Tóm tắt nội dung bài viết
- Lý thuyết
- I. Cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế. Vua Hàm Nghi ra “Chiếu cần vương”
- II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
- Thảo luận
- 1. Trả lời câu hỏi bài 26 trang 125 sgk Lịch sử 8
- 2. Trả lời câu hỏi bài 26 trang 127 sgk Lịch sử 8
- 3. Trả lời câu hỏi bài 26 trang 129 sgk Lịch sử 8
- 4. Trả lời câu hỏi bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8
- Câu hỏi
- 1. Trả lời câu hỏi 1 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8
- 2. Trả lời câu hỏi 2 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8
- 3. Trả lời câu hỏi 3 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8
Lý thuyết
I. Cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế. Vua Hàm Nghi ra “Chiếu cần vương”
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7 – 1885
Sau hai hiệp ước 1883 và 1884, phái chủ chiến trong triều đình Huế vẫn nuôi hy vọng giành lại chủ quyền lãnh thổ từ tay Pháp khi có điều kiện kèm theo .
Trước hành động ngày một quyết liệt của Tôn Thất Thuyết, thực dân Pháp lo sợ. Chúng tìm mọi cách để tiêu diệt phái chủ chiến. Tình hình hết sức căng thẳng.
Đêm mồng 4 rạng sáng 5 – 7 – 1885. Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tiến công quân Pháp ở toà Khâm sứ và đồn Mang Cá. Quân Pháp nhất thời rối loạn. Sau khi củng cố niềm tin, chúng đã mở cuộc phản công chiếm Hoàng thành. Trên đường đi, chúng xả súng tàn sát, cướp bóc rất là dã man. Hàng trăm người dân vô tội đã bị giết hại .
2. Phong trào cần vương
Khi cuộc tiến công thất bại, Tôn Thất Thuyết phải đưa vua chạy ra Tân sở ( Quảng Trị ). Tại đây, ngày 13 – 7 – 1885, ông nhân danh vua Hàm Nghi ra “ Chiếu Cần vương ”, lôi kéo văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước. Từ đó. một trào lưu yêu nước chống xâm lược đã dâng lên sôi sục, lê dài đến cuối thế kỉ XIX, được gọi là trào lưu cần vương, về diễn biến của trào lưu, hoàn toàn có thể chia thành hai tiến trình : 1885 – 1888 và 1888 – 1896. ở tiến trình 1885 – 1888, trào lưu bùng nổ khắp cả nước, sôi động nhất là những tỉnh Trung Kì và Bắc Kì .
Tháng 11 – 1888, nhờ có tay sai dẫn đường, quân Pháp vào được nơi ở của nhà vua, bắt và đưa Hàm Nghi đi đày sang An-giê-ri ( châu Phi ) .
Tuy Hàm Nghi bị bắt nhưng trào lưu cần vương vẫn được duy trì và dần quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn, có quy mô và trình độ tổ chức triển khai cao hơn trong tiến trình 1888 – 1896 .
II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
1. Khởi nghĩa Ba Đình (1886 – 1887)
Ba Đình thuộc huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá. Lợi dụng địa hình của ba làng Mậu Thịnh, Thượng Thọ, Mĩ Khê, những người chỉ huy trào lưu cần vương ở Thanh Hoá đã cho thiết kế xây dựng ở đây một chiến tuyến phòng thủ bền vững và kiên cố .
Chỉ huy cứ điểm là Phạm Bành và Đinh Công Tráng. Nghĩa quân gồm cả người Kinh, người Mường, người Thái … tham gia .
Cuộc chiến đấu khởi đầu kinh khủng từ tháng 12 – 1886 đến tháng 1 – 1887. Khi giặc Pháp mở cuộc tiến công quy mô vào địa thế căn cứ, nghĩa quân đã dũng mãnh cầm cự trong suốt 34 ngày đêm, đẩy lui nhiều đợt tiến công của giặc. Cuối cùng, để chấm hết cuộc vây hãm, quân giặc liều chết xông vào. Chúng phun dầu thiêu trụi những luỹ tre, triệt hạ và xoá tên ba làng trên map hành chính .
Nghĩa quân phải mở đường máu rút lên Mã Cao. thuộc miền Tây Thanh Hoá, liên tục chiến đấu thêm một thời hạn rồi tan rã .
2. Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 – 1892)
Ngay từ năm 1883, ở vùng Bãi Sậy ( Hưng Yên ) đã diễn ra những hoạt động giải trí của nghĩa quân dưới sự chỉ huy của Đinh Gia Quế. Năm 1885, hưởng ứng chiếu Cần vương của Hàm Nghi, trào lưu kháng Pháp ở đây lại bùng lên can đảm và mạnh mẽ. Người đứng đầu cuộc khởi nghĩa này là Nguyễn Thiện Thuật .
Dựa vào vùng lau sậy rậm rạp và đầm lầy thuộc những huyện Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Châu, Yên Mĩ …, nghĩa quân đã kiến thiết xây dựng địa thế căn cứ kháng chiến và triệt để vận dụng giải pháp du kích đánh địch .
Sau những trận chống càn liên tục, lực lượng nghĩa quân bị suy giảm và rơi vào thế bị vây hãm, cô lập. Đến cuối năm 1889, Nguyễn Thiện Thuật sang Trung Quốc, trào lưu liên tục một thời hạn rồi tan rã .
3. Khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1896)
Lãnh đạo cao nhất của cuộc khởi nghĩa là Phan Đình Phùng, ông từng làm quan Ngự sử trong triều đình Huế. Do cương trực, thẳng thắn, dám phản đối việc phế lập của phe chủ chiến nên ông đã bị không bổ nhiệm, đuổi về quê. Tuy vậy, năm 1885 ông vẫn hưởng ứng lời lôi kéo của vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết, đứng ra mộ quân khởi nghĩa và trở thành thủ lĩnh có uy tín nhất trong trào lưu cần vương ở Nghệ – Tĩnh .
Bên cạnh Phan Đình Phùng còn có nhiều tướng lĩnh tài ba khác, tiêu biểu vượt trội là Cao Thắng .
Để đối phó, thực dân Pháp tập trung chuyên sâu binh sĩ và thiết kế xây dựng một mạng lưới hệ thống đồn bốt xum xê nhằm mục đích vây hãm, cô lập nghĩa quân. Đồng thời, chúng mở nhiều cuộc tiến công quy mô vào Ngàn Trươi, là địa thế căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa .
Nghĩa quân phải chiến đấu trong điều kiện kèm theo ngày càng gian nan hơn. lực lượng suy yếu dần. Sau khi chủ tướng Phan Đình Phùng hi sinh .
Trước khi đi vào Hướng dẫn vấn đáp câu hỏi 1 2 3 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8 tất cả chúng ta hãy vấn đáp câu hỏi in nghiêng giữa bài ( Câu hỏi bàn luận trên lớp ) sau đây :
Thảo luận
1. Trả lời câu hỏi bài 26 trang 125 sgk Lịch sử 8
Nêu nguyên do, diễn biến cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế .
Trả lời:
♦ Nguyên nhân :
– Sau Hiệp ước 1884, nội bộ triều đình Huế phân loại thành hai phái trái chiều nhau : phái chủ hòa và phái chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu .
– Được sự ủng hộ của nhân dân, phái chủ chiến mạnh tay hành vi, bí hiểm chuẩn bị sẵn sàng chống Pháp .
– Pháp quyết tâm hủy hoại phe chủ chiến .
– Trước thủ đoạn của Pháp, Tôn Thất Thuyết quyết định hành động nổ súng trước nhằm mục đích giành thế dữ thế chủ động cho cuộc tiến công .
♦ Diễn biến :
– Đêm mồng 4 rạng sáng 5-7-1885, Tôn Thất thuyết hạ lệnh tiến công quân Pháp ở tòa Khâm sứ và đồn Mang Cá .
– Quân Pháp nhất thời rối loạn, sau khi củng cố niềm tin, chúng mở cuộc phản công chiếm Hoàng thành .
– Trên đường đi, chúng xả súng tàn sát, cướp bóc rất là dã man, hàng trăm người dân vô tội đã bị giết hại .
2. Trả lời câu hỏi bài 26 trang 127 sgk Lịch sử 8
Phong trào Cần Vương nổ ra và tăng trưởng như thế nào ?
Trả lời:
– Sau khi cuộc tiến công của phái chủ chiến thất bại, Tôn Thất Thuyết phải đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở .
– Ngày 13-7-1885, nhân danh vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết ra “ Chiếu Cần Vương ” lôi kéo văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước .
– Từ đó, trào lưu Cần Vương diễn ra sôi sục, lê dài đến cuối thế kỉ XIX .
– Phong trào chia ra làm 2 tiến trình :
+ Giai đoạn 1885 – 1888 : Phong trào bùng nổ can đảm và mạnh mẽ nhất ở khắp Bắc. Ở Trung Kì trào lưu cũng được phần đông quần chúng tham gia, ủng hộ .
+ Giai đoạn 1888 – 1896 : Phong trào được duy trì và quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa có quy mô và trình độ tổ chức triển khai cao như Ba Đình, Bãi Sậy hay Hương Khê .
Quan sát hình 91, em hãy cho biết những điểm mạnh, điểm yếu của cứ điểm Ba Đình .
Trả lời:
– Điểm mạnh :
+ Xây dựng trên ba làng Mậu Thịnh, Thượng Thọ và Mĩ Khê tạo thành thế chân kiềng, có mạng lưới hệ thống giao thông vận tải hào, hoàn toàn có thể tương hỗ, phối hợp tương hỗ nhau trong chiến đấu .
+ Là một vùng đồng chiêm trũng mênh mông, lầy lội, được bao bọc bởi những lũy tre dày đặc, nhìn từ ngoài chỉ thấy những rặng tre.
Xem thêm: Điều Trị Hôi Miệng Dứt Điểm Tại Nhà
+ Căn cứ được bảo phủ bởi thành đất vững chắc, trong thành có những lỗ châu mai, có mạng lưới hệ thống giao thông vận tải hào căm chông tre .
– Điểm yếu : địa thế căn cứ Ba Đình dễ bị cô lập, khó ứng cứu .
Cuộc chiến đấu ở Ba Đình đã diễn ra như thế nào ?
Trả lời:
– Lãnh đạo : Phạm Bành, Đinh Công Tráng .
– Diễn biến :
+ Cuộc chiến đấy diễn ra ác liệt từ 12-1886 đến 1-1887, khi giặc Pháp mở cuộc tiến công quy mô lớn vào địa thế căn cứ .
+ Nghĩa quân chiến đấu dũng mãnh, đẩy lùi nhiều đợt tiến công của Pháp .
+ Cuối cùng, thực dân Pháp mở cuộc tiến công lớn triệt hạ ba làng .
+ Nghĩa quân rút lên Mã Cao và liên tục chiến đấu thêm một thời hạn thì tan rã .
3. Trả lời câu hỏi bài 26 trang 129 sgk Lịch sử 8
Em hãy nêu những điểm khác nhau giữa khởi nghĩa Bãi Sậy và khởi nghĩa Ba Đình .
Trả lời:
Tiêu chí
Khởi nghĩa Ba Đình
Khởi nghĩa Bãi Sậy
Thời gian
1886 – 1887
1883 – 1892
Người lãnh đạo
Phạm Bành và Đinh Công Tráng
Nguyễn Thiện Thuật
Địa bàn
Ba làng Mĩ Khê, Thượng Thọ, Mậu Thịnh- Nga Sơn – Thanh Hóa.
Vùng lau sậy um tùm thuộc Hưng Yên
Cách đánh
Xây dựng căn cứ kiên cố, Đánh chiến tuyến cố định.
– Đánh du kích, lấy ít địch nhiều.
– Không thể cố thủ mà mở rộng địa bàn hoạt động ra các tỉnh Bắc Ninh, Hải Dương, Hải Phòng và Thái Bình.
4. Trả lời câu hỏi bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8
Dựa vào lược đồ, trình diễn diễn biến cuộc khởi nghĩa Hương Khê .
Trả lời:
– Từ năm 1885 – 1888 : nghĩa quân tổ chức triển khai, huấn luyện và đào tạo, sẵn sàng chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa .
– Từ năm 1888 đến 1895 : là thời kì chiến đấu của nghĩa quân, đẩy lui nhiều cuộc hành quân và càn quét của giặc .
+ Pháp tập trung chuyên sâu binh sĩ và thiết kế xây dựng một mạng lưới hệ thống đồn, bốt nhằm mục đích vây hãm, cô lập nghĩa quân. Đồng thời mở nhiều cuộc tiến công vào địa thế căn cứ Ngàn Trươi .
+ Nghĩa quân phải chiến đấu trong điều kiện kèm theo ngày càng gian nan hơn, lực lượng suy yếu dần .
+ Sau khi chủ tướng Phan Đình Phùng hi sinh, cuộc khởi nghĩa được duy trì thêm một thời hạn dài rồi tan rã .
Dưới đây là Hướng dẫn vấn đáp câu hỏi 1 2 3 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8. Các bạn hãy đọc kỹ đầu bài trước khi giải nhé !
Câu hỏi
Giaibaisgk. com trình làng với những bạn vừa đủ giải pháp vấn đáp thắc mắc lịch sử vẻ vang 8 kèm câu vấn đáp chi tiết cụ thể câu hỏi 1 2 3 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8 của Bài 26 : Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX của Chương I. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp từ năm 1858 đến cuối thế kỉ XIX trong Phần hai. Lịch sử Nước Ta từ năm 1858 đến năm 1918 cho những bạn tìm hiểu thêm. Nội dung cụ thể câu vấn đáp từng câu hỏi những bạn xem dưới đây :
1. Trả lời câu hỏi 1 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8
Trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy .
Trả lời:
– Lãnh đạo : Nguyễn Thiện Thuật .
– Năm 1885, khởi nghĩa bùng nổ ở Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Châu ( Hưng Yên ) và Kinh Môn ( thuộc Thành Phố Hải Dương ), sau đó tăng trưởng ra những tỉnh xung quanh như Thành Phố Bắc Ninh, Tỉnh Thái Bình, Tỉnh Nam Định …
– Thời gian đầu nghĩa quân kiến thiết xây dựng địa thế căn cứ và tổ chức triển khai đánh du kích địch .
– Trong những năm 1885 – 1889, Pháp mở nhiều cuộc tiến công quay mô nhằm mục đích hủy hoại nghĩa quân .
– Nghĩa quân chống trả kinh khủng, lực lượng suy giảm và rơi vào thế bị vây hãm, cô lập. Đến cuối năm 1889, nghĩa quân từ từ tan rã .
2. Trả lời câu hỏi 2 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8
Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu vượt trội nhất trong trào lưu Cần Vương ?
Trả lời:
– Là khởi nghĩa có quy mô lớn, địa phận rộng .
– Có sự chuẩn bị sẵn sàng kĩ lưỡng, tổ chức triển khai ngặt nghèo, chỉ huy thống nhất .
– Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa là văn thân, có nhiều tướng lĩnh tài ba .
– Thời gian sống sót dài ( 10 năm ), gây nhiều khó khăn vất vả cho Pháp .
– Tính chất ác liệt ( chiến đấu gay cấn ) chống Pháp và triều đình bù nhìn .
– Tự chế tạo được vũ khố ( súng trường ) .
3. Trả lời câu hỏi 3 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8
Em có nhận xét gì về trào lưu vũ trang chống Pháp cuối thế kỉ XIX ?
Trả lời:
Phong trào diễn ra sôi sục, liên tục, trên địa phận rộng .
– Mục đích : Chống Pháp, chống triều đình phong kiến .
– Lãnh đạo : văn thân, sĩ phu, quan lại yêu nước .
– Lực lượng tham gia : phần đông những những tầng lớp nhân dân .
– Về giải pháp đấu tranh : hầu hết nặng về khởi nghĩa vũ trang. ít chú trọng đến công tác làm việc tuyên truyền, đấu tranh trên nghành nghề dịch vụ tư tưởng, chính trị …
– Tính chất : bị chi phối bởi tư tưởng phong kiến, không tăng trưởng thành cuộc kháng chiến toàn dân, toàn nước .
– Kết quả : thất bại .
– Ý nghĩa : bộc lộ truyền thống cuội nguồn yêu nước và khí phách anh hùng của dân tộc bản địa .
Bài trước:
Bài tiếp theo:
Xem thêm: Mẹo Trị Hôi Chân Hiệu Quả Tại Nhà
Xem thêm :
Chúc những bạn làm bài tốt cùng giải bài tập sgk lịch sử dân tộc lớp 8 với vấn đáp câu hỏi 1 2 3 bài 26 trang 130 sgk Lịch sử 8 !
“ Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com “
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức
Để lại một bình luận