Nơi tiếng Anh không dành cho người nói tiếng Anh

• Denby Weller
• BBC Travel

9 tháng 2 2018Nguồn hình ảnh, Denby Weller

Trạm dừng chân Lữ hành (Traveller’s Rest), một trang trại đầy bụi nơi tôi leo núi ở đây một tháng, nằm 260km về phía bắc Cape Town, trong lòng rặng núi Cederberg gồ ghề.

Các tháp núi nhô lên cao nghều trên những trang trại cam quýt phì nhiêu, tạo thành bức tường giữ chân những trận mưa và cả hành khách – ở lại miền nam .Phía sau đỉnh núi là cảnh sắc gần giống như trên Sao Hỏa trải dài với những khối đá màu cam được gió tạc thành nhiều hình thù, với loài báo và khỉ đầu chó đi dạo xung quanh. Người ta gọi nơi này là Rocklands ( vùng đất của đá ) .Tôi và tình nhân từ Úc tìm đến đây vì đá. Chúng tôi dành cả ngày để leo núi, nhưng vào một buổi sáng khung trời trông như một vệt màu tím khổng lồ, ném những hạt mưa to kỳ dị xuống mặt đất đỏ khô rốc .Xem lại map về tuyến đường Sevilla Trail trên kệ ở Traveller’s Rest, một nhà hàng quán ăn và quán ăn ven đường có Giao hàng hành khách – chúng tôi men theo con đường giữa những rặng đá sắc tố, suýt soa thán phục nghệ thuật và thẩm mỹ đá San ( của người hang động ) đã sống sót 8.000 năm về trước .Ngày nay, nơi đây là quê nhà thủy tổ của người Châu Phi ở Nam Phi ( người Afrikaner ) .Rất nhiều trang trại trong khu vực lần tiên phong được dựng lên từ thập niên 1740 bởi Trekboers, những ” nông dân lữ hành ” người Hà Lan theo thuyết Calvin, sau này được gọi đơn thuần là người Boers .Con cháu của họ được gọi là người Afrikaners, và ngôn từ của họ được gọi là tiếng Afrikaans .Nguồn hình ảnh, Ann và Steve Toon / Getty ImagesSau khi đi dạo, chúng tôi trở về quầy hàng nông trại để ăn trưa .” Các người thế nào ? Frida, cô bồi bàn hỏi khi chúng tôi ghé vào. ” You people ” ( những người ) là cách diễn đạt phổ cập ở Nam Phi, nhưng mãi cho đến khi tôi được biết đó là từ phiên dịch trực tiếp từ tiếng Afrikaans, từ ” julle mense “, cách diễn đạt này khởi đầu khiến tôi có cảm xúc như mình là cô học trò sắp gặp rắc rối tới nơi rồi .Lịch sử của tiếng Anh Nam Phi gắn bó ngặt nghèo với ngôn từ Afrikaans, thứ lời nói nổi tiếng ở Nam Phi, như phiên bản thời tân tiến của tiếng Hà Lan thế kỷ 17 .Khi tôi khởi đầu kể chuyện về ngôn từ này, thì ngôn từ kia liên tục Open, yên cầu được quan tâm, và phân phối thêm ngữ cảnh. Nhưng ở đây, tiếng Anh và tiếng Afrikaans là không hề tách rời. Như thể ngôn từ này tạo thành từ ngữ từ ngôn từ kia, và từ người di cư và nô lệ do những đế quốc đem đến, ngôn từ cũng biểu lộ nhiều phần đặc thù trong những con người đã từng tới đây tiên phong .Theo cách đó, ngôn từ cũng giống như văn hóa truyền thống ở vương quốc miền cực nam Châu Phi : đa dạng và phong phú hơn cả sự hiểu biết, một sự đan cài của nhiều quốc tế .Thảo luận về sự tiến hóa của những ngôn từ thuộc địa ở Nam Phi thường gây tranh cãi, không phải chỉ vì chúng là hai ngôn từ trong 11 thứ tiếng chính thức được sử dụng thời nay, và cả hai đều không phải là tiếng mẹ đẻ với đa phần người Nam Phi .Trong một khảo sát năm 2011, IsiZulu là ngôn từ được mọi người sử dụng nhiều nhất trong mái ấm gia đình, tiếp nối là tiếng IsiXhosa. Afrikaans là tiếng mẹ đẻ của 13,5 % dân Nam Phi, trong khi tiếng Anh chỉ được 9 % dân cư nói ở nhà .Nhưng tiếng Anh lại trở thành ngôn từ cầu nối, loại ngôn từ địa phương được bồi đắp bởi rất nhiều lời nói khác ở vùng đất này .Nguồn hình ảnh, Denby WellerDưới thời người Hà Lan áp chế độ thuộc địa lên Cape Colony ( Mũi Hảo Vọng ) vào thế kỷ 17-18, những nhà truyền giáo từ Anh Quốc, Châu Âu, và Hoa Kỳ đã đem tiếng Anh đến cộng đồng cư dân Châu Phi .Người Anh chiếm Mũi Hảo Vọng vào đầu thế kỷ 19, theo sau đó là tiếng Anh được coi là ngôn từ duy nhất trong chính phủ nước nhà và thương mại, đẩy người nói tiếng Hà Lan ở mũi Cape ra bên lề và ” gây ra sự oán giận thâm thúy vẫn còn thấy rõ trong vài nhóm dân cư Afrikaner đến tận ngày này, ” theo lời Penny Silva, một chuyên viên ngôn từ Nam Phi từng xuất bản quyển Từ Điển tiếng Anh Nam Phi theo toàn cảnh lịch sử dân tộc ( A Dictionary of South African English on Historical Principles ) .Vào thời Chiến tranh Boer ( 1899 – 1902 ), sự hồ nghi thâm thúy giữa người nói tiếng Anh và nói tiếng Afrikaans đã lan rộng thâm thúy .Khi Nam Phi giành được độc lập năm 1909, quá trình này biểu lộ sự trỗi dậy của văn hóa truyền thống và ngôn từ Afrikaner. Năm 1925, tiếng Afrikaans được công bố là ngôn từ chính thức của Nam Phi .Trong suốt chính sách phân biệt chủng tộc apartheid ( 1948 – 1994, từ này có nghĩa là ” sự chia rẽ ” trong tiếng Afrikanns ), tiếng Anh được Đảng Quốc Đại Phi Châu chọn làm ngôn từ chính và được coi như là ngôn từ của tự do cho rất nhiều người Nam Phi bị áp bức .

Trong khi đó, ở những thị trấn trong chế độ phân biệt chủng tộc, giáo dục phát triển không đồng đều và thường chỉ dạy một trong chín ngôn ngữ của người Châu Phi cùng với tiếng Afrikaans và tiếng Anh, mà giờ đây trở thành các ngôn ngữ chính thức của Nam Phi.

Năm 1996, Silva xuất bản quyển từ điển quan trọng tiên phong của bà, nhằm mục đích xác lập tiếng Anh của người Nam Phi dựa trên toàn cảnh lịch sử dân tộc và chính trị ở vương quốc này. Nhưng nhiều từ đã từng là công cụ đàn áp ở Nam Phi, và quyển Từ Điển tiếng Anh Nam Phi theo toàn cảnh lịch sử dân tộc của bà gây nhiều tranh cãi .Nguồn hình ảnh, Denby WellerNgày nay, tiếng Afrikaans vẫn được người dân vùng Cederberg nói phổ cập, và rất nhiều người già trong những mái ấm gia đình địa phương trọn vẹn không nói tiếng Anh .Họ tụ họp tại quầy hàng trang trại vào những ngày đầy nắng và trò chuyện bằng tiếng Afrikaans khi uống trà rooibos .Nhưng thế hệ tiếp theo, muốn kiếm được tiền nhờ du lịch và tiếp đón toàn thế giới hóa, đều đã thông thuộc tiếng Anh. Khu vực này ” được phát hiện ” vì những khu vực leo núi quốc tế vài năm trước, và làn sóng hành khách đổ tới nơi này đã được mọi người nghênh đón .” Tôi phải thừa nhận, ” chủ Traveller’s Rest Charité van Rijswijk nói, ” nếu không có dân leo núi tới đây, giờ sẽ là khoảng chừng thời hạn khốn khó cho nông dân tại trang trại. Chúng tôi đang ở giữa mùa hạn hán tồi tệ nhất 103 năm qua. “Khi trò chuyện với van Rijswijk, tôi bị điệu đàng bởi cấu trúc tiếng Anh nghiêm cẩn của người Nam Phi, và nhận thấy người ta ít nói tắt hơn so với tiếng Anh kiểu Úc .Silva nhận định và đánh giá rằng có lẽ rằng đó là vì tiếng Anh là ngôn từ thứ hai tại đây, dù sao đi nữa, nó cũng sẽ bộc lộ sự trang nghiêm trong đối thoại, được tô đậm bởi những cụm từ như ” robot ” ( ” đèn giao thông vận tải ” ), hoặc ” shame ” khi muốn biểu lộ sự đồng cảm .Nguồn hình ảnh, AFP / Getty ImagesNgôn ngữ này có chêm vào từ ngữ bắt nguồn từ tiếng Afrikaans, cùng với tiếng Bồ Đào Nha, Hindi, Malay và di sản của người thổ dân Châu Phi di cư, nô lệ và rất nhiều nét văn hóa truyền thống địa phương sống sót trước thời thuộc địa của người da trắng. Dù có đi đến đâu, những đoạn hội thoại vẫn Open những từ và cụm từ ngoại lai chen vào .

“Lekker,” van Rijswijk nói khi tôi trả tiền ăn trưa một ngày nọ. Khi thấy tôi có vẻ khó hiểu, cô giải thích từ đó nghĩa là “tốt”.

Nó là từ dịch từ tiếng Afrikaans có nghĩa là “ngon”, nhưng người ta đã sử dụng nó rất nhiều bên ngoài bối cảnh ăn uống đến nỗi sẽ “lekker” (tốt) hơn nếu bạn biết cụm từ này trước khi đến Nam Phi.

Tất cả người địa phương tôi gặp đều chêm vào ngôn ngữ của họ những từ khác thường: họ sẽ đi và chỉnh nước nóng bằng bakkie (xe tải chuyên đi sửa chữa), hoặc mời chúng tôi đến ăn braai (thịt nướng barbecue), món này sẽ có vẻ lank (rất) ngon – tất cả các từ lạ đó đều vay mượn từ tiếng Afrikaans.

Khi ráng chiều tà chậm chạp chuyển sang sắc hồng, chúng tôi đi bộ đến quán bar tại khu cắm trại the Pakhuys. Khu lưu trú mở làm từ làm từ kim loại gợn sóng và gỗ gồ ghề là trung tâm của khu cắm trại và là nguồn cơn của rất nhiều cơn babalaas (say bí tỉ).

Tôi gọi một dumpie (chai bia) và thấy mình ngồi cạnh một lò đốt khổng lồ giữa không gian. Dân cắm trại đã làm một hành trình vào ban đêm, nấu ăn bên đống lửa, nướng rau củ gói trong giấy bạc và nướng thịt bò trên lưới braai và lửa than hồng trong khi chờ điện thoại sạc tại nơi sạc trung tâm.

” Này bồ tèo [ bru ] ! Howzit [ anh ổn chứ ] ? ” Doug, một người dân địa phương, gọi lớn qua phòng. ” Tôi tới ngay đây, dành chỗ cho tôi ! ” Anh chộp lấy một két bia và ngồi với chúng tôi với một vài chàng trai sinh ra từ thời tự do, là những người trẻ Nam Phi sinh ra sau thời chính sách apartheid sụp đổ năm 1994 .Nguồn hình ảnh, David Pickford / robertharding / Getty ImagesCuốn từ điển của Penny Silva được xuất bản hai năm sau khi Nelson Mandela trở thành tổng thống .Phần nhiều trong việc làm tập hợp nội dung từ điển được bà triển khai trong bí hiểm từ thập niên 1970 đến 1980, Silva và nhóm của bà tích lũy hàng chục quyển sách cấm để ghi chép lại nguyên mẫu tiếng Anh Nam Phi .” Khi chúng tôi xuất bản vào năm 1996, ” Silva nói, ” đó là lúc Mandela đang nắm quyền, do đó tổng thể sách cấm mà chúng tôi đã tích lũy làm tư liệu đều được sử dụng trong từ điển. Chúng tôi hoàn toàn có thể giữ lại những trích dẫn bảo đảm an toàn với kỳ vọng hoàn toàn có thể xuất bản chúng. “Khi tôi lắng nghe thế hệ tiếp theo ở Quốc gia Cầu Vồng này đùa giỡn lúc nấu ăn, tôi tưởng tượng về một Nam Phi rất khác, nơi một thứ vô hại như quyển từ điển hoàn toàn có thể là công cụ đổi khác chính trị .

“Tránh xa ra, cái con người gian trá này [kẻ trộm]!” Doug kêu lên khi anh và những người tự do khác bắt đầu nấu bữa tối. “Để nó yên đó, các cậu!” Anh sử dụng cây kìm để cời khoai lang vào giữa đám than.

Có một chút so bì vui vẻ để có được chỗ tốt nhất, nhưng giấy bạc gói thì mỏng manh, và chỉ rách một chút có thể hỏng cả bữa tối. Sự hỗn loạn ở bên kia đống lửa khi hai gói bị lẫn. “Đó là phần ăn tối của tôi, đồ skollie!” Bằng cách nào đó từ Skolios (tội phạm) có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp đã xuất hiện trong thuật ngữ bản địa nơi đây.

Một người bạn của chúng tôi tì vào và lẩm bẩm một cách đầy mưu mẹo với tôi, “Ag, shame [dễ thương]. Họ giành nhau cứ như hai con khỉ đầu chó. Bạn phải kệ họ đi và uống thêm một dop [ly].”

Lịch sử hoàn toàn có thể đã đặt tiếng Afrikaans và tiếng Anh vào vị trí là đối thủ cạnh tranh của nhau, nhưng với một người du lịch thời tân tiến đến Nam Phi sẽ thấy hai ngôn từ gắn chặt với nhau, tác động ảnh hưởng và và uốn nắn lẫn nhau thành sự độc lạ trong khoảng trống và thời đại này, một Nam Phi độc lạ .

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp