo Phục hồi một dạng đối thoại nào đó với TQ thì tôi nghĩ nhiều người Tây Tạng chắc sẽ cho rằng di sản của Ngài chỉ là sự thất bại mà thôi ” .Rất nhiều người thuộc thế hệ trẻ hơn – những người chưa khi nào biết đến một Tây Tạng tự do – tin rằng chủ trương quan hệ ngoại giao cấp thấp đã thất bại .Hội Thanh niên Tây Tạng, TYC, một tổ chức triển khai gồm khoảng chừng 30 ngàn thành viên muốn tìm kiếm sự độc lập, nói rằng người ta ngày càng tuyệt vọng với những chỉ huy Tây Tạng .Phó quản trị Dhondup Dorjee đã viện dẫn những cuộc biểu tình chống Trung Quốc gây chết người tại Tây Tạng và những khu vực thiểu số Tây Tạng vào năm ngoái – là những đợt bạo động tồi tệ nhất trong 20 năm qua .Chụp lại hình ảnh ,Trung Quốc tin yêu quân đội của họ có năng lực tiêu diệt bất kể cuộc nổi dậy nàoÔng nói cuộc nổi dậy là vật chứng cho thấy người trẻ tuổi Tây Tạng chuẩn bị sẵn sàng hi sinh tính mạng con người vì ” sự nghiệp Tây Tạng ” .Ông Dorjee nói tổ chức triển khai TYC không công bố đấm đá bạo lực là giải pháp để đạt tiềm năng, mà thay vào đó, những người trẻ tuổi Tây Tạng cả trong nước lẫn hải ngoại liên tục chiến dịch bất tuân thủ về dân sự .Tuy nhiên, mặc dầu có độc lạ về mục tiêu chính trị, Đức Đạt Lai Lạt Ma vẫn rất là được tôn trọng với tư cách là chỉ huy ý thức .Ông Dorjee nói : ” Trong môi trường tự nhiên dân chủ, Ngài khuyến khích mọi người và những tổ chức triển khai có những quan điểm độc lạ .

“Ngài chưa bao giờ nghi ngờ về quyền được tranh đấu đòi độc lập của người Tây Tạng”.

Lãnh đạo trào lưu người trẻ tuổi Tây Tạng cũng nói Đức Đạt Lai Lạt Ma đơn giản chỉ muốn kiếm giải pháp tốt nhất trong thực trạng hiện thời .

‘Diệt chủng văn hoá’

50 năm trôi qua, chỉ huy ý thức của người Tây Tạng nay thấy mình ở bên lề, mất năng lực ngăn ngừa những đổi khác ngay trên quê nhà mình, khiến cho tình hình tại Tây Tạng càng trở nên đặc biệt quan trọng mong manh .Đức Đạt Lai Lạt Ma cáo buộc Trung Quốc đã phạm tội ” diệt chủng văn hoá ” khi tìm cách đổi khác người thiểu số Tây Tạng, bào mòn văn hoá, ngôn từ và tôn giáo của người Tây Tạng bằng việc đưa rất nhiều người Hán vào và triển khai mạng lưới hệ thống ” tái tạo lòng yêu nước ” .Chụp lại hình ảnh ,Hình ảnh Đức Đạt Lai Lạt Ma vào cuối thập niên 1940Sử gia sinh ra ở Tây Tạng, Tsering Shakya, nói yếu tố Tây Tạng tại Trung Quốc động chạm đến truyền thống và phẩm giá của một tộc người, và yếu tố này sẽ còn liên tục cho tới khi người Tây Tạng có được sự hài lòng nhất định .Bà nói chủ trương của Trung Quốc lúc bấy giờ là cô lập hoá người Tây Tạng và gây ra những yếu tố về sau, mặc dầu Bắc Kinh thấy không cần phải xem xét lại quan điểm của họ .Bà Shakya, từ ĐH Columbia ở Canada, nói ngay cả khi toàn bộ mọi người Tây Tạng đều xuống đường, Trung Quốc biết rằng họ có đủ sức mạnh quân sự chiến lược để tiêu diệt bất kỳ cuộc nổi dậy nào .Đảng Cộng sản TQ còn sợ bất kể thỏa hiệp nào sẽ gây ra ‘ hiệu ứng domino ‘ tác động ảnh hưởng tới tình hình bên trong Trung Quốc – với những cuộc nổi dậy tại những khu vực thiểu số khác như Tân Cương, Nội Mông và Cam Túc .Trong khi đó, theo bà Shakya, Tây Tạng đang mất dần sự quan tâm trong nghị trình quốc tế, do những chỉ huy quốc tế không muốn gây rủi ro đáng tiếc trong quan hệ kinh tế tài chính với Trung Quốc .

Người kế tục?

Những người Tây Tạng nóng lòng muốn thấy biến hóa còn đối lập với một yếu tố nữa, là hiện chưa có ai chuẩn bị sẵn sàng lên thay thế sửa chữa cho Đức Đạt Lai Lạt Ma, năm nay 73 tuổi, người gần đây có thực trạng sức khoẻ không được tốt .Trong bài diễn văn kỷ niệm 50 năm ngày khởi nghĩa chống TQ không thành, Đức Đạt Lai Lạt Ma nói mọi người dân Tây Tạng phải có nghĩa vụ và trách nhiệm ” hoạt động giải trí vì chính nghĩa ” .Từ nơi ngài sống lưu vong ở Dharamsala, Ấn Độ, Đức Đạt Lai Lạt Ma nói : ” Chừng nào tôi còn sống, chừng đó tôi còn giữ nghĩa vụ và trách nhiệm này ” .Đức Đạt Lai Lạt Ma nói Ngài giờ đã chuyển sang thời hạn bán nghỉ hưu. Ngài cũng chưa rõ liệu người tiếp sau sẽ được bầu ra, tái sinh bên ngoài Tây Tạng hay liệu Ngài, vị Đạt Lai Lạt Ma thứ 14, sẽ là lãnh tụ niềm tin ở đầu cuối .Chụp lại hình ảnh ,Liệu thế hệ người trẻ tuổi có là hy vọng mới của Tây Tạng ?Điều phần nhiều chắc như đinh là ” yếu tố Tây Tạng ” sẽ không mất đi – trên thực tiễn, nó sẽ trở nên nghiêm trọng hơn .Trong khi Trung Quốc luôn cáo buộc Ngài là ” con sói đội lốt nhà sư “, Đức Đạt Lai Lạt Ma luôn khuyến dụ những người ủng hộ phải theo đuổi tiềm năng một cách hoà bình .

Bà Tsering Shakya nói: “Nếu không có sự dẫn dắt của Đức Đạt Lai Lạt Ma, người Tây Tạng có thể sẽ tự xử lý các vấn đề theo cách của riêng mình”.

Đức Đạt Lai Lạt Ma đã mang lại sức mạnh và sự đoàn kết cho người Tây Tạng, cũng như khiến cho quốc tế chú ý quan tâm đến sự nghiệp của họ. Rất nhiều người giờ mở màn lo lắng đến ngày Ngài sẽ vắng bóng .Tuy nhiên, nhà hoạt động giải trí Jamyang Norbu nói : ” Người Tây Tạng có sức mạnh hơn người ta tưởng. Họ sẽ vẫn thử thách giới chức và gật đầu hậu quả .” Thời gian đang biến hóa. Giờ đây, nó là cuộc tranh đấu của giới người trẻ tuổi. Chúng ta hoàn toàn có thể sẽ tận mắt chứng kiến một hình tượng nổi lên từ thế hệ mới – chừng nào họ còn đó, chừng đó sự nghiệp này chưa kết thúc ” .

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp