Phân tích khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác (Viễn Phương)

[ Văn mẫu 9 ] Những bài văn hay phân tích, bình giảng khổ thơ cuối bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương .

Đề bài: Phân tích khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương.

***

Hai bài phân tích hay và xúc động về khổ thơ cuối bài Viếng lăng Bác

Bài số 1:

Bài thơ “Viếng lăng Bác” ra đời vào năm 1976, đây là thời điểm đất nước hòa bình, hai miền thống nhất, nhà thơ có dịp ra thăm lăng Bác. Bài thơ thể hiện niềm kính trọng và tình yêu thương và tiếc nuối của tác giả cũng như đồng bào miền Nam khi ra thăm Bác. Bài thơ đã được nhiều nhạc sĩ phổ nhạc và thành công nhất là Hoàng Hiệp có cùng nhan đề.

Khổ cuối của bài thơ bộc lộ sự thương nhớ và tâm nguyện của nhà thơ sau khi viếng Bác và quay trở lại miền Nam để liên tục dựng xây, bảo vệ quốc gia, bảo vệ miền Nam kiên cường, máu lửa của tổ quốc .“ Mai về miền Nam thương trào nước mắtMuốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đoá hoa toả hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này … ”Khi phải rời miền Bắc, rời lăng Bác nhà thơ đã không thể nào kìm được lòng mình nữa, tuôn trào nước mắt. Những khổ thơ ở trên đã diễn đạt cảm hứng mãnh liệt nhưng nhà thơ vẫn cố kìm giữ trong đến khổ thơ cuối thì cảm hứng của nhà thơ đã tuôn theo dòng nước mắt tuôn rơi. Từ ngữ biểu cảm đã thể hiện được nỗi xúc động trào dâng lên tới đỉnh điểm .Từ cái nỗi xúc động đó tác giả bộc lộ ước nguyện của mình :“ Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đoá hoa toả hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này … ”Điệp ngữ “ muốn làm ” khiến cho nhịp thơ nhanh, dồn dập, giúp tác giả bộc lộ được khát vọng mãnh liệt của mình. Khát vọng đó được thể hiện qua những hình ảnh thơ vừa đẹp vừa quyến rũ “ con chim hót ”, “ đóa hoa tỏa hương ”, “ cây tre trung hiếu ” tổng thể để làm đẹp cho nơi Bác nằm, cũng như tác giả muốn dâng lên Bác những gì tinh hoa nhất của mình để Bác bình yên, thanh thản trong giấc ngủ ngàn thu .Các từ “ đâu đây ”, “ trong lăng ”, “ chốn này ” càng nhấn mạnh vấn đề thêm cái tham vọng của tác giả được ở mãi bên Bác, lưu luyến không muốn rời. Sự khát khao này của nhà thơ cũng là khát khao chung của rất nhiều người, chính do :“ Ta bên người, người tỏa sáng bên ta ,Ta bỗng lớn ở bên người một chút ít ”Viễn Phương cũng cảm nhận được điều đó khi được ở bên Bác Hồ. Ấn tượng nhất trong khổ cuối là hình ảnh “ cây tre trung hiếu ”, cây tre này khiến cho tất cả chúng ta nhớ lại hình ảnh “ hàng tre ” ở đầu bài thơ. Hai hình ảnh “ hàng tre ” và “ cây tre trung hiếu ” đã làm nên cấu trúc đầu cuối tương ứng rất ngặt nghèo. Nếu như mỗi người là một cây tre trung hiếu thì cả dân tộc bản địa sẽ là hàng tre trung hiếu với Bác. Tác giả nhắc lại một lần nữa hình ảnh “ cây tre ” để nhấn mạnh vấn đề tình cảm gắn bó, trung thành với chủ với Bác, nguyện suốt đời thực thi lý tưởng của người và đây cũng chính là ước nguyện của cả dân tộc bản địa .Theo bước chân của nhà thơ Viễn Phương từ khi đến lăng cho tới khi ra về tất cả chúng ta nhận ra được dòng cảm hứng của nhà thơ biểu lộ một cách liền lạc và càng lúc càng tăng trưởng. Nỗi đau cứ được dâng cao và đến khổ cuối thì dâng lên tới đỉnh điểm, nỗi đau ấy cũng chính là tiếng lòng của toàn bộ dân cư Nước Ta .Tác giả chưa khi nào có mong ước sẽ làm điều gì đó cao quý, kỳ vĩ mà chỉ là “ con chim hót ”, “ đóa hoa tỏa hương ” mà thôi, đó là những hình ảnh vô cùng nhỏ bé, bình dị nhưng đó là toàn bộ những gì tác giả muốn, miễn sao được ở bên Bác .Với hình ảnh “ cây tre ” ở khổ 1 là hình ảnh quật cường, kiên cường thì đến khổ thơ cuối này hình ảnh “ cây tre trung hiếu chốn này ” là hình ảnh nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa, đó là tấm lòng tôn kính, trung thành với chủ của tác giả dâng lên Bác, hay nói rộng ra đó là tình cảm của toàn dân tộc bản địa kính dâng lên người .Nếu như ở mấy khổ trên đại từ nhân xưng chủ thể nói tới là tác giả, là “ con ” thì ở khổ cuối chủ thể đó bị ẩn đi, không phải tác giả không nhắc tới nữa mà lúc này chủ thể là tổng thể người con Nước Ta chứ không riêng gì tác giả nữa. Khổ cuối khép lại đó là cảm xúc chia tay, xa cách về khoảng trống địa lý, thời hạn nhưng nó lại thân thiện trong ý chí và tình cảm, lòng trung hiếu .

Bài thơ “Viếng lăng Bác” thể hiện lòng thành kính và xúc động của nhà thơ khi được vào viếng lăng Bác. Bài thơ có giọng điệu trang trọng, nhiều hình ảnh ẩn dụ và gợi cảm, ngôn ngữ giản dị mà cô đúc. Bài thơ chính là tâm tình, là lời tri ân, sự biết ơn của con dân gửi tới vị cha già kính yêu của dân tộc, cả đời gắn bó, sát cánh, hy sinh cho sự nghiệp của cả dân tộc.

Bài số 2:

Sau bao nhiêu cảm xúc của một người con lần đầu ra thăm người cha của mình thì giờ đây đã đến lúc phải rời xa. Cảm xúc ấy của nhà thơ Viễn Phương đã thể hiện qua khổ thơ cuối bài thơ “Viếng lăng Bác” với bao ước muốn thành kính.

Bài thơ được sáng tác năm 1976 sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc, quốc gia được thống nhất, lăng quản trị Hồ Chí Minh cũng vừa khánh thành. Tác giả ra thăm miền Bắc vào lăng viếng Bác Hồ. Bài thơ chính là niềm xúc động thiêng liêng tôn kính, lòng biết ơn và tự hào pha lẫn nỗi xót đau của tác giả từ niềm Nam ra viếng lăng Bác. Cuộc hành trình dài ấy đã đến lúc phải ra về với câu thơ đầy xúc động :“ Mai về miền Nam thương trào nước mắt ”Là một câu thơ mà cũng là một lời giã biệt của người con khi phải xa cha lần nữa. Lời giã biệt ấy thật nghẹn ngào sâu lắng. Lời nói giản dị và đơn giản diễn đạt tình cảm của nhà thơ dành cho Bác cũng như của tổng thể mọi người khi phải rời lăng. Từ “ trào ” diễn đạt xúc cảm mãnh liệt, luyến tiếc, bịn rịn không muốn rời xa nơi Bác nghỉ. Đó là tâm trạng của muôn triệu con tim nhỏ bé cùng chung nỗi đau không khác gì tác giả. Được gần Bác dù chỉ trong khoảng thời gian ngắn nhưng không khi nào ta muốn xa Bác bởi người ấm cúng quá, to lớn quá. Nhưng dù muốn hay không thì khoảng thời gian ngắn ngắn ngủi được gặp Bác cũng vô cùng thiêng liêng. Đã đến lúc dòng người vào lăng viếng Bác phải ra về .Trong niềm xúc động nghẹn ngào đó là những ước nguyện tôn kính của Viễn Phương cũng là mong ước chung của những người đã hoặc chưa được một lần gặp Bác :“ Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu trốn này ”Những ước nguyện của nhà thơ thật đáng quý biết bao ! Nhà thơ muốn làm con chim hót để mang âm thanh của vạn vật thiên nhiên, xinh xắn, trong lành đến với nơi Bác nghỉ. Tác giả muốn làm một đóa hoa tỏa hương thơm thanh cao. Muốn làm một cây tre trung hiếu giữa mãi giấc ngủ bình yên cho Người. Hình ảnh cây tre quả thật là một hình ảnh đẹp và được khép lại rất khéo ở cuối bài thơ. Ở đầu bài thơ, nhà thơ cũng mở màn bằng hình ảnh hàng tre, đó là hình ảnh khi tác giả nhìn thấy khi vào lăng. Đó cũng là hình ảnh hình tượng cho con người Nước Ta, dân tộc bản địa Nước Ta. Nhưng kết thúc bài thơ là hình ảnh cây tre trung hiếu canh giữ cho giấc ngủ bình yên của Bác. Cây tre như người lính trung thành với chủ, hàng ngày, ngày đêm vẫn đứng ở đó. Hình ảnh cây tre đã tạo nên cấu trúc đầu cuối tương ứng. Điệp từ “ Muốn làm ” được nhắc lại ba lần biểu cảm trực tiếp và gián tiếp tâm trạng lưu luyến, mong ước và sự tự nguyện chân thành của tác giả. Ước nguyện đó được thể hiện ra từ tận sâu đáy lòng của nhà thơ Viễn Phương .

Khổ thơ cuối bài Viếng lăng Bác là tâm trạng lưu luyến của nhà thơ muốn ở mãi ở bên lăng Bác không muốn rời xa nơi Bác yên nghỉ. Đồng thời là niềm nguyện ước của Viễn Phương muốn sống một cuộc đời đẹp đẽ để trở thành những bông hoa dâng lên Bác.

Một số đoạn văn ngắn phân tích khổ cuối Viếng lăng Bác

Đoạn văn 1:

Khổ cuối (khổ thơ thứ tư) là cảm xúc của nhà thơ khi ra về. Nhà thơ lưu luyến muốn được ở mãi bên lăng Bác. Lòng nhớ thương, đau xót kìm nén đến giờ phút chia tay đã vỡ òa thành nước mắt: “Mai về miền Nam thương trào nước mắt”. Tình cảm chắp cánh cho ước mơ, nhà thơ muốn được hóa thân, hòa nhập vào cảnh vật ở bên lăng Bác:

Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này .Hình ảnh cây tre tái diễn tạo ấn tượng đậm nét và làm cho dòng cảm hứng được toàn vẹn. Cậy tre khách thể đã hòa nhập cùng cây tre chủ thể. Hình ảnh ẩn dụ này biểu lộ lòng kính yêu và trung thành với chủ vô hạn so với Bác, mãi mãi đi theo con đường của Bác. Các điệp ngữ “ muốn làm ” cùng những hình ảnh thơ đứng sau nó tạo một nhạc thơ dồn dập, tha thiết diễn đạt tình cảm, khát vọng dâng trào mãnh liệt. Bài thơ tưởng khép lại trong sự xa cách của khoảng trống nhưng lại tạo được sự thân thiện trong tình cảm, ý chí. Đây cũng là những tình cảm chân thành của mỗi người khi vào viếng Bác, nhất là những người con miền Nam vốn xa cách về khoảng trống, của cả những ai chưa được đến lăng Bác nhưng lòng vẫn thành tâm hướng về Người .

Đoạn văn 2:

Bài thơ Viếng lăng Bác đã thể hiện nỗi niềm xúc động, lòng biết ơn sâu sắc của Viễn Phương – một nhà thơ miền Nam lần đầu ra Hà Nội và hòa vào dòng người vào lăng viếng Bác. Cấu trúc của bài thơ như một hành trình miêu tả khoảnh khắc khi tác giả đứng trước lăng, khi xếp hàng và khi đứng trước di hài của Bác. Khổ thơ kết thúc bài thơ là một dấu lặng kết thúc hành trình ấy, bộc lộ niềm lưu luyến của Viễn Phương khi tạm biệt Bác trở về miền Nam:

Mai về miền Nam thương trào nước mắtMuốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này .Dòng thơ tiên phong cất lên bỗng trào dâng mãnh liệt cảm hứng nghẹn ngào, như rưng rưng hàng lệ nơi khóe mắt : ” Mai về miền Nam thương trào nước mắt “. Chỉ một chữ ” thương ” quen thuộc gắn với câu nói của người miền Nam mà như gói trọn biết bao yêu dấu, xót xa và kính trọng. Câu thơ cất lên mà như nghẹn lại, xót xa đến vô cùng .Tiếc nuối có, thương nhớ có, vì thế mà nhân vật trữ tình giã biệt mà vẫn khắc khoải bịn rịn, bày tỏ ước nguyện cá thể :Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này .Điệp ngữ ” muốn làm ” được nhắc đi nhắc lại đến ba lần cùng nhịp thơ dồn dập biểu lộ khao khát chân thành, tha thiết của tác giả. Muốn làm con chim, đóa hoa tỏa hương, cây tre trung hiếu, tổng thể đều là những sự vật đời thường đơn giản và giản dị, gắn liền với vạn vật thiên nhiên thân thiện. Muốn làm con chim để để mang tiếng hót vui tươi đến với Bác, làm đóa hoa để tỏa hương tô điểm cuộc sống, đặc biệt quan trọng là cây tre thân thiện ẩn dụ cho vẻ đẹp thủy chung, son sắt của người Việt. Hình ảnh cây tre Open ở đầu bài thơ được nhấn mạnh vấn đề với cấu trúc đầu cuối tương ứng như một lời thề sắt son của nhà thơ nói riêng, nhân dân Nước Ta nói chung nguyện đi theo con đường của Bác. Mai quay trở lại miền Nam nhưng tấm lòng chân thành đã được gửi lại toàn vẹn nơi lăng Bác. Ba câu thơ khuyết chủ ngữ ấy như là lời đại diện thay mặt cho triệu triệu đồng bào Nước Ta bày tỏ xúc cảm tôn kính, tha thiết tới lãnh tụ .Cả bài thơ là tiếng lòng của người con ra thăm lăng Bác, đặc biệt quan trọng cảm hứng ấy được kết tinh trong khổ thơ cuối. Dù Bác đã ra đi nhưng Bác sẽ còn sống mãi trong trái tim của Viễn Phương nói riêng, nhân dân Nước Ta ta nói chung. Ước nguyện cao đẹp được hóa thân để được bên Bác cũng là ước nguyện đẹp nhất, chất chứa toàn vẹn tấm lòng trân quý của nhân dân ta .

Đoạn văn 3:

Tháp Mười đẹp nhất bông senNước Ta đẹp nhất có tên Bác Hồ

Những câu thơ của nhà thơ Bảo Định Giang là những nét vẽ tài hoa về nhân cách phẩm chất đạo đức của chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Dân tộc Việt Nam mãi mãi tự hào vì có một vị cha già kính yêu cả cuộc đời đã hiến dâng cho non sông đất nước. Tri ân người rất nhiều văn nghệ sĩ đã có những vần thơ đẹp ca ngợi Bác. Trong đó bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương chính là tấm lòng thầm kính ngưỡng vọng là nén tâm hương mà nhà thơ ngưỡng vọng dâng lên Bác kính yêu. Bài thơ kết thúc với dòng cảm xúc:

“ Mai về miền Nam thương trào nước mắtMuốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này ”

Bài thơ Viếng lăng Bác được Viễn Phương sáng tác trong dịp tác giả đến thăm nơi yên nghỉ cuối cùng của Bác Hồ. Bài thơ thể hiện niềm xúc động chân thành, lòng yêu kính, biết ơn sâu sắc và  nỗi niềm thương nhớ Bác Hồ của nhà thơ khi được đến viếng lăng Bác. Đến khổ cuối của bài thơ Viễn Phương đã bộc lộc niềm lưu luyến tiếc thương khi tạm biệt Bác trở về miền Nam.

Thương là xót xa vì nỗi đau mất mát đi người cha già kính yêu, nỗi đau ấy trào dâng thành nước mắt, mà cả dân tộc bản địa Nước Ta không kiềm lại được. Nỗi đau niềm thương tiếc của nhân dân Nước Ta so với Bác làm cảm động cả tấm lòng trời đất khi :Suốt mấy đêm dài đau tiễn đưaĐời tuôn nước mắt trời tuôn mưaTrong phút giây xúc động thiêng liêng, đứng trước sự vĩ đại sự hi sinh, lòng tận tụy của Người khiến nhà thơ xúc động tự nguyện muốn dâng hiến cuộc sống mình :Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn nàyChân bước tiến mà lòng còn ngoảnh lại, lưu luyến không muốn rời, sức mạnh giá trị đạo đức Hồ Chí Minh níu kéo lòng người ở lại. Điệp ngữ “ muốn làm ” lặp đi lặp lại đã diễn đạt tâm trạng vừa lưu luyến nhưng cũng đầy ước nguyện. Nhà thơ nguyện ước làm con chim hót góp tiếng hát mang niềm vui đến cho Bác mỗi ngày, làm đóa hoa tỏa hương thâm thúy tô điểm cho đời sống đặc biệt quan trọng làm “ cây tre trung hiếu ” chốn này, đứng cạnh mãi bên người, canh từng giấc ngủ cho người. Cũng là lời hứa nguyện sống xứng danh với lời dạy của Người. Viễn Phương đã nói lên niềm mong ước của mình cũng như ước nguyện của tổng thể mọi dân cư Nước Ta muốn được gần bên Bác và lớn lên một chút ít :Ta bên Người, Người tỏa sáng trong taTa bỗng lớn lên ở bên Người một chút ít .

/***/

Trên đây là một số bài văn mẫu, đoạn văn ngắn hay phân tích khổ thơ cuối bài Viếng lăng Bác về tâm trạng lưu luyến, những ước nguyện của tác giả trong giây phút rời lăng về miền Nam. Hi vọng các bạn đã có thêm những ý văn hay để bổ sung cho nội dung bài viết của mình.

Tham khảo thêm những bài văn hay lớp 9 khác tự rèn luyện, nâng cao kỹ năng làm văn. Chúc các bạn học tốt !

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức