Năm 2011, Thủ tướng ký quyết định ban hành Quyết định số 13/QĐ-TTg lấy ngày 12/8 Âm lịch làm ngày Sân khấu Việt Nam. Từ thời điểm đó, ngày này chính thức được thừa nhận rộng rãi là ngày Tổ nghề ngành sân khấu.
Đây là câu hỏi chưa có lời giải đáp đúng chuẩn bởi có rất nhiều giai thoại về nhân vật được coi là tổ nghề sân khấu.
Những giai thoại về nguồn gốc ngày giỗ tổ nghề sân khấu
Theo nhà biên kịch nổi tiếng Chu Thơm thì giai thoại phổ cập nhất về ngày này là thuở rất lâu rồi, có một vị vua hiếm muộn về đường con cháu, khi đã cao tuổi mới sinh hạ được hai vị hoàng tử khôi ngô, tuấn tú. Cả hai hoàng tử đều rất mê ca hát mà không màng gì khác. Ngày 12/8 Âm lịch thì cả hai đồng đội hoàng tử trốn đi coi hát ở ngoài hoàng cung rồi cùng qua đời đúng hôm đấy. Linh hồn của họ ở lại sân khấu, độ trì cho người theo nghiệp cầm ca và những người theo nghề này đã lấy ngày 12/8 Âm lịch làm ngày giỗ Tổ nghề từ ấy.
Có một giai thoại cũng rất được tin tưởng nữa là xưa có 3 vị thánh tổ gồm có: Tiên Sư, Tổ Sư, Thánh Sư. Trong đó ông Tiên Sư là người sáng tạo ra nghề hát, ông Tổ Sư là người truyền bá, dạy nghề hát cho muôn nơi, ông Thánh sư là thánh về văn chương, thơ phú.
Ông Tiên sư vốn là hoàng tử trong cung nhưng lại mê ca hát đến mức bỏ ca ngai vàng, chính ông cũng phát minh sáng tạo và viết nên thẩm mỹ và nghệ thuật diễn tuồng và được người theo nghề thờ phụng khi mất. Ông Tổ sư thì vốn là người làm nghề kinh doanh nhưng rất thương người làm nghề ca hát, diễn xướng và thường cho tiền tài, trợ giúp họ. Vì thế khi ông qua đời, những gánh hát tôn trọng và thờ phụng ông. Cũng có giai thoại thì ông tổ sư cũng là hoàng tử nhưng lại bỏ đi làm cướp, hung ác nhưng ông lại thương mến nghề hát và người nghệ sĩ, luôn bênh vực và bảo vệ cho họ.
Ở Việt Nam và nhiều nước người ta hay gọi những người làm nghề hát ca diễn xướng khi xưa là “gánh hát”. Nguyên do là thời ấy, các nghệ sĩ đi diễn thì có thể không lấy tiền bạc mà gánh theo đôi quang gánh để bà con cho “quà” là đồ ăn, đồ uống hoặc những thứ vật dụng tùy tâm. Chính vì thế nhiều nơi nhầm rằng gánh hát, tổ nghề sân khấu xuất phát từ người hành khất, đó là không chính xác.
Ngày giỗ Tổ nghề sân khấu năm nay có những hoạt động gì?
Do tác động ảnh hưởng của dịch bệnh và lệnh giãn cách xã hội nên ngày giỗ Tổ nghề sân khấu năm nay không còn làm rầm rộ như mọi khi mà được tinh giản hơn hẳn. Phần lớn những nhà hát, sân khấu chỉ giữ lại phần lễ, còn phần hội thì tiết chế tối đa. 
Hoài Linh năm nay không làm lễ giỗ tổ đình đám như mọi khi. Đền thờ Tâm Linh Việt, nơi luôn sinh động nhất vào ngày giỗ Tổ mọi năm thì năm nay im ắng. Nam danh hài vẫn ” ở ẩn ” và đưa ra thông tin ngắn gọn : ” Tình hình dịch bệnh đã được trấn áp. Tuy nhiên, phòng bệnh hơn chữa bệnh và nhằm mục đích bảo vệ tốt trong công tác làm việc phòng chống dịch cho cá thể và cho hội đồng, tôi đại diện thay mặt ban tổ chức triển khai tiệc tùng giỗ Tổ sân khấu và ngày Sân khấu Nước Ta 12/8 Âm lịch năm Canh Tý ( 28/9 ), đền thờ Tâm Linh Việt sẽ không tổ chức triển khai và Open đón khách như mọi năm “. 
Biên kịch Chu Thơm. Một danh hài khác là Vượng Râu thì tổ chức triển khai đơn thuần lễ giỗ Tổ tại Thiên Trường Vọng phủ còn tại CLB Sân khấu thử nghiệm thuộc Hội Nghệ sĩ Sân khấu Nước Ta ngoài phần lễ dâng hương sẽ cho diễn vở ” Dưới ánh đèn ” của biên kịch Chu Thơm – nói về cuộc sống của những nghệ sĩ mang ” kiếp con tằm “, nhả những sợi tơ tiên phong và sau cuối làm đẹp cho đời nhằm mục đích tôn vinh và cũng là lời từ tâm can của những nghệ sĩ theo nghiệm diễn xướng dưới ánh đèn sân khấu .
Để lại một bình luận