Phân tích 4 khổ thơ đầu bài Sóng – văn tham khảo lớp 12

Chuyên mục văn 12 xin gởi đến học sinh bài phân tích 4 khổ thơ đầu bài Sóng của thi sĩ Xuân Quỳnh, đây là phần mở đầu của bài thơ Sóng nổi tiếng được nhiều thế hệ yêu thích.

Dàn ý khái quát chung

1. Mở bài :

– Giới thiệu chủ đề tình yêu trong những năm tháng chống Pháp và Mĩ là đề tài mới lạ, tựa như đóa hoa nở dọc chiến hào

– Nêu nội dung 4 khổ thơ đầu: là những cảm nhận tinh tế của một trái tim yêu.

2. Thân bài :

a. Giới thiệu tác giả, tác phẩm
– Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu vượt trội nhất của thế hệ những nhà thơ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ .
– Phong cách : Thơ XQ là tiếng lòng tâm hồn người phụ nữ giàu lòng trắc ẩn vừa hồn nhiên tươi tắn, vừa chân thành đằm thắm
– Bài thơ Sóng là hiệu quả của chuyến đi trong thực tiễn tới vùng biển Diêm Điền ( Tỉnh Thái Bình ) 1967 và được đưa vào tập thơ “ Hoa dọc chiến hào ”
b. Phân tích :
– Khổ 1 :
+ Sóng hiện ra với những đối cực Dữ dội > < Dịu êm ; ồn ào > < lặng lẽ như những cung bậc tâm trạng của người phụ nữ khi yêu . + Sóng khát khao thoát khỏi số lượng giới hạn chật hẹp ( sông ) để tìm ra bể như người phụ nữ khát khao tìm đến những chân trời đích thực của tình yêu . – Khổ 2 : + Từ ngàn, triệu năm qua, con sóng vẫn thế như từ ngàn, triệu năm qua tình yêu vẫn là một khát vọng cháy bỏng trong trái tim con người, nhất là tuổi trẻ . + Đó cũng là khát vọng cháy bỏng trong trái tim không khi nào thôi khát khao yêu đương của nhân vật trữ tình trong bài thơ . – Khổ 3,4 : + Không thể truy nguyên nguồn gốc của sóng cũng như tình yêu của con người. Đó mãi mãi là huyền bí diệu kì là sức mê hoặc mời gọi của tình yêu. Không thể cắt nghĩa được tình yêu và cũng chẳng nên cắt nghĩa tình yêu bởi rất hoàn toàn có thể khi ta biết yêu vì lẽ gì thì cũng là lúc tình yêu ra đi . + Người phụ nữ, nhân vật em trong bài thơ cũng không hề cắt nghĩa được tình yêu. Một sự bất lực đáng yêu và dễ thương của một trái tim yêu không chỉ yên cầu xúc cảm mà còn yên cầu nhận thức mãnh liệt .

3. Kết bài :

– Khẳng định lại chủ đề tình yêu và khát vọng tình yêu luôn là khát vọng muôn thuở .
– Liên hệ

Trong những nhà thơ nữ, Xuân Quỳnh được xem là nữ hoàng của tình yêu. Xuân Quỳnh viết nhiều đề tài về đời sống đời thường nhưng tình yêu có lẽ rằng là đề tài thành công xuất sắc, gây được tiếng vang lớn nhất trong sự nghiệp văn học của bà. Trong tiếng thơ của Xuân Quỳnh luôn thổn thức nỗi lòng yêu thương trân thành, mãnh liệt nhưng chứa chan âu lo, dự cảm chẳng lành. Đến với Sóng, hồn thơ ấy lại được bộc lộ đậm nét hơn qua bốn khổ thơ đầu của bài thơ. Bốn khổ thơ chứa chan khát vọng tha thiết, nhiệt thành và cả những chông chênh của người phụ nữ trong tình yêu .
Tròng bài thơ điển hình nổi bật lên là hai hình tượng sóng và em. Song hành với sóng là em. Em là cái tôi người phụ nữ trong tình yêu. Và để so sánh với em, soi chiếu rõ nét cho em, nhà thơ đã mượn hình ảnh của sóng. Dù là em hay là sóng quy tụ lại cũng chính là biểu trưng cho cái tôi của chính tác giả, cho tình yêu nồng nàn, mãnh liệt đắm say của bà .
Biểu hiện tiên phong đó chính là những khát khao về tình yêu và niềm hạnh phúc đời thường của người phụ nữ .
“ Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ ”
4 tình từ đặc tả : “ kinh hoàng ; dịu êm ; ồn ào ; lặng lẽ ” đã cho ta thấy trạng thái đa dạng và phong phú, thất thường của những cơn sóng trên mặt biển khơi xa : khi thì kinh hoàng khi thì lặng lẽ. Và tâm trạng người phụ nữ trong tình yêu có lẽ rằng cũng vậy khi thì nồng nhiệt, say đắm khi lại xa xôi, nhạt nhòa. Tuy nhiên đằng sau cái thất thường ấy lại muốn nói lên điều gì ? Há chăng phải muốn chỉ ra rằng tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu là tâm hồn mỏng dính, nhạy cảm., và rất dễ tổn thương hay sao. Nhưng dù bình yên dù kinh hoàng thì vãn là sóng và dù mãnh liệt hay lạnh nhạt thì đó vẫn là tình yêu. Tuy xa mà gần, tuy nhìn sóng xa và lại nói lên nỗi lòng, tâm tư nguyện vọng đau đáu .
Có lúc kinh hoàng có lúc ồn ào nhưng kết lại vẫn là “ lặng lẽ ” và “ dịu êm ”. Đằng sau những bộc lộ thất thường trog tình yêu, sau toàn bộ về sâu thẳm người phụ nữ cũng chỉ muốn kiếm tìm cho bản thân một bến bờ tình yêu niềm hạnh phúc, an yên. Đó có lẽ rằng là ý nghĩa sáng nhất mà Xuân Quỳnh muốn nhắn gửi qua đôi dòng thơ mở màn .
Và rôi người phụ nữ đã mạnh dạn hơn, dữ thế chủ động hơn :
“ Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Hai câu thơ Open hai khoảng trống tương phản : sông – biểu trưng cho khoảng trống nhỏ bé, chật hẹp. Bể gợi một khoảng trống lớn hơn, sâu hơn. Ở trong lòng sông chật hẹp, tù túng, sóng không hề hiểu nổi mình, không hề thỏa những ước mong của mình nên sóng đã dữ thế chủ động tìm ra tận bể để tự tò mò, để khát khao. Sóng muốn được sống thỏa là mình, được đắm say với những ước mớ tình yêu vĩ đại của bản thân. Cũng giống như tâm tình người phụ nữ khát khao cháy bỏng vượt qua số lượng giới hạn để kiếm tìm sự tri âm tri kỉ, được sống là chính mình, được vươn ra cái đích trong đời sống nhân duyên. Người phụ nữ luôn hiền hòa nhưng trong tình yêu họ lại kinh khủng và dữ thế chủ động vô cùng .
Trong đoạn thơ ta đã thấy được vẻ đẹp của người phụ nữ trong tình yêu : một tâm hồn mong manh và một khát khao mãnh liệt nhất, tự do và phóng khoáng nhất được đắm chìm, đam mê trong tình yêu sẻ chia ; đích thực .
Nỗi khát vọng tình yêu luôn rạo rực trong trái tim mỗi con người
“ Ôi con sóng rất lâu rồi
Và ngày này vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ ”
Con sóng đặt giữa hai trạng từ chỉ thời hạn : “ thời xưa – ngày này ”, triệu triệu năm trước và hàng ngàn năm sau những con sóng vẫn cứ ngày đêm dạt dào trên mặt biển. Sóng là em, soi chiếu cho em và cũng chính cho nên vì thế những con sóng cũng chính là những con sóng lòng, con sóng tinh yêu khi nào cũng dạt dào, cuộn trào trong trái tim nhiệt thành của người phụ nữ. Ngày xwua thế và ngày sau vẫn thế. Tình yêu là vĩnh hằng và vô tận .
Ý niệm vĩnh hằng không chỉ hiện qua thời hạn mà còn hiện qua khoảng trống. Biển tựa như lồng ngực lớn lao đất trời. Nhịp đật của sóng giống như hơi thở cồn cào của biển. Còn biển còn sóng và còn con người thì sẽ mãi còn yêu thương bất diệt. Chữ “ trẻ ” được khôn khéo đặt cuối dòng thơ như muốn nhấn mạnh vấn đề tình yêu là sức sống, là nhịp đập của tuổi trẻ, tình yêu mang đến sự tươi tắn, viết lên thanh xuân có ý nghĩa cho cuộc sống mỗi người phụ nữ. Xét đi xét lại thì xét cho cùng không chỉ riêng nhà thơ mà bất kể ai cũng đều khát khao cháy bỏng một tình yêu vĩnh hằng, vĩnh cửu với khoảng trống, thời hạn .
Cái đam mê khao khát trong tình yêu đã được biểu lộ một cách thật đẹp, thật tài tình và trân thành .
Người phụ nữ trân trọng tình yêu và cho nên vì thế họ luôn muốn được tìm tòi những bí hiểm trong tình yêu :
“ Trước muôn trùng sóng biển
Em nghĩ về bạn bè
Em nghĩ về biển lớn
Tự khi nào sóng lên ? ”
Hàng loạt những câu thơ được khởi đầu bằng cấu trúc : “ Em nghĩ ” gợi đến biết bao những trăn trở, nghĩ suy trong trái tim người phụ nữ. Trăn trở được kiếm tìm, được giải đáp bao âu lo suy tư trắc trở. Không còn ẩn mình trong hình tượng sóng nữa, hình ảnh em ở đây đã được nổi lên, đặt trước cái bát ngát đát trời. Đối diện với khoảng trống to lớn, bát ngát, nhà thơ bất giác đối sánh tương quan chiếu với cái mệnh mông, vô hạn của tình yêu. Nhưng đâu chỉ bát ngát đâu chỉ vô tận đại dương đầy bão tố kia tiềm ẩn biết bao huyền bí, khiến cho trong lòng người phụ nữ lúc này dâng lên bao trăn trở, do dự, mong ước kiếm tìm lời giải đáp. Có lẽ rằng chỉ khi yêu con người ta mới khao khát đến thế, khao khát được tò mò, được giải đáp và được đồng cảm đến tận cùng cội nguồn của nó. Hình ảnh người phụ nữ ở đây hiện lên thật đẹp, nét đẹp đặc biệt quan trọng, thật thân thiện và đáng trân trọng .
Nối tiếp những tâm lý đó là câu đáp :
“ Sóng khởi nguồn từ gió ”
Câu vấn đáp nhanh chóng. Nhưng những trăn trở nào đâu có dừng lại ở đó. Cũng giống như những cơn sóng miên man, dập dìu nỗi do dự của người phụ nữ cũng vì vậy mà tiếp nối đuôi nhau đến vô tận :
“ Gió mở màn từ đâu ”
Sóng từ gió còn gió lại tự đâu ? Sự vật tiếp nối đuôi nhau như dồn dập để rồi đáp lại bằng sự bối rồi nghẹn ngào :
“ Em cũng không biết nữa ”
Hình ảnh em lại Open thế nhưng lại Open với cái khước từ ngượng ngùng bất lực, cái khước từ nụng nịu nhưng đầy bồn chồn và niềm hạnh phúc. Tuy thế lại vô cùng đặc biệt quan trọng bởi cái phủ nhận được đặt chơi vơi giữa hai thắc mắc :
“ khi nào ta yêu nhau ”
Không biết chơi vơi giữa gió và tình yêu. Không biết gió có từ đâu và càng không không hề cắt nghĩa được niềm hạnh phúc, không biết được khi nào ta yêu nhau ? Vì sao ta yêu nhau. Đó cũng chính là những huyền bí ngàn đời của tình yêu và chính những huyền bí này đã làm nên những điệu đàng rất riêng của tình yêu. Cũng giống như ông hoàng Xuân Diệu từng nói : “ Làm sao cắt nghĩa được tình yêu ”. Tình yêu là thế, mặc dầu có không hề hiểu nhưng vân mặc kệ thả mình, đắm say trong nó. Tình yêu khiến cho trực cảm luôn đi trước lí trí. Đây cũng chính là lúc con người sống thật nhất với xúc cảm của mình. Tình yêu vượt qua mọi lý trí, mọi logic mọi quy luật trần gian .

Trôi chảy theo mạch xúc cảm, bốn khổ thơ đầu đã vẽ nên nét đẹp rất Á Đông của người phụ nữ trong tình yêu. Đó là khát khao được dâng hiến, đắm chìm trong tình yêu dạt dào, nồng nàn và vĩnh cửu. Bài thơ còn toát lên nét đẹp hiện đại, rất riêng tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân Quỳnh thời kì đầu. Sau này dù cho nhiều đắng cay nhưng khát khao đó vẫn cháy bỏng trong trái tim nhiệt thành của nhà thơ.

Đón xem: Phân tích 2 khổ đầu bài Sóng

Hi vọng hướng dẫn phân tích 4 khổ thơ đầu bài Sóng sẽ là nguồn tham khảo quan trọng cho các bạn khi viết văn hoặc kiểm tra.

Lớp 12 –

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức