I. Ngoại lực
– Khái niệm: Ngoại lực là lực có nguồn gốc từ bên trên bề mặt Trái Đất.
– Nguyên nhân: Nguồn năng lượng sinh ra ngoại lực là nguồn năng lượng của bức xạ Mặt Trời.
– Ngoại lực gồm tác động của các yếu tố khí hậu, các dạng nước, sinh vật và con người.
II. Tác động của ngoại lực
Tác động của ngoại lực đến địa hình bề mặt Trái Đất thông qua các quá trình ngoại lực đó là phá huỷ ở chỗ này bồi tụ ở chỗ kia do sự thay đổi nhiệt độ, nước chảy, sóng biển ……
1. Quá trình phong hóa
– Là quá trình phá hủy, làm biến đổi các loại đá và khoáng vật do tác động của sự thay đổi nhiệt độ, nước, ôxi, khí CO2, các loại axit có trong thiên nhiên và sinh vật.
– Xẩy ra mạnh nhất trên bề mặt Trái Đất.
a. Phong hóa lí học:
Hinh 9.1. Đứt gãy vỡ do nhiệt độ biến hóa bất ngờ đột ngột
– Khái niệm: Là sự phá hủy đá thành các khối vụn có kích thước khác nhau, không làm biến đổi màu sắc, thành phần hóa học của chúng.
– Nguyên nhân chủ yếu:
+ Sự thay đổi nhiệt độ.
+ Sự đóng băng của nước.
+ Tác động của con người.
– Kết quả: đá nứt vỡ (Địa cực và hoang mạc)
b. Phong hóa hóa học:
– Khái niệm: Là quá trình phá hủy, chủ yếu làm biến đổi thành phần, tính chất hóa học của đá và khoáng vật.
– Nguyên nhân: Tác động của chất khí, nước, các chất khoáng chất hòa tan trong nước…
– Kết quả: Đá và khoáng vật bị phá huỷ, biến đổi thành phần, tính chất hoá học.Diễn ra mạnh nhất ở miền khí hậu xích đạo, gió mùa ẩm (dạng địa hình catxtơ ở miền đá vôi).
Hinh 9.2. Hang động-kết quả của sự hòa tan đá vôi do nước
c. Phong hóa sinh học:
– Khái niệm: Là sự phá hủy đá và khoáng vật dưới tác động của sinh vật: Vi khuẩn, nấm, rễ cây.
– Nguyên nhân: sự lớn lên của rễ cây, sự bài tiết các chất.
– Kết quả:
+ Đá bị phá hủy về mặt cơ giới.
+ Bị phá hủy về mặt hóa học.
Hinh 9.3. Rễ cây làm cho các lớp đá rạn nứt
Xem thêm: Trị Viêm Lợi Tại Nhà Hiệu Quả
TRẢ LỜI CÂU HỎI LIÊN QUAN
? (trang 32 SGK Địa lý 10) Vì sao quá trình phong hoá lại xảy ra mạnh nhất ở bề mặt Trái Đất?
Vì ở trên bề mặt Trái Đất, đá trực tiếp nhận được năng lượng của bức xạ Mặt Trời và là nơi tiếp xúc trực tiếp với khí quyển, thủy quyển và sinh quyển.
? (trang 32 SGK Địa lý 10) Vì sao phong hoá lí học lại xảy ra mạnh ở các miền khí hậu khô nóng (hoang mạc và bán hoang mạc) và miền có khí hậu lạnh?
– Các khoáng vật tạo đá có khả năng dãn nở khi nhiệt độ tăng lên và co lại khi nhiệt độ giảm xuống. Vì thế, ở các miền khí hậu khô nóng (hoang mạc và bán hoang mạc) do có biên độ dao động nhiệt giữa ngày và đêm lớn, nên quá phong hoá lí học lại xảy ra mạnh.
– Ở miền có khí hậu lạnh, khi nhiệt độ hạ thấp tới 0oC, nước trong các khe nứt của đá hoá hăng, đồng thời thể tích của nước cũng tăng lên, do đó tác động lên thành khe nứt và làm cho nó bị dãn thêm. Nếu hiện hoá băng – băng tan xảy ra nhiều lần sẽ làm cho đá bị vỡ thành những tảng và mảnh vụn.
? (trang 34 SGK Địa lý 10) Hãy kể tên một vài dạng địa hình cacxtơ mà em biết.
+ Động Thiên Cung, Hang Sửng Sốt (vịnh Hạ Long)
+ Động Phong Nha (Quảng Bình)
+ Hồ Thang Hen (Cao Bằng)
+ Động Hương Tích (Hà Nội)
+ Tam Cốc – Bích Động, hang động Tràng An (Ninh Bình)…
? (trang 34 SGK Địa lý 10) Ngoại lực là gì ? Vì sao nói nguồn năng lượng chủ yếu sinh ra ngoại lực là nguồn năng lượng của bức xạ mặt trời?
– Ngoại lực là lực có nguồn gốc ở bên ngoài, trên bề mặt Trái Đất.
– Nguồn năng lượng sinh ra ngoại lực là nguồn năng lượng bức xạ Mặt Trời vì dưới tác dụng của Mặt Trời, đá trên bề mặt thạch quyển bị phá hủy và năng lượng của các tác nhân ngoại lực (nước chảy, gió, băng tuyết…) trực tiếp hay gián tiếp đều có liên quan đến bức xạ Mặt Trời.
Xem thêm: Trị Viêm Lợi Tại Nhà Hiệu Quả
? (trang 34 SGK Địa lý 10) Sự khác nhau giữa phong hoá lí học, phong hoá hoá học và phong hoá sinh học?
– Phong hóa lí học làm đá bị vỡ vụn mà không làm biến đổi về màu sắc, thành phần khoáng vật và hóa học của chúng.
– Phong hóa hóa học làm đá bị biến đổi thành phần, tính chất hóa học của đá và khoáng vật.
– Phong hóa sinh học làm đá và khoáng vật vừa bị phá hủy về mặt cơ giới, vừa bị phá hủy về mặt hóa học.
? (trang 34 SGK Địa lý 10) Hãy nêu một vài hoạt động kinh tế của con người có tác động phá hủy đá.
Hoạt động kinh tế của con người có tác dụng làm phá hủy đá như khai thác khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng, phá rừng ở đồi núi…
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức
Để lại một bình luận