Có rất nhiều nguyên do gây thiếu máu, nhưng thường hay gặp là do thiếu những nguyên vật liệu thiết yếu cho quy trình tạo máu như : thiếu máu thiếu sắt, thiếu máu do thiếu acid folic, thiếu vitamin B12, thiếu protein. Bên cạnh đó là những thiếu máu cấp tính ( chảy máu … ) hoặc mạn tính ( giun móc, trĩ, loét dạ dày – tá tràng … ) .
Khi uống thuốc bổ máu nên ăn nhiều rau quả. Bạn đang đọc: Dùng thuốc bổ máu cần lưu ý gì? |
Các thuốc có chất sắt
Nếu khung hình thiếu sắt ( chất thiết yếu để tổng hợp huyết sắc tố ) thì hoàn toàn có thể dùng những thuốc có chứa những muối sắt hóa trị hai ( sắt II ). Trong khung hình, chính sắt quyết định hành động màu của máu và cả đặc thù đa phần của máu nghĩa là năng lực link ôxy và năng lực cho ôxy. Khả năng đó là của phức chất hem – một hợp phần của phân tử hemoglobin .
Thiếu máu thiếu sắt có đặc thù là thiếu máu nhược sắc, hồng cầu nhỏ. Trẻ em thiếu máu thường căng thẳng mệt mỏi, kém ăn, da xanh, niêm mạc nhợt nhạt, tóc thưa dễ rụng, tim đập nhanh, khó thở khi gắng sức. Mặt khác, hoàn toàn có thể gây rối loạn hành vi, tác động ảnh hưởng đến tăng trưởng tinh thần hoạt động, ngôn từ và giảm trí mưu trí, tác dụng học tập kém hơn so với những trẻ cùng lứa tuổi. Người lớn thiếu máu thiếu sắt hay bị hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, đau ngực, kém minh mẫn, dễ mệt, hay quên, hiệu suất lao động giảm, phụ nữ thì kinh nguyệt không đều …
Khi thiếu máu thiếu sắt cấp tính, hay lê dài thì nhất thiết phải bổ trợ bằng thuốc có chứa sắt. Có thể dùng những loại viên thuốc có chứa sắt đơn thuần như : viên sắt gluconat, sắt succinat, sắt oxalat … Muốn dùng viên sắt có hiệu suất cao thì không dùng thuốc đã quá hạn sử dụng, thuốc kém chất lượng vì đã chuyển sang dạng sắt khó hòa tan .
Tác dụng phụ của viên sắt là buồn nôn, táo bón, nhưng không ảnh hưởng tác động tới sức khỏe thể chất. Để tránh táo bón, một số ít viên sắt người ta có cho thêm đại hoàng vào để nhuận tràng, nhưng nếu dùng nhiều đại hoàng sẽ bị tiêu chảy, ngừng dùng sẽ hết. Hoặc dùng thuốc có sắt phối hợp với 1 số ít chất khác bào chế dưới dạng dung dịch hoặc sirô cho dễ uống như : tót héma, ferrolip, sắt peptonat hòa tan …
Khi dùng thuốc có sắt nên uống thêm vitamin C để sắt dễ được hấp thu. Mặt khác, không nên uống nhiều nước trà và quả xanh có nhiều tanin vì sẽ ức chế hấp thu sắt. Nên ăn nhiều rau tươi, quả chín có nhiều vitamin C. Sau khi dùng thuốc phục hồi đủ sắt thì ngừng thuốc, mà chỉ duy trì bằng chế độ ăn giàu chất sắt, protein và vitamin.
Acid folic
Acid folic ( còn gọi vitamin B9, vitamin Bc … ) là một vitamin tan trong nước, đổi khác trong khung hình dưới dạng hoạt động giải trí tetrahydrofolat ( FH4 ) phân bổ ở hầu hết những tổ chức triển khai, đặc biệt quan trọng ở gan. Lượng acid folic dự trữ trong hàng loạt khung hình rất ít, biến hóa từ 6 – 20 mg. Thiếu acid folic làm chậm sự phân loại tế bào máu, gây thiếu máu. Đặc điểm thiếu máu do thiếu acid folic là thiếu máu hồng cầu to, hồng cầu không đều. Vì vậy, thuốc được sử dụng để phòng và điều trị những trường hợp thiếu máu hồng cầu to .
Acid folic được bào chế dưới dạng viên nén và ống tiêm, với những tên biệt dược : folacin, foldine, folvite, millafol … có bán thoáng rộng trên thị trường. Người lớn dùng 0,5 – 1 mg / ngày, nếu thiếu máu nặng thì 5 mg / ngày, uống đến khi hết thiếu máu. Dùng đường uống là đủ, chỉ dùng đường tiêm khi có hội chứng kém hấp thu nặng, hay khi dùng thuốc làm ức chế hấp thu acid folic. Mặt khác, thiếu máu do thiếu acid folic thường hay phối hợp với thiếu sắt. Khi điều trị acid folic đơn thuần mà hiệu quả hạn chế, cần xem xét điều trị phối hợp sắt .
Vitamin B12
Vitamin B12 còn gọi cyanocobalamin với hơn 100 tên biệt dược, dạng thuốc ống tiêm 100 – 500 và 1.000mcg. Bình thường trong cơ thể, vitamin B12 phân bố ở tất cả các tổ chức, nhưng chủ yếu ở gan, thận. Nó rất cần thiết cho một số phản ứng enzym tham gia vận chuyển gốc methyl để tổng hợp một số acid amin và mạch DNA. Thiếu vitamin B12 làm phân chia tế bào chậm ở tổ chức tạo máu gây thiếu máu. Khi thiếu sẽ dẫn đến tình trạng thiếu máu hồng cầu to, viêm đa dây thần kinh, rối loạn cảm giác, rối loạn vận động khu trú ở chân. Nhu cầu bình thường vitamin B12 hàng ngày từ 1 – 3mcg.
Với trẻ nhỏ bị thiếu vitamin B12, hoàn toàn có thể cho trẻ tiêm bắp vitamin B12 từ 500 – 1.000 mcg / ngày, lê dài 6 – 8 tuần, sau đó duy trì mỗi tháng tiêm 1 lần .
Ngoài ra, còn nhiều chất khác hoàn toàn có thể dùng trong điều trị thiếu máu như erythropoietin, recormon, vitamin B6, đồng, kẽm coban … Nhưng 3 chất đã đề cập ở trên là quan trọng, thường dùng trong điều trị thiếu máu do thiếu những nguyên vật liệu thiết yếu cho quy trình tạo máu ( thiếu máu dinh dưỡng ). Dùng riêng không liên quan gì đến nhau hay phối hợp với nhau là tùy thực trạng bệnh lý .
BS. Vũ Hướng Văn
Để lại một bình luận