Phân tích bài thơ Ngắm trăng (Vọng nguyệt) của Hồ Chí Minh

Phân tích bài thơ Ngắm trăng ( Vọng nguyệt ), lập dàn ý và tìm hiểu thêm list top 5 bài văn hay phân tích bài thơ Ngắm trăng của quản trị Hồ Chí Minh .

    Phân tích bài thơ Ngắm trăng (Hồ Chí Minh) – Hướng dẫn chi tiết cách làm và tuyển tập những bài văn mẫu hay nhất phân tích nội dung bài thơ Ngắm trăng (Vọng nguyệt) của Hồ Chí Minh.

Đề bài: Phân tích bài thơ Ngắm trăng

I. Hướng dẫn làm bàiphân tích bài thơ Ngắm trăng (Hồ Chí Minh)

1. Phân tích nhu yếu đề

( Vọng nguyệt ) của Hồ Chí Minh .- Yêu cầu về nội dung : Phân tích nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ, những chi tiết cụ thể trong tác phẩm nhằm mục đích làm sáng tỏ những tư tưởng tác giả gửi gắm và giá trị của tác phẩm- Phương pháp làm bài : sử dụng thao tác phân tích

2. Luận điểm bài Ngắm trăng

– Luận điểm 1: Sự lạc quan hướng đến điểm sáng trong tâm hồn để vượt qua cảnh ngộ ngặt nghèo.

– Luận điểm 2: Sự giao hòa giữa người nghệ sĩ và trăng

3. Kiến thức cần củng cố trước khi làm bài

a) Tác giả Hồ Chí Minh

– Hồ Chí Minh ( 1890 – 1969 ) tên khai sinh là Nguyễn Sinh Cung, sinh ra trong một mái ấm gia đình nhà nho có truyền thống cuội nguồn yêu nước, chống giặc ngoại xâm tại Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An .- Là một nhà cách mạng, người sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc bản địa Nước Ta, đồng thời cũng là nhà văn, nhà thơ và nhà báo với nhiều tác phẩm viết bằng tiếng Việt, tiếng Hán và tiếng Pháp .- Cả cuộc sống mình người đã góp sức cho sự nghiệp giải phóng dân tộc bản địa, giành lại độc lập tự do cho nước nhà. Dưới sự dẫn dắt chỉ bảo của người, tới mùa xuân 1975 Nước Ta đã trọn vẹn giải phóng, thống nhất quốc gia .- Sự nghiệp văn học :+ Quan điểm sáng tác : Coi văn học là một vũ khí chiến đấu ship hàng cho sự nghiệp cách mạng ; luôn chú trọng tính chân thực và tính dân tộc bản địa ; luôn chú ý quan tâm đến mục tiêu và đối tượng người tiêu dùng tiếp đón để quyết định hành động nội dung và hình thức của tác phẩm .+ Tác phẩm chính : Bản án chính sách thực dân Pháp ( 1925 ), Tuyên ngôn độc lập ( 1945 ), Lời lôi kéo toàn nước kháng chiến ( 1946 ), Không có gì quý hơn độc lập tự do ( 1966 ) … ( văn chính luận ) ; Pari ( 1922 ), Lời than vãn của bà Trưng Trắc ( 1922 ), Con người biết mùi hun khói ( 1922 ), Vi hành ( 1923 ), Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu ( 1925 ), Nhật kí chìm tàu ( 1931 ), Vừa đi đường vừa kể chuyện ( 1963 ) … ( truyện và kí ) ; Nhật kí trong tù, chùm thơ viết ở Việt Bắc ( Thơ ca )

b) Tác phẩm Ngắm trăng

– Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ Ngắm trăng là bài số 20 trong tập Nhật kí trong tù của Bác, sáng tác lúc Người đang bị giam trong nhà tù Tưởng Giới Thạch, Trung Quốc.

– Nội dung chính : Thể hiện tình yêu vạn vật thiên nhiên và phong thái thư thả của Bác ngay cả trong cảnh tù đày .- Bố cục gồm 2 phần :+ Phần 1 ( 2 câu đầu ) : Bác ngắm trăng trong cảnh ngộ ngặt nghèo+ Phần 2 ( 2 câu sau ) : Sự giao hòa giữa người nghệ sĩ và trăng thật đặc biệt quan trọng

II. Lập dàn ý chi tiết phân tích bài thơ Ngắm trăng

1. Mở bài phân tích Ngắm trăng

– Vài nét về tác giả Hồ Chí Minh với tư cách là một người nghệ sĩ- Ngắm trăng là bài thơ bộc lộ rõ tình yêu vạn vật thiên nhiên mê hồn và phong thái từ tốn của Bác ngay cả trong cảnh tù đày

2. Thân bài phân tích Ngắm trăng

a) Hoàn cảnh ngắm trăng của thi sĩ (2 câu thơ đầu)

– Đây là hai câu thơ thất ngôn trong bài thơ tứ tuyệt- Cách ngắt nhịp : 4/3- Luật : bằng ( chữ thứ 2 của câu thứ nhất )- “ Trong tù không rượu cũng không hoa ” : Bác ngắm trăng trong thực trạng đặc biệt quan trọng : trong tù và thiếu thốn nhiều thứ .=> Việc kể ra thực trạng ngay trong câu thơ đầu không phải nhằm mục đích mục tiêu kêu than hay kể khổ mà để lí giải cho tâm trạng do dự của người thi sĩ .- Trước sự khó khăn vất vả thiếu thốn ấy Bác vẫn hướng tới trăng bởi Người yêu trăng và có sự sáng sủa hướng đến điểm sáng trong tâm hồn để vượt qua cảnh ngộ ngặt nghèo .- “ Khó hờ hững ” – trước cảnh xinh xắn trong lành không thể nào lãnh đạm, không hề bỏ lỡ=> Người luôn vượt qua khó khăn vất vả hướng tới ánh sáng, vẫn luôn xốn xang trước cái đẹp dù cho trong thực trạng nào .

b) Sự giao hòa giữa người nghệ sĩ và trăng (2 câu thơ cuối)

– “ Nhân hướng tuy nhiên tiền khán minh nguyệt ” : Người và trăng đối nhau qua khung cửa nhà tù ⇒ thể hiện chất thép trong tâm hồn, vẫn mặc kệ tuy nhiên sắt trước mặt để ngắm trăng- Nhân hóa “ nguyệt tòng tuy nhiên khích khán thi gia ” – biểu lộ trăng cũng giống như con người, cũng vượt qua tuy nhiên sắt nhà tù để tìm ngắm nhà thơ. Đây chính là sự hóa thân kì diệu, là khoảng thời gian ngắn thăng hoa tỏa sáng của tâm hồn nhà thơ, cho thấy sự giao thoa giữa người và trăng .⇒ Nghệ thuật rất là cân chỉnh ⇒ Sức mạnh niềm tin kì diệu, phong thái từ tốn của người chiến sỹ Cách mạng .⇒ Đặc điểm thơ Đường là chọn miêu tả những khoảnh khắc dồn nén của đời sống, đó thường sẽ là những khoảnh khắc đặc biệt quan trọng trong cả tâm trạng và bên ngoài hiện thực. Thông qua một khoảnh khắc ngắm trăng của thi sĩ, biểu lộ cốt cách thanh cao vượt khỏi tù đầy hướng về tương lai tốt đẹp .

3. Kết bài phân tích Ngắm trăng

– Giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ tạo ra sự thành công xuất sắc của văn bản .- Cảm nhận của em : Bài thơ cho tất cả chúng ta hiểu thâm thúy hơn cốt cách thanh cao của người chiến sỹ cách mạng .

4. Sơ đồ tư duy phân tích bài Ngắm trăng

III. Phân tích bài thơ Ngắm trăng ngắn gọn

1. Phân tích Ngắm trăng ngắn gọn mẫu số 1

Trăng – người bạn tâm tình, trăng – nguồn cảm hứng dạt dào, bất tận của thi sĩ muôn đời. Trong thơ văn đông tây kim cổ, đã có biết bao bài thơ hay viết về trăng, để lại ấn tượng không phai mờ trong trái tim người đọc. Một trong những tác giả viết nhiều về trăng là nhà thơ – lãnh tụ Hồ Chí Minh. Suốt cuộc sống cách mạng khó khăn và vẻ vang của Bác, Bác luôn coi trăng là tri âm, tri kỉ .

Bài thơ “Ngắm trăng” ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt: giữa chốn lao tù tăm tối của chế độ Tưởng Giới Thạch, thi sĩ – người tù tay bị xích, chân bị cùm, thân thể bị đọa đày nơi ngục lạnh mà lòng thanh thản thưởng thức vẻ đẹp của một đêm trăng sáng:

“ Ngục trung vô tửu diệc vô hoaĐối thủ lương tiểu nại nhược hà ?( Trong tù không rượu cũng không hoaCảnh đẹp đêm nay khó lãnh đạm )Câu thơ khởi đầu tả thực cảnh lao tù khắc nghiệt “ không rượu cũng không hoa ”. Trong tù làm gì có rượu và hoa, những thứ vốn để tạo thi hứng cho tâm hồn thi sĩ ? Xưa nay trong thực trạng lao tù đày, cái “ không rượu ” luôn chồng lên cái “ không hoa ” … Hiện thực xám ngắt và lạnh lẽo phủ định toàn bộ .Ấy thế nhưng trong tâm hồn Bác, trong trái tim yêu đời bát ngát của Người, cảm hứng vẫn dạt dào và nồng đượm, khiến Người phải thốt lên : “ Cảnh đẹp đêm nay khó lạnh nhạt ”. Ánh trăng thanh khiết vời vợi kia như thúc giục, như mời gọi thi nhân hãy ra giữa chốn tự do mà giao hòa, san sẻ. Thế nhưng, nghiệt nỗi thực trạng trói buộc con người. Con người đang bị giam hãm, do đó việc thưởng ngoạn chỉ thu gọn trong một cử chỉ bí mật, lặng lẽ .“ Nhân hướng tuy nhiên tiền khán minh nguyệtNguyệt tòng tuy nhiên khích khán thigia .( Người ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa sốTrăng nhòm qua khe cửa ngắm nhà thơ )Bác lặng lẽ, mê hồn ngắm ánh trăng sáng ngoài hành lang cửa số. Bốn bức tường giam chật hẹp không ngăn được cảm hứng bát ngát. Bác thả hồn theo ánh trăng và gửi gắm vào đó khát vọng tự do khôn cùng của mình. Thoảng đâu đây lời rỉ tai tâm sự : “ Trăng ơi, trăng có hiểu cho lòng ta yêu trăng đến độ nào ? ”. Sự thổ lộ, giãi bày chân thành tự trong sâu thẳm hồn người đã được trăng cảm động và san sẻ. Ánh trăng lộng lẫy bỗng chốc sôi động, linh động hẳn lên :“ Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ ” .Trước sự hiện hữu của trăng đẹp, cái hiện thực tối tăm, u ám và sầm uất của nhà tù có vẻ như bị xóa tan, nhường chỗ cho mối giao hòa thiêng liêng giữa nhà thơ tự do và vạn vật thiên nhiên vĩnh cửu. Bác hướng cái nhìn vào ánh trăng sáng trong đêm lao ngục cũng như bao lần khác, trong thực trạng sống gian truân, Người luôn hướng tới cái đẹp của cuộc sống .Suốt bài thơ, không một âm thanh, một tiếng động nào dù là nhỏ. Sự yên lặng tuyệt đối ấy tôn lên cái sâu thẳm của hồn người, hồn tạo vật. Người ngắm trăng, trăng ngắm người trong lặng lẽ. Không nói mà nói bao điều. Giữa bao điều bài thơ trăng, bài “ Ngắm trăng ” của nhà thơ – chiến sỹ Hồ Chí Minh mang vẻ đẹp giản dị và đơn giản mà khác lạ. Bốn câu, hai mươi tám chữ, ngắn gọn là vậy mà hàm chứa tuyệt vời thâm thúy về đạo đức, phẩm giá và phong thái của một con người chân chính .

2. Bài văn ngắn phân tích Ngắm trăng mẫu số 2

Sinh thời, Bác Hồ luôn chú tâm chăm sóc cho sự nghiệp cách mạng của quốc gia, Người không có ham muốn trở thành một nhà thơ nhưng như đã có lần Bác viết :“ Ngâm thơ ta vốn không hamNhưng ngồi trong ngục biết làm thế nào đây ? ”Hoàn cảnh “ rỗi rãi ” khiến Người đến với thơ ca như một kì duyên. Trong những năm tháng bị giam trong nhà lao Tưởng Giới Thạch, Bác đã có một bài thơ thật hay : “ Vọng nguyệt ” .“ Ngục trung vô tửu diệc vô hoaĐối thử lương tiêu nại nhược hà ?Nhăn hướng tuy nhiên tiền khán minh nguyệtNguyệt tòng tuy nhiên khích khán thi gia “Bài thơ được dịch là “ Ngắm trăng ” :” Trong tù không rượu cũng không hoaCảnh đẹp đêm nay khó lạnh nhạtNgười ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa sốTrăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ ”Thi đề của bài thơ là “ Vọng nguyệt ” – “ Ngắm trăng ”. Người xưa ngắm trăng trên những lầu vọng nguyệt, những vườn hoa với bạn hiền, túi thơ, chén rượu. Nhưng nay, Bác ngắm trăng trong thực trạng thật đặc biệt quan trọng :“ Trong tù không rượu cũng không hoa ”Câu thơ hé mở bao điều giật mình. Người ngắm trăng là một người tù không có tự do “ trong tù ”. Trong thực trạng ấy, con người thường chỉ quay quắt với cái đói, cái đau và sự hận thù. Nhưng Hồ Chí Minh với tấm lòng yêu vạn vật thiên nhiên tha thiết, Người lại hướng đến ánh trăng trong sáng, dịu hiền. Chẳng những vậy, chốn ngục tù tăm tối ấy “ không rượu cũng không hoa ”. Từ “ diệc ” trong nguyên văn chữ Hán ( nghĩa là “ cũng ” ) nhấn mạnh vấn đề những thiếu thốn, khó khăn vất vả trong điều kiện kèm theo “ ngắm trăng ” của Bác .Không tự do, không rượu, không hoa nhưng “ Đối thử lương tiêu nại nhược hà ? ” – Đối diện với ánh trăng sáng ta biết làm thế nào đây ? Nguyên văn chữ Hán là một câu hỏi đầy hoảng sợ, đầy do dự của tâm hồn thi nhân trước vẻ đẹp trong sáng, tròn đầy của ánh trăng. Không có những điều kiện kèm theo vật chất tối thiểu, không có cả tự do nhưng ở Hồ Chí Minh đã có một cuộc “ vượt ngục ý thức ” vô cùng độc lạ như Bác đã từng tâm sự :“ Thân thể ở trong laoTinh thần ở ngoài lao ”Thể xác bị giam giữ nhưng tâm hồn Bác vẫn bay bổng với vạn vật thiên nhiên. Điều đó được lí giải bởi tình yêu của Bác so với vạn vật thiên nhiên và còn bởi một niềm tin “ thép ” không bị khuất phục bởi cái xấu, cái ác. Trăng trong sáng, lòng người cũng trong sáng nên giữa trăng và người đã có sự giao hòa tuyệt vời :“ Nhân hướng tuy nhiên tiền khán minh nguyệtNguyệt tòng tuy nhiên khích khán thi gia ”Bản dịch thơ :

“Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ 

Trăng nhòm khe của ngắm nhà thơ ”Trong bản nguyên tác chữ Hán, nhà thơ sử dụng phép đối giữa hai câu thơ “ nhân ” – “ nguyệt ”, “ hướng ” – “ tòng ”, “ tuy nhiên tiền ” – “ tuy nhiên khích ”, “ minh nguyệt ” – “ thi gia ”. Điều đó bộc lộ sự đồng điệu, giao hòa giữa người và trăng để trăng và người giống như đôi bạn tri âm tri kỉ. “ Nhân ” đã chẳng quản ngại cảnh lao tù mà “ hướng tuy nhiên tiền khán minh nguyệt ”. Trong tiếng Hán, “ khán ” có nghĩa là xem, là chiêm ngưỡng và thưởng thức .Đáp lại tấm lòng của người tù – thi nhân, vầng trăng cũng “ tòng tuy nhiên khích khán thi gia ”. Trong tiếng Hán, “ tòng ” là theo ; trăng theo tuy nhiên cửa mà vào nhà lao “ khán ” thi gia. Đó là một cảm nhận vô cùng độc lạ. Vầng trăng là hình tượng cho vẻ đẹp vĩnh hằng của ngoài hành tinh, là niềm khát vọng muôn đời của những thi nhân. Vậy mà nay, trăng lên mình qua tuy nhiên cửa hẹp, đặt chân vào chốn lao tù khí ẩm hôi hám để chiêm ngưỡng và thưởng thức nhà thơ hay chính là tâm hồn nhà thơ vậy. Điều đó đã khẳng định chắc chắn vẻ đẹp trong con người Hồ Chí Minh .“ Vọng nguyệt ” sinh ra trong những năm 1942 – 1943 khi Bác Hồ bị giam trong nhà lao Tưởng Giới Thạch. Bài thơ bộc lộ phong thái từ tốn, coi thường nguy hiểm khó khăn của Bác. Dù trong bất kỳ thực trạng nào, Người cũng hướng đến vạn vật thiên nhiên thể hiện tấm lòng ưu tiên rộng mở với vạn vật thiên nhiên. Đó là một trong những bộc lộ quan trọng của ý thức thép Hồ Chí Minh .“ Vọng nguyệt ” không chỉ là một bài thơ tả cảnh đơn thuần. Thi phẩm còn là một bức tranh chân dung niềm tin tự họa của Hồ Chí Minh. Và như vậy, bài thơ thực sự là một thi phẩm đáng trân trọng trong kho tàng thi ca Nước Ta .

Xem thêm: Vẻ đẹp tâm hồn của Bác qua bài thơ Ngắm trăng

IV. Top 3 bài văn cảm nhận hay phân tích bài thơ Ngắm trăng (Vọng nguyệt)

1. Phân tích Ngắm trăng bài số 1

Năm 1942, trong thời gian bị bắt giam ở Trung Quốc, Bác Hồ đã viết Nhật ký trong tù. Ngắm trăng là một trong những bài thơ hay của Bác trong tập nhật ký và cũng là một bài thơ hay Bác viết về trăng.

Trong tù không rượu cũng không hoa ,Cảnh đẹp đêm nay, khó lãnh đạm !Người ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa sốTrăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ .( Nam Trân dịch )Bài thơ viết về một cảnh ngắm trăng, một tư thế ngắm trăng trong tù, qua đó bộc lộ một tâm hồn thanh cao, một phong thái thư thả tự tại của nhà thơ – chiến sỹ .Hai câu thơ đầu nói lên một cảnh ngộ và một nỗi niềm : lòng bồn chồn biết làm thế nào trước cảnh đêm nay vì không có rượu có hoa ? Nhà thơ tự thấy mình trong một nghịch cảnh. Trong tù phải chia nước, khẩu phần là sống lưng bát cháo loãng, phải đắp chăn giấy … thiếu thốn và cay đắng vô cùng. Vậy tìm đâu ra rượu và hoa để ngắm cảnh đêm trăng trong tù. Rượu, trăng, hoa là ba thú thanh nhã của thi nhân lâu nay. Câu đầu bài thơ như một lời tự an ủi : Trong tù không rượu cũng không hoa. Trước cảnh đẹp đêm thu, thiếu rượu và hoa, thi nhân do dự, bồn chồn. Đó là tâm trạng, là thảm kịch của một thi nhân có tâm hồn thanh cao và giàu tình yêu vạn vật thiên nhiên :Cảnh đẹp đêm nay khó lạnh nhạt .Câu thơ chưa nói đến trăng mà người đọc đã cảm thấy một vầng trăng đẹp Open. Hai câu 3, 4 vầng trăng mới Open. Một cảnh ngắm trăng hiếm có :Người ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa sốTrăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ .Nguyên bản tiếng Hán câu thơ là :Nhãn hướng tuy nhiên tiền khán minh nguyệtNguyệt tòng tuy nhiên khích khán thi giaCâu thơ chữ Hán nào cũng có hai hình ảnh so sánh : nhân – nguyệt, nguyệt – thi gia và điệp từ khán ( xem, nhìn, nhòm ). Chữ nhân là người, đã biến thành thi gia – nhà thơ mang ý nghĩa thẩm mĩ rực rỡ. Từ trong ngục tối, người chiến sỹ ngắm trăng qua tuy nhiên sắt nhà tù. Tư thế ngắm trăng ấy rất đẹp, như một cuộc vượt ngục niềm tin. Trăng được nhân hóa có khuôn mặt và ánh mắt : Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ. Nhà thơ và trăng lặng lẽ nhìn nhau, cảm thông, san sẻ với mối tình tri âm tri kỉ .Hai câu 3, 4 đối nhau, ngôn từ, hình ảnh phù hợp, hài hòa. Trăng và nhà thơ, hai khuôn mặt trong sáng, hai tâm hồn thanh cao dù bị tuy nhiên sắt nhà tù ngăn cách vẫn thân mật, sâu nặng ân tình. Có thể nói đây là hai câu thơ tả trăng đẹp nhất, độc lạ nhất. Đã mấy ai ngắm trăng qua tuy nhiên sắt nhà tù ? Tư thế ngắm trăng của Hồ Chí Minh bộc lộ tình yêu trăng, biểu lộ một tâm hồn thanh cao, một phong thái từ tốn tự tại. Nó còn biểu lộ khát vọng tự do ; từ bóng tối ngục tù hướng về vầng trăng sáng, nhà thơ chứng minh và khẳng định một tâm thế : Thân thể ở trong lao – Tinh thần ở ngoài lao .Hoài Thanh đã từng nhận xét : ” Thơ Bác đầy trăng. Nhật ký trong tù có 7 bài thơ nói đến trăng. Một quốc tế trăng hữu tình và chứa chan thi vị ” .– Chẳng được tự do mà thưởng nguyệt ,Lòng theo vời vợi mảnh trăng thu .( Trung thu )– Khóm chuối trăng soi càng thấy lạnh ,Nhòm tuy nhiên, Bắc đẩu đã nằm ngang .( Đêm lạnh )- Trên trời, trăng lướt giữa làn mây .( Đêm thu )Ngắm trăng và quốc tế trăng ấy phản chiếu một hồn thơ bát ngát bát ngát tình của Bác. Ngắm trăng vì yêu trăng và cũng là yêu tự do .

2. Phân tích tác phẩm Ngắm trăng bài số 2

Hồ quản trị, vị cha già kính yêu của dân tộc bản địa, một con người vĩ đại của quốc gia và dân tộc bản địa Nước Ta. Một con người đã dành cả cuộc sống mình tạo ra sự những điều khác thường và kì tích cho dân tộc bản địa, cho quốc gia. Tấm lòng của Bác cả dân tộc bản địa Nước Ta đều đồng cảm, con dân Nước Ta đời đời nhớ công ơn Bác .Cuộc đời Bác vì nghĩa lớn mà bao phen khốn khổ vì phải chịu cảnh đọa đầy, thê lương trong ngục tù. Trong khoảng chừng thời hạn từ năm 1942 đến năm 1943, Bác Hồ bị chính quyền sở tại Tưởng Giới Thạch bắt giữ, đọa đầy trong chốn ngục tù. Đây là khoảng chừng thời hạn Bác cho sinh ra những bài thơ ghi lại cảnh hoạt động và sinh hoạt trong tù của Bác. Tuy nhiên, những bài thơ đó không phải là những bài thơ đơn thuần. Vì thực ra, nó có ý nghĩa tố cáo chính sách nhà tù khắc nghiệt của chính quyền sở tại Tưởng Giới Thạch một cách thâm thúy và ghê gớm vô cùng .

Ngắm trăng cũng là một trong những bài thơ tiêu biểu của tập thơ:

“ Ngục trung vô tửu diệc vô hoaĐối thử lương tiêu nại nhược hà ?Nhăn hướng tuy nhiên tiền khán minh nguyệtNguyệt tòng tuy nhiên khích khán thi gia “( Trong tù không rượu cũng không hoaCảnh đẹp đêm nay khó lạnh nhạtNgười ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa sốTrăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ )Trăng trong tâm tưởng của những bậc thi nhân thời xưa vốn là người bạn tri âm tri kỉ của họ. Những nỗi lòng khó giãi bày cũng đặc biệt quan trọng được giãi bày cùng trăng. Các thi nhân xưa ngắm trăng cũng là lấy làm một nụ cười thanh nhã. Uống rượu, ngắm trăng, vịnh thơ, còn cái gì tuyệt vời hơn thế. Với khung cảnh của game show trăng là những đêm trăng trong trẻo thanh tịnh, được hòa cùng vạn vật thiên nhiên, cũng là hòa cùng những giai điệu của đời sống, của cuộc sống .Nhưng đêm nay, cũng là ngắm trăng, cũng là tức cảnh sinh tình đó nhưng lại ở trong một thực trạng quá ư đặc biệt quan trọng khi Bác ngắm trăng trong tù, ngắm trăng trong cảnh tù đầy, bị hành hạ, áp bức, lại ở nơi đất khách quê người. Trong thực trạng như vậy, tâm hồn con người sẽ có quá ư những mối tơ lòng .“ Trong tù không rượu cũng không hoaCảnh đẹp đêm nay khó lạnh nhạt ”Vốn là người có tâm hồn nghệ sĩ, Bác Hồ là người có tâm hồn rất dễ rung cảm với những dịch chuyển của vạn vật thiên nhiên, của cuộc sống. Hôm nay, trong một ngày của đời sống lao tù khó khăn vất vả, cũng không rõ là trong ngày thời điểm ngày hôm nay đã xảy ra chuyện gì, nhưng hoàn toàn có thể thấy rõ ràng rằng ngày hôm nay, Bác rất có tâm tình, tâm tình muốn được giải tỏa. Những điều Bác muốn giờ đây là được thoát khỏi cái tù túng nơi buồng giam này, không thì chỉ cần thấy được sự tự do của bên ngoài một chút ít thôi cũng được .Vậy mà, muốn rượu không có rượu tiêu sầu, muốn ngắm hoa cho lòng thanh thản nhưng xung quanh chỉ là bóng tối. Nhưng ngày hôm nay, vạn vật thiên nhiên nhìn qua tuy nhiên sắt nhà đề lao này trong mắt người thi sĩ, người chiến sỹ đồng người tù này lại nên thơ và hữu tình vô cùng :” Người ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa sốTrăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ ”Trong điều kiện kèm theo thiếu thốn của nhà tù, việc ngắm trăng của Bác cũng thành bữa tiệc thiếu thốn rất nhiều những quy chuẩn của việc chơi trăng, ngắm trăng vốn có. Đó là phải có rượu, có bạn tri âm và được ngồi tự do phóng thoáng trong khung cảnh vạn vật thiên nhiên mây gió. Nhưng giờ đây, trong thực trạng này Bác thiếu thốn tất. Tuy nhiên, tâm hồn Bác vẫn thấy rõ ràng sự cảm khái thanh thản đến từ tận sâu cõi lòng vì Bác biết, trăng – người bạn tri kỉ đang trên cao kia cũng đồng cảm tâm tình của Bác lắm .Bác hướng đôi mắt của mình ra hành lang cửa số để trông trăng và cũng nhìn nhận được vầng trăng trong trẻo, nhân hậu cũng đang đáp lại tấm lòng của Bác. Ánh trăng trong sáng và tròn đầy soi rọi vào tâm hồn Bác, giúp Bác xóa tan những stress, u sầu. Có thể thấy được phong thái từ tốn của Bác trong cảnh đọa đầy, phong thái này không phải dễ có được, phải là người có chí hướng lớn, luôn sáng sủa mới hoàn toàn có thể giữ cho mình tấm lòng thanh thuần kể cả trong chốn lao tù như vậy .

Bài thơ Ngắm trăng không phải đơn thuần chỉ miêu tả cảnh thiên nhiên mà đó còn là những lời thơ thể hiện tinh thần, tấm lòng của Bác. Một con người với nhân cách lớn, trong cuộc sống tù đầy vẫn ung dung, lạc quan, hướng về phía trước.

3. Phân tích bài thơ Ngắm trăng mẫu số 3

Nhắc đến Hồ Chí Minh, bất kì ai cũng dành cho Người sự biết ơn và kính trọng. Tuy Bác đã ra đi nhưng hình ảnh Người mãi tồn tại trong trái tim người Việt với tất cả những gì đẹp nhất, sáng ngời và cao quý nhất. Bác không chỉ là nhà lãnh tụ tài ba mà còn là một nhà thơ nổi tiếng với những vần thơ thật đẹp nói về tình yêu Tổ quốc và tình yêu thiên nhiên dào dạt. Một trong những bài thơ hay viết về tinh thần của người chiến sĩ cách mạng phải kể đến là bài thơ “Ngắm trăng”, tuy ngắn gọn nhưng toát lên một khí chất ngút trời.

Bài thơ được Bác sáng tác khi bị nhốt ở nhà tù Tưởng Giới Thạch với những vần đẹp nhất .Ngục trung vô tửu diệc vô hoaĐối thử lương tiêu nại nhược hàNhân hướng tuy nhiên tiền khán minh nguyệtNguyệt tòng tuy nhiên khích khan thi giaDịch thơ :Trong tù không rượu cũng không hoaCảnh đẹp đêm nay khó lạnh nhạtNgười ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa sốTrăng dòm khe cửa ngắm nhà thơ

Những câu thơ nhẹ nhàng dễ dàng thấm sâu vào tâm hồn bạn đọc với một niềm ngưỡng mộ đầy cảm kích. Bài thơ là “Ngắm trăng” nhưng nó lại ở trong một hoàn cảnh rất đặc biệt và lạ thường:

Trong tù không rượu cũng không hoaNgười xưa, mỗi khi ngắm trăng thường có bạn hiền, vừa nhâm nhi chén rượu cay nồng vừa chiêm ngưỡng và thưởng thức vẻ đẹp của vầng ánh sáng dịu hiền đang chiếu rọi xuống nhân gian. Họ ngắm trăng bên vườn hoa bùng cháy rực rỡ sắc màu và hương thơm. Trên trời, dưới đất, vạn vật thiên nhiên, con người hòa quyện vào nhau, say đắm trong nhau để cảm nhận được hết cái đẹp, cái nên thơ của tạo vật. Nhưng ở đây, Bác ngắm trăng trong một khoảng trống lạ lùng quá. Đã không có hoa, có bạn lại còn bị giam giữ trong khoảng trống tối tăm, hôi hám của chốn ngục tù .Dù đời sống có khó khăn vất vả và eo hẹp cũng không đủ ngăn cản tâm hồn bay bổng của người tù binh. Để từ đó, ta cảm nhận được, Bác yêu vạn vật thiên nhiên đến thế nào. Khi trong thực trạng ấy, con người thường đớn đau trước cái đói, cái lạnh thì Bác vẫn hướng tới vạn vật thiên nhiên, quên hết đi thực tại của số phận. Tình yêu vạn vật thiên nhiên trong con người Bác đủ để vượt qua tổng thể và cũng bởi cảnh đẹp quá, không hề chối từ .Cảnh đẹp đêm nay khó lạnh nhạtVầng trăng ấy tròn trịa, sáng vằng vặc trong cái đêm nhẹ nhàng của những cơn gió và chút yên bình của khoảng trống. Cảnh đẹp là vậy, nên thơ là vậy, làm thế nào con người hoàn toàn có thể lãnh đạm mà bỏ lỡ nhất là so với một tâm hồn yêu vạn vật thiên nhiên, đất trời như Bác. Hình như, trong thực trạng bị nhốt về thể xác nhưng tâm hồn Bác vẫn bay bổng cùng với gió trăng bởi như Người đã viết :Thân thể ở trong laoTinh thần ở ngoài laoHọ hoàn toàn có thể trói buộc Bác, nhốt Bác nhưng làm thế nào hoàn toàn có thể ngưng trệ được tình yêu so với vạn vật thiên nhiên vẫn luôn trực trào trong tâm hồn của Bác. Và Người, đã vượt qua tổng thể để được thả hồn cùng ánh trăng dịu hiền .Người ngắm trăng soi ngoài của sổTrăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơBác phóng tầm mắt của mình đi xa hơn, cao hơn, chạm tới tận vầng trăng. Vầng trăng cũng như để đáp lại niềm tin ấy mà hướng xuống nhìn người thi sĩ đang mê hồn trong vẻ đẹp của đất trời. Con người và vạn vật thiên nhiên hòa hợp, đan lồng vào nhau. Một sự đồng điệu như chính tâm hồn của những người tri kỉ, luôn dành ánh mắt và cái nhìn về phía đối phương .

Tình yêu thiên nhiên vượt lên trên gian khó của Bác đã làm cho vầng trăng, một vật vô tri vô giác có thể thấu hiểu để rồi sẵn sàng đáp lại. Điều đó giúp ta thấu được vẻ đẹp trong tâm hồn Bác, một vẻ đẹp rạng ngời và sáng soi như chính thứ ánh sáng dịu dàng và đẹp đẽ của vầng trăng. Bác yêu thiên nhiên, thiên nhiên thấu hiểu tâm hồn ấy. Cả hai ngắm nhìn nhau, mê đắm trong nhau như những trái tim đồng điệu, đong đầy tình nghĩa và sự mến yêu.

Như vậy, qua bốn câu thơ của bài “Ngắm trăng”, ta đã cảm nhận được tinh thần yêu thiên nhiên của Bác Hồ thật là cao đẹp. Qua đó, ta càng thêm ngưỡng mộ tinh thần lạc quan của người lãnh tụ vĩ đại, dù gian nan vất vả đến đâu, Bác vẫn giữ vững niềm tin và hy vọng về những gì tốt đẹp, tươi sáng nhất cho tương lai phía trước.

– / –

Các bạn vừa tham khảo một số bài văn mẫu hay phân tích cảm nhận bài thơ Ngắm trăng (Vọng nguyệt) của Hồ Chí Minh (chương trình Ngữ Văn 8). Truy cập kho tài liệu Văn mẫu lớp 8 để cập nhật thêm nhiều bài văn hay khác giúp bạn rèn luyện kỹ năng làm văn, chuẩn bị tốt cho các bài thi và kiểm tra môn Văn. Chúc các bạn học tốt !

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức