Phân tích khổ thơ đầu bài Sang thu (Hữu Thỉnh)

Hướng dẫn phân tích khổ thơ đầu bài Sang thu, lập dàn ý chi tiết cụ thể và tìm hiểu thêm một số ít bài văn hay phân tích khổ đầu bài thơ Sang thu để thấy bức tranh khoảnh khắc giao mùa của đất trời sang thu .

Tài liệu hướng dẫn phân tích khổ thơ đầu bài Sang thu gồm những gợi ý chi tiết phân tích đề, lập dàn ý và tuyển chọn những bài văn hay phân tích nội dung, nghệ thuật của khổ đầu bài thơ Sang Thu (Hữu Thỉnh).

   Cùng tham khảo ngay…

Hướng dẫn phân tích khổ thơ đầu bài Sang thu

Đề bài: Phân tích khổ thơ đầu trong bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh.

“ Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã về ” .

1. Phân tích đề

– Yêu cầu : phân tích nội dung khổ thơ đầu bài Sang thu .- Đối tượng, khoanh vùng phạm vi đề bài : những câu thơ, từ ngữ, cụ thể tiêu biểu vượt trội trong khổ 1 bài thơ Sang thu .- Phương pháp lập luận chính : Phân tích .

2. Hệ thống vấn đề

– Luận điểm 1: Thiên nhiên sang thu được cảm nhận từ những gì vô hình.

– Luận điểm 2: Cảm nhận ban đầu của nhà thơ về cảnh sang thu.

3. Lập dàn ý chi tiết

a) Mở bài

– Giới thiệu về tác giả Hữu Thỉnh :+ Hữu Thỉnh ( 1942 ) là một nhà thơ viết nhiều về con người và đời sống vạn vật thiên nhiên .- Giới thiệu bài thơ Sang thu :

+ Sang thu (1977) là một bài thơ xuất sắc của Hữu Thỉnh viết về mùa thu, thể hiện một bức tranh thu trong sáng, đáng yêu ở vùng nông thôn đồng bằng Bắc Bộ.

– Dẫn dắt vấn đề và trích dẫn khổ thơ đầu bài Sang thu: Khổ thơ đầu bài thơ đã để lại cho người đọc những cảm nhận sâu sắc về những biến đổi tinh vi của đất trời và lòng người trong thời khắc giao mùa.

b) Thân bài: Phân tích khổ đầu bài Sang thu

* Luận điểm 1: Thiên nhiên sang thu được cảm nhận từ những gì vô hình.

“ Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõ “- “ bỗng ” : sự kinh ngạc, giật mình -> đánh động mọi giác quan để nhận ra sự chuyển mình của trời đất .- “ Hương ổi ” : làn hương đặc biệt quan trọng của mùa thu miền Bắc được cảm nhận từ mùi ổi chín rộ .- “ phả ” : động từ có nghĩa là tỏa vào, trộn lẫn -> gợi mùi hương ổi ở độ đậm nhất, thơm nồng điệu đàng, hoà vào trong gió heo may, lan toả khắp khoảng trống .- ” Sương chùng chình ” : những hạt sương nhỏ li ti giăng mắc, đang “ cố ý ” chậm lại thư thả, nhẹ nhàng, hoạt động chầm chậm. -> Hạt sương sớm mai cũng như có tâm hồn=> Hình ảnh sương chùng chình qua ngõ cùng với hương ổi phả vào trong gió se là những hình ảnh mùa thu ở thôn quê êm ả dịu dàng thanh thản .

* Luận điểm 2: Cảm nhận ban đầu của nhà thơ về cảnh sang thu.

– Tất cả những từ : “ bỗng, phả, hình như ” đều thể hiện rõ tâm trạng ngỡ ngàng, cảm hứng bâng khuâng trước những phát hiện mê hoặc báo thu về :” Hình như thu đã về “+ ” Hình như ” : một chút ít nghi vấn, một chút ít bâng khuâng không thật rõ ràng .-> Đúng là một trạng thái cảm hứng của thời gian chuyển giao. Thu đến nhẹ nhàng quá, mơ hồ quá. Câu hỏi như thể một lời thông tin nhẹ nhàng rằng thu đã đến với toàn bộ tất cả chúng ta .=> Tác giả cảm nhận tín hiệu mùa thu về ở khoảng trống gần bằng nhiều giác quan và sự rung cảm tinh xảo .=> Bằng tổng thể những giác quan : khứu giác, xúc giác và thị giác, nhà thơ cảm nhận những tín hiệu đặc trưng của mùa thu đều hiện hữu ( “ hương ổi ”, “ gió se ” và “ sương ” ) .

* Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của khổ thơ

– Khả năng quan sát tinh xảo- Ngòi bút miêu tả với những nét vẽ gợi tả độc lạ- Thủ pháp nhân hoá

c) Kết bài

– Khái quát giá trị nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ của khổ thơ đầu Sang thu .- Cảm nhận của em về khổ thơ .

4. Sơ đồ tư duy phân tích khổ đầu bài Sang thu

5. Kiến thức lan rộng ra

– Hoàn cảnh sáng tác bài thơ:

+ Năm 1977, ông tham gia trại viết văn quân đội ở một làng ngoại ô TP.HN ( nay là Khương Hạ, TX Thanh Xuân, TP. Hà Nội ) .+ Đất nước ta lúc này vừa trải qua cuộc chiến tranh, đời sống thanh thản đã trở lại .+ Trong cái mơ hồ phảng phất gió thu và lá thu đang ngả màu, nhà thơ đã trèo lên cây ổi chín vàng trong cả một vườn ổi bạt ngàn ở nơi này. Bài thơ bật lên từ đó, ngay khi nhà thơ còn ngồi trên cây ổi, những vần thơ được “ được làm trong đầu ” chứ chưa đụng chạm gì đến giấy bút .- Về “ chìa khóa ” của bài thơ, nhà thơ tâm sự :“ Cuối bài thơ tôi đề là “ Thu 1977 ”. Đây là chìa khóa của bài thơ mà rất nhiều người giảng về bài thơ này không hiểu hoặc không chú ý quan tâm. Nếu quan tâm thì sẽ hiểu thêm được rằng đây là một trong những mùa Thu tiên phong của người lính vừa bước ra khỏi cuộc chiến tranh. Nếu như họ là lính trong thời chiến họ mới hiểu được rằng đôi lúc chúng tôi đã rất mong trên đầu không có tiếng máy bay dù chỉ để được đi tắm giặt, đi hái rau hoặc tranh thủ đọc vài trang sách, mà cũng không có. Suốt ngày người lính trong thời chiến phải đối lập với tiếng súng nổ, tiếng bom rơi và tiếng động cơ phản lực … Chính vì thế mà có khi nào đó không phải nghe những âm thanh ấy thì quả là quý giá vô cùng ” .

Một số bài văn mẫu hay phân tích khổ đầu bài thơ Sang thu

Phân tích khổ đầu Sang thu mẫu số 1:

Khổ thơ đầu tiên của bài thơ “Sang thu” đặc biệt dịu dàng tinh tế, nó diễn tả những biến đổi tinh vi của đất trời và lòng người trong thời khác giao mùa được chờ đợi rất nhiều trong năm.

“Sang thu” là một áng thơ xinh xắn dâng tặng Nàng Thu của một thi nhân – một thi nhân yêu quý mùa thu như bao thi nhân khác – Hữu Thỉnh. Bài thơ có khổ thơ mở đầu thật hay:

“ Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã về ” .Những câu thơ mở đầu bài thơ giản dị và đơn giản đến giật mình :“ Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió se ” .“ Bỗng ” là tự nhiên, là giật mình, bất chợt. Đặt chữ “ bỗng ” ở đầu khổ thơ, đầu bài thơ để tổng thể giác quan của ta được đánh động, phải giật mình mà quan tâm tiếp đón mọi đổi khác của đất trời. Biến đổi tiên phong lôi cuốn sự chú ý quan tâm của nhà thơ là mùi hương nồng nàn của trái ổi chín thơm lừng. Ổi đã khởi đầu ủ mình để chín tự khi nào và cũng lặng lẽ toả hương tự khi nào nhưng vào khoảnh khắc này hương ổi mới đủ nồng nàn thức tỉnh giác quan của thi nhân. Hương thơm ấy rất mạnh, rất nồng nàn, ngào ngạt có vậy mới “ phả vào trong gió se ”. Ổi phải chín đến nhường nào, thơm ngon đến nhường nào hương thơm của nó mới đủ mạnh để tạo ra một sự lan toả như vậy trong khoảng trống. Thứ hương thơm ấy lại lan toả trong làn gió se nhè nhẹ ren rét. “ Gió se ” là gió heo may, chúng đến với nhân gian vào mỗi dịp đầu thu làm tẽ tê, gai gai những cánh tay trần mềm mịn và mượt mà. Trước Cách mạng, Xuân Diệu đã từng mang gió se đến cho người đọc với những thoáng rùng mình ớn lạnh : “ Những luồng run rẩy rung rinh lá ”. Nhưng câu thơ của Hữu Thình lại dắt mùa thu đến bên ta êm ái, êm ả dịu dàng biết bao. Viết về những làn sương mùa thu, nhà thợ cũng có cách viết thật duyên dáng : “ Sương chùng chình qua ngõ ”. “ Chùng chình ” là cố ý làm chậm lại. Thủ pháp nhân hoá đã biến sương thành những cô bé, cậu bé nghịch ngợm đung đưa náu mình trong ngõ xóm, chùng chình chẳng muốn tan đi .Làng quê thương mến dìu bước chân thi nhân đi từ hương ổi đến gió se … Rồi khi lạc giữa làn mây sớm chùng chình thì nhà thơ không nén nổi niềm xúc động, ông khe khẽ rỉ tai : “ Hình như thu đã về ”. Từ “ hình như ” miêu tả tâm trạng ngỡ ngàng do dự rất tinh xảo của nhà thơ khi ngỡ ngàng nhận ra “ thu đã về ” .

Khổ thơ đầu tiên của bài thơ “Sang thu” đặc biệt dịu dàng tinh tế, nó diễn tả những biến đổi tinh vi của đất trời và lòng người trong thời khắc giao mùa được chờ đợi rất nhiều trong năm: từ hạ chuyển sang thu. Khổ thơ đã góp phần quan trọng tạo nên bài thơ “Sang thu”, một áng thơ thu duyên dáng và tài tình trong thi đề mùa thu quen thuộc của văn học Việt Nam.

Có thể em chăm sóc : Phân tích hai khổ thơ đầu trong bài thơ Sang thu – Hữu Thỉnh

Phân tích khổ đầu Sang thu mẫu số 2:

Dẫu biết rằng bốn mùa luân chuyển: hết xuân đến hạ, thu sang rồi lại đông tới, ta vẫn thấy ngỡ ngàng khi quên đi nhịp sống sôi động hàng ngày mà lắng nghe tiếng mùa thu đi, cảm nhận những thời khắc đặc biệt. Đọc Sang thu của Hữu Thỉnh, ta được sống lại những giây phút giao mùa tinh tế đầy ý vị mà bấy lâu ta hờ hững. Đó sẽ là lúc hồn ta rung lên những cảm nhận dung dị:

Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã vềChỉ với bốn câu thơ ngắn, Hữu Thỉnh đã đem đến cho tất cả chúng ta những cảm nhận thâm thúy về vạn vật thiên nhiên. Những tín hiệu của mùa thu với những nét phác họa tài hoa : hương ổi, gió se, sương chùng chình đơn giản và giản dị mà hiện lên đầy quyến rũ .Tín hiệu tiên phong của mùa thu là hương ổi, thứ hương thơm quê mùa, dân dã. Hương ổi không nồng nàn. Đó là thứ hương dìu dịu, nhè nhẹ. Cảm nhận được hương thơm đặc trưng của mùa thu ấy, nhà thơ còn biểu lộ rất khéo cái khí thu trong lành. Nếu như mùa xuân khí ẩm, mùa hè oi bức, mùa đông khô khô hanh thì mùa thu trong mát. Tuy có chút ẩm của hơi sương nhưng khí thu lại có độ trong khiến người ta hoàn toàn có thể cảm nhận hương thơm dịu nhẹ lan tỏa trong khoảng trống .” Phả ” vốn là một động tác mạnh gợi một cái gì đó bất ngờ đột ngột. Thế nhưng câu thơ : ” Bỗng nhận ra hương ổi. Phả vào trong gió se ” rất nhẹ bởi hành động phả ấy lại vào khoảng trống trong gió se – vô hình dung chứ không phải hữu hình. Câu thơ ngắn mà có cả gió cả hương. Hương là hương ổi, gió là gió se. Đây là những nét riêng của mùa thu vùng đồi trung du miền Bắc. Gợi được như vậy hẳn cái tình quê của Hữu Thỉnh phải đậm đà lắm .Câu thơ : ” Bỗng nhận ra hương ổi / Phả vào trong gió se ” còn có cái cảm xúc ngỡ ngàng bồn chồn : bỗng nhận ra. Nhận ra hương ổi giống như một sự phát hiện nhưng ở đây là phát hiện ra mùi hương vẫn vương vấn mà bấy lâu nay con người hờ hững. Chính vì sự phát hiện ra cái thân mật xung quanh mình cho nên vì thế con người mới có cảm xúc ngỡ ngàng đôi chút bồn chồn ấy .Tiếp nối những tín hiệu mùa thu là hình ảnh : sương chùng chình qua ngõ. Một hình ảnh đầy ấn tượng. Sương được cảm nhận như một thực thể hữu hình có sự hoạt động – một sự hoạt động chậm rãi. Từ láy chùng chình làm hiện hình tạo vật, làm ta như thấy một sự dùng dằng, gợi cảnh thu sôi động trong yên bình, thư thả yên bình. Hình ảnh sương chùng chình qua ngõ cùng với hương ổi phả vào trong gió se thực là những hình ảnh mùa thu ở thôn quê êm ả dịu dàng thanh thản .Như vậy, tín hiệu mùa thu được cảm nhận bằng cả khứu giác ( hương ổi ), cả thị giác ( sương ). Những tín hiệu, thế cho nên, tạo nên ấn tượng mới mẻ và lạ mắt với những liên tưởng mơ hồ, chập chờn không rõ nét. Phải vậy chăng mà nhà thơ, khi đã cảm nhận những nét riêng của mùa thu, vẫn còn dè dặt : Hình như thu đã về .Giống như một sự không tin : hình như, giống như tự vấn lòng mình. Thế nhưng thực ra là một lời thông tin – một thông tin rất nhẹ nhàng, ý vị. Không phải là một lời khẳng định chắc chắn, một tiếng reo vui. Câu thơ của Hữu Thỉnh như có chút gì thâm trầm, kín kẽ rất hợp với cách nghĩ, cách nói của người dân quê .Khổ thơ ngắn mà đã để lại cho ta biết bao rung động. Ta như cảm thấy một hồn quê, một tình quê đi về trong câu chữ làm lòng ta ấm cúng. Hình ảnh quê nhà như càng thêm thân mật, yêu dấu .Mùa thu lặng lẽ và nhẹ nhàng. Những hình ảnh thơ cứ vương vấn mãi trong hồn. Có một cái gì thật êm, êm ả dịu dàng toát lên từ đoạn thơ ấy. Quả thực ta thấy lòng thanh thản vô cùng mà lại vô cùng nôn nao nhớ đến những miền quê xa vắng trong nắng thu khi đọc mấy câu thơ của Hữu Thỉnh .

Phân tích khổ đầu Sang thu mẫu số 3:

Hữu Thỉnh là một nhà thơ viết nhiều và hay viết nhiều về con người và cuộc sống thiên nhiên. “Sang thu” là một tác phẩm tiêu biểu viết về mùa thu của ông. Bài thơ không chỉ có hình ảnh thiên nhiên sang thu mà còn có bóng dáng con người trước mùa thu cuộc đời.

“ Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã về ” .Sự biến đổi đất trời lúc sang thu hoặc tín hiệu sang thu ( làn gió se ) mang theo ” hương ổi ” nhà thơ ngỡ ngàng bâng khuâng xao xuyến trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa ( ” bỗng “, ” hình như ” ) .Những biến chuyển trong khoảng trống lúc sang thu được nhà thơ cảm nhận bằng nhiều giác quan và sự rung động tinh xảo. ” Hương ổi ” lan vào khoảng trống phả vào gió se, động từ ” phả ” là nét rực rỡ của hương ổi, mùi hương ổi lan tỏa vào trong gió với một khoảng trống rộng. ” Sương đầu thu ” giăng mắc nhẹ nhàng hoạt động chầm chậm nơi ngõ xóm, tác giả đã sử dụng nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa rất rực rỡ qua động từ ” chùng chình “. ” Dòng sông ” trôi thanh thản gợi vẻ êm dịu của bức tranh vạn vật thiên nhiên ; những cánh chim khởi đầu vội vã, tác giả đã sử dụng nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa phối hợp với nghệ thuật và thẩm mỹ đối và những từ láy đã mở ra một khoảng trống cao rộng, khoáng đãng .Cảm giác giao mùa được miêu tả mê hoặc qua đám mây mùa hạ ” vắt nửa mình sang thu ” đây là hình ảnh phát minh sáng tạo, độc lạ và tạo nét riêng cho tác phẩm. Có lẽ mùa thu đang đến ngõ xóm báo hiệu mùa thu đang đến rất gần. Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, còn sáng nhưng nhạt dần. Những cơn mưa cũng vơi bớt, tiếng sấm cũng không còn giật mình. Tác giả sử dụng từ ngữ vô cùng tinh xảo qua từ ” vẫn còn bao nhiêu “, ” vơi dần “, ” cũng bớt “. Hình ảnh sương thu chùng chình nơi ngõ xóm gợi liên tưởng con người bâng khuâng xao xuyến bịn rịn trước mùa thu của cuộc sống .Lúc sang thu bớt đi tiếng sấm giật mình. Cũng hoàn toàn có thể hiểu hình ảnh hàng cây đứng tuổi không bị giật mình, giật mình bởi tiếng sấm nữa. Với hình ảnh có giá trị tả thực về hình tượng vạn vật thiên nhiên này nhà thơ muốn gửi gắm suy ngẫm của mình : Khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước những vang động của cuộc sống .

Với cách sử dụng từ ngữ độc đáo, cảm nhận tinh tế sâu sắc, hình ảnh thơ đẹp, ngôn ngữ tinh tế giọng thơ êm đềm. Sang thu thể hiện cảm nhận tinh tế của những chuyển biến nhẹ nhàng của khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu của miền Bắc. Qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên gắn bó với quê hương của tác giả và triết lí về con người và cuộc đời.

Sang thu là một bài thơ đặc sắc viết về thời điểm chuyển mùa từ cuối hạ sang đầu thu. Bài thơ vừa thể hiện tài năng sự cảm nhận tinh tế của tình yêu đồng thời thể hiện tình cảm của nhà thơ với thiên nhiên mùa thu. Đọc bài thơ chúng ta càng yêu hơn mùa thu thiết tha nồng hậu của quê nhà.

» Xem thêm:

Trên đây là những gợi ý cách làm chi tiết cùng một số bài văn mẫu phân tích khổ thơ đầu bài Sang thu của Hữu Thỉnh do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn. Mong rằng nội dung trên sẽ là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích giúp các em hoàn thành bài văn của mình một cách tốt nhất! Chúc các em học tốt và đạt kết quả cao !

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức