Bổ sung estrogen: Lợi và hại?

Do estrogen rất quan trọng nên khi bị thiếu vắng, việc sản sinh estrogen không đủ hoặc ngưng trệ, phụ nữ sẽ phải đương đầu với những rối loạn không dễ khắc phục. Sự thiếu vắng estrogen càng nhiều, khung hình càng yên cầu phải được bổ trợ estrogen thay thế sửa chữa để giảm thiểu những rối loạn. Tuy nhiên, việc bổ trợ estrogen là con dao hai lưỡi, rất nguy khốn nếu dùng sai .

Vì sao phải bổ sung estrogen?

Ở phụ nữ, estrogen đi theo dòng máu đến gắn vào những thụ thể estrogen ở những tế bào tại mô đích, tác động ảnh hưởng đến không chỉ tuyến vú, tử cung mà còn tác động ảnh hưởng đến não, xương, gan, tim và những loại mô khác. Estrogen điều hòa nhiều quy trình chuyển hóa, gồm có sự tăng trưởng của xương và nồng độ cholesterol … Như vậy, khi bị rối loạn hay thiếu vắng estrogen, phụ nữ có rủi ro tiềm ẩn mắc những bệnh về tim mạch, khô âm đạo, rối loạn kinh nguyệt, những rối loạn sinh lý, ngực bé và nhanh lão hóa …
Khi khung hình thiếu estrogen sẽ gây nên những tác động ảnh hưởng cả về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần nên nhiều người đã bổ trợ estrogen để làm hạn chế những rối loạn và được gọi là liệu pháp hormon sửa chữa thay thế ( HRT ). Sự sụt giảm estrogen bất thần, đặc biệt quan trọng trong thời kỳ đầu mãn kinh khiến phụ nữ sẽ bị bốc hỏa bởi những rối loạn. Việc dùng HRT nhằm mục đích tạo nồng độ những chất này tương tự với nồng độ sinh lý sẽ làm giảm bớt những triệu chứng không dễ chịu trên. Lợi ích của liệu pháp này là làm giảm những triệu chứng vận mạch, giảm những biến hóa ngoài da, giảm những triệu chứng teo ở hệ sinh dục, làm giảm hiện tượng kỳ lạ xốp và tiêu xương, hạn chế và giảm tỷ suất gãy xương, giảm thiểu bệnh tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu. Bổ sung estrogen còn có những quyền lợi khác như làm tăng ham muốn tình dục, tăng tưới máu não, tăng trí nhớ, giảm rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh Alzheimer …

 

Các biểu hiện của suy giảm estrogen.

Những nguyên tắc chính của liệu pháp hormon thay thế

Trước hết là phải được thầy thuốc chuyên khoa thăm khám kỹ xem có thiết yếu phải điều trị estrogen sửa chữa thay thế không ? Xét nghiệm không thiếu những thông số kỹ thuật thiết yếu, phải loại trừ những nhóm người có rủi ro tiềm ẩn cao về ung thư ; loại trừ những chống chỉ định sử dụng estrogen ; theo dõi cẩn trọng và ngặt nghèo bằng khám lâm sàng và định kỳ … Liệu pháp HRT được chỉ định trong một số ít bệnh lý sau : sau cắt buồng trứng, dậy thì muộn, rối loạn tiền mãn kinh và mãn kinh, làm thuốc tránh thai, điều trị rối loạn kinh nguyệt, điều trị bệnh nam hóa ( phụ nữ mọc râu, trứng cá ), điều trị ung thư tuyến tiền liệt .

Nhất thiết các trường hợp bổ sung estrogen phải có sự chỉ định của bác sĩ chuyên môn, không tự ý sử dụng và cần hiểu rõ việc dùng estrogen chỉ là để cải thiện chất lượng cuộc sống chứ không thể có tác dụng “cải lão hoàn đồng”. Phải dùng estrogen liên tục và kết hợp với progesteron ít nhất là 10 ngày/tháng (10-14 ngày). Nên sử dụng sớm ngay ở thời kỳ chuyển tiếp (quanh mãn kinh). Ðặc biệt, trong khi sử dụng estrogen thì bệnh nhân phải được theo dõi cẩn thận (khám phụ khoa định kỳ, làm các xét nghiệm cần thiết). Hiệu quả điều trị còn tùy thuộc ở mỗi cá thể, không thể có những tác dụng thần kỳ trong thời gian ngắn.

Bổ sung estrogen có hại không?

Liệu pháp HRT là con dao hai lưỡi. Nếu dùng không đúng chỉ định và điều trị lê dài hoàn toàn có thể sẽ dẫn đến những hậu quả nguy hại như : làm quá sản nội mạc tử cung, gây rủi ro tiềm ẩn ung thư nội tử cung ; Các bệnh vú như đau, cương vú, ung thư vú, làm tăng huyết áp, tăng những bệnh huyết khối … ngày càng tăng thực trạng nám sạm da. Đã có nhiều Kết luận y khoa cho thấy, dùng liệu pháp HRT làm tăng ung thư vú 26 %, tăng bệnh tim mạch 23 %, tăng đột quỵ 38 %, tăng cục máu đông 100 %, làm giảm trí nhớ ở người 65 tuổi so với nhóm dùng giả dược .

Estrogen là một danh từ chung cho 3 chất là estron, estradiol và estriol, do nhau thai và buồng trứng tiết ra, trong đó estradiol có hoạt tính mạnh nhất và là sản phẩm bài tiết chính của buồng trứng. Hiện tại có thể tổng hợp được các estrogen là estron và estriol. Các estrogen tự nhiên không dùng đường uống vì khi vào cơ thể chuyển hóa nhanh ở gan, dùng đường uống chủ yếu là các estrogen tổng hợp. Khi sử dụng liều cao, thuốc ức chế ngược làm cơ thể ngừng sản xuất estrogen, trứng không phát triển và không bám vào niêm mạc tử cung, do đó ngăn cản sự thụ thai, làm ngừng bài tiết sữa. Với nam giới khi dùng liều cao có thể gây teo tinh hoàn, ngừng sản xuất tinh trùng và teo cơ quan sinh dục ngoài. Một số tác dụng phụ khi bổ sung estrogen như căng ngực, buồn nôn, nhức đầu, vàng da, ứ mật, tăng calci máu, tăng cân, chứng vú to và giảm tình dục ở nam giới…

Trường hợp nào không được bổ sung estrogen?

Lưu ý những trường hợp sau không được bổ trợ estrogen : Ra huyết âm đạo nhưng chưa rõ nguyên do, có khối u ở tử cung, cổ tử cung, buồng trứng, những bệnh về gan mật, đang mang thai, những khối u lành và ác tính ở vú, lạc nội mạc tử cung, bệnh tim mạch, tai biến mạch máu não, tiểu đường, huyết khối tắc mạch, bệnh lupus ban đỏ … Không dùng estrogen cho người mắc bệnh tăng huyết áp. Không dùng đại trà phổ thông HRT cho nữ mãn kinh mà chỉ dùng cho những người có những triệu chứng không dễ chịu nặng, không tự vượt qua được. Nếu triệu chứng không nặng ( bốc hỏa ít, chỉ khô mà không teo âm đạo ) thì chưa thiết yếu dùng HRT mà chỉ nên dùng estrogen dạng bôi hay dạng trứng. Những người không được dùng thuốc tránh thai cũng thuộc diện không được dùng liệu pháp HRT .
Estrogen làm chậm tiến trình xơ vữa động mạch ở quá trình sớm, nếu dùng HRT cho người mới mãn kinh sẽ giúp ngăn ngừa nguy cơ tim mạch. Nhưng ở quy trình tiến độ xơ vữa động mạch đã tăng trưởng thì estrogen làm cho xơ vữa mỏng dính, dễ vỡ hơn, gây huyết khối thuyên tắc mạch, nếu dùng HRT cho người mãn kinh đã lâu ( tuổi cao ) sẽ dễ gây ra những tai biến này. Vì vậy, chỉ dùng HRT trong thời hạn ngắn ( nhiều nhất là 3 năm ) cho người mới mãn kinh, không dùng cho người mãn kinh đã lâu ( cao tuổi ) …

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp