Văn mẫu 11: Vẻ đẹp hình tượng người nông dân trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu

Đề bài: Vẻ đẹp hình tượng người nông dân trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu. Theo đó, Baivan gửi đến các bạn 3 dàn bài + bài văn mẫu để các bạn có thể tham khảo. Từ đó, giúp các bạn có những bài văn hay nhất cho riêng mình. Hãy cùng duhocmyau tham khảo ngay nhé.

==>>  Dẫn ý vẻ đẹp hình tượng người nông dân trong văn tế nghĩa sĩ cần giuộc hay nhất

Video vẻ đẹp của người nông dân nghĩa sĩ cần giuộc

Dàn ý vẻ đẹp hình tượng người nông dân trong văn tế nghĩa sĩ cần giuộc

Dàn ý chung

1. Mở bài: Giới thiệu vẻ đẹp hình tượng người nông dân trong Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu

2. Thân bài : a. Hoàn cảnh sáng tác Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc

• Thực dân Pháp đánh chiếm thành Gia Định (1859)
• Phong trào vũ trang kháng Pháp bùng lên mạnh mẽ (Trương Định).
• Đêm rằm 16-12-1861, Bùi Quang Diệu chỉ huy 3 cánh quân tập kích đồn Tây Dương ở Cần Giuộc.
• Nghĩa quân chiếm được đồn địch, đốt nhà dạy đạo và đâm bị thương đồn trưởng Dumont, chém chết một số lính Mã tà, Ma ní.
• Pháp phải điều động tàu chiến nã đại bác từ sông Cần Giuộc để chiếm lại đồn.
• Phía nghĩa quân hi sinh 27 người.

b. Vẻ đẹp người nông dân

• Người nông dân Nam Bộ nghèo khó, “côi cút làm ăn”sống đời thầm lặng, cơ cực ở thôn ấp.
• Lòng căm thù, ghét cay ghét đắng trướng hình ảnh kẻ thù xâm chiếm đất nước ta.
• Lòng yêu nước cao độ.
• Tinh thần chiến đấu dũng cảm chống quân thù.
• Hi sinh anh dũng.

c. Nhận xét chung Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc

• Những người nghĩa sĩ vô danh vì “chết vinh hơn sống nhục”.
• Tượng đài của nhiều người của một tập thể anh hùng.
• Nguyễn Đình Chiểu là người sớm nhận thấy được khá rõ tinh thần chiến đấu dũng cảm của người nông dân.

3. Kết bài : Khẳng định vẻ đẹp hình tượng người nông dân Văn Tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu.

Bài mẫu 1: Vẻ đẹp hình tượng người nông dân trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu – Vẻ đẹp người nông dân nghĩa sĩ cần giuộc

Bài văn Nguyễn Đình Chiểu là nhà văn tài ba khi đã nêu lên hình ảnh người nông dân trong văn học mà trong suốt những thời hạn qua chưa được nhắc đến trải qua bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Trong bài văn tế, hình ảnh người nông dân được khắc hoạ rõ ràng. Hình ảnh người nông dân nghèo nàn chỉ biết làm ăn một cách thầm lặng, quanh năm chỉ biết ruộng trâu, cần mẫn lao động. Họ là những người nông dân yêu ghét rõ ràng, căm thù quyết không đội trời chung với giặc khi thực dân Pháp xâm lược. Họ đã dũng mãnh chiến đấu và gan góc hi sinh, trong lời văn là những lời lẽ bi thương đầy nước mắt nhưng không hề rơi nước mắt. Đó chính là cái hay của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu. Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc sinh ra vào năm 1858, khi thực dân Pháp nổ súng vào TP. Đà Nẵng, Nước Ta. Sau khi chiếm được thành Gia Định vào đầu năm 1859, quân Pháp mở màn một quy trình lan rộng ra tiến công ra những vùng lân cận như Tân An, Cần Giuộc, Gò Công … Ngày 15 tháng 11 năm Tân Dậu, những nghĩa sĩ mà là nông dân, vì quá phẫn nộ kẻ ngoại xâm, đã quả cảm đứng lên chiến đấu tập kích đồn Pháp ở Cần Giuộc, tàn phá được 1 số ít quân của đối phương và viên tri huyện người Việt đang làm tập sự cho Pháp. Khoảng mười lăm nghĩa sĩ bỏ mình. Những tấm gương đó đã gây nên niềm xúc động lớn trong nhân dân. Theo nhu yếu của tuần phủ Gia Định là Đỗ Quang, Nguyễn Đình Chiểu làm bài “ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc “, để đọc tại buổi truy điệu những nghĩa sĩ đã hi sinh trong trận đánh này. Như tất cả chúng ta biết thì “ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ” là một “ Tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật ” hiếm có. “ Bi tráng ” là tầm vóc và đặc thù của tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ ấy : vừa hoành tráng, hùng tráng, vừa thống thiết, bi ai. Hùng tráng ở nội dung chiến đấu vì nghĩa lớn. Hùng tráng ở phẩm chất anh hùng, ở đức hi sinh quyết tử. Hùng tráng ở chỗ nó dựng lên một thời đại sóng gió kinh hoàng, kinh khủng của quốc gia và dân tộc bản địa. Mở đầu bài văn tế là hai tiếng “ Hỡi ôi ! ” vang lên thống thiết, đó là tiếng khóc của nhà thơ so với nghĩa sĩ, là tiếng nấc đau thương cho thế nước hiểm nghèo : “ Súng giặc, đất rền ; lòng dân trời tỏ ” có ý nghĩa là Tổ quốc lâm nguy, súng giặc nổ vang rền trời đất và quê nhà. Trong cảnh nước mất nhà tan, chỉ có nhân dân đứng lên gánh vác thiên chức lịch sử dân tộc, đánh giặc cứu nước cứu nhà. Và người nông dân chỉ biết cui cút làm ăn một cách tội nghiệp đã dũng mãnh đứng lên đánh giặc giành lại. nền độc lập cho Tổ quốc thân yêu mà sự quả cảm đó xuất phát từ tấm lòng yêu nước có trong mỗi con người. Tấm lòng yêu nước, căm thù giặc của những người nông dân, của những người áo vải mới tỏ cùng trời đất và sáng ngời chính nghĩa. Hình ảnh chính của bài Văn tế chính là những chiến sỹ nghĩa quân Cần Giuộc. Nguồn gốc của họ là nông dân nghèo sống cuộc sống “ côi cút ” sau luỹ tre làng. Chất phác và hiền lành, siêng năng là chịu khó trong làm ăn, quanh quẩn trong xóm làng, làm bạn với con trâu, đường cày, sá bừa, rất lạ lẫm với cung ngựa trường nhung : “ Nhớ linh xưa : Cui cút làm ăn ; toan lo nghèo khó ” Cui cút làm ăn : có nghĩa là làm ăn một mình, thầm lặng một cách tội nghiệp. Dù căng thẳng mệt mỏi hay khó khăn vất vả thì họ vẫn bí mật, lặng lẽ chịu đựnng một mình mà chẳng nói với ai. ” Cui cút làm ăn ; toan lo nghèo khó ” đã hiện lên không thiếu một vòng đời không lối thoát của người nông dân Việt, người “ dân ấp dân lân ” Nam Bộ. Bắt đầu bằng cui cút, vật lộn làm ăn, toan lo để ở đầu cuối kết thúc trong nghèo khó. Họ là những người nông dân mà quanh năm chỉ biết làm với làm, chưa hề biết đến cái gì gọi là cung, cái gì gọi là ngựa. “ Chưa quen cung ngựa đâu tới trường nhung ; chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ ”. Họ là lớp người phần đông, sống thân mật quanh ta. Quanh năm chân lấm tay bùn với nghề nông, “ chưa hề ngó tới ” việc binh và vũ khí đánh giặc : “ Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm ; tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ mắt chưa từng ngó ”. Thế nhưng khi quốc gia quê nhà bị giặc Pháp xâm lược, những người dân chân lấm tay bùn ấy đã đứng lên tình nguyện làm quân tự nguyện đánh giặc cứu nước cứu nhà, bảo vệ cái nghề làm lụng mà họ coi là bát cơm manh áo của họ là cái nghĩa lớn mà họ “ mến ” là đeo đuổi. “ Bữa thấy bong bong che trắng lốp, muốn tới an gan ; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ ”. Đối với giặc Pháp và lũ tay sai bán nước, họ chỉ có 1 thái độ : “ ăn gan ” và “ cắn cổ ”, chỉ có 1 chí hướng : “ phen này xin ra sức đoạn kình …, chuyến này dốc ra tay bộ hổ ”. Trong tác bài Văn Tế Nguyễn Đình Chiểu đã có khắc nên sự trái chiều giữa đoàn dũng sĩ của quê nhà và giặc Pháp xâm lược. Giặc xâm lược được trang bị tối tân, có “ tàu thiếc, tàu đồng ”, “ bắn đạn nhỏ, đạn to ”, có bọn lính đánh thuê “ mã tà, ma ní ” thiện chiến. Trái lại, trang bị của nghĩa quân lại rất là thô sơ. Quân trang chỉ là “ 1 manh áo vải ”. Vũ khí chỉ có “ một ngọn tầm vông ”, hoặc “ một lưỡi dao phay ”, một súng hoả mai khai hoả “ bằng rơm con cúi ”. Thế mà họ vẫn lập được chiến công : “ đốt xong nhà dạy đạo kia ” và “ chém rớt đầu quan hai nọ ”. Bài Văn tế đã tái hiện lại những giờ phút giao tranh ác liệt của những chiến sỹ nghĩa quân với giặc Pháp : “ Chi nhọc quan quản gióng trống kì, trống giục, đạp rào lướt tới, coi giặc cũng như không ; nào sợ thằng Tây bắn đạn nhỏ đạn to, xô cửa xông vào, liều mình như chẳng có ”. “ Kẻ đâm ngang, người chém ngược, làm cho ma ní, mã tà hồn kinh ; bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu thiếc, tàu đồng súng nổ ”. Không khí chiến trận có tiếng trống thúc quân giục giã, “ có bọn hè trước, lũ ó sau ” vang dậy đất trời cùng tiếng súng nổ. Các nghĩa sĩ của ta coi cái chết như không, tiến công như vũ bão, tung hoành giữa đồn giặc : “ đạp rào lướt tới ”, “ xô cửa xông vào ”, “ đâm ngang chém ngược ”, “ hè trước, ó sau ”. Giọng văn của Nguyễn Đình Chiểu đã tô đậm ý thức gan góc, kiên cường quật cường của những nghĩa sĩ nông dân Cần Giuộc. Ông cũng biểu lộ rõ lòng khâm phục so với người nghĩa sĩ nông dân. Từ trước đến nay, đây là tác phẩm tiên phong có đưa hình ảnh của nghĩa sĩ nông dân. Trong bài “ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ” còn có tiếng khóc của mẹ già nơi quê nhà trông chờ con về, vợ thương nhớ về chồng, con ngóng cha về ngh thống thiết, bi ai. . Nhiều nghĩa sĩ đã ngã xuống trên mặt trận trong tư thế người anh hùng :

“Những lăm lòng nghĩa lâu dùng; đâu biết xác phàm vội bỏ”.

Đất nước, quê nhà vô cùng thương tiếc. Một khoảng trống rông lớn bùi ngùi, đau đớn : “ Đoái sông Cần Giuộc, cỏ cây mấy dặm sầu giăng ; nhìn chợ Trường Bình, già trẻ 2 hàng lệ nhỏ ”. Tiếng khóc của người mẹ già, nỗi đau đớn của người vợ trẻ, nỗi nhớ thương của con cháu được nói đến vô cùng xúc động : “ Đau đớn bấy mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo lét trong lều ; não nùng thay vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ ”. Các nghĩa sĩ đã sống dũng mãnh chiến đấu, và hi sinh rất vẻ vang. Tấm gương chiến đấu và hi sinh của họ là để ta biết rằng quốc gia nào cũng là độc lập, tự chủ. Không ai được quyền xâm lăng. Họ là tấm gương sáng rất đáng tự hào : “ Ôi ! Một trận khói tan ; nghìn năm tiết rỡ ”. Sự hi sinh của những người nghĩa sĩ Cần Giuộc là bài học kinh nghiệm quý báu mà họ đã để lại. Thà chết vinh còn hơn sống nhục. Họ là tấm gương sáng để dân tộc bản địa Nước Ta noi theo mà làm, là ngòn đèn soi sáng cho dân tộc bản địa Nước Ta. “ Sống đánh giặc, thác cũng đánh giăc, linh hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp nguyện được trả thù kia ; … ”. Công lao của người nghĩa sĩ nông dân Cần Giuộc sẽ đời đời nằm trong lòng mỗi người dân Nước Ta về tấm gương anh dung, sẵn sàng chuẩn bị lao vào vì độc lập Tổ Quốc. “ Nước mắt anh hùng lau chẳng ráo, thương vì hai chữ thiên dân ; cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám bởi một câu vương thổ ”. Tóm lại, “ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ” khẳng định chắc chắn, tấm lòng yêu thương dân thiết tha của Nguyễn Đình Chiểu. ” Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ” là niềm tự hào và biết ơn thâm thúy của nhân dân ta so với người nghĩa sĩ nông dân Cần Giuộc đã dũng mãnh chiến đấu chống giặc ngoại xâm bảo vệ nền độc lập vững chãi của quê nhà, nơi họ đã sinh ra và lớn lên hay đó là Tổ quốc mà so với họ “ nó ” rất quan trọng trong cuộc sống. Nghĩa sĩ nông dân Cần Giuộc chính là tấm gương về niềm tin dũng mãnh, lòng yêu nước thâm thúy để cho những thế hệ đi sau khi đọc được bài văn Tế này mà noi theo để kiến thiết xây dựng quốc gia càng ngày giàu mạnh hơn.

Bài mẫu 2: Vẻ đẹp hình tượng người nông dân trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu – phân tích hình tượng người nông dân nghĩa sĩ trong bài văn tế nghĩa sĩ cần giuộc

Bài văn Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ lớn của dân tộc bản địa ta trong thế kỉ XIX, là niềm tự hào của nhân dân miền Nam nói riêng và cả nước nói chung. Thơ văn của ông là nỗi niềm của một tấm lòng yêu nước, con người thâm thúy trong cảnh mù lòa. Viết về nhiều đề tài khác nhau nhưng có lẽ rằng luôn sát cánh vẫn là những vần thơ chống giặc, cổ động niềm tin yêu nước cùng nhân dân. Đặc biệt, Nguyễn Đình Chiểu đã dành cho người nông dân một vị trí hiếm có trong sự nghiệp sáng tác của mình. Và “ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ” là một tác phẩm tiêu biểu vượt trội biểu lộ một cái nhìn mới về hình tượng người nông dân – người anh hùng của nhà thơ xứ mù Đồng Nai. Bài “ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ” sinh ra đã chứng minh và khẳng định sự thành công xuất sắc trong ngòi bút văn tế của Nguyễn Đình Chiểu. Bài văn được viết sau đêm ngày 14 tháng 12 năm 1861, tế vong linh những người nghĩa sĩ nông dân đã tham gia tiến công đồn giặc Pháp ở Cần Giuộc. Có thể nói, đây là lần tiên phong người nông dân đi vào thơ ca với tư cách người nghĩa binh chống giặc cứu nước. Lần tiên phong trong lịch sử dân tộc văn học dân tộc bản địa có một tượng đài nghệ thuật và thẩm mỹ sừng sững về người nông dân tương ứng với phẩm chất vốn có ngoài đời của họ. Đồng thời cũng bộc lộ một ý niệm rất mới về người anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu mà người đọc chưa từng thấy trong văn học yêu nước đương thời. Vậy điểm khác ở đây như thế nào ? Trước kia khi thiết kế xây dựng hình tượng người anh hùng, nhà văn thường tập trung chuyên sâu bộc lộ những bậc hào kiệt, những con người kiệt xuất chỉ huy những trào lưu đấu tranh của nhân dân. Còn đến với văn thơ Nguyễn Đình Chiểu, hình ảnh về người anh hùng không có gì lạ lẫm mà ngay trong bản thân những người nông dân hiền lành, chất phác, yêu nước sâu nặng. Như vậy, vẻ đẹp hình tượng người nông dân trước hết được biểu lộ ở tính cách cần mẫn, chịu thương chịu khó, chất phác : “ cui cút làm ăn, toan lo nghèo khó ”, làm ăn “ chưa quen cung ngựa, đâu tới trường nhung, chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ ”. Họ là lớp người vô danh “ chân lấm tay bùn ” chỉ biết “ việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm. Tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt chưa từng ngó ”. Vẻ đẹp của họ là vẻ đẹp của những con người lao động bí mật góp sức, mang lại sự sống, tăng trưởng cho hàng ngàn năm của quốc gia. Vì sao ư, vì chính họ đã lao động, sản xuất ra của cải vật chất để duy trì và tăng trưởng đời sống của dân tộc bản địa, nhất là với một quốc gia sống dựa vào nông nghiệp là đa phần như Nước Ta tất cả chúng ta. Nhà văn đã phát hiện và thiết kế xây dựng được hình tượng người anh hùng nông dân áo vải. Đây không phải là một cá thể đơn cử mà đó là cả một tập thể những anh hùng, họ là những người nghĩa sĩ Cần Giuộc. Yêu nước thâm thúy, đó là vẻ đẹp mà người đọc tất cả chúng ta ai cũng nhìn thấy của những người nông dân Cần Giuộc. Khi quốc gia, quê nhà bị giặc xâm lược, những người “ dân ấp dân lân ” ấy đã dũng mãnh đứng lên “ mến nghĩa làm quân chiêu mộ ” đánh giặc để cứu nước nhà, để bảo vệ “ bát cơm manh áo ở đời ” là cái nghĩa lớn mà họ mến và theo đuổi. Không thấy vua quan đâu, họ tự ý thức được thiên chức bảo vệ Tổ quốc của mình. Họ đã rơi vào thảm kịch là bị quan quân triều đình bỏ rơi, phải một mình chống cự với quân địch. Đơn độc trong đại chiến, họ thiếu thốn về mọi mặt : kinh nghiệm tay nghề, quân trang khi mà “ ngoài cật chỉ có một manh áo vải ”, đánh giặc bằng những vũ khí quá đỗi thô sơ : “ rơm con cúi, dao phay … ”. Chao ôi, trong khi giặc Pháp là “ đạn nhỏ, đạn to ”, “ tàu thiếc, tàu đồng ” … Xét về lực lượng, họ kém giặc Pháp rất nhiều. Thế mà họ vẫn lập được chiến công chém rớt đầu quan hai nọ và đốt xong nhà dạy đạo kia. Vì sao họ có khí thế ấy, đó chính là vì lòng yêu nước sôi sục, căm thù giặc đến tận xương tủy. “ Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan ; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ ”. Nhà văn đã tái hiện lại cuộc chiến đấu với sức mạnh quật cường và khí thế chiến đấu can đảm của những chiến sỹ Cần Giuộc. “ Chi nhọc quan quản gióng trống kì, trống giục, đạp rào lướt tới, coi giặc cũng như không ; nào sợ thằng Tây bắn đạn nhỏ đạn to, xô cửa xông vào liều mình như chẳng có ”. Các nghĩa sĩ coi cái chết như không, tiến công như vũ bão vào đồn giặc. Lòng yêu nước của họ thật cảm động, nó thậm chí còn không hề có được ở những bậc quân vương đương thời. Tình yêu quốc gia hòa với tình yêu làng xóm tổ tiên. Mạnh mẽ trong ý chí, can trường quả cảm trong chiến đấu. Hình ảnh họ lao vào sống mái với quân địch khiến chúng phải hồn bay phách tán. Tuy nhiên, thảm kịch ở đầu cuối là điều không hề tránh khỏi : những người nghĩa sĩ nông dân phải bỏ mạng chốn xa trường. Họ đã hi sinh để lại muôn vàn mất mát. Cuộc khởi nghĩa thất bại nhưng ý thức yêu nước không mất đi. Các nghĩa sĩ đã sống can đảm, chết vẻ vang. Tấm lòng chiến đấu và hi sinh của họ là tấm lòng son gửi lại bóng trăng rằm đời đời bất diệt, sáng rực mãi, vĩnh cửu cùng sông núi. Sống hiên ngang, chết quật cường. Với một giọng văn hào hùng, phép đối tài tình, những động từ mạnh được tinh lọc và đặt đúng chỗ đã tô đậm niềm tin chiến đấu quả cảm vô song của những nghĩa sĩ Cần Giuộc. Tác giả đã dành cho những người nông dân tình cảm đẹp nhất, khâm phục, ngợi ca, tự hào. Qua đó, ta thấy được lần tiên phong hình tượng người nông dân đi vào thơ văn với tầm xứng của những anh hùng dân tộc bản địa, những anh hùng xuất thân từ những tầng lớp nông dân, quanh năm chân lấm tay bùn, có vẻ như chỉ biết việc cày cấy vậy mà khi có giặc xâm lược, họ đã gan góc đứng lên một cách tự nguyện và nhiệt huyết, chiến đấu quên mình cho nền độc lập dân tộc bản địa. “ Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, linh hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp được trả thù kia … ”. Ra đi, họ vẫn còn lo cho nước, cho dân. Tình cảm thiêng liêng ấy còn theo họ đến tận chốn thiên đường đầy ánh sáng. Tuy họ không còn nữa nhưng ý chí chiến đấu của họ, tấm gương của họ vẫn còn mãi để nêu gương cho người sống, động viên cổ vũ cho mọi người liên tục chiến đấu để trả thù quân xâm lược. Hình ảnh họ đã trở thành bất hủ, là hình tượng của chủ nghĩa yêu nước anh hùng. “ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ” hoàn toàn có thể nói là một tượng đài thẩm mỹ và nghệ thuật sừng sững về người anh hùng nông dân khởi nghĩa, biểu lộ sức mạnh bất diệt của dân tộc bản địa ta trong chống giặc ngoại xâm. Tác phẩm như một bản anh hùng ca ngợi ca vẻ đẹp của những người nông dân yêu nước hiên ngang, quả cảm. Đồng thời cũng bộc lộ niềm biết ơn của Nguyễn Đình Chiểu về những con người vô danh tuy thất thế nhưng vẫn mãi ngân vang và sống mãi trong lòng tất cả chúng ta. Tóm lại tác phẩm khẳng định chắc chắn văn chương lỗi lạc và tấm lòng yêu nước thương dân của Đồ Chiểu bằng giọng văn vừa hùng tráng, vừa thống thiết bi ai, tác giả đã dựng lên tượng đài nghệ thuật và thẩm mỹ về người nông dân yêu nước.

Bài mẫu 3: Vẻ đẹp hình tượng người nông dân trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu – Vvăn hẻ đẹp ngôn từ, hình tượng và cảm xúc của bài văn tế.

Bài văn Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là đỉnh điểm sáng tác của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu và cũng là hình tượng rõ ràng nhất, thâm thúy nhất tư tưởng yêu nước thương dân của ông. Với lòng cảm thương, khâm phục chân thành, nhà thơ đã thiết kế xây dựng nên một “ tượng đài thẩm mỹ và nghệ thuật ” bất hủ về người anh hùng nghĩa sĩ nông dân trong lịch sử vẻ vang chiến đấu chống giặc ngoại xâm của dân tộc bản địa. Có thể nói bài văn tế là khúc bi tráng về người nghĩa sĩ nông dân lao vào vì sự sống còn của quốc gia. Người nông dân nghèo khó chân chất “ côi cút làm ăn toan lo bần hàn ” đã tự nguyện đứng lên gánh vác việc nước lớn lao và cực kỳ khó khăn : đánh giặc. Trước tội ác tày trời của giặc Pháp, trước thái độ nhu nhược đến hèn nhát của triều đình, họ không hề bưng tai bịt mắt làm ngơ. Trách nhiệm công dân thôi thúc họ cầm vũ khí chiến đấu : “ Nào đợi ai đòi, ai bắt, phen này xin ra sức đoạn kình ; Chẳng thèm trốn ngược trốn xuôi, chuyến này dốc ra tay bộ hổ ”. Họ không phải là lính chính quy của triều đình mà chỉ là “ dân ấp dân lân, mến nghĩa làm quân chiêu mộ ”. Đó là cái nghĩa vì nước quên mình, dám đánh giặc, dám hi sinh. Điều này trọn vẹn trái chiều với lũ quan quân triều đình tham sống sợ chết. Vì lẽ đó mà hình ảnh người nghĩa sĩ nông dân càng thêm thương, thêm quý. Không cần lệnh quan trên, không cần chờ trang bị, cũng chẳng đợi tập rèn, họ lao vào cuộc chiến đấu sống chết với quân địch bằng một niềm tin gan góc hiếm có : “ Kẻ đâm ngang, người chém ngược, làm cho mã tà, ma ní hồn kinh. Bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu thiếc, tàu đồng súng nổ ”. Tinh thần ấy khiến cho những vũ khí thô sơ trong tay họ trở lên hữu hiệu : ” Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia – Gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rơi đầu quan hai nọ ”.

Cái dũng cảm trong chiến đấu đã khắc phục cái yếu kém trong trang bị. Giữa bức tranh hoành tráng của cuộc chiến đấu, nổi bật hình bóng lồng lộng, hiên ngang của người nghĩa sĩ nông dân Cần Giuộc.

Trong văn thơ thời xưa của ta có không nhiều những trang miêu tả một trận chiến đấu mà thường là lược tả một vài nét. Ở bài văn tế này, nhà thơ đã tả bằng những cụ thể rất chân thực, sôi động cho nên vì thế không khí hào hùng thân thiện, quen thuộc với đời sống, với mọi người. Sức mạnh của nghệ thuật và thẩm mỹ đã biến những hình ảnh tầm thường thành những hình ảnh tượng trưng cho người nghĩa quân nông dân quanh năm chân lấm tay bùn, vậy mà khi lòng nghĩa cháy lên, họ đã biến thành người chiến sỹ cứu nước anh hùng. Hình bóng họ làm chủ chiến trường, nổi lên trên nền trời, che lấp cả khoảng trống, lồng lộng như một tượng đài kì vĩ. Cảm xúc chủ yếu của bài văn là xúc cảm bi tráng, lời văn rắn rỏi, mãnh liệt, toàn là những hành vi được biểu lộ bằng những động từ can đảm và mạnh mẽ, âm điệu sôi sục, dồn dập. Nghệ thuật đối đã phát huy được hiệu suất cao cao nhất của nó … Tất cả hợp thành một âm điệu chiến trận hào hùng, phấn khích. Thật là một thiên anh hùng ca tuyệt diệu. Ngòi bút tác giả trọn vẹn xứng danh với hành vi cao quý của người nghĩa sĩ nông dân ; với tư tưởng cực kỳ lớn lao mà tác giả đã phát hiện ra trong hành vi giết giặc cứu nước của họ. Gần ba chục nghĩa sĩ nông dân bỏ mình trong cuộc chiến đấu ác liệt và không cân sức. Cái chết bi tráng của họ khiến con người, cây cối trên một miền quê bát ngát này đều thương tiếc : “ Đoái sông Cần Giuộc, cỏ cây mấy dặm sầu giăng – Nhìn chợ Trường Bình, già trẻ hai hàng luỵ nhỏ ”. Người chết vì nước non, vì đồng bào, làm thế nào không xúc động đến đồng bào, non nước ? “ Tượng đài nghệ thuật và thẩm mỹ ” về người nghĩa sĩ nông dân mang đặc thù bi tráng. Nó được dựng lên trong khói lửa chiến trận, trong tiếng thét xung phong, và cả trong nước mắt, trong tiếng khóc thống thiết của nhà thơ và của nhân dân. Đây là thành công nghệ thuật xuất sắc của nhà thơ mù yêu nước Nguyễn Đình Chiểu. Bài văn tế như một cái bia, cái mốc, một thành tháp vinh dự cho người nông dân, cho nhân dân lao động Nam Bộ muôn thuở sáng ngời.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức