Phân tích đoạn 1 bài Bình ngô đại cáo của Nguyễn Trãi [HAY NHẤT]

Phân tích đoạn 1 Bình ngô đại cáo của Nguyễn Trãi để thấy lời khẳng định đầy tự hào và khoa học về đất nước – Một dân tộc có nền văn hiến lâu đời và lấy “nhân nghĩa” làm tư tưởng cốt lõi. Không những thế, tình yêu cùng niềm tự hào sâu sắc của ông với đất nước còn được thể hiện rõ nét qua phần đầu của tác phẩm. Trong nội dung bài viết dưới đây của DINHNGHIA.COM.VN, hãy cùng tìm hiểu và phân tích đoạn 1 bình ngô đại cáo của Nguyễn Trãi. 

Mở bài 1: Xưa nay tư tưởng nhân nghĩa vốn được biết đến là một nội dung tích của Nho giáo, là tình yêu thương, sự hy sinh và giúp đỡ giữa những con người với nhau. Tư tưởng lớn lao ấy đi vào những áng văn lời thơ cũng mang những nét thật riêng biệt. Nguyễn Trãi đã làm sáng lên “nhân nghĩa” trong Bình Ngô đại cáo, đặc biệt là ở đoạn 1 của tác phẩm. “Nhân nghĩa” ấy chính là yêu dân, đặt nhân dân lên hàng đầu và hãy chiến đấu vì sự hạnh phúc của nhân dân. Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo sẽ giúp ta hiểu rõ hơn về quan niệm ấy của ông. 

Mở bài 2: Nguyễn Trãi (Ức Trai) được biết đến không chỉ là một nhà quân sự chính trị lỗi lạc mà còn là một nhà thơ lớn, nghệ sĩ lớn của dân tộc. Nhắc đến ông, ta không thể quên những tác phẩm nổi bật như Quân Trung từ mệnh tập, Đại cáo bình Ngô, Quốc Âm thi tập hay Ức Trai thi tập. Trong đó, tác phẩm Bình Ngô đại cáo, đặc biệt là ở đoạn thơ đầu đã nêu cao tư tưởng “nhân nghĩa”, lấy hạnh phúc của nhân dân là yếu tố cốt lõi, đồng thời thể hiện tinh thần yêu nước sâu sắc của tác giả. Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo sẽ thấy rất rõ điều đó. 

Mở bài 3: Nguyễn Trãi là một tác gia lớn của văn học Việt Nam. Nhắc đến Nguyễn Trãi không thể không nhắc những sáng tác thi hứng về thiên nhiên, nhưng bên cạnh đó, còn có một tác phẩm gắn liền với tên tuổi của ông – đó chính là Bình Ngô đại cáo. Tác phẩm này với những ý nghĩa lịch sử đặc biệt, được xem là một tác phẩm mang giá trị tương đương với một bản tuyên ngôn độc lập của dân tộc Đại Việt. Ý nghĩa và giá trị to lớn ấy được khắc họa rõ nét trong đoạn đầu của tác phẩm.

Tìm hiểu về Nguyễn Trãi và Đại cáo Bình Ngô 

Trước khi cảm nhận về tác phẩm cũng như phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo, người đọc cần nắm được những nét chính về tác giả cùng với tác phẩm .

Sơ nét về tác giả Nguyễn Trãi 

Nguyễn Trãi hiệu là Ức Trai. Thân phụ của Nguyễn Trãi chính là Nguyễn Phi Khanh – con rể của quan Tư đồ Trần Nguyên Đán. Ông sống dưới thời kỳ Hồ Quý Ly lật đổ nhà Trần và lập nên nhà Hồ. Dưới triều nhà Hồ, Nguyễn Trãi cùng cha đi thi và đỗ đạt làm quan nhưng khi giặc Minh xâm lược cha ông bị áp giải về Trung Quốc .Nguyễn Trãi vẫn luôn ghi nhớ canh cánh lời cha phục hưng quốc gia. Cuối cùng ông quyết định hành động đi theo phò tá Lê Lợi. Ông là người có góp phần lớn trong sự nghiệp khởi nghĩa Lam Sơn. Cuộc khởi nghĩa từ những ngày đầu khó khăn vất vả nhưng dưới sự dẫn dắt của Lê Lợi và sự phò tá của Nguyễn Trãi, sau cuối cuộc khởi nghĩa Lam Sơn đã đi đến thành công xuất sắc. Vì thế mà Nguyễn Trãi được xem chính là người khai quốc công thần của nhà Hậu Lê .Thế nhưng thảm kịch đã xảy ra. Vụ án oan lớn nhất thời Lê Sơ – án oan Lệ Chi viên đã khiến mái ấm gia đình ông bị tru di tam tộc. Sau đó đến năm 1464, ông mới được vua Lê Thánh Tông rửa oan .

Hoàn cảnh ra đời Bình Ngô đại cáo

Không chỉ hoạt động giải trí trong nghành nghề dịch vụ quân sự chiến lược chính trị, ông còn là một nhà thơ bầu bạn cùng vạn vật thiên nhiên. Nguyễn Trãi đã biến ngòi bút của mình thành vũ khí chiến đấu. Năm 1427, quân khởi nghĩa đã đánh tan hai đạo quân cứu viện của quân Minh do Liễu Thăng và Mộc Thạnh chỉ huy .Thế giặc ngày càng bất lợi thấy vậy Vương Thông đã viết thư cầu hòa. Tuy đã ở thế thượng phong nhưng ta không tàn sát người vô tội mà nhìn về đại cuộc, Lê Lợi đã gật đầu lời cầu hòa. Cuộc chiến trường kì đã kết thúc. Mùa xuân năm 1428, Lê Lợi ra lệnh cho Nguyễn Trãi viết Bình Ngô đại cáo để công bố cho thiên hạ biết về thắng lợi của việc bình Ngô .Nhan đề Bình Ngô đại cáo đã gợi cho ta nhiều tâm lý. Bình có nghĩa là dẹp yên. Ngô ở đây chỉ giặc Minh. Gọi giặc Minh là Ngô bởi lẽ ông muốn nhấn mạnh vấn đề đến gốc gác của nhà Minh – Chu Nguyên Chương. Từ khi nhà Minh lập quốc đã nhiều lần thất bại trong việc xâm lược Đại Việt. Quá khứ là như vậy hiện tại cũng là như vậy và nếu có thêm một cuộc xâm lược nào thì kết thúc cũng sẽ là thất bại. Đại cáo là bài cáo lớn mang dấu ấn trọng đại về những sự kiện lớn của quốc gia. Ngay từ nhan đề đã gợi ra một tâm thế hào hùng .

Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi

Tư tưởng chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa được đúc kết trong tác phẩm một cách sâu sắc. Phân tích Bình Ngô đại cáo cũng như tìm hiểu về đoạn đầu của tác phẩm sẽ thấy rất rõ điều đó. 

Quan niệm nhân nghĩa – sợi chỉ đỏ kết nối toàn tác phẩm

Mở đầu tác phẩm, Nguyễn Trãi đã nêu ra tiền đề của cuộc khởi nghĩa :

“Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân

Quân điếu phạt trước lo trừ bạo”

Nhân nghĩa là một khái niệm quen thuộc được những nước phương Đông mặc nhiên thừa nhận. Nhân là người, mối quan hệ giữa người với người còn nghĩa là những việc tương thích với đạo lí. Vậy nhân nghĩa chính là mối quan hệ tốt đẹp giữa người với người được kiến thiết xây dựng trên cơ sở tình thương và đạo lí. Phân tích đoạn 1 Bình ngô đại cáo sẽ thấy tư tưởng chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa đó chính là ở việc coi trọng nhân dân, lấy nhân dân làm gốc .

Đây là một quan niệm của Nho giáo được dùng như một triết lí trong việc trị quốc. Nho giáo quy con người về những mối quan hệ rường cột và từ đó đặt ra cơ sở trị quốc. Nếu con người ai cũng thực hiện đúng chức trách bổn phận của mình thì đất nước sẽ thịnh trị. Vì thế không phải ngẫu nhiên mà trong năm đức tính người quân tử cần có “nhân, lễ, nghĩa, trí, tín” thì nhân nghĩa đứng đầu. 

Mở đầu bài cáo bằng một tư tưởng quen thuộc, Nguyễn Trãi muốn khẳng định chắc chắn một điều đây là cơ sở chính nghĩa của cuộc kháng chiến. Tuy tiếp thu tư tưởng của Nho giáo Nước Trung Hoa nhưng ông không dùng nó một cách cứng ngắc mà có sự tiếp thu liên kết với những giá trị truyền thống cuội nguồn văn hoá cũng như tình hình lịch sử vẻ vang đơn cử của quốc gia ta bấy giờ .Nhân nghĩa không đơn thuần là những triết lí khô khan gò bó con người vào khuôn khổ mà còn là “ yên dân ”. Đó chính làm cho nhân dân có đời sống hạnh phúc ấm êm không còn cuộc chiến tranh, không còn những lời oán than. Đây luôn là tham vọng tham vọng mà cả đời Nguyễn Trãi theo đuổi .Phân tích đoạn 1 Bình ngô đại cáo sẽ thấy yên dân là mục tiêu sau cuối mà kẻ sĩ cũng như kẻ làm vua cần phải hướng đến. Đặt trong thực trạng giặc Minh xâm lược thì để yên dân trước hết phải trừ bạo. Bạo ở đây chính là những điều bạo ngược làm cho nhân dân không có đời sống ấm no, đơn cử ở đây đó chính là giặc Minh .

Quân giặc xâm lược nước ta dưới bóng dáng “phù Trần diệt Hồ” nhưng đã gây ra biết bao cảnh lầm than cho nhân dân. Nên ta chiến đấu chống quân Minh để diệt trừ đi những điều bạo ngược để bảo vệ cuộc sống ấm no của nhân dân chứ không phải ta là kẻ tham chiến. Từ mối quan hệ giữa người với người, tác giả đã mở rộng thành mối quan hệ đất nước dân tộc. Nguyễn Trãi đã nhìn thấy được vai trò của nhân dân.

“ Nhân nghĩa ” lâu nay được biết đến chính là tấm lòng yêu quý con người, là những hành vi vì quyền lợi của nhân dân và hội đồng – Phân tích đoạn 1 Bình ngô đại cáo sẽ thấy rất đơn cử về điều đó. Không chỉ thế, “ nhân nghĩa ” cũng là sự tôn trọng lẽ phải, bênh vực lẽ phải. Chịu sự ảnh hưởng tác động của tư tưởng Nho giáo nên so với Nguyễn Trãi, “ nhân nghĩa ” là “ yên dân ”, “ trừ bạo ”, đời sống và sự no ấm của nhân dân phải được đặt lên số 1 .

Giữa con người phải có tình yêu thương lẫn nhau, cùng chiến đấu để bảo vệ đất nước, thoát khỏi đời sống khổ cực, lầm than. Để được như vậy thì phải diệt trừ những kẻ bạo tàn, những thế lực xâm lược hung hãn, đó chính là giặc Minh đang xâm chiếm đất nước ta lúc bấy giờ. Phân tích đoạn 1 Bình ngô đại cáo, ta thấy tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi chính là lòng yêu nước, thương dân và tinh thần chống giặc ngoại xâm quyết liệt. Đây không chỉ là mối quan hệ nằm trong phạm vi giữa con người với con người mà mở rộng ra là mối quan hệ giữa dân tộc với dân tộc.

Tác giả khẳng định nước ta là nước độc lập và chủ quyền

Sau khi nêu tiền đề của đại chiến, Nguyễn trãi đã đưa ra những lập luận chứng minh và khẳng định nước ta là nước độc lập .

“Như nước Đại Việt ta từ trước,

Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.

…………..

Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,

Song hào kiệt đời nào cũng có”.

Nước Đại Việt cách gọi ấy nhấn mạnh khẳng định chủ quyền, ta là một nước lập pháp không phải là một quận của Trung Hoa, ý thức dân tộc mạnh mẽ được thể hiện qua tên gọi đất nước. Những từ chỉ thời gian “từ trước, đã lâu, đã chia, đời nào” đã nhấn mạnh thời gian tồn tại của nước ta. 

Có thể so với quốc gia Trung Quốc giàu mạnh lịch sử vẻ vang của nước ta không hề dài bằng nhưng ta tự hào là một nước độc lập với nền văn hiến ngàn năm. Nguyễn Trãi đã khẳng định chắc chắn sự sống sót độc lập của nước ta trên nhiều phương diện. Đầu tiên đó là văn hiến. Văn hiến được hình thành trong chiều dài lịch sử vẻ vang sống sót của một quốc gia. Văn hiến gồm có toàn bộ những giá trị về vật chất và niềm tin đại diện thay mặt tiêu biểu vượt trội tạo nên nét khu biệt cho quốc gia cho dân tộc bản địa trong đối sánh tương quan so sánh với quốc gia khác dân tộc bản địa khác. Đó chính là một trong những điều đặc biệt quan trọng, vì lẽ đó mà văn hiến được tác giả nêu ra tiên phong .Tiếp đến là phương diện chủ quyền lãnh thổ chủ quyền lãnh thổ. Phân tích đoạn 1 Bình ngô đại cáo, ta thấy rằng núi sông bờ cõi đã chia, định phận ranh giới mỗi nước đã được xác lập. Và vi bảo vệ định phận ấy mà biết bao con người đã hi sinh bao thế hệ đã ngã xuống. Tiếp đến chứng minh và khẳng định về yếu tố độc lạ về văn hóa truyền thống phong tục tập quán. Phong tục tập quán là những thói quen hoạt động và sinh hoạt được hình thành và lưu giữ trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Bởi vậy nó chính là dẫn chứng rõ nét nhất cho sự sống sót độc lập truyền kiếp mà không có lí lẽ nào hoàn toàn có thể phản bác .

Phong tục tập quán của ta so với phương bắc có nhiều nét khác biệt nên không thể xem nước ta là một phần của Trung Hoa. Nguyễn Trãi đã sử dụng phép đối thật khéo. Lần lượt liệt kê các triều đại của ta tồn tại độc lập và song song với các triều đại lịch sử của Trung Hoa. Và ta lại bắt gặp chữ đế một lần nữa xuất hiện trong văn học trung đại Việt Nam. Ngày xưa chỉ có vua của Trung Hoa mới được xưng đế mới được xem là thiên tử còn những nước khác chỉ được xưng chư hầu luôn chịu sự chèn ép hạ mình trước Trung Hoa. Nhưng một nước nhỏ như Đại Việt lại dám xưng đế cho thấy được ý thức dân tộc mạnh mẽ. 

Nếu những triều đại của Trung Quốc tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ hưng thịnh thì ta cũng thế tuy có nhiều sự đổi ngôi thay triều quốc gia Đại Việt cứ thế mà sống sót qua bao đời. Khi phân tích đoạn 1 Bình ngô đại cáo, ta cũng nhận thấy Nguyễn Trãi khẳng định chắc chắn nước ta là một nhà nước độc lập có chủ quyền lãnh thổ, có vua, có chủ trương quản lý riêng. Bên cạnh đó một yếu tố không hề thiếu trong công cuộc hưng thịnh của quốc gia chính là nhân tài .Nhân tài chính là yếu tố quyết định hành động. Bên cạnh một vị vua anh minh có tầm nhìn xa trông rộng thì ta còn cần cả những bậc quân thần hết lòng vì quốc gia. Vì lẽ đó mà hiền tài chính là nguyên khí của vương quốc tác động ảnh hưởng lớn đến vận mệnh quốc gia. Ta hoàn toàn có thể thấy Nguyễn Trãi đã đưa ra những phương diện sống sót của một vương quốc độc lập. Những phương diện ấy được nêu ra một cách đơn cử rất đầy đủ và được địa thế căn cứ vào lịch sử vẻ vang, sử sách ghi chép nên không hề chối cãi. Giọng văn vừa hào hùng vừa tràn trề tự tin tự hào dân tộc bản địa .

Nhấn mạnh sự thất bại của quân giặc trong chiều dài lịch sử

Nhắc đến sự thất bại của quân giặc khi xâm lược nước ta cũng nhằm mục đích một mục tiêu để chứng minh và khẳng định sự phi nghĩa của cuộc cuộc chiến tranh xâm lược .

“Lưu Cung tham công nên thất bại,

Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong.

Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô,

Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã.

Việc xưa xem xét,

Chứng cớ còn ghi”.

Hàng loạt tên quân giặc “ Lưu Cung ”, “ Triệu Tiết ”, “ Toa Đô ”, “ Ô Mã ” cùng với những địa điểm lịch sử dân tộc “ Cửa Hàm Tử ”, “ sông Bạch Đằng ” đã cho thấy chiến bại không hề chối cãi của giặc. Nhắc đến cửa Hàm Tử không hề không nhắc đến chiến công oanh liệt của vua quan nhà Trần như một nhà thơ đã từng viết :

“Đoạt sáo Chương Dương độ

Cầm Hồ Hàm Tử quan”

Còn khi nhắc đến sông Bạch Đằng thì ta phải nhắc đến chiến thắng quân Nam Hán của Ngô Quyền. Không nêu ra chiến công trực tiếp của quân ta, nhưng qua mỗi dòng ta vẫn thấy một sự thắng lợi oanh liệt của Đại Việt. Khi phân tích đoạn 1 Bình ngô đại cáo sẽ thấy lí do được Nguyễn Trãi nêu ra cho sự thất bại này chính là “ tham công ”, “ thích lớn ”. Họ đến xâm lược nước ta không phải vì mục tiêu chính nghĩa mà vì sự tham lam thích bành trướng thế lực. Ngay từ mục tiêu ấy ta thấy đây đã là một đại chiến phi nghĩa. Và chính vì phi nghĩa nên tác dụng chắc như đinh sẽ là chuốc lấy diệt vong như chính Lí Thường Kiệt đã từng chứng minh và khẳng định .

“Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”

Đánh giá tác phẩm khi phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo

Chỉ với đoạn đầu Nguyễn Trãi đã nêu ra tiền đề quan trọng nhất của cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược. Với ngôn từ can đảm và mạnh mẽ tích hợp với những hình ảnh gợi lên những chiến công oanh liệt đã tạo nên giọng thơ hào hùng tràn trề tự tin. Lập luận sắc bén tích hợp với địa thế căn cứ lịch sử dân tộc không chối cãi đã tạo nên cơ sở vững chãi cho tiền đề cuộc khởi nghĩa .

Kết bài 1: Chính vì những giá trị khẳng định tồn tại chủ quyền mạnh mẽ ấy đã tạo nên giá trị cho tác phẩm Bình Ngô đại cáo. Dù thời gian đã qua đi nhưng mỗi lần đọc tác phẩm này ta vẫn cảm thấy tràn đầy hào hùng, một ý thức độc lập tự hào chủ quyền mạnh mẽ…

Kết bài 2: Tác phẩm Đại cáo bình Ngô được biết đến là một trong ba bản tuyên ngôn độc lập vĩ đại của dân tộc ta. Không những thế, bài cáo còn được xem là áng thiên cổ hùng văn tràn ngập nguồn cảm hứng trữ tình và mang tính chất hào hùng. Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo đã giúp ta hiểu rõ chủ quyền lãnh thổ, độc lập dân tộc cũng như lịch sử đấu tranh hào hùng của nhân dân ta. Cũng bởi thế mà tình yêu quê hương đất nước mỗi ngày một thêm lớn hơn. Đó còn là niềm tự hào tự tôn dân tộc, là quyết tâm xây dựng và bảo vệ cũng như củng cố nền độc lập chủ quyền của nước nhà. 

Kết bài 3: Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo giúp ta hiểu được ý nghĩa lớn lao tuyệt đẹp của giá trị tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm – bản Tuyên ngôn Độc lập, áng “thiên cổ hùng văn” của dân tộc. Tìm hiểu bài cáo còn nâng cao tinh thần yêu nước cũng như lòng tự hào tự tôn dân tộc trong mỗi người…

Dàn ý phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi 

Để giúp bạn nắm được giá trị nội dung và nghệ thuật, cũng như tư tưởng và chủ đề của tác phẩm, DINHNGHIA.COM.VN sẽ giúp bạn lập dàn ý phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo. Từ dàn ý dưới đây cùng với tham khảo bài viết trên, chắc chắn sẽ giúp bạn có những ý văn hay bổ sung cho bài viết của mình bên cạnh việc thuyết minh về tác phẩm Bình Ngô đại cáo.

Mở bài phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi

• Khái quát những nét điển hình nổi bật về tác giả Nguyễn Trãi .
• Giới thiệu nét chính về tư tưởng chủ đề của Đại cáo Bình Ngô .

Thân bài phân tích đoạn 1 bài Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi 

• Tư tưởng nhân nghĩa soi chiếu liên kết toàn tác phẩm .
• Đại Việt là nước độc lập chủ quyền lãnh thổ, có văn hiến, lịch sử dân tộc riêng không liên quan gì đến nhau .
• Nhấn mạnh sự thất bại theo lịch sử dân tộc của quân địch xâm lược .

Kết bài phân tích đoạn 1 bài Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi

• Tóm lược nội dung cùng với nghệ thuật và thẩm mỹ của Đại cáo bình Ngô .
• Liên hệ đến 1 số ít áng thiên cổ hùng văn khác như Nam quốc sơn hà, Tuyên ngôn độc lập của dân tộc bản địa .

• Thể hiện những suy nghĩ của bản thân khi phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo. 

  Xem thêm: Hôi Chân Nên Và Không Nên Ăn Gì

Có thể thấy, Đại cáo bình Ngô đã bộc lộ sắc nét tư tưởng nhân nghĩa lấy nhân dân làm trọng. Nước ta là dân tộc bản địa “ nhân nghĩa ” khi dùng sức mạnh của lòng dân để đánh thắng những quân địch tàn khốc. Với nghệ thuật và thẩm mỹ rực rỡ tích hợp với giọng điệu hùng tráng đã cho thấy lòng yêu nước thiết tha của Nguyễn Trãi đồng thời củng cố ý thức dân tộc bản địa, lòng yêu nước mãnh liệt trong mỗi người …

Như vậy DINHNGHIA.COM.VN đã cùng bạn tìm hiểu và phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo. Mong rằng bạn đã tìm thấy những kiến thức hữu ích cũng như những ý văn hay phục vụ cho quá trình học tập của mình. Nếu có bất cứ thắc mắc hay câu hỏi nào liên quan đến chủ đề Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo, hãy để lại ở phần nhận xét bên dưới nha. Nếu thấy hay đừng quên share bạn nhé!. 

Xem thêm :

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức