Lịch sử phát triển Thành phố Nha Trang, hình ảnh Nha Trang xưa

LỊCH Sử NHA TRANG

Theo nhiều nhà nghiên cứu, tên “Nha Trang” được hình thành do cách đọc của người Việt phỏng theo âm một địa danh Chăm vốn có trước là Aia Trang theo tiếng Cham và Ea Trang theo tiếng Rađe(có nghĩa là “nước Hến”, tiếng người Chăm, tức là gọi sông Cái chảy qua Nha Trang ngày nay, con sông này đổ ra biển đúng chỗ có nhiều cây lau). Từ tên sông, sau chỉ rộng ra vùng đất từ năm 1653.

Về địa danh “Nha Trang”, trong Toàn tập Thiên Nam Tứ Chí Lộ Đồ Thư, tập bản đồ Việt Nam do nho sinh họ Đỗ Bá soạn vào khoảng nửa sau thế kỷ 17 đã thấy có tên “Nha Trang Môn” (cửa Nha Trang). Trong một bản đồ khác có niên đại cuối thế kỷ 17 mang tên Giáp Ngọ Niên Bình Nam Đồ của Đoan Quận Công Bùi Thế Đạt cũng thấy ghi tên “Nha Trang Hải môn” (cửa biển Nha Trang).
Trong thư tịch cổ Việt Nam, đây có lẽ là những tài liệu sớm nhất đề cập đến địa danh này.
Trong Phủ biên tạp lục (1776) của Lê Quý Đôn đã có nhiều tên gọi Nha Trang như “đầm Nha Trang, dinh Nha Trang, nguồn Nha Trang, đèo Nha Trang”.

Từ năm 1653 đến giữa thế kỷ XIX, Nha Trang vẫn là một vùng đất còn hoang vu và nhiều thú dữ thuộc Hà Bạc, huyện Vĩnh Xương, phủ Diên Khánh. Chỉ qua hai thập niên đầu thế kỷ XX, bộ mặt Nha Trang đã thay đổi nhanh chóng. Với Nghị định ngày 30 tháng 8 năm 1924 của Toàn quyền Đông Dương, Nha Trang trở thành một thị trấn (centre urbain).
Thị trấn Nha Trang hình thành từ các làng cổ: Xương Huân, Phương Câu, Vạn Thạnh, Phương Sài, Phước Hải.

Thời Pháp thuộc, Nha Trang được coi là tỉnh lỵ (chef lieu) của tỉnh Khánh Hòa. Các cơ quan chuyên môn của chính quyền thuộc địa như Tòa Công Sứ, Giám Binh, Nha Thương Chánh, Bưu Điện… đều đặt tại Nha Trang. Tuy nhiên, các cơ quan Nam Triều như Dinh quan Tuần vũ, Án Sát (coi về hành chánh, tư pháp), Lãnh Binh (coi việc trật tự trị an) vẫn đóng ở Thành Diên Khánh (cách Nha Trang 10 km về phía Tây Nam).

Đến Nghị định ngày 7 tháng 5 năm 1937 của Toàn quyền Đông Dương, Nha Trang được nâng lên thị xã (commune).
Lúc mới thành lập, thị xã Nha Trang có 5 phường:
– Xương Huân là phường đệ nhất
– Phương Câu là phường đệ nhị
– Vạn Thạnh là phường đệ tam
– Phương Sài là phường đệ tứ
– Phước Hải là phường đệ ngũ.

Ngày 27 tháng 1 năm 1958,Chính Quyền Việt Nam Cộng Hòa ban hành Nghị Định 18-BNV bãi bỏ quy chế thị xã, chia Nha Trang thành 2 xã là Nha Trang Đông và Nha Trang Tây thuộc quận Vĩnh Xương.

Ngày 22 tháng 10 năm 1970, sắc lệnh số 132-SL/NV của Chính quyền Việt Nam Cộng Hòa lấy 2 xã Nha Trang Đông, Nha Trang Tây và các xã Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, Vĩnh Trường, Vĩnh Nguyên, các ấp Phước Hải (xã Vĩnh Thái), Vĩnh Điềm Hạ (xã Vĩnh Hiệp), Ngọc Thảo, Ngọc Hội, Lư Cấm (xã Vĩnh Ngọc) thuộc quận Vĩnh Xương cùng các hải đảo Hòn Lớn, Hòn Một, Hòn Mun, Hòn Miễu, Hòn Tằm tái lập thị xã Nha Trang, tỉnh lỵ tỉnh Khánh Hòa.

Thị xã Nha Trang chia làm 2 quận: Quận 1 và Quận 2.

– Quận 1 gồm các xã Nha Trang Đông, Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, các ấp Ngọc Thảo, Ngọc Hội và Lư Cấm thuộc xã Vĩnh Ngọc, ấp Vĩnh Điềm Hạ thuộc xã Vĩnh Hiệp

– Quận 2 gồm các xã Nha Trang Tây, Vĩnh Trường, Vĩnh Nguyên (kể cả các đảo Hòn Tre, Hòn Một, Hòn Mun, Hòn Tằm), ấp Phước Hải của xã Vĩnh Thái.

Tiếp đó, Nghị định số 357-ĐUHC/NC/NĐ ngày 5 tháng 6 năm 1971, chia thị xã Nha Trang thành 11 khu phố:

– Quận 1 có các khu phố Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, Ngọc Hiệp, Vạn Thạnh, Duy Tân

– Quận 2 có các khu phố Vĩnh Nguyên, Vĩnh Trường, Phương Sài, Tân Phước, Tân Lập, Phước Hải.

Đến Nghị định số 553-BNV/HCĐP/NV ngày 22 tháng 8 năm 1972 đổi các khu phố thành Phường.

Nghị định số 444-BNV/HCĐP/26.X ngày 3 tháng 9 năm 1974 sáp nhập các đảo Hòn Một, Hòn Cậu, Hòn Đụn, Hòn Chóp Vung, Hòn Đỏ vào phường Vĩnh Hải (Quận 1) và Hòn Ngọc vào phường Vĩnh Nguyên (Quận 2) thị xã Nha Trang.

(Tài liệu của @Phóng Viên Chiến Trường sưu tầm)
Nha Trang – Hòn Tre 1960s I was with the 14 Security Police Squadron, at Nha Trang Air Base, Vietnam, from 1967-January 1969. For six month’s I was on the Island of Hon Tre off the coast. If you spent time at either place and remember the names of some of the guys pictured, please let me know. I will be posting more pictures as I get them scanned. Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall

Theo nhiều nhà điều tra và nghiên cứu, tên ” Nha Trang ” được hình thành do cách đọc của người Việt phỏng theo âm một địa điểm Chăm vốn có trước là Aia Trang theo tiếng Cham và Ea Trang theo tiếng Rađe ( có nghĩa là ” nước Hến “, tiếng người Chăm, tức là gọi sông Cái chảy qua Nha Trang thời nay, con sông này đổ ra biển đúng chỗ có nhiều cây lau ). Từ tên sông, sau chỉ rộng ra vùng đất từ năm 1653. Về địa điểm ” Nha Trang “, trong Toàn tập Thiên Nam Tứ Chí Lộ Đồ Thư, tập map Nước Ta do nho sinh họ Đỗ Bá soạn vào lúc nửa sau thế kỷ 17 đã thấy có tên ” Nha Trang Môn ” ( cửa Nha Trang ). Trong một map khác có niên đại cuối thế kỷ 17 mang tên Giáp Ngọ Niên Bình Nam Đồ của Đoan Quận Công Bùi Thế Đạt cũng thấy ghi tên ” Nha Trang Hải môn ” ( cửa biển Nha Trang ). Trong thư tịch cổ Nước Ta, đây có lẽ rằng là những tài liệu sớm nhất đề cập đến địa điểm này. Trong Phủ biên tạp lục ( 1776 ) của Lê Quý Đôn đã có nhiều tên gọi Nha Trang như ” đầm Nha Trang, dinh Nha Trang, nguồn Nha Trang, đèo Nha Trang “. Từ năm 1653 đến giữa thế kỷ XIX, Nha Trang vẫn là một vùng đất còn hoang vu và nhiều thú dữ thuộc Hà Bạc, huyện Vĩnh Xương, phủ Diên Khánh. Chỉ qua hai thập niên đầu thế kỷ XX, bộ mặt Nha Trang đã biến hóa nhanh gọn. Với Nghị định ngày 30 tháng 8 năm 1924 của Toàn quyền Đông Dương, Nha Trang trở thành một thị xã ( centre urbain ). Thị trấn Nha Trang hình thành từ những làng cổ : Xương Huân, Phương Câu, Vạn Thạnh, Phương Sài, Phước Hải. Thời Pháp thuộc, Nha Trang được coi là tỉnh lỵ ( chef lieu ) của tỉnh Khánh Hòa. Các cơ quan trình độ của chính quyền sở tại thuộc địa như Tòa Công Sứ, Giám Binh, Nha Thương Chánh, Bưu Điện … đều đặt tại Nha Trang. Tuy nhiên, những cơ quan Nam Triều như Dinh quan Tuần vũ, Án Sát ( coi về hành chánh, tư pháp ), Lãnh Binh ( coi việc trật tự trị an ) vẫn đóng ở Thành Diên Khánh ( cách Nha Trang 10 km về phía Tây Nam ). Đến Nghị định ngày 7 tháng 5 năm 1937 của Toàn quyền Đông Dương, Nha Trang được nâng lên thị xã ( commune ). Lúc mới xây dựng, thị xã Nha Trang có 5 phường : – Xương Huân là phường đệ nhất – Phương Câu là phường đệ nhị – Vạn Thạnh là phường đệ tam – Phương Sài là phường đệ tứ – Phước Hải là phường đệ ngũ. Ngày 27 tháng 1 năm 1958, Chính Quyền Nước Ta Cộng Hòa phát hành Nghị Định 18 – BNV bãi bỏ quy định thị xã, chia Nha Trang thành 2 xã là Nha Trang Đông và Nha Trang Tây thuộc Q. Vĩnh Xương. Ngày 22 tháng 10 năm 1970, sắc lệnh số 132 – SL / NV của Chính quyền Nước Ta Cộng Hòa lấy 2 xã Nha Trang Đông, Nha Trang Tây và những xã Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, Vĩnh Trường, Vĩnh Nguyên, những ấp Phước Hải ( xã Vĩnh Thái ), Vĩnh Điềm Hạ ( xã Vĩnh Hiệp ), Ngọc Thảo, Ngọc Hội, Lư Cấm ( xã Vĩnh Ngọc ) thuộc Q. Vĩnh Xương cùng những hải đảo Hòn Lớn, Hòn Một, Hòn Mun, Hòn Miễu, Hòn Tằm tái lập thị xã Nha Trang, tỉnh lỵ tỉnh Khánh Hòa. Thị xã Nha Trang chia làm 2 Q. : Quận 1 và Quận 2. – Quận 1 gồm những xã Nha Trang Đông, Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, những ấp Ngọc Thảo, Ngọc Hội và Lư Cấm thuộc xã Vĩnh Ngọc, ấp Vĩnh Điềm Hạ thuộc xã Vĩnh Hiệp – Quận 2 gồm những xã Nha Trang Tây, Vĩnh Trường, Vĩnh Nguyên ( kể cả những hòn đảo Hòn Tre, Hòn Một, Hòn Mun, Hòn Tằm ), ấp Phước Hải của xã Vĩnh Thái. Tiếp đó, Nghị định số 357 – ĐUHC / NC / NĐ ngày 5 tháng 6 năm 1971, chia thị xã Nha Trang thành 11 thành phố : – Quận 1 có những thành phố Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, Ngọc Hiệp, Vạn Thạnh, Duy Tân – Quận 2 có những thành phố Vĩnh Nguyên, Vĩnh Trường, Phương Sài, Tân Phước, Tân Lập, Phước Hải. Đến Nghị định số 553 – BNV / HCĐP / NV ngày 22 tháng 8 năm 1972 đổi những thành phố thành P.. Nghị định số 444 – BNV / HCĐP / 26. X ngày 3 tháng 9 năm 1974 sáp nhập những hòn đảo Hòn Một, Hòn Cậu, Hòn Đụn, Hòn Chóp Vung, Hòn Đỏ vào phường Vĩnh Hải ( Quận 1 ) và Hòn Ngọc vào phường Vĩnh Nguyên ( Quận 2 ) thị xã Nha Trang. ( Tài liệu của @ Phóng Viên Chiến Trường sưu tầm )

Nha Trang – Hòn Tre 1960s

Photo by tdhall

Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall

Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall Nha Trang – Hòn Tre 1960s Photo by tdhall

NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69

Photo by tdhall

NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69 Photo by tdhall NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69 Photo by tdhall NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69 Photo by tdhall NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69 Photo by tdhall

NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69 Photo by tdhall NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69 Photo by tdhall NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69 Photo by tdhall NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69 Photo by tdhall NHA TRANG – HÒN TRE 1967-69 Photo by tdhall

Nha Trang 1965-1971 land000 – Looking South Along The Bay of Nha Trang to Camp McDermott – 1967 2 Nha Trang 1965-1971 land000 – Looking South Along The Bay of Nha Trang to Camp McDermott – 1967 2 Nha Trang 1965-1971 Nha Trang 1965-1971 Nha Trang 1965-1971 Nha Trang 1965-1971

Nha Trang 1965 – 1971 Nha Trang 1965-1971 Nha Trang 1965-1971 Nha Trang 1965-1971 Nha Trang 1965-1971 Nha Trang 1965-1971 Nha Trang 1966 – 1967 Nha Trang 1966-1967 Nha Trang 1966-1967 Nha Trang 1966-1967 Nha Trang 1966-1967

< Nguồn : Page Phóng Viên Chiến Trường Nguồn :

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức