Lịch sử khốn khổ của Haiti

• Nick Caistor
• BBC News

14 tháng 1 2010

Haiti có vẻ là nơi phải hứng chịu quá nhiều hậu quả của các đợt hỗn loạn, nghèo khổ và thiên tai. Và cũng như bao lần trước đây tại nước này, vào đúng lúc tình hình có vẻ đang tiến triển tốt hơn thì một thảm họa mới lại giáng xuống.

Trước khi bị phá hủy trong trận động đất hôm thứ Ba, dinh Tổng thống Haiti là tòa nhà đẹp nhất thủ đô Port-au-Prince.

Tòa nhà trắng toát sừng sững, với kiến trúc hòa giải, là hình tượng của những hứa hẹn vốn thường bị dập tắt tại quốc gia gồm 10 triệu dân này .Tòa dinh thự này tọa lạc tại Champ de Mars, là trung tâm vui chơi quảng trường khổng lồ gần khu cảng ở Port-au-Prince. Đây là TT thành phố, nơi tổng thể những tòa nhà hành chính và văn phòng tập trung chuyên sâu .Chụp lại hình ảnh ,Dinh Tổng thống trước và sau động đấtRất nhiều trong số đó, kể cả giáo đường, bệnh viện chính và trụ sở gìn giữ độc lập của Liên Hiệp Quốc được biết đã bị hủy hoại trong trận động đất tồi tệ nhất xảy ra tại quốc gia này trong hơn 200 năm nay .

Thiên tai

Hàng ngàn người được cho là đã thiệt mạng tại đây, và số người chết hoàn toàn có thể còn lên cao hơn rất nhiều tại những khu ổ chuột gần đó như Cite Soleil – nơi hàng chục ngàn người nghèo nhất Haiti sống trong những lều gỗ hay sắt kẽm kim loại, không có nước dùng, không mạng lưới hệ thống nước thải, không điện .Rất nhiều dân cư trong khu ổ chuột bị buộc phải tới Port-au-Prince vì điều kiện kèm theo tại những vùng nông thôn còn khổ hơn. Tình trạng suy dinh dưỡng nghiêm trọng, Aids và những bệnh kinh niên khác đang lan tràn .Haiti chiếm 1/3 khu núi phía tây của hòn đảo Hispaniola. Khi những người châu Âu lần đầu đặt chân tới đây cách đây hơn 500 năm, họ kinh ngạc là quốc gia này lại có nhiều rừng đến vậy .Giờ đây, chỉ còn 3 % rừng nguyên sinh còn sót lại. Phần lớn những khu rừng đã bị chặt để lấy gỗ hoặc than củi, vốn là nguyên vật liệu phổ cập nhất tại nước này .Chụp lại hình ảnh ,Thành phố Gonaives bị tàn phá nặng nề sau những cơn bão năm 2008Chính việc chặt phá rừng đã làm ngày càng tăng những hậu quả của một loạt trận bão đổ vào nước này năm 2008, làm gần một ngàn người thiệt mạng và một triệu người bị mất nhà cửa sau khi bốn cơn bão ập vào thành phố quan trọng là Gonaives trong vài tuần .Năm 2004, một cơn bão nhiệt đới gió mùa đã đổ xô vào phía tây-bắc nước này. Cảng lịch sử dân tộc Cap Haitien phải gánh chịu hậu quả, làm khoảng chừng 3000 người thiệt mạng .

Bão tố chính trị

Bên cạnh thiên tai, Haiti còn phải gánh chịu nhiều hậu quả trong suốt lịch sử vẻ vang đầy dịch chuyển chính trị và những chính sách quản lý tồi .

Khi ‘Baby Doc’ Duvalier bị truất quyền năm 1986, có vẻ như nước này cuối cùng cũng được hưởng một giai đoạn dân chủ.

Sau vài năm không ổn định, hy vọng mới được hình thành và gắn với cuộc bầu cử năm 1990, khi cựu tu sĩ Công giáo Jean-Bertrand Aristide đắc cử .Tuy nhiên, tiến trình cầm quyền của ông ta chấm hết chỉ sau vài tháng, khi những tướng tá quân đội lên tước quyền .Chụp lại hình ảnh ,Haiti lần đầu có kinh nghiệm tay nghề dân chủ khi ‘ Baby Doc ‘ bị lật đổKinh nghiệm dân chủ tại Haiti bị cắt ngắn, hàng ngàn người trở thành nạn nhân của chính sách mới và hàng người người khác phải bỏ chạy khỏi nước này trên những xuồng bè tự tạo .Lượng thuyền nhân sơ tán quá lớn vào Mỹ năm 1994 đã thuyết phục Tổng thống Bill Clinton rằng đã đến lúc phải dẹp bỏ những sĩ quan quân đội ở Haiti .Một lần nữa, ông Jean-Bertrand Aristide được hồi sinh quyền lực tối cao, và một kỷ nguyên chính trị mới có vẻ như mở màn .Dưới sự cầm quyền của ông Aristide và người tiếp sau là Rene Preval, cùng với sự trợ giúp của Liên Hiệp Quốc cũng như những tổ chức triển khai viện trợ quốc tế khác, đời sống đã cải tổ đôi chút, mặc dầu Haiti vẫn là vương quốc nghèo nhất tại Tây bán cầu, với thu nhập trung bình chưa đầy hai dollar / ngày .Khi ông Aristide tái đắc cử Tổng thống nhiệm kỳ hai vào năm 2001, tình hình chính trị lại thụt lùi, với nhiều dịch chuyển và đấm đá bạo lực ngày càng tăng .Tổng thống Aristide bị buộc phải từ chức vào đầu năm 2004, sau vài tháng dịch chuyển chính trị leo thang tại nước này. Một lực lượng gìn giữ tự do của Liên Hiệp Quốc với 9000 lính được gửi tới Haiti từ đó nhằm mục đích mang lại không thay đổi và giúp xây đường xá cũng như những hạ tầng quan trọng khác .Ông Clinton, khi đó là đặc sứ của Liên Hiệp Quốc, đã đứng vị trí số 1 những nỗ lực nhằm mục đích thuyết phục những nhà hỗ trợ vốn quốc tế thực thi cam kết viện trợ .

Dập tắt hi vọng

Dưới thời của Tổng thống Rene Preval, vốn đắc cử nhiệm kỳ hai vào năm 2006, thực trạng tại Haiti đã có những cải tổ quan trọng : công ăn việc làm được tạo ra, những khu ổ chuột trở nên đỡ đấm đá bạo lực và mở màn có tín hiệu ngày càng tăng về du lịch .Chụp lại hình ảnh ,Thuyền nhân sơ tán Haiti tới Miami rất nhiều vào đầu thập niên 90Nhưng giờ đây, cũng như bao lần đã xảy ra trong quá khứ của Haiti, những hy vọng mới này lại bị dập tắt .

Liên Hiệp Quốc và cộng đồng quốc tế phải đưa ra những nỗ lực khổng lồ đơn giản chỉ để cứu hộ cho hàng ngàn nạn nhân cũng như dọn dẹp sau động đất.

Nói chuyện sau những thảm họa năm 2008, Tổng thống Preval nói Haiti cần sự giúp sức lâu bền hơn chứ không nên để “ luôn bị bỏ rơi một mình để đối phó với những thảm họa mới ” .Đối diện với khu dinh Tổng thống tại Champ de Mars ở Port-au-Prince là một bức tượng lớn diễn đạt những người bị bỏ rơi trên hoang đảo, là những nô lệ bỏ trốn, vốn là hình tượng của cuộc đấu tranh giành độc lập của Haiti vào cuối thế kỷ 18 .Người dân Haiti giờ đây cần có niềm tin tựa như nếu họ muốn vượt qua thảm họa mới gần đây nhất giáng xuống nước này .

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức