Tài liệu hướng dẫn phân tích đoạn trích Trao duyên (Nguyễn Du) của Đọc Tài Liệu gồm những gợi ý chi tiết giúp em làm tốt các bước phân tích đề, lập dàn ý và sơ đồ tư duy kèm theo một số mẫu bài văn tham khảo hay.
Tóm tắt nội dung bài viết
- I. Hướng dẫn phân tích đoạn trích Trao duyên (Truyện Kiều)
- 1. Phân tích nhu yếu đề bài
- 2. Luận điểm Trao duyên
- II. Lập dàn ý phân tích đoạn trích Trao duyên
- 1. Mở bài phân tích Trao duyên
- 2. Thân bài phân tích Trao duyên
- 3. Kết bài phân tích Trao duyên
- 4. Sơ đồ tư duy phân tích Trao duyên
- III. Một số bài văn hay phân tích đoạn trích Trao duyên
- 1. Phân tích Trao duyên để làm rõ khoảnh khắc Kiều trao duyên cho Vân – Bài mẫu số 1
- 2. Phân tích Trao duyên: Cái nhìn hiện thực về con người của Nguyễn Du – Bài mẫu số 2
- 3. Phân tích đoạn trích Trao duyên theo tuần tự hay nhất – Bài mẫu số 3
- 4. Phân tích đoạn trích Trao duyên để thấy tư tưởng nhân đạo của Nguyễn Du – Bài mẫu số 4
- 5. Phân tích đoạn trích Trao duyên để cảm nhận nỗi lòng Kiều – Bài mẫu số 5
- IV. Kiến thức lan rộng ra bài Trao duyên
I. Hướng dẫn phân tích đoạn trích Trao duyên (Truyện Kiều)
Đề bài: Phân tích đoạn trích Trao duyên trong Truyện Kiều của Nguyễn Du.
Bạn đang đọc: Phân tích Trao duyên ngắn gọn nhất
1. Phân tích nhu yếu đề bài
– Yêu cầu đề bài : phân tích đoạn trích Trao duyên .
– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng: từ ngữ, chi tiết tiêu biểu trong đoạn trích Trao duyên.
– Phương pháp lập luận chính : Phân tích .
2. Luận điểm Trao duyên
– Luận điểm 1: Kiều trao duyên cho Vân, nhờ cậy Thúy Vân thay mình trả nghĩa chàng Kim.
– Luận điểm 2: Tâm trạng của Thúy Kiều khi trao kỉ vật và dặn dò em
– Luận điểm 3: Tâm trạng của Thúy Kiều khi trở về thực tại, hướng về tình yêu của mình và Kim Trọng.
II. Lập dàn ý phân tích đoạn trích Trao duyên
1. Mở bài phân tích Trao duyên
– Giới thiệu vài nét về tác giả Nguyễn Du và Truyện Kiều:
+ Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc bản địa danh nhân văn hóa quốc tế, một nhân cách lớn, một nhà văn, nhà thơ vĩ đại .
+ Truyện Kiều được xem là kiệt tác của nền văn học được dịch ra nhiều thứ tiếng.
– Giới thiệu đoạn trích Trao duyên :+ Vị trí : Đoạn trích từ câu 723 đến 756 trong tác phẩm “ Truyện Kiều ” phần gia biến và lưu lạc .+ Nội dung : Thuật lại diễn biến tâm trạng của Kiều trong đêm sau cuối trao duyên cho Thúy Vân nhờ em trả nghĩa với chàng Kim hộ mình .
2. Thân bài phân tích Trao duyên
* Khái quát về hoàn cảnh diễn ra cuộc trao duyên
– Sau đêm thề nguyện giữa Kim Trọng và Thúy Kiều, Kim Trọng phải về gấp hộ tang chú ở Liễu Dương. Tai nạn ập đến nhà Kiều vì sự vu oan của thằng bán tơ. Cha và em trai bị đánh đập tàn khốc, của cải bị cướp sạch. Kiều buộc phải bán mình chuộc tội cho cha và em. Công việc nhà tạm ổn, nhưng mối tình của mình thì lỡ dở. Chỉ còn lại một đêm ở nhà, ngày mai phải đi theo Mã Giám Sinh. Thúy Kiều đã cậy nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng .
* Kiều trao duyên cho Vân, nhờ cậy Vân thay mình trả nghĩa chàng Kim
– Lời nhờ cậy của Kiều+ ” Cậy ” : một thanh trắc với âm điệu nặng nề, gợi sự quằn quại, đau đớn, khó nói, còn mang hàm nghĩa là trông mong, trợ giúp, hy vọng tha thiết, sự gửi gắm đầy tin yêu .+ Chịu : nài ép, bắt buộc, không hề phủ nhận .-> Vân bị ép vào một thế dù không muốn cũng phải nhận tình yêu mà Kiều trao .=> Lời lẽ cậy nhờ của Kiều rất xinh xắn và đúng mực, ngặt nghèo .- Hành động nhờ cậy :+ “ ngồi lên ”, “ lạy ”, “ thưa ” : Kính cẩn sang trọng và quý phái với người bề trên hoặc người hàm ơn .-> Sự thay bậc đổi ngôi, đi ngược với lễ giáo phong kiến nhưng đồng ý được, bởi : Kiều coi Vân như ân nhân của mình. Kiều trân trọng tình yêu với Kim Trọng .=> Qua cách nói bộc lộ sự mưu trí, khôn khéo của Thúy Kiều- Lí lẽ trao duyên của Kiều :+ Kiều kể về tình yêu với Kim Trọng, nguyên do sự tan vỡ và quyết định hành động của mình : “ khi ngày … chén thề ”, nguyên do tan vỡ : “ Sự đâu … bất kỳ ”, quyết định hành động khó xử : “ Hiếu tình … vẹn hai ” .+ “ Giữa đường đứt gánh tương tư ”, “ Mối tơ thừa ”, “ Quạt ước, chén thề ” -> Thành ngữ, những điển tích, những ngôn từ giàu hình ảnh đã vẽ nên một mối tình nồng nàn nhưng mong manh, dang dở và đầy xấu số của Kim – Kiều .+ Những lí do khiến Kiều trao duyên cho em :
- Gia đình Kiều gặp biến cố lớn “ sóng gió bất kể ”, Kiều buộc phải chọn hoặc “ hiếu ” hoặc “ tình ”, Kiều chọn hi sinh tình .-> Gợi ra tình cảnh ngang trái, khó xử của mình để em đồng cảm .
- “ Ngày xuân em hãy còn dài ”-> Vân vẫn còn trẻ, còn cả tương lai phía trước .
- “ Xót tình máu mủ thay lời nước non ”-> Kiều thuyết phục em bằng tình cảm ruột thịt .
- “ Thịt nát xương mòn ”, “ Ngậm cười chín suối ” : nói về cái chết đầy mãn nguyện .-> Kiều viện đến cả cái chết để biểu lộ sự cảm kích thật sự của mình khi Vân nhận lời .
=> Cách lập luận rất là ngặt nghèo, thấu tình cho thấy Thúy Kiều là người tinh tế tinh xảo, có đức hi sinh, một người con hiếu thảo, trọng tình nghĩa .
* Tâm trạng của Kiều khi trao kỉ vật và dặn dò Vân
– Kiều trao kỉ vật+ Chiếc vành, bức tờ mây -> Kiều trao những kỉ vật gắn bó đơn sơ mà thiêng liêng, gợi quá khứ niềm hạnh phúc giữa mình với Kim Trọng cho Vân .+ “ giữ – của chung – của tin ”
- “Của chung” là của Kim, Kiều nay là cả của Vân nữa
- “Của tin” là những vật gắn bó gợi tình yêu thiêng liêng của Kim – Kiều: mảnh hương, tiếng đàn.
=> Sự giằng xé trong tâm trạng Thúy Kiều : Kiều chỉ hoàn toàn có thể gửi gắm mối duyên dang dở cho Vân chứ không hề trao hết tình yêu mặn nồng xưa kia giữa nàng và Kim Trọng .- Lời dặn dò của Kiều với Vân :+ Kiều dự cảm về cái chết : hiu hiu gió, hồn, nát thân bồ liễu, dạ đài, người thác oan-> Dự cảm không lành về tương lai, sự vô vọng tột cùng. Kiều tưởng tượng ra cảnh mình chết oan, chết hận. Hồn không sao siêu thoát được bởi trong lòng đang nặng lời thề ước với Kim Trọng .=> Sự đau đớn, đầy vô vọng của Kiều, tấm lòng thủy chung một lòng hướng về Kim trọng của Kiều .+ Thúy Kiều dặn dò Thúy Vân
- “Đền nghì trúc mai”: Đền ơn đáp nghĩa.
- “Rưới xin giọt nước”: Tẩy oan cho chị.
-> Nỗi bứt rứt, dằn vặt trong lòng Kiều, Kiều như càng nhớ, càng thương Kim Trọng hơn khi nào hết .
* Tâm trạng của Thúy Kiều khi trở về thực tại, hướng về tình yêu của mình và Kim Trọng
– Lời thơ chuyển từ đối thoại sang độc thoại- “ trâm gãy gương tan ”, “ tơ duyên ngắn ngủi ”, “ phận bạc như vôi ”, “ nước chảy hoa trôi lỡ làng ” -> Nàng ý thức rõ về cái hiện hữu của mình .=> Gợi tả số phận đầy đau khổ, dở dang, bạc nghĩa, lênh đênh trôi nổi .- Nghệ thuật trái chiều : quá khứ với hiện tại-> Khắc sâu nỗi đau của Kiều trong hiện tại .- Hành động+ Lạy : cái lạy tạ lỗi, vĩnh biệt ( khác với cái lạy nhờ cậy lúc đầu )+ Tự nhận mình là người tệ bạc -> Day dứt, mặc cảm .+ Hai lần gọi tên Kim Trọng : tức tưởi, nghẹn ngào, đau đớn đến mê sảng .+ “ Kim Lang ” : cách gọi thân thiện như vợ chồng .-> Kiều quên đi nỗi đau của mình mà nghĩ nhiều đến người khác, đó chính là lòng vị tha, đức quyết tử cao quý .- Từ cảm thán ( Ôi, hỡi, thôi thôi ) : tiếng kêu đầy vô vọng, tố cáo xã hội phong kiến tàn ác bất công chà đạp số phận con người .
3. Kết bài phân tích Trao duyên
– Khái quát nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật của đoạn trích Trao duyên .+ Giá trị nội dung : bộc lộ thảm kịch tình yêu, thân phận xấu số của Thúy Kiều khi phải dứt lòng trao lại cho Thúy Vân mối tình tiên phong ; nhân cách cao đẹp của Kiều khi hi sinh niềm hạnh phúc cá thể để đổi lấy niềm hạnh phúc và sự bình yên cho mái ấm gia đình .+ Đặc sắc nghệ thuật và thẩm mỹ : Thể thơ lúc bát giàu nhạc tính, hình thức độc thoại và tích hợp sử dụng giữa ngôn từ sang trọng và quý phái với lối nói dân đơn giản và giản dị, những giải pháp ẩn dụ, điệp từ, vận dụng thuần thục những thành ngữ .- Nêu cảm nhận nhìn nhận của em về đoạn trích .
4. Sơ đồ tư duy phân tích Trao duyên
>>> Xem chi tiết sơ đồ tư duy bài Trao duyên đầy đủ nhất tương ứng với các dạng đề phân tích khác nhau
III. Một số bài văn hay phân tích đoạn trích Trao duyên
Dưới đây là 5 mẫu bài văn phân tích Trao duyên hay và vừa đủ ý được chúng tôi tổng hợp giúp những em đọc tìm hiểu thêm trước khi làm bài, vừa nắm chắc cách trình diễn, vừa có thêm những vốn từ ngữ hay, đa dạng và phong phú cho bài văn của mình .
1. Phân tích Trao duyên để làm rõ khoảnh khắc Kiều trao duyên cho Vân – Bài mẫu số 1
Truyện Kiều đỉnh cao trong đời thơ Nguyễn Du cũng là đỉnh cao của văn học Việt Nam, tác phẩm để lại những giá trị sâu sắc về cả nội dung và nghệ thuật. Cuộc đời nàng Kiều trải qua biết bao truân chuyên, biến cố, phải trải qua biết bao khoảnh khắc đau lòng mà có lẽ đau lòng nhất chính là khoảnh khắc trao duyên cho em. Toàn bộ suy nghĩ tâm trạng của nàng được tái hiện chân thực, đầy đủ qua đoạn trích Trao duyên.
Trao duyên được trích trong phần gia biến và lưu lạc, sau khi mái ấm gia đình gặp cơn tai biến, Kiều phải bán mình cho Mã Giám Sinh với giá vàng ngoài bốn trăm để lo cho cha và em thoát nạn. Đêm sau cuối trước khi phải đi cùng Mã Giám Sinh, Thúy Kiều đã trò chuyện với em là Thúy Vân và trao duyên mình với Kim Trọng cho em .Để thuyết phục em đồng ý chấp thuận thay mình trả nghĩa cho chàng Kim, Thúy Kiều nhờ cậy rất là chân thành :Cậy em em có chịu lờiNgồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa .Thúy Kiều đã sử dụng ngôn từ rất là tinh xảo, rất là thận trọng để đạt được hiệu suất cao cao nhất. Ngoài ra, nàng cũng rất hiểu cho tình thế của Thúy Vân, đây là câu truyện rất bất thần với Thúy Vân, đó là chuyện không phải thuận tiện hoàn toàn có thể đồng ý. Là cậy chứ không phải bất từ ngữ nào khác, cậy gửi gắm sự tin yêu, sự trông mong tha thiết của Kiều với em .Chịu lời – nhận làm một việc với thái độ miễn cưỡng, nàng hiểu cho tình cảm của Thúy Vân khi phải nghe những điều mình sẵn sàng chuẩn bị giãi bày. Cặp từ ” lạy, thưa ” thoạt nhìn có vẻ như phi lí trong lễ giáo phong kiến vì chị làm thế nào hoàn toàn có thể lạy, thưa với em. Nhưng nó lại là hài hòa và hợp lý trong tư thế người cậy nhờ và kẻ được nhờ cậy. Cách dùng từ của Kiều đã đặt Thúy Vân vào tình thế khó hoàn toàn có thể khước từ trước những điều éo le, nghịch cảnh sắp nói .Để thuyết phục em, Kiều đã đưa ra lí lẽ về tình thế éo le của bản thân :“ Kể từ khi gặp chàng KimKhi ngày quạt ước, khi đêm chén thềSự đâu sóng gió bất kểHiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ” .Nhắc lại chuyện tình cảm của mình và Kim Trọng hẳn lòng Kiều cũng nhói đau, hàng loạt hình ảnh bộc lộ tình yêu đôi lứa được nói đến : ” quạt ước ” – Tặng Ngay quạt để ngỏ ý hẹn ước trăm năm, ” chén thề ” – uống rượu thề nguyền chung thủy. Những lời hẹn thề sắt son, những tưởng cả hai sẽ được hưởng niềm hạnh phúc mãi mãi nào ngờ mái ấm gia đình gặp biến cố khiến tình duyên lỡ dở .Hai câu thơ sau đã chỉ rõ nguyên do khiến Thúy Kiều phải bội ước. Gia đình gặp biến cố lớn, là chị cả trong mái ấm gia đình, Thúy Kiều lúc này bị đặt giữa xích míc : chuyện mái ấm gia đình và chuyện tình cảm, chọn chữ hiếu thì nàng bội nghĩa tình, lời hẹn thề với Kim Trọng, nhưng nếu trọn chữ tình thì lại trở thành kẻ đại bất hiếu. Và sau cuối nàng đã quyết định hành động : “ Làm con trước phải đền ơn sinh thành ” .Trong đau đớn, dằn vặt nàng vẫn rất là bản lĩnh, bình tĩnh để đưa ra cách xử lý tương thích nhất : “ Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em ”. Keo loan được làm từ máu của con chim loan, dùng keo loan để chắp vá cho mối duyên của em và Kim Trọng. Hai chữ “ tơ thừa ” như nhấn mạnh vấn đề vào nỗi đau đớn của Thúy Kiều nhưng đồng thời cho thấy sự tội nghiệp của nàng Vân. Biết bao đau đớn, biết bao tủi hờn trong chuyện tình duyên này .Kiều luôn tỏ ra là người rất am hiểu tâm lí và tình thế của Thúy Vân, nếu ở trên là mặc em, gần như là phó thác, thì câu thơ dưới lại như một lời mong mỏi, tha thiết :“ Ngày xuân em hãy còn dàiXót tình máu mủ thay lời nước non ” .Thúy Kiều mong Vân vì tình chị em ruột thịt mà em hoàn toàn có thể trả nghĩa cho Kim Trọng thay mình, nếu vậy :“ Chị dù thịt nát xương mònNgậm cười chín suối hãy còn thơm lây ” .Trong nàng khi nào cũng vậy, luôn có dự cảm không lành cho tương lai của chính mình. Đồng thời với lập luận như vậy kiến Vân không nỡ phủ nhận lời đề xuất của mình. Bằng lối lập luận ngặt nghèo, tinh tế vừa cho thấy sự mưu trí của Thúy Kiều, vừa thực thi được mục tiêu khiến Vân trả nghĩa cho Kim Trong cho nàng .Sau lời nhờ cậy em, Thúy Kiều khởi đầu trao kỉ vật cho Thúy Vân và dặn dò chuyện tương lai. Từng kỉ vật khi xưa của nàng và Kim Trọng đều được nâng niu, giữ gìn, mỗi kỉ vật gắn liền với một niềm niềm hạnh phúc mà cả cuộc sống này nàng sẽ không khi nào quên. Là chiếc vành mà Kim Trọng đã trao cho Thúy Kiều, là bức tờ mây – thư từ với những lời yêu thương họ dành cho nhau. Nhưng đó đâu phải đã hết họ còn có chung những kỉ niệm “ phím đàn với mảnh hương nguyền thời xưa ” và giờ đây Thúy Kiều trao lại hết cho em, nàng trao kỉ vật cũng đồng nghĩa tương quan với việc trao duyên .Nhưng khi nàng trao kỉ vật vẫn có sự xích míc, giằng xé giữa lí trí và tình cảm : lí trí thì nàng muốn trao hết cho em, nhưng tình cảm có vẻ như không muốn : “ Duyên này thì giữ, vật này của chung ”, nàng vừa muốn trao, vừa muốn giữ, giữ lại một chút ít gì đó cho bản thân. Tâm lí này cũng thật dễ hiểu, bởi trong tình yêu nhu yếu chiếm hữu rất cao, mấy ai có đủ dũng khí để trao duyên, vậy mà, Kiều đã phải làm, nên hành vi muốn giữ lại một chút ít của chung cho mình là trọn vẹn dễ hiểu và hợp quy luật tâm lí .Đồng thời nàng cũng mong họ có đời sống êm đềm, niềm hạnh phúc nhưng lại cũng muôn họ không khi nào quên mình : “ Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên ”. Thúy Kiều rõ ràng có sự ích kỉ, mềm yếu nhưng chính trong đó lại thấy tình cảm nàng dành cho Kim Trọng rất sâu nặng và trong tích tắc trao duyên này nàng rất đau đớn, mất mát, hụt hẫng .Trao kỉ vật đau đớn, xót xa bao nhiêu thì những lời dặn dò chuyện tương lai càng quặn thắt bấy nhiêu :“ Mai sau dù có khi nàoĐốt lò hương ấy so tơ phím này ” .Sau này, mỗi khi đốt hương, đánh đàn, linh hồn của nàng sẽ trở lại, khi đó nàng chỉ mong Thúy Vân hãy rưới giọt nước để giải oan cho chị “ rưới xin giọt nước cho người thác oan ”. Ta thấy rằng ở bất kể đâu trong Kiều cũng luôn mang khao khát niềm hạnh phúc, đoàn viên :” Hồn còn mang nặng lời thềNát thân bồ liễu, đền ghì trúc mai. “Dù nàng có bị vùi dập thịt nát xương mòn nhưng lòng vẫn nặng lời thề với Kim Trọng. Bởi vậy khi Kim Trọng và Thúy Vân được hưởng niềm hạnh phúc thì Thúy Kiều cũng sẽ quay trở lại để chung hưởng niềm hạnh phúc ấy. Mâu thuẫn này đã cho thấy sự hụt hẫng và đau khổ của nàng Kiều đồng thời cho thấy tình cảm sâu nặng nàng dành cho Kim Trọng .Tám câu thơ cuối, nàng Kiều quay trở lại với thực tại đau đớn, xót xa : tình yêu dang dở, tan vỡ, mãi mãi không hề hàn gắn .“ Bây giờ trâm gãy gương tanTơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi ”Thành ngữ “ trâm gãy gương tan ” là sự tan vỡ trong tình yêu cũng là sự tan nát trong cõi lòng Thúy Kiều. Nàng thức tỉnh nỗi đau thân phận :“ Phận sao phận bạc như vôiĐã đành nước chảy hoa trôi lỡ làngÔi Kim lang, hỡi Kim langThôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây ”Hai từ ôi, hỡi trong câu thơ sáu chữ đã cho thấy lời gọi tha thiết, khắc khoải và nỗi đau đến tột cùng của Kiều. Câu kết là lời nhận tội, tự trách của Thúy Kiều “ Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây ” .
Bằng nghệ thuật miêu tả nội tâm đặc sắc, sự phối hợp linh hoạt các hình thức ngôn ngữ đã diễn đạt tâm trạng, cảm xúc của Thúy Kiều khi trao duyên cho em. Đoạn trích Trao duyên đã cho ta thấy bi kịch tình yêu và bi kịch thân phận của người phụ nữ hồng nhan, bạc mệnh trong xã hội phong kiến, đồng thời trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của Thúy Kiều.
Văn mẫu đề tài tương quan : Phân tích 8 câu cuối đoạn trích Trao duyên trong Truyện Kiều
2. Phân tích Trao duyên: Cái nhìn hiện thực về con người của Nguyễn Du – Bài mẫu số 2
Trao duyên – một hành vi “ trả nghĩa chàng Kim ” của Thúy Kiều bộc lộ một nét đẹp trong đạo sống của người xưa, “ tình ” thường gắn liền với “ nghĩa ”. Đó là một đặc thù quan trọng trong ý niệm truyền thống lịch sử về tình yêu. Đó là cái nhìn hiện thực của Nguyễn Du về con người .Nhưng cạnh bên đó, ta còn thấy một nàng Kiều thiết tha với tình yêu, thiết tha với đời sống riêng tư. Điều đó được bộc lộ qua nỗi đau đớn của nàng vì tình yêu tan vỡ. Chiều sâu và sự chân thành trong tình cảm của nàng Kiều được thể hiện thâm thúy khi nàng đối lập với kỉ vật, kỉ niệm tình yêu .Mối tình Kim – Kiều là mối tình đẹp vượt lễ giáo phong kiến. Mối tình của đôi tài tử – giai nhân ấy đã có những kỉ niệm trong sáng, đẹp tươi, sâu nặng thiết tha. Kỉ niệm chính là hiện thân của tình yêu. Kỉ vật gắn với kỉ niệm, là một dạng vật chất hoá của kỉ niệm. Cho nên, rải rác suốt trong đoạn Trao duyên, Thuý Kiều đã nhắc tới, đã sống và đau đớn với những kỉ vật và kỉ niệm ấy .Trước hết, kỉ niệm được Kiều nhắc đến một cách tế nhị khi nói với Thuý vân về mối tình của mình :Kể từ khi gặp chàng KimKhi ngày quạt ước, khi đêm chén thềNgôn ngữ khách quan, chữ “ khi ” lặp lại như dư âm của cái đã qua, lời lẽ có vẻ như thanh thản. Nhưng cái thiết tha, cái chiều sâu của tình cảm lại nằm ở kỉ niệm “ gặp chàng Kim ”. Đó là kỉ niệm của phút giây gặp gỡ khởi đầu mà “ nghìn năm hồ dễ mấy ai quên ”. Cả một vùng trong sáng của kí ức hiện về. Nhưng lúc này Kiều còn đủ lí trí để kìm nén, để không bị kỉ niệm cuốn vào tâm tưởng .Nhưng đến câu : “ Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề ” thì kỉ niệm của ngày trao quạt cho nhau để hẹn ước, đêm dưới trăng uống rượu nguyện thề thuỷ chung tự nó nói lên sự sâu nặng của một mối tình : trong sáng mà mãnh liệt, thiết tha .Mối tình vàng đá ấy tưởng cầm nắm trong tay bỗng chốc bị xã hội dập vùi tan vỡ. Tình yêu vẫn liên tục hiện về với kỉ vật :Chiếc vành với bức tờ mâyDuyên này thì giữ, vật này của chung .Khi trao kỉ vật cho Thuý Vân, nỗi mất mát hiện hữu quá rõ. Cầm đến kỉ vật, kỉ niệm tình yêu sống dậy trái chiều với hiện thực phũ phàng, Thuý Kiều không còn đủ lí trí để kìm nén được nữa, giọng nói của nàng run lên : “ Duyên này thì giữ, vật này của chung ”, nghe như có tiếng nấc nghẹn ngào trong đó. Hoài Thanh đã cảm thông nỗi đau đớn của nàng Kiều ở hai từ “ của chung ” – “ Bao nhiêu đau đớn dồn vào hai tiếng đơn sơ ấy ”. Đau đớn vì duyên thì trao cho em mà tình yêu thì không trao được. Kỉ vật với Thuý Vân chỉ đơn thuần là vật làm tin nhưng với Thuý Kiều nó lại là tình yêu .Trao duyên cho em, con người đạo lí ở Thuý Kiều mách bảo cần phải trao kỉ vật. Vả lại, khi tình yêu tan vỡ, giữ kỉ vật chỉ thêm đau nhưng Thuý Kiều không chỉ là con người của đạo lí mà còn là con người của tình riêng. Thuý Vân giữ kỉ vật trong khi chính Kiều mới là người giữ kỉ niệm của tình yêu. Cuộc chia lìa giữa kỉ niệm và kỉ vật là cuộc chia lìa giữa linh hồn và thể xác. Đau đớn dồn vào hai chữ “ của chung ” là vì như vậy. Nguyễn Du như hoá thân để cảm thông, san sẻ đến tận cùng nỗi đau với nhân vật của mình, từ đó cất lên tiếng nói nhân đạo thâm thúy, mới mẻ và lạ mắt .Càng lúc, nỗi đau đớn càng lớn, kỉ vật, kỉ niệm tình yêu cứ chập chờn :Mất người còn chút của tinPhím đàn với mảnh hương nguyền rất lâu rồi“ Ngày xưa ”, “ phím đàn ”, “ mảnh hương nguyền ”, … có một đôi lứa thiếu niên bên nhau, nàng đánh đàn cho chàng nghe trong khói hương trầm thơm ngát. Bao nhiêu thi vị của mối tình đầu giờ chỉ còn là vô vọng .- Đốt lò hương ấy, so tơ phím này …- Hồn còn mang nặng lời thề …“ Lò hương ”, “ phím đàn ”, “ lời thề ” là những kỉ niệm sâu nặng, thiết tha trái chiều với hiện thực phũ phàng, tương lai mù mịt khiến Thuý Kiều rơi vào trạng thái đau đớn tột độ .Nguyễn Du thật tinh xảo, thâm thúy khi diễn đạt nội tâm con người đối lập với kỉ vật, kỉ niệm tình yêu trong thực trạng trao duyên. Thân phận đau khổ nhưng nhân cách sáng ngời. Nàng ứng xử theo văn hoá của thời trung đại nhưng không thôi nghĩ về thân phận và tình yêu riêng tư. Điều đó khiến nàng Kiều “ người ” hơn, gần tất cả chúng ta hơn, sôi động và chân thực hơn ./ / Trọng tâm của đoạn trích không chỉ có chuyện trao duyên mà còn chất chứa bao tâm tư nguyện vọng trĩu nặng của Thúy Kiều từ đó cho ta thấy nhân cách cao đẹp của nhân vật Thúy Kiều. Các em hoàn toàn có thể khám phá thêm qua đề văn phân tích vẻ đẹp nhân cách của Thúy Kiều qua Trao duyên .
Xem thêm: Điều Trị Hôi Miệng Dứt Điểm Tại Nhà
Phân tích đoạn trích Trao duyên trong Truyện Kiều ( Nguyễn Du )
3. Phân tích đoạn trích Trao duyên theo tuần tự hay nhất – Bài mẫu số 3
Duyên phận là của trời cho, không được cưỡng cầu và càng không nên ép buộc, nhờ vả. Thế nhưng Thúy Kiều trong đoạn trích ” Trao duyên ” ( Truyện Kiều ) của Nguyễn Du đã cho mình cái độc quyền đi ” nhờ “, ” cậy ” duyên như vậy. Tác giả đã phân tích thành công xuất sắc tâm trạng chua xót, đầy đớn đau của Thúy Kiều khi phải trao mối duyên đầu với Kim Trọng cho em gái là Thúy Vân. Một nghịch cảnh trớ trêu, xấu số .Đã gọi là duyên thì đến rất tự nhiên, đi tìm cũng không được, duyên đến thì giữ, duyên đi thì buông tay. Đó là duyên phận của mỗi người, mỗi cuộc sống khi gặp gỡ nhau. Trong tình yêu thì chữ ‘ ‘ duyên ” này càng lớn lao và quan trọng. Nhưng Thúy Kiều trong đoạn trích ” Trao duyên ” đã phải mang chữ duyên của mình gửi nhờ một người khác .Nguyễn Du đã chua xót khi khắc họa tâm trạng của Thúy Kiều lúc này :Cậy em em có chịu lờiNgồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưaChỉ với hai câu thơ nhưng biết bao chua xót và dằn vặt, biết bao nước mắt và đau đớn. Từ ” cậy ” được đặt lên đầu câu diễn đạt thực trạng ngặt nghèo, khó thưa, khó gửi của Thúy Kiều. Vốn dĩ Thúy Kiều là chị, sẽ không có chuyện ” thưa “, ” lạy ” Thúy Vân bất kể việc gì ; nhưng trong thực trạng này, nàng đã phải làm những việc tưởng chừng như nghịch lý như vậy. Mối duyên với chàng Kim là mối duyên trời cho, nhưng số phận của Thúy Kiều giờ nổi trôi, bấp bênh, nàng không muốn phụ chàng, nên đã muốn cậy nhờ em gái tiếp nối đuôi nhau mối duyên dở dang ấy. Câu thơ như cứa vào lòng người đọc nỗi chua xót cùng cực. Từ ” cậy ” là điểm nhấn, là sự thành công xuất sắc về mặt ngôn từ của Nguyễn Du .Thúy Kiều mở màn giãi bày nỗi lòng của mình bằng những câu thơ như dao cắt :Giữa đường đứt gánh tương tưKeo loan chắp mối tơ thừa mặc emKể từ khi gặp chàng KimKhi ngày quạt ước khi đêm chén thềSự đâu sóng gió bất kểHiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai .Đến đây thì người đọc đã thực sự hiểu hết ý nghĩa của từ ” cậy “, nó không còn là nhờ nữa mà mang đặc thù ép buộc, bắt buộc phải làm. Thúy Kiều hiểu được thực trạng, hiểu được nỗi đau của bản thân mình. Nàng đã hi sinh chữ tình vì chữ hiếu, quyết phụ chàng Kim, chứ không hề phụ cha mẹ. Một người con gái yếu ớt, mỏng mảnh nhưng rất mực hiếu thảo. ” Gánh tương tư ” đã đứt gánh, mối duyên đã vỡ, nhưng Kiều không muốn chàng Kim đau lòng, nàng chỉ mong Thúy Vân hoàn toàn có thể nối lại mối duyên này. Mặc dù ” trao duyên ” cho em gái nhưng lòng nàng đau như cắt. Những hẹn ước, những mong đợi, những kỉ niệm cứ như xát muối vào trong trái tim người con gái mỏng mảnh ấy .Thúy Kiều đã rất khôn khéo khi ” cậy ” duyên em gái, đã đem chuyện máu mủ để ép Thúy Vân nên Thúy Vân không hề khước từ được :Ngày xuân em hãy còn dàiXót tình máu mủ thay lời nước nonChị dù thịt nát xương tanNgậm cười chín suối hãy còn thơm lâyThúy Kiều và Thúy Vân đều đang ” đến tuổi cập kề ‘ ‘ nhưng nàng lại nhắn nhủ với Thúy Vân ” ngày xuân em còn dài “, hoàn toàn có thể gánh tiếp mối duyên với chàng Kim, với người mà Kiều yêu thương. Một sự chua xót đến đau lòng khi Kiều nhắc đến cái chết, một dự liệu chẳng lành hay là một cuộc sống sẽ chẳng bình an mà nàng sắp phải mang. Thúy Vân hoàn toàn có thể trợ giúp thì dù mai này có chết Kiều vẫn ” ngậm cười chín suối “. Qua đây tất cả chúng ta thấy được tấm lòng, sự lương thiện, sống và yêu hết lòng mình .” Trao ” đi mối duyên mà bản thân nâng niu, trân trọng là điều đau đớn, chua xót mà Kiều phải gánh chịu. Nhưng đây là con đường Kiều phải chọn để đi, vì không còn lựa chọn nào khác nữa. Kiều mong em gái hoàn toàn có thể giữ lấy mối duyên mà cô phải buông bỏ, để không phụ tấm lòng của Kim Trọng .Và có vẻ như cái chết càng hiện rõ nét trong những lời nói của Kiều :Mai sau dù có khi nàoĐốt lò hương ấy so tơ phím nàyTrông ra ngọn cỏ lá câyThấy hiu hiu gió thì hay chị vềHồn còn mang nặng lời thềNát thân bồ liễu đền nghì trúc maiDạ đài cách mặt khuất lờiRày xin chén nước cho người thác oan .Sống trong xã hội nhiều bất công, những người đáng lẽ ra phải được hưởng một đời sống niềm hạnh phúc toàn vẹn lại phải lựa chọn con đường đi nhiều nước mắt. Cái chết không phải là kết thúc so với Kiều, vì nàng còn mang nặng món nợ lớn với đời, với Kim Trọng. Thúy Kiều chỉ hoàn toàn có thể bất lực với tình yêu của mình, mong Kim Trọng hoàn toàn có thể hiểu được. Sự bế tắc và đau khổ trong lòng Thúy Kiều có vẻ như chồng chất và đè nén không hề thoát ra được. Nguyễn Du đã sử dụng những từ ngữ có sát khí mạnh, cứa vào lòng người đọc một nỗi đau tận trái tim. Thương cho cô gái yếu ớt, với trái tim yêu chân thành nhưng lại rơi vào bế tắc cùng cực như vậy .
Đoạn trích “Trao duyên” thực sự khiến người đọc không kìm được cảm xúc khi nghĩ đến thân phận và nỗi đau mà người con gái hiếu thảo ấy phải gánh chịu. Xã hội bất công, lòng người bạc bẽo đã đẩy những phận người thấp cổ bé họng vào con đường không lối. Thúy Kiều và mối tình đứt gánh ấy là minh chứng cho điều đó.
* Tâm trạng của Kiều xuyên suốt tác phẩm, nó như đọng lại trong tâm lý ta vậy. Bạn đọc hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm thêm nội dung phân tích tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên để hiểu thâm thúy hơn diễn biến tâm trạng của Kiều trong đoạn trích này !
4. Phân tích đoạn trích Trao duyên để thấy tư tưởng nhân đạo của Nguyễn Du – Bài mẫu số 4
Trong suốt chiều dài lịch sử văn học, có rất nhiều những thành tựu văn học rực rỡ thời kì trung đại của những nhà tác giả lớn như: Nguyễn Trãi, Hồ Xuân Hương, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Bỉnh Khiêm… Đóng góp vào trong dòng chảy văn học ấy ta không thể không nhắc đến đại thi hào Nguyễn Du. Ông không những là một nhân cách lớn mà đồng thời còn là một nhà văn, nhà thơ vĩ đại. Những sáng tác của Nguyễn Du bao gồm cả sáng tác bằng chữ Hán và chữ Nôm nhưng tiêu biểu nhất là tác phẩm Đoạn trường tân thanh hay còn được biết nhiều hơn dưới tên Truyện Kiều. Đoạn trích Trao duyên là một trong những đoạn trích tiêu biểu thể hiện được tài năng cũng như tư tưởng nhân đạo của tác giả.
Truyện Kiều của Nguyễn Du được viết bằng chữ Nôm dựa trên diễn biến có sẵn của Thanh Tâm Tài Nhân là Kim Vân Kiều truyện. Thế nhưng, điều đáng nói là bằng sự phát minh sáng tạo của người nghệ sĩ, Nguyễn Du đã biến một diễn biến thông thường trở thành một siêu phẩm. Nếu như Kim Vân Kiều truyện là một câu truyện “ tình khổ ” thì Truyện Kiều của Nguyễn Du lại là một khúc ca đau lòng thương người bạc mệnh, nói lên những điều trông thấy trong một quá trình lịch sử vẻ vang đầy dịch chuyển. Đoạn trích nằm ở câu thơ 723 đến câu 756, trong phần Gia biến và lưu lạc. Đây cũng chính là khởi đầu cho nỗi đau khổ dằng dặc của Kiều trong suốt 15 năm lưu lạc. Sau khi tạm chia tay Kiều, Kim Trọng trở về quê để chịu tang chú. Thế nhưng trong thời hạn đó, mái ấm gia đình của Kiều có biến, cha và em bị bắt. Là người con có hiếu, Thúy Kiều đã quyết định hành động bán mình để chuộc cha và cũng vì thế mà nàng không hề giữ trọn lời thề thủy chung với Kim Trọng. Kiều một mình chịu đựng nỗi đau :Một mình nàng ngọn đèn khuyaÁo đầm giọt lệ, tóc se mái đầu .Kiều bộn bề bao nỗi do dự, trăn trở và ở đầu cuối nàng quyết định hành động nhờ em mình là Thúy Vân chắp mối tơ duyên với Kim Trọng mặc dầu vô cùng đau khổ và dằn vặt :Hở môi ra cũng thẹn thùngĐể lòng lại phụ tấm lòng với ai .Vượt lên trên tổng thể, Kiều đã quyết định hành động trao duyên cho em cùng muôn vàn đau khổ, rơi vào mối xích míc : lí trí bắt buộc phải trao nhưng tình cảm lại không hề. Trao duyên còn là đứng trước nỗi đau của một thảm kịch kép : tình yêu tan vỡ và thảm kịch của một cuộc sống lầm than. Tất cả xảy ra khi Kiều còn đang ở độ tuổi rất trẻ vì thế, Nguyễn Du đã viết nên đoạn trích bằng tổng thể niềm cảm thông, đồng cảm và thương xót của mình .Thúy Kiều mở lời nhờ cậy em một cách vừa nhã nhặn, sang chảnh nhưng cũng vô cùng khôn khéo, tinh xảo và tinh tế :Cậy em em có chịu lờiNgồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưaGiữa đường đứt gánh tương tưKeo loan chắp mối tơ thừa mặc em .Từ “ em ” được nhắc đi nhắc lại hai lần, đi liền với từ “ cậy ”, “ chịu ” và cử chỉ kì quặc : “ ngồi lên ”, “ lạy ”, “ thưa ” khiến cho lời nhờ cậy trở nên tha thiết, đưa Thúy Vân đến với khoảng trống sang chảnh, thiêng liêng của buổi trao duyên. Trong lời mình, Thúy Kiều đã dùng chữ “ cậy ” thay cho chữ “ nhờ ” khiến cho lời lẽ trở nên tha thiết và có sức nặng đồng thời biểu lộ sự tin yêu tuyệt đối của nàng dành cho em. Kiều muốn Vân biết rằng em chính là chỗ bấu víu, trông cậy duy nhất của chị. Đồng thời, Kiều cũng hiểu rằng việc Vân nhận lời giúp mình cũng là một sự san sẻ. Cũng chính cho nên vì thế, thay bằng lối tiếp xúc thường thì, Kiều quỳ xuống lạy em như lạy một ân nhân cứu mạng của cuộc sống mình. Ngay từ những lời tiên phong, với từng lời nói và cử chỉ ta thấy được tấm lòng tha thiết của Kiều nhưng vô cùng tinh tế, mặn mà. Sau đó Kiều đã tâm sự với Thúy Vân về mối tình của mình với Kim Trọng :Kể từ khi gặp chàng KimKhi ngày quạt ước, khi đêm chén thềKiều nói rõ cho em sự dang dở của mình trong mối tình với Kim Trọng. Câu thơ đã sử dụng cách nói tượng trưng biểu lộ sự đau khổ của Thúy Kiều về mối tình đầu dang dở với chàng Kim. Kiều còn gọi mối tình của mình với Kim Trọng là “ mối tơ thừa ” bởi nàng hiểu với mình, mối tình ấy là toàn bộ thế nhưng so với Thúy Vân thì đó lại là điều trói buộc, trái ngang. Kiều không muốn Thúy Vân phải bận lòng, do dự quá nhiều. Nàng cũng muốn tùy em xử trí : “ mặc em ”. Lời nói của Kiều tưởng như vô cùng dứt khoát và can đảm và mạnh mẽ thế nhưng, bên trong đó là một nỗi đau đến đứt ruột bởi mối tình của Thúy Kiều với Kim Trọng là mối tình đầu sâu đậm không dễ nguôi ngoai. Kiều đã kể lại cho em về buổi gặp gỡ, thề nguyền đính ước với chàng Kim. Thúy Kiều gọi Kim Trọng một cách rất trân trọng cùng với sự tiếp nối đuôi nhau của những hình ảnh : “ quạt ước ”, “ chén thề ” gợi về những kỉ niệm giữa hai người. Qua đó Kiều muốn chứng minh và khẳng định một cách chắc như đinh với Thúy Vân rằng mối tình của mình với Kim Trọng là mối tình thâm thúy chứ không phải trăng gió vật vờ. Đồng thời khi hồi tưởng lại mối tình xưa, Thúy Kiều biểu lộ tình cảm tha thiết và đầy nuối tiếc mà tổng thể hiện lên như vừa mới ngày hôm qua .Kiều còn nói với em về cảnh ngộ hiện tại của mình :Sự đâu sóng gió bất kỳ ,Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai .Nàng muốn Vân hiểu những xấu số giật mình ập tới khiến cho Kiều vô cùng rối bời, Kiều muốn em hiểu rằng mình đang làm tròn chữ hiếu và mong em giúp mình làm trọn chữ tình. Qua đó ta còn thấy một Thúy Kiều muốn sống khao khát sống trọn tình vẹn nghĩa nhưng cuộc sống đầy đau khổ xấu số lại không được cho phép nàng. Không những thế, Kiều còn nói đến thực trạng hiện tại của Vân để rồi cất lời nhờ em :Ngày xuân em hãy còn dàiXót tình máu mủ thay lời nước non .Kiều nhắc đến tình máu mủ để nói việc mình nhờ cậy em cũng là hợp với đạo lí. Kiều cũng nói đến lời nước non để chứng tỏ rằng tình cảm của mình với Kim Trọng là tình cảm thiêng liêng rất xứng danh với em. Kiều cũng nói với em những lời rất tội nghiệp để thuyết phục trọn vẹn Thúy Vân :Chị dù thịt nát xương mòn ,Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây .Dù có ở quốc tế khác đi chăng nữa thì Kiều cũng cảm thấy mãn nguyện khi đã trao duyên được cho em. Nhưng mặt khác, hai chữ “ thơm lây ” khiến cho Kiều trở thành một người ngoài cuộc bởi niềm hạnh phúc giờ đây đã trao lại cho Thúy Vân. Qua đây ta cũng thấy được thân phận và số phận của Kiều khi thốt ra những lời như vậy. Nếu như không có sóng gió giật mình xảy ra thì Kiều đã được hưởng những niềm hạnh phúc ấy và thế cho nên, lời nói của Kiều có gì đó thật xót xa, niềm hạnh phúc mới chớm nở thì đã tàn .Sau khi mở lời nhờ cậy em, Kiều đã trao lại cho em những kỉ vật đính ước và tha thiết tâm sự với em :Chiếc vành với bức tờ mâyDuyên này thì giữ, vật này của chung .Dù em nên vợ nên chồngXót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên .Mất người còn chút của tin ,Phím đàn với mảnh hương nguyền rất lâu rồi .Thúy Kiều trao lại cho em những kỉ vật là chiếc vành, bức tờ mây, phím đàn, mảnh hương nguyền. Đó là những tín vật của tình yêu gợi lại mối tình đầu. Nhìn thấy những kỉ vật Kiều như được sống lại với kỉ niệm tình yêu của mình. Trong thực trạng hiện tại khi Kim Trọng đang ở nơi xa thì những kỉ vật ấy là chỗ bấu víu duy nhất của Thúy Kiều nên không thuận tiện gì để trao lại cho em. Cũng do đó là Kiều thốt lên những lời đầy lạ lùng : “ Duyên này thì giữ vật này của chung ”. Chính sự không rõ ràng trong hai từ “ của chung ” ấy đã bộc lộ sự lúng túng là ngập ngừng của Thúy Kiều, cho thấy tâm trạng của nàng khi trao lại kỉ vật cho em : lí trí mách bảo phải trao nhưng tình cảm thì lại không hề. Trao lại kỉ vật cho em những tâm hồn Kiều không hề nguôi ngoai :Mai sau dù có khi nàoĐốt lò hương ấy, so tơ phím này ,Trông ra ngọn cỏ lá câyThấy hiu hiu gió thì hay chị về .Hồn còn mang nặng lời thềNát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai .Dạ đài cách mặt khuất lờiRưới xin chén nước cho người thác oan .Kiều tự nhận mình là người mệnh bạc, coi mình như đã chết. Những hình ảnh trong câu thơ gợi ra một Thúy Kiều đang ở trong một quốc tế khác, không hề trở lại hòa nhập với đời sống và số phận của nàng vô cùng mong manh. Ngay cả khi ở quốc tế bên kia kia thì Kiều cũng không hề thanh thản mà còn nặng lòng với tình duyên, đời sống và nàng coi mình là người thác oan, nỗi đau tức tưởi nhưng đồng thời cũng vô cùng bất lực .Trong tận cùng đau khổ, Kiều hướng về Kim Trọng với những tâm sự tha thiết :Bây giờ trâm gãy gương tan ,Kể làm thế nào xiết muôn vàn ái ân .Trăm nghìn gửi lạy tình quânTơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi !Phận sao phận bạc như vôiĐã đành nước chảy, hoa trôi lỡ làngƠi Kim lang ! Hỡi Kim lang !Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây .Thúy Kiều tâm sự với chàng Kim nhưng Kim Trọng đang ở phương xa và thực ra đây là những lời độc thoại, bộc lộ sự tự ý thức thâm thúy của Thúy Kiều về nỗi đau thân phận mình. “ Gương gãy ”, “ trâm tan ” là những hình ảnh miêu tả một cách cảm động và xót xa về thảm kịch của Thúy Kiều. Đằng sau đó ta thấy một Thúy Kiều nặng tình nặng nghĩa với chàng Kim. Đi liền với nỗi đau về tình yêu còn là nỗi đau về thân phận bạc nghĩa. Thành ngữ “ bạc như vôi ” như có gì đó oán trách, đi liền vói nó là tâm trạng gần như bất lực “ Đã đành nước chảy, hoa trôi lỡ làng. ” Kết thúc đoạn thơ, Thúy Kiều cất lên tiếng gọi Kim Trọng tha thiết khiến cho lời than như một tiếng nấc được thốt ra nghẹn ngào. Trong lời than ấy, Kiều đã gọi Kim Trọng là Kim lang, coi Kim Trọng giống như chồng của mình. Điều này tưởng như phi lí bởi Kiều đã trao duyên cho em nhưng lại rất có lí bởi Kiều đã biểu lộ tình cảm chân thực của mình mà quên đi toàn bộ mọi thứ xung quanh. Nàng mắc phải một mặc cảm là mình đã phụ tình Kim Trọng. Người đau khổ nhất lúc này đó chính là Thúy Kiều nhưng nàng đã quên đi những đau khổ ấy để chỉ nghĩ về Kim Trọng. Thúy Kiều không chỉ nặng tình mà còn nặng nghĩa. Những câu thơ cuối là những câu cảm thán khiến cho đoạn thơ như những tiếng than đứt ruột. Bi kịch, đau khổ và cả tình yêu nồng nàn của Thúy Kiều được đẩy lên đến đỉnh điểm, qua đó thể hiện được những nét đẹp trong tâm hồn của nàng .Đoạn trích Trao duyên đã khái quát lên thảm kịch đau khổ của Thúy Kiều đó là thảm kịch về tình yêu tan vỡ và thảm kịch cuộc sống mỏng dính. Qua đó tác giả đã làm bật lên được vẻ đẹp của Thúy Kiều : thủy chung da diết nhưng cũng tinh tế mặn mà. Nguyễn Du đã một lần nữa chứng minh và khẳng định được năng lực miêu tả tâm lí nhân vật vô cùng sôi động, chân thực và phong phú và đa dạng. Nguyễn Du như hóa thân vào nhân vật để nhân vật tự thốt lên từ tận đáy lòng. Qua đoạn trích, nội tâm nhân vật Thúy Kiều được tò mò một cách tổng lực. Tác giả đã sử dụng thể thơ lục bát phối hợp với ngôn từ uyển chuyển, thướt tha, tinh xảo để hoàn toàn có thể miêu tả được những rung động, đau khổ trong lòng nhân vật. Đằng sau toàn bộ những điều đó là một tấm lòng nhân hậu, tinh thần nhân đạo và con mắt nhìn thấu sáu cõi của Nguyễn Du .
5. Phân tích đoạn trích Trao duyên để cảm nhận nỗi lòng Kiều – Bài mẫu số 5
Cuộc đời của con người tài sắc Thuý Kiều từ khi gia đình có tai biến đã trải qua nhiều giai đoạn. Mỗi giai đoạn được ghi dấu bằng một niềm đau. Trong Truyện Kiều, có thể nói “trao duyên” là niềm đau lớn nhất. Bởi với Thuý Kiều, trao duyên – dù cho chính em gái mình – cũng nghĩa là hết. Phải chọn tình hay hiếu, Thuý Kiều có băn khoăn nhưng không oán hờn bởi nàng biết và nàng hiểu “làm con trước phải đền ơn sinh thành”. Nhưng khi phải từ bỏ lời thề vàng đá, Thuý Kiều đã day dứt và day dứt suốt đời.
Trong Truyện Kiều, đoạn Trao duyên có vai trò như một cái bản lề khép mở hai phần đời trái chiều của Kiều : niềm hạnh phúc và đau khổ. Không những thương, Vân còn rất hiểu lòng Kiều. Có lẽ thế cho nên mà sau đó, chuyện tình duyên khó trao, khó nhận nhưng Vân đã bằng lòng với nỗi niềm cảm thông mà chẳng nói thêm gì ( có quan điểm cho rằng : Thuý Vân chỉ biết bằng lòng vì lời nói rất đỗi thuyết phục của Thuý Kiều ) .Chỉ chờ có vậy, Thuý Kiều đã khởi đầu câu truyện mà đáng lí ra chẳng ai nói đến khi nào :” Cậy em em có chịu lời ,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa “Nghe xong Thuý Vân chắc sẽ rất giật mình. Lời chị khẩn khoản, thiết tha chắc không hề chỉ là chuyện thông thường. Trong nhóm những từ diễn đạt sự nhờ vả, Nguyễn Du đã chọn được hai từ đắt nhất và cũng hợp với thực trạng nhất : cậy và chịu. Cậy không chỉ là nhờ. Cậy còn là trông đợi và tin cậy. Cũng vậy, chịu không chỉ là nhận lời, chịu còn là nài ép. Chuyện chưa nói ra nhưng Kiều biết người nhận không thuận tiện chịu nhận nên nàng đã dữ thế chủ động đưa Vân vào thế khó xử, tiến thoái lưỡng nan. Lời xưng hô nghiêm cẩn và sang trọng và quý phái của Thuý Kiều lại càng có tính năng gây áp lực đè nén so với Thuý Vân .“ Chọn ” và “ đặt yếu tố ” một cách nhanh gọn và kĩ càng, Thuý Kiều có vẻ như ngay lập tức tiếp lời như thể nếu để lâu sẽ không thể nào nói được :” Giữa đường đứt gánh tương tư ,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em “Vậy là cái điều tưởng như khó nhất, Thúy Kiều đã nói. Thúy Vân rất là ngỡ ngàng nhưng cũng nhanh gọn hiểu nỗi niềm của chị. Đoạn thơ ngắn gọn, hướng vào những chuyện riêng tư. Tình yêu dở dang, tan vỡ được thông tin ngắn gọn trong một thành ngữ nặng nề, cứng ngắc ( đứt gánh tương tư ). Câu thơ thứ 4 lại hay ở hai chữ tơ thừa. Với Thuý Kiều, tình yêu chưa thể coi là đã đủ mặn mà nhưng với em ( Thuý Vân ) nó chỉ là sự tiếp nối đuôi nhau. Lời Kiều thâm thúy và cũng thật xót xa .Những câu thơ tiếp điểm qua những biến cố đời Kiều. Những biến cố ấy, Thuý Vân đều tận mắt chứng kiến, đồng cảm và cảm thông “ khi gặp gỡ chàng Kim ” và cả “ khi sóng gió bất kể ” .Tám câu thơ đầu, ngoài lời trao duyên, Thuý Kiều đa phần nói về những xấu số của mình. Nhưng để trao duyên, Thuý Kiều còn phải chọn những lời lẽ thuyết phục :” Ngày xuân em hãy còn dài ,Xót tình máu mủ thay lời nước non .Chị dù thịt nát xương mòn ,Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây. “Đoạn thơ sử dụng nhiều thành ngữ, lời lẽ ý vị, kín kẽ, vẹn tình. Người “ nhận ” có ba lí do để không hề khước từ. Trước hết, không cách nhau nhiều về tuổi tác nhưng phải nhắc đến hai chữ ngày xuân với Kiều sao giờ quá nặng nề. Rõ ràng xét về ngày xuân ( hiểu là sự trong trắng tinh khôi ) thì giờ đây Thuý Kiều đâu thể xứng danh với Kim Trọng bằng Thuý Vân. Kiều dù sao cũng mang danh là đã có chồng. Lí do thứ hai lại càng thuyết phục hơn. Kiều đang nhờ Vân một điều mà chẳng ai nhờ vả khi nào .Đã khó nhờ, khó nhận thì vả chăng chỉ có là tình chị em máu mủ mới dễ đồng cảm, để rồi “ đồng ý ” cho nhau. Lí do thứ ba nghe sao như một lời khẩn cầu đầy chua xót :” Chị dù thịt nát xuơng mòn ,Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây. “Không hẳn là lí do nhưng lại trọn vẹn hợp lý. Câu thơ khẩn cầu như một lời trăng trối. Và có ai lại đang tâm phủ nhận ước nguyện của người thân trong gia đình sắp phải thuộc về thực trạng bấp bênh, khôn lường nguy hiểm ? Người ta nói Nguyễn Du là người thâm thúy nước đời là ở những chỗ như vậy .Duyên đã được trao, người “ nhận ” cũng không có lí do gì để phủ nhận. Thuý Kiều trao kỉ vật cho em :” Chiếc vành với bức tờ mây ,Duyên này thì giữ, vật này của chung “Thuý Kiều mất bao công sức của con người để thuyết phục Thuý Vân nhưng chính lúc Thuý Vân gật đầu thì cũng là lúc Thuý Kiều khởi đầu chới với để cố níu mình lại với tình yêu. Duyên đã khó trao, tình làm thế nào trao được ? Tìm về với những kỉ vật thiêng liêng ( chiếc vành, bức tờ mây, mảnh hương nguyền ) cũng là để được về với tình yêu của nàng .Những kỉ vật xinh xắn đó gắn liền với những ngày đẹp nhất đời Kiều. Nó thiêng liêng khi nó chỉ là của riêng nàng và Kim Trọng. Tình yêu không có người thứ ba, khi có người thứ ba, sự thiêng liêng khởi đầu đổ vỡ. Câu thơ “ Duyên này thì giữ vật này của chung ” bộc lộ tâm trạng của Kiều xiết bao đau đớn. Tình yêu và niềm tin so với Thuý Kiều giờ đây đã trọn vẹn trượt mất .Cố níu kéo tình yêu bằng kỉ vật ( dù chỉ trong tâm tưởng ), Thuý Kiều đành ngậm ngùi đau xót nghĩ về tương lai :” Mai sau dù có khi nào ,Đốt lò hương ấy so tơ phím này .Trông ra ngọn cỏ lá cây ,Thấy hiu hiu gió thì hay chị về “Thuý Kiều như chìm trong tê dại, mê man trong cảm xúc xót xa. Nhưng ngay trong lúc tưởng chừng như đã trọn vẹn cách biệt âm khí và dương khí thì lời thề vàng đá của Kiều vẫn không hề đổi khác :” Hồn còn mang nặng lời thề ,Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai “Tìm về tình yêu bằng cảm xúc từ cõi tâm linh, Thuý Kiều vẫn không quên nghĩ về sự tủi hổ, xấu số của mình :” Dạ đài cách mặt khuất lời ,Rày xin chén nước cho người thác oan ” .Đoạn thơ cuối là cảm xúc trở lại của Thuý Kiều từ cõi hư không. Thời gian không còn là thời hạn tâm trạng, nó là thời hạn khách thể. Trở về với hiện thực, Thuý Kiều xót xa đồng ý sự phũ phàng của định mệnh, đồng ý “ trâm gãy bình tan ”, “ tơ duyên ngắn ngủi ”, “ phận bạc như vôi ”. Đoạn thơ dùng nhiều thành ngữ để nói tới cái “ nhất thành không bao giờ thay đổi ” không hề đổi khác, chuyển dời. ý thức về hiện tại, Kiều chỉ còn biết thương mình, oán hờn số phận .Ngay trong lúc tưởng chừng Kiều sẽ buông xuôi, thì tâm lý của nhân vật lại rẽ sang hướng khác :” Ôi Kim lang ! Hỡi Kim langThôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây “
Câu thơ thực chất là tiếng kêu thảng thốt, là tiếng nấc nghẹn ngào của người con gái đã hoàn toàn tuyệt vọng.
Thúy Kiều sau đó xa cách Kim Trọng mười lăm năm nhưng trong mười lăm năm ấy không lúc nào nàng nguôi nhớ đến mối tình đầu. Song có lẽ không cần phải đợi đến mười lăm năm. Ngay trong ngày phải đau đớn “trao duyên”, người đọc có thể thấy tình yêu trong lòng người con gái ấy không gì có thể chia cắt nổi.
Đoạn trích thể hiện nỗi đau, tình yêu và số phận thảm kịch của Kiều. Qua thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả nội tâm tài tình của Nguyễn Du, nỗi đau và vẻ đẹp tâm hồn của nàng Kiều – người con gái tài sắc, tình nghĩa vẹn toàn – đã được bộc lộ một cách tinh xảo và toả sáng lấp lánh lung linh .
IV. Kiến thức lan rộng ra bài Trao duyên
– Ý nghĩa nhan đề:
+ Chữ ” duyên ” theo giáo lí của nhà Phật là nguyên do tạo ra số phận, sau này được hiểu rộng hơn là sự định sẵn từ kiếp trước cho tình cảm của hai người ( thường là tình cảm vợ chồng ) .+ Trao duyên là một sự hi sinh rất lớn, một điều khó khăn vất vả, nhất là với những người có đời sống nội tâm thâm thúy như Thuý Kiều .
-> Nhan đề gây cho ta nhiều bâng khuâng: Tại sao lại trao duyên? Trao đi một tình yêu đẹp, thiêng liêng, chung thủy
Xem thêm: Hôi Chân Nên Và Không Nên Ăn Gì
=> Phản ánh được một nghịch cảnh éo le, một thảm kịch đầy nước mắt .- / –
Trên đây là những gợi ý chi tiết của Đọc Tài Liệu giúp các em có thể viết được một bài văn hay phân tích Trao duyên trích Truyện Kiều của Nguyễn Du. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu 10 hay khác được chúng tôi tổng hợp và cập nhật thường xuyên. Chúc các em luôn học tốt và đạt kết quả cao !
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức
Để lại một bình luận