Tóm tắt nội dung bài viết
Từ đồng nghĩa (synonyms) là gì?
Từ đồng nghĩa ( synonyms ) là từ có nghĩa giống hoặc gần giống với từ khác. Tuy nhiên thì những định nghĩa này còn chưa đúng chuẩn trọn vẹn về mặt ngữ nghĩa học, vì hai từ giống nhau trọn vẹn về nghĩa – tức là hai từ hoàn toàn có thể tráo đổi cho nhau trong mọi trường hợp mà không đổi khác về nghĩa – gần như không sống sót trong tiếng Anh ( Cruse, 2004, Hatch và Brown, 1995 ) ( một số ít ngoại lệ sẽ được đề cập trong phần 2 – Phân loại từ đồng nghĩa ). Thay vào đó thì phần nhiều những từ đồng nghĩa chỉ hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế cho từ gốc trong một số ít trường hợp nhất định ( Murphy, 2010 ) .Stern ( 1931, p. 226 ) đã lý giải nguyên do tại sao hiện tượng kỳ lạ này lại xảy ra. Ông cho rằng cả từ đồng nghĩa lẫn từ gốc đều ám chỉ đến chung một đối tượng người tiêu dùng, tuy nhiên từ đồng nghĩa lại miêu tả một góc nhìn khác của đối tượng người dùng đó .
Hơn nữa, khi truyền đạt thì người giao tiếp luôn đặt câu của mình trong một ngữ cảnh nhất định. Và đôi khi, khía cạnh được một từ đồng nghĩa miêu tả có thể không phù hợp với ngữ cảnh của câu. Nói theo cách khác: từ đồng nghĩa chỉ có thể thay thế cho từ gốc khi và chỉ khi khía cạnh mà từ đồng nghĩa miêu tả hoàn toàn phù hợp với ngữ cảnh truyền đạt của câu.
Ví dụ 1 : Fong just killed 12 people .Ngữ cảnh của câu : việc giết người nói chung, vì không rõ “ people ” ở đây là những người vô tội hay không. Có thể sửa chữa thay thế “ killed ” bằng “ murdered ” trong trường hợp này, vì góc nhìn của “ murder ” là miêu tả việc giết người, tức là tương thích với ngữ cảnh câu .Ví dụ 2 : Fong just killed 12 rats .Đối tượng của câu là “ killed ” – việc giết .Ngữ cảnh của từ “ killed ” : việc giết động vật hoang dã, ở đây là chuột. Không thể sửa chữa thay thế “ kill ” bằng “ murder ”, vì góc nhìn mà “ murder ” miêu tả không gồm có việc giết động vật hoang dã, tức là không tương thích với ngữ cảnh của câu .Từ đó, định nghĩa đúng chuẩn hơn về từ đồng nghĩa là những từ có sự tương đương về nghĩa với từ gốc ( Cruse 2002, as cited in Adamska-Salaciak, năm ngoái ), hay là những từ có nhiều sự tương đương về nghĩa với từ gốc hơn là sự độc lạ ( Cruse, 2004 ) .
Phân loại từ đồng nghĩa ( synonyms )
Như đã đề cập ở trên, hoàn toàn có thể thấy được là từ đồng nghĩa hoàn toàn có thể được chia làm hai loại :
- Từ đồng nghĩa toàn phần và
- Từ đồng nghĩa một phần .
Sau đây tác giả sẽ làm rõ hơn đặc thù của hai loại từ này, cũng như là đưa ra ví dụ minh hoạ đơn cử .
Từ đồng nghĩa toàn phần
Những từ đồng nghĩa toàn phần được coi là những từ hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế được từ gốc trong mọi trường hợp mà không hề làm đổi khác đến nghĩa của câu ( Matthews, năm trước ). Nói một cách khác thì những từ đồng nghĩa toàn phần là những từ có định nghĩa giống hệt như từ gốc, và giữa hai từ không hề có sự độc lạ về nghĩa nào cả .Những từ thuộc dạng này trong tiếng Anh thì thường là những danh từ chỉ động vật hoang dã, cây cối, hoặc hoá chất như thể groundhog / woodchuck ( cả hai từ dùng để chỉ loài macmot sống ở Bắc Mỹ ) ; furze / gorse ( cả hai dùng để chỉ một loại cỏ ở châu Âu ) ( Murphy, 2010 ) ; hoặc potassium nitrate / saltpeter ( cả hai dùng để chỉ kali nitrat ) ( WordNet, n. d. ) .Trừ những ngoại lệ đã đưa trên ra thì phần nhiều không sống sót bất kể từ đồng nghĩa toàn phần nào khác, kể cả những từ vùng miền ( Tham khảo phần 2.2 – Từ đồng nghĩa một phần ). Ứng dụng của từ đồng nghĩa hầu hết là để làm điểm tham chiếu trên thang bậc của sự đồng nghĩa, hay còn gọi là điểm so sánh cho những từ đồng nghĩa khác .
Từ đồng nghĩa một phần
Những từ đồng nghĩa một phần chỉ hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa được cho từ gốc mà không làm biến hóa nghĩa trong một số ít trường hợp nhất định ( Matthews, năm trước ). Điều kiện để từ đồng nghĩa một phần thay thế sửa chữa được từ gốc đã được lý giải ở mục 1 : những từ đồng nghĩa một phần chỉ hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế được từ gốc chỉ khi góc nhìn được synonyms này miêu tả tương thích với ngữ cảnh của câu .
Những ví dụ trên sẽ minh hoạ rõ định nghĩa này :Ví dụ : từ “ funny ” và “ comical ”
- Ahmed told a seriously funny joke .
- Ahmed told a seriously comical joke .
Do trong ngữ cảnh này thì “ funny ” mang nghĩa là “ buồn cười ”, nên trong trường hợp trên thì từ này trọn vẹn hoàn toàn có thể được thay bằng từ “ comical ” – cũng mang nghĩa là “ buồn cười ” .
- My tummy feels a bit funny .
- My tummy feels a bit comical .
“ funny ” ở đây không hề được sửa chữa thay thế bằng “ comical ”. Dù cả hai từ đều mang nghĩa là “ buồn cười ”, nhưng theo ngữ cảnh của câu thì “ funny ” hoàn toàn có thể hiểu là “ cảm xúc lạ lạ ”, chứ không phải là “ buồn cười ”. Do vậy nên hai từ này không sửa chữa thay thế cho nhau được, vì từ “ comical ” chỉ mang nghĩa là “ buồn cười ” .Một dẫn chứng khác là, Murphy ( 2010 ) cho rằng những từ vùng miền như là “ cash ” ( Anh Mỹ ) – “ dosh ” ( Anh Anh ) chỉ được coi là những biến thể của nhau chứ không phải là từ đồng nghĩa, mặc dầu chúng gần như tương đương trọn vẹn về nghĩa. Lý do là vì những từ này thường không được sử dụng như những từ đồng nghĩa thường thì, tức là chúng thường không được người nói dùng để sửa chữa thay thế cho từ gốc .Một người Mỹ đang sống ở Mỹ phần đông không khi nào dùng từ “ loo ” để thay thế sửa chữa cho từ “ bathroom ”, vì họ biết rằng “ loo ” là một từ thường được dùng ở Anh chứ không phải ở Mỹ, và nếu họ sử dụng thì hoàn toàn có thể dẫn đến sự không đồng nhất trong loại tiếng Anh mà họ hiện sử dụng .
Yếu tố tạo nên sự khác biệt giữa các từ đồng nghĩa (synonyms)
Yếu tố tương thích giữa góc nhìn mà từ đồng nghĩa miêu tả với ngữ cảnh của câu đã được nhắc tới xuyên suốt trong bài viết. Phần dưới đây sẽ liệt kê những thành phần tác động ảnh hưởng đơn cử tới những yếu tố trên, rồi từ đó vấn đáp thắc mắc : Có những yếu tố nào làm khiến cho những từ đồng nghĩa ( synonyms ) khác nhau ?Theo Cruse ( 2002 ) và Martin ( 1984 ) thì có tổng số 2 nguyên do chính đó là :
- Khác biệt về văn phong
- Khác biệt về sắc thái nghĩa
Khác biệt về văn phong
Trong tiếng Anh thì có Open nhiều từ đồng nghĩa ( synonyms ) tương tự nhau về định nghĩa, nhưng lại độc lạ trọn vẹn về mức độ nhã nhặn và độ tương thích trong thực trạng nói .Ví dụ 1 : Dunk ( = dip ) the pieces of chicken in the batter mixture before frying .Văn phong của câu nói trên mang tính tráng lệ và nhã nhặn, có vẻ như như là hướng dẫn nấu ăn trong một quyển sách nào đó. Do vậy nên việc sử dụng từ “ dunk ” – một từ mang sắc thái tự nhiên và thường dùng trong văn nói – là không tương thích .Đối với những chủ đề mang tính nghiêm trọng thì việc sử dụng từ đồng nghĩa ( synonyms ) đúng cách là nhu yếu rất quan trọng để tránh xúc phạm người khác .Ví dụ 2 : His mother just snuffed it ( = passed away ) recently due to a fever .
Ngữ cảnh ở đây là thông báo rằng mẹ của một người vừa qua đời vì một cơn sốt. Do đây là sự kiện đau buồn, nên được đề cập theo một cách tôn trọng. Do vậy nên sử dụng từ đường phố “snuffed it” ở đây gần như chắc chắn sẽ gây phản cảm đối với gia quyến người đã mất.
Người tiếp xúc cũng nên tránh không sử dụng những từ đồng nghĩa bậy bạ trong những toàn cảnh sang chảnh, hoặc nhu yếu sự trang nghiêm .Ví dụ 3 : The speaker spouted nothing but pure crap ( = falsehoods ) throughout the debate .Ngữ cảnh ở đây là một cuộc tranh luận nhã nhặn và trang nghiêm. Vì vậy nên viêc sử dụng “ pure crap ” ở đây sẽ bất lịch sự, và đi ngược lại với quy tắc đối xử trong cuộc tranh luận .trái lại, người nói cũng hoàn toàn có thể sử dụng từ quá hoa mỹ trong những toàn cảnh thân thương, thân mật .Ví dụ : Thomas, can you please give Kim something to imbibe ( = drink ) ?Ngữ cảnh ở đây là một cuộc trò chuyện thường thì giữa những người bạn với nhau. Do vậy nên viêc sử dụng “ imbibe ” – một từ mang nghĩa rất sang trọng và quý phái – sẽ rất giật mình, và hoàn toàn có thể khiến người nghe bật cười, hoặc thậm chí còn là không hiểu gì cả .Để hoàn toàn có thể tránh yếu tố này thì khi tìm từ đồng nghĩa ( synonyms ), nên xem xét kỹ việc sử dụng những từ được gắn mác là : formal, informal, technical, literary, archaic, offensive, … Bạn đọc nên tìm hiểu thêm list những mác được gán cho từ tại những từ điển Anh – Anh như Oxford để tìm từ được đúng mực .
(Ví dụ cho những mác được gán cho nghĩa của từ – theo Oxford)
Khác biệt về sắc thái nghĩa khi sử dụng Synonyms
Sự độc lạ dễ nhầm lẫn nhất và phức tạp nhất trong khi sử dụng từ đồng nghĩa ( synonyms ) trong tiếng Anh chính là sự độc lạ về nghĩa giữa những từ đồng nghĩa với nhau ( Martin, 1984 ). Một số từ hoàn toàn có thể có định nghĩa tương tự nhau, nhưng lại không hề thay thế sửa chữa cho nhau được do 1 số ít sự khác nhau ngầm về nghĩa rất khó hoàn toàn có thể nhận ra nếu không tiếp xúc nhiều với tiếng Anh .Martin ( 1984 ) đã liệt kê ra một vài sự độc lạ về nghĩa thường thấy nhất :Một trong những tiêu chuẩn phân biệt thông dụng nhất có lẽ rằng là về mức độ / độ trầm trọng .
- She suffered agonizing pain from a broken arm .
- She suffered great pain from a broken arm .
Dù “ agonizing ” và “ great ” đều miêu tả mức độ lớn, nhưng từ “ agonizing ” thì mang tính đau nghiêm trọng đến mức quằn quại, trong khi “ great ” chưa diễn đạt được mức độ đau kinh điển đến vậy .Nguyên nhân của sự khác nhau cũng hoàn toàn có thể bắt nguồn từ sắc thái xấu đi, tích cực giữa hai từ khác nhau .
- The symptoms persisted for three days .
- The symptoms persevered for three days
Hai từ ” persist ” và “ persevere ” đều chỉ nghĩa là “ liên tục sống sót ”, nhưng “ persist ” là từ thường mang sắc thái xấu đi, trong khi “ persevere ” lại là từ thường dùng để khen thưởng. Trong trường hợp này thì không hề thay “ persevere ” được, vì từ “ persist ” ở đây được dùng để miêu tả một triệu chứng bệnh, tức là mang sắc thái xấu đi .Một số từ hoàn toàn có thể có nghĩa quá linh động hoặc quá đơn cử, và phải xem xét kỹ ngữ cảnh để hoàn toàn có thể tìm được từ đồng nghĩa ( synonyms ) .
- I’m going to correct my mistakes !
- I’m going to right my mistakes !
Cho dù “ right ” đúng là từ đồng nghĩa với “ correct ” theo nghĩa là “ đúng, đúng mực ”, nhưng trong trường hợp này thì không tương thích, vì “ correct ” ở câu thứ nhất không ám chỉ sự đúng mực, mà thay vào đó thì nó mang nghĩa khác là “ sửa ” .Việc ám chỉ sự sống sót về mặt vật chất cũng là một yếu tố cần phải xem xét khi tìm kiếm từ đồng nghĩa .
- The statistics fluctuated significantly .
- The statistics wobbled significantly .
Cả hai từ “ fluctuate ” và “ wobble ” đều mang nghĩa là “ xê dịch ”, nhưng từ “ fluctuate ” chỉ được dùng cùng với những đối tượng người tiêu dùng mang tính trừu tượng như là số liệu. “ Wobble ” thì chỉ hoàn toàn có thể được vận dụng việc vận động và di chuyển đi vận động và di chuyển lại của những vật phẩm có sống sót, như thể búp bê Nga. Vì vậy nên trong trường hợp trên chỉ hoàn toàn có thể sử dụng từ “ fluctuate ” .Có nhiều từ trong tiếng Anh được phân biệt trải qua việc liệu nó có được sẵn sàng chuẩn bị trước hay không .
- Jane bought the ticket, and became a spectator in that football match .
- Jane bought the ticket, and became an onlooker in that football match .
Hai từ “ spectator ” và “ onlooker ” đều để chỉ ‘ người xem ”. Tuy nhiên, nếu nói là “ spectator ” thì điều này có nghĩa là Jane đã sẵn sàng chuẩn bị trước cho việc xem trận bóng, nhưng nếu nói là “ onlooker ” thì điều này có nghĩa là Jane chỉ xem trộm trận bóng đó thôi. Do Jane đã mua vé nên trong trường hợp này thì không hề sử dụng “ onlooker ” .Nguyên nhân cũng hoàn toàn có thể là một yếu tố quyết định hành động sự khác nhau giữa hai từ đồng nghĩa .
- I enjoyed the books, it’s such a shame that I have to return them .
-
I enjoyed the books, it’s such a shame that I have to take them back.
Cho dù “ return ” và “ take ( them ) back ” đều mang nghĩa là “ trả lại ”, nhưng nguyên do của việc trả lại trong từ “ take back ” là do người nói không hài lòng với loại sản phẩm, còn “ return ” thì chỉ ám chỉ việc trả lại nói chung. Trong trường hợp này thì người nói đã nói rõ rằng họ “ enjoyed the books ”, nên “ take them back ” không hề sử dụng được .
Tổng kết
Bài viết này đã cung ứng khá đầy đủ cho bạn đọc định nghĩa học thuật của từ đồng nghĩa ( synonyms ), đưa ra những loại từ đồng nghĩa thường thấy trong tiếng Anh, cũng như là những yếu tố tạo ra sự sự độc lạ giữa những từ đồng nghĩa. Qua những thông tin này, người viết mong rằng người đọc không còn tin vào những lầm tưởng về từ đồng nghĩa ( synonyms ), và từ đó hoàn toàn có thể biết được nhiều hơn về khái niệm này .Vũ Trọng Hiếu
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp
Để lại một bình luận