Việt Nam và 25 năm tham gia Công ước Luật Biển 1982

Năm 2019 lưu lại 25 năm ngày Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 chính thức có hiệu lực thực thi hiện hành. Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển được trải qua ngày 30/4/1982 ghi lại hiệu quả của 9 năm đàm phán của Hội nghị Luật Biển .Được coi như ” Hiến pháp về biển và đại dương “, Công ước Luật Biển 1982 sinh ra lưu lại sự hình thành một khuôn khổ pháp lý quốc tế tổng lực kiểm soát và điều chỉnh quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của tổng thể những vương quốc trong sử dụng biển, quản trị những nguồn tài nguyên biển và bảo tồn những nguồn tài nguyên này cho thế hệ tương lai .Kế thừa những điều ước quốc tế về biển trước đó, đồng thời pháp điển hóa những lao lý mang tính tập quán quốc tế, Công ước đã đặt ra cơ sở để xác lập những vùng biển và địa thế căn cứ cho những vương quốc xác lập chủ quyền lãnh thổ, quyền chủ quyền lãnh thổ và quyền tài phán trên biển .

Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển ( United Nations Convention on the Law of the Sea hay UNCLOS ) năm 1982, được trải qua ngày 30/4/1982 .Công ước mở màn có hiệu lực hiện hành từ năm 1994 .Công ước Luật Biển năm 1982 gồm 17 phần, 320 điều và 9 phụ lục .

Các cơ quan tài phán quốc tế theo quy định của Công ước:

Tòa án Công lý quốc tế ( ICJ ), Tòa án Luật Biển quốc tế ( ITLOS, cơ quan được xây dựng bởi Công ước ), Tòa trọng tài, Tòa trọng tài đặc biệt quan trọng …Theo pháp luật tại Phần XV của Công ước, khi phát sinh tranh chấp, những vương quốc cần xử lý một cách tự do, bằng những giải pháp do những bên lựa chọn như đối thoại, đàm phán, hòa giải …Nếu những giải pháp trên không đem lại giải pháp, những bên hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác đưa tranh chấp ra xử lý tại những cơ quan tài phán quốc tế như Tòa án Công lý quốc tế ( ICJ ), Tòa án Luật Biển quốc tế ( ITLOS, cơ quan được xây dựng bởi Công ước ) hoặc Tòa trọng tài, Tòa trọng tài đặc biệt quan trọng .Yêu sách đường 9 đoạn phạm pháp của Trung Quốc !Là thành viên Công ước Luật Biển 1982, Việt Nam được quyền có lãnh hải rộng 12 hải lý, vùng độc quyền kinh tế tài chính rộng 200 hải lý, thềm lục địa rộng tối thiểu 200 hải lý. Diện tích những vùng biển và thềm lục địa mà tại đó Việt Nam được hưởng những quyền hạn so với vùng biển và tài nguyên theo lao lý của Công ước là khoảng chừng gần 1 triệu km2, gấp ba lần diện tích quy hoạnh chủ quyền lãnh thổ đất liền .” Số lượng những vương quốc thành viên Công ước Luật Biển 1982 đã lên đến 168 vương quốc và tổ chức triển khai quốc tế. Đương nhiên với bất kể vương quốc nào, việc tham gia vào Công ước cũng có ý nghĩa rất quan trọng và đem lại những quyền lợi. Vì trong Công ước lao lý những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những vương quốc. Với việc tham gia vào Công ước, những vương quốc sẽ có cơ sở pháp lý vững chãi để phát hành những văn bản pháp lý trong nước để pháp luật vè quyền, về quy chế pháp lý những vùng biển .Ngoài ra thì với việc trở thành thành viên Công ước Luật Biển 1982, Việt Nam cũng sẽ được quyền sử dụng những chính sách xử lý tranh chấp được pháp luật trong Công ước. Và bất kể khi nào có trường hợp nào đụng độ giữa Việt Nam và những nước, những pháp luật của Công ước Luật Biển 1982 sẽ là khung pháp lý rõ ràng để những nước trên quốc tế nhìn nhận đâu là đúng sai và lên tiếng ủng hộ quyền lợi hợp pháp của Việt Nam và phản đối những hành vi vi phạm ” .” Hơn nữa khi Công ước pháp luật quyền và bình đẳng cho những nước, nhưng với những nước nhỏ, thì việc tất cả chúng ta dựa vào pháp lý để đấu tranh và bảo vệ quyền lợi cũng sẽ đem lại quyền lợi rõ ràng và thiết thực hơn, trong khi những nước lớn thì ngoài việc dựa vào khung pháp lý, họ hoàn toàn có thể có những lợi thế khác nữa “, TS. Phạm Lan Dung cho biết .Việt Nam luôn tích cực đấu tranh bảo vệ lao lý quốc tế, gồm có Công ước Luật Biển 1982. Theo đó, khi bàn về yếu tố tranh chấp Biển Đông, Việt Nam kiên trì nhu yếu ” tôn trọng pháp lý quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 “, coi đây như một nguyên tắc để xử lý và giải quyết và xử lý những tranh chấp tương quan đến biển hòn đảo. Việt Nam đã nỗ lực đưa nguyên tắc này vào những văn kiện của ASEAN, kể cả ” Tuyên bố về cách ứng xử của những bên ở Biển Đông ” ( DOC ) ; ” Tuyên bố 6 điểm ngày 20/7/2012 của ASEAN về Biển Đông ” ; dự thảo Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông ( COC ). Trong đàm phán Việt Nam và những nước thống nhất nguyên tắc COC phải sử dụng Công ước Luật Biển làm cơ sở ) .Phát triển kinh tế tài chính biển gắn với tăng trưởng xã hội, bảo vệ tài nguyên, thiên nhiên và môi trường, ứng phó với biến hóa khí hậu, bảo vệ quốc phòng, bảo mật an ninh, hợp tác quốc tế về biển cũng là một nội dung quan trọng. Căn cứ những pháp luật của Công ước, Việt Nam đã và đang triển khai có hiệu suất cao và tiến hành những hoạt động giải trí kinh tế tài chính biển trong vùng độc quyền kinh tế tài chính, thềm lục địa 200 hải lý, ship hàng tăng trưởng quốc gia. Việt Nam cũng dữ thế chủ động thôi thúc hợp tác cùng những bên tương quan trong việc bảo vệ môi trường tự nhiên biển, cứu hộ cứu nạn cứu nạn trên biển, phòng chống thiên tai và tiến hành những giải pháp ngăn ngừa tội phạm trên biển, góp thêm phần thực thi vừa đủ những pháp luật của Công ước .Vấn đề tranh chấp Biển Đông, luôn luôn là một yếu tố nóng, nếu không phải những ” cơn sóng dữ ” sẽ là những ” đợt sóng ngầm ” luôn thường trực, lôi cuốn sự chăm sóc của dư luận quốc tế như vấn đề Giàn khoan Thành Phố Hải Dương 981 vào năm năm trước hay Phán quyết về vụ kiện giữa Phillipines và Trung Quốc năm năm nay. Công ước Luật biển Liên Hiệp Quốc đã đóng vai trò như thế nào so với những yếu tố này ?Trả lời thắc mắc trên, TS. Phạm Lan Dung cho hay : ” Vào năm năm trước, khi Trung Quốc đưa Giàn khoan 981 vào vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa của Việt Nam. Việt Nam cũng như những nước trên quốc tế đều soi xét những đặc thù pháp lý của vấn đề này dưới ánh sáng của Công ước Luật Biển. Trước tiên, những nước sẽ nhìn nhận xem vị trí mà Giàn khoan 981 tiến hành những hoạt động giải trí của mình ở đâu .Theo như Công ước Luật Biển, vị trí Giàn khoan 981 nằm trong vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lúc địa của Việt Nam nhưng cũng nằm trong vùng độc quyền kinh tế tài chính tính từ hòn đảo Hải Nam của Trung Quốc. Đây là vùng độc quyền kinh tế tài chính mà chưa phân định. Theo pháp luật của Luật biển quốc tế, những nước không được triển khai khai thác đơn phương ở những vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa chưa được phân định ” .” Vụ việc Phillipines và Trung Quốc có ý nghĩa rất quan trọng. Trong vấn đề này, không những toà đã dựa trên Công ước Luật Biển 1982 để xử lý những yếu tố được nêu ra trong đơn kiện mà quyết định hành động của toà còn có ý nghĩa như án lệ làm sáng tỏ những lao lý của Công ước Luật Biển 1982. Những yếu tố lớn mà phán quyết đạt được theo lao lý của Công ước đó là yêu sách ” đường lưỡi bò ” của Trung Quốc trọn vẹn không có cơ sở pháp lý dựa trên cơ sở Công ước Luật Biển 1982, luật biển quốc tế cũng như pháp luật quốc tế nói chung .Thành công thứ hai của phán quyết là đã xác lập được quy chế pháp lý của những thực thể trong khoanh vùng phạm vi mà Phillipines đưa ra nằm trong quần đảo Trường Sa. Tòa trọng tài đưa ra Kết luận không có một thực thể nào, một cấu trúc địa lý nào trong khoanh vùng phạm vi mà Philippines đưa ra hoàn toàn có thể có vùng biển rộng hơn 12 hải lý. Tòa cũng nêu rõ là những bãi chìm thì không hề là đối tượng người dùng yêu sách chủ quyền lãnh thổ riêng rẽ và những bãi chìm nằm trong vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa của nước nào thì thuộc quyền chủ quyền lãnh thổ của nước đó ” .

Đối với diễn biến phức tạp trên Biển Đông thời gian qua, trước bất cứ hành vi nào xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam trên các vùng biển được xác định phù hợp với Công ước Luật Biển 1982, chủ trương nhất quán của Việt Nam là kiên quyết, kiên trì đấu tranh bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.

Mới đây nhất, đầu tháng 7/2019 nhóm tàu Thành Phố Hải Dương 8 của Trung Quốc đã có những hoạt động giải trí xâm phạm vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa của Việt Nam ở khu vực bãi Tư Chính .Trước vấn đề này người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam bà Lê Thị Thu Hằng cho biết : ” Như đã nhiều lần chứng minh và khẳng định, Việt Nam có chủ quyền lãnh thổ, quyền chủ quyền lãnh thổ và quyền tài phán so với những vùng biển ở Biển Đông được xác lập theo đúng những pháp luật của Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 mà Việt Nam và những nước ở Biển Đông đều là thành viên. Do đó, mọi hoạt động giải trí của quốc tế trên những vùng biển Việt Nam phải tuân thủ những lao lý có tương quan của Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, pháp lý Việt Nam. Mọi hoạt động giải trí của quốc tế trên những vùng biển Việt Nam nếu không được phép của Việt Nam đều vô giá trị, xâm phạm vùng biển Việt Nam, vi phạm pháp luật quốc tế và Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 ” .Trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 cuối tháng 7 năm 2019 Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh cũng đã bày tỏ quan ngại thâm thúy về những diễn biến trên thực địa, trong đó có hoạt đôṇg của Tàu khảo sát HD-08 của Trung Quốc trong vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa Việt Nam. Các hành vi như vậy, theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, rình rập đe dọa nghiêm trọng đến quyền và quyền lợi hợp pháp của những vương quốc ven biển, làm xói mòn lòng tin, ngày càng tăng căng thẳng mệt mỏi, không có lợi cho tự do và không thay đổi ở khu vực. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh chứng minh và khẳng định lại lập trường nguyên tắc của ASEAN về tầm quan trọng của tăng cường ý thức, không quân sự hóa, kiềm chế, không có hoạt động giải trí làm ngày càng tăng căng thẳng mệt mỏi và phức tạp tình hình ; tuân thủ trang nghiêm luâṭ pháp quốc tế trong đó có UNCLOS 1982, sớm hoàn tất Bộ Quy tắc COC hiệu suất cao, thực ra, tương thích với pháp luật quốc tế .

T.S Phạm Lan Dung cho rằng trong vụ việc tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam thời gian vừa qua, có những dấu hiệu của việc tàu khảo sát Trung Quốc đã vi phạm quyền chủ quyền của Việt Nam về thăm dò tài nguyên ở cùng đặc quyền kinh tế. Bởi lẽ, với công nghệ hiện nay, chỉ với việc đi lại trong vùng đặc quyền kinh tế của một nước khác đã có thể thực hiện việc thăm dò.

Tuy nhiên để đưa ra những nhìn nhận từ góc nhìn pháp lý của những vấn đề như vậy thì cần phải xem xét nhiều yếu tố : ” Thứ nhất, tất cả chúng ta cần phải tìm hiểu và khám phá vị trí xảy ra hoạt động giải trí của tàu khảo sát là ở đâu .Theo công bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam nêu rõ, khu vực này là khu vực trọn vẹn thuộc vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa của Việt Nam. Như vậy, hoạt động giải trí tàu khảo sát trọn vẹn nằm trong khu vực 200 hải lý tính từ đường bờ biển của Việt Nam và không chồng lấn với vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa của vương quốc nào ” .” Việc người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố nước này có chủ quyền lãnh thổ với những bãi sinh vật biển ngầm ở khu vực Nam Biển Đông cũng trọn vẹn không có cơ sở pháp lý và vi phạm quyền chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam ở vùng EEZ và thềm lục địa. Bởi theo lao lý UNCLOS thì những bãi sinh vật biển ngầm không phải đối tượng người tiêu dùng để yêu sách chủ quyền lãnh thổ riêng rẽ .Và cũng theo pháp luật của Công ước, bãi sinh vật biển ngầm nằm trong vùng EEZ và thềm lục địa nước nào sẽ thuộc quyền chủ quyền lãnh thổ của nước đó. Vậy khoanh vùng phạm vi nào của bãi sinh vật biển ngầm nằm trong vùng EEZ và thềm lục địa của việt nam thuộc quyền chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam “, bà Phạm Lan Dung nghiên cứu và phân tích .Công ước Luật biển 1982 cũng như Hiến chương Liên Hiệp Quốc và những pháp luật khác của pháp luật quốc tế đã nêu rất rõ rằng những vương quốc phải có nghĩa vụ và trách nhiệm xử lý những tranh chấp quốc tế bằng những giải pháp hoà bình. Trong Công ước Luật biển 1982 cũng nêu rõ giải pháp tiên phong những vương quốc cần sử dụng, đó là giải pháp đàm phán, trao đổi quan điểm. Công ước còn nêu rõ, để những vương quốc hoàn toàn có thể sử dụng giải pháp tư pháp, hoàn toàn có thể đưa ra toà thì những vương quốc phải bảo vệ đã triển khai trao đổi quan điểm, đàm phán và không có hiệu suất cao .Theo TS. Phạm Lan Dung, phản ứng những vương quốc trên thực địa cũng rất quan trọng. Bởi khi xảy ra những vấn đề tựa như trong vụ nhóm tàu Thành Phố Hải Dương 8 của Trung Quốc có những hoạt động giải trí xâm phạm vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa của Việt Nam ở khu vực bãi Tư Chính, lực lượng chấp pháp những vương quốc sẽ thực thi tính năng của mình là nhu yếu tàu khảo sát của quốc tế ra khỏi vùng độc quyền kinh tế tài chính và thềm lục địa của mình và ngừng những hoạt đọng thăm dò .Trong trường hợp tàu khảo sát và hộ tống có hành vi chống đối, gây hấn lại, thì theo lao lý của luật quốc tế, tàu chấp pháp của vương quốc ven biển hoàn toàn có thể thực thi những giải pháp vừa tự vệ vừa thực thi tính năng của mình. Tuy nhiên Luật quốc tế cũng nhu yếu là những giải pháp của cơ quan chấp pháp phải tương thích với luật quốc tế, phải phân phối được mưc độ thiết yếu và tính tương ứng .” Sau khi những vương quốc đã thực thi không thiếu những giải pháp đàm phán trao đổi quan điểm, những giải pháp tương thích với luật ở thực địa thì những vương quốc ven biển hoàn toàn có thể lựa chọn những giải pháp lao lý trong Công ước “, bà Phạm Lan Dung cho biết thêm .Đối với Việt Nam, khi đã triển khai vừa đủ nghĩa vụ và trách nhiệm của mình theo pháp luật trong Công ước nhưng quyền và quyền lợi ở những vùng biển của Việt Nam vẫn bị vi phạm thì lúc đó hoàn toàn có thể xem xét và xác lập những yếu tố nào nằm trong những khoanh vùng phạm vi những chính sách, lao lý mà Công ước được cho phép. Ở đây, tất cả chúng ta nói đến Tòa trọng tài theo Phụ lục 7 .” Những yếu tố về tranh chấp chủ quyền lãnh thổ thì không nằm trong khoanh vùng phạm vi chủ quyền lãnh thổ của Công ước Luật Biển. Những vấn đề tương quan đến phân định biển cũng không nằm trong khoanh vùng phạm vi xử lý tranh chấp và còn nhiều những cái hạn chế khác. Tuy nhiên, có những yếu tố mà Việt Nam hoàn toàn có thể xem xét để đưa ra kiện theo tòa trọng tài ở Phụ lục 7. Đó là những yếu tố như tương quan đến việc xác lập những quy chế pháp lý của những thực thể, trong đó có những bãi chìm. Dựa trên việc xác lập quy chế pháp lý của những thực thể đó, nếu như tòa đưa ra những quyết định hành động rõ ràng thì sẽ hạn chế năng lực những nước khác đưa ra những yêu sách không có cơ sở so với những thực thể, và cố ý tạo ra những vùng chồng lấn với những vùng biển của Việt Nam ” .

“Khả năng thứ 2 là Việt Nam có thể đưa ra trước các cơ quan tài phán về việc giải quyết những tranh chấp trong trường hợp mà quyền và nghĩa vụ hợp pháp của Việt Nam ở những vùng biển không có tranh chấp bị vi phạm. Đây cũng là một cách tiếp cận đem lại nhiều khả năng tòa sẽ quyết định là có thẩm quyền xét xử”.

Việt Nam cũng như bất kể vương quốc nào của Công ước Luật Biển đều phải xem xét rất thận trọng khi vận dụng những giải pháp tư pháp, bởi trong đó có cả những yếu tổ hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng tới quyền lợi vương quốc. Nhìn vào kinh nghiệm tay nghề của những nước xử lý tranh chấp ở trong khu vực cũng như quốc tế thì thấy rằng những vấn đề như vậy thường lê dài rất nhiều năm. Các vương quốc bị kiện cũng hoàn toàn có thể có những hành vi gây sức ép. Những biến hóa ngay trong nội bộ của vương quốc mà dữ thế chủ động kiện trong khoảng chừng thời hạn lê dài nhiều năm hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến mức độ cam kết, cũng như quyết tâm chính trị. Sự đồng thuận trong nước là điều vô cùng quan trọng. Tất nhiên những yếu tố như sự sẵn sàng chuẩn bị, đội ngũ chuyên gia pháp lý, việc phân công những cơ quan nào là cơ quan chịu nghĩa vụ và trách nhiệm chính, những cơ quan phối hợp như nào … đều là những yếu tố cần phải sẵn sàng chuẩn bị rất kỹ càng. Trong xử lý tranh chấp, giải pháp đàm phán khi nào cũng được coi là giải pháp hiệu suất cao nhất, nên được ưu tiên sử dụng nhất .Đặc biệt, có lẽ rằng yếu tố phải quan tâm, nhất là với phần đông người dân, đó là việc quản trị kỳ vọng. Vì nếu hiểu luật biển thật kỹ thì tất cả chúng ta biết rằng khoanh vùng phạm vi yếu tố được đưa ra chính sách tài phán không phải là tổng thể. Vấn đề chủ quyền lãnh thổ rất khó để đơn phương đưa ra chính sách xử lý tranh chấp quốc tế. Vì vậy phải quản trị kỳ vọng và xác lập với ý thức thượng tôn pháp lý .Các phán quyết của Tòa quốc tế dựa trên UNCLOS sẽ không kèm theo chế tài, chính sách để thi hành. Tuy nhiên, việc một vương quốc đưa ra công bố không tuân thủ một phán quyết của tòa quốc tế không làm mất đi tính ràng buộc và hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý của phán quyết đó. Đây cũng là nguyên tắc nền tảng của mạng lưới hệ thống pháp lý quốc tế .” Trên thực tiễn, những vương quốc xem xét rất kỹ lưỡng, và rất hiếm trường hợp những vương quốc trong thực tiễn vi phạm những pháp luật của cơ quan tài phán quốc tế. Vì họ hiểu rất rõ việc không tuân thủ phán quyết tác động ảnh hưởng như thế nào đến vị thế, uy tín của vương quốc trên trường quốc tế. Với những nguyên tắc nền tảng của mạng lưới hệ thống pháp lý quốc tế là phải tận tâm, thiện chí thực thi những cam kết quốc tế, khi đã là một bên của tranh chấp, theo như pháp luật của Công ước mà vương quốc đó là thành viên, thì phải có nghĩa vụ và trách nhiệm thực thi phán quyết. Việc không triển khai phán quyết thử thách nền tảng pháp lý của trật tự quốc tế sẽ tác động ảnh hưởng trực tiếp đến không thay đổi trong quan hệ quốc tế, và ảnh hưởng tác động ngược lại tới quyền lợi của vương quốc .Chính thế cho nên, Việt Nam cũng như tổng thể những vương quốc thành viên công ước thì đều ý thức được rất rõ ý nghĩa của việc tuân thủ những phán quyết này. Đây sẽ là nền tảng bảo vệ độc lập và không thay đổi “, TS. Phạm Lan Dung nói .

Công ước Luật Biển 1982 có tầm quan trọng không thể phủ nhận trong đời sống pháp luật quốc tế hiện nay. Văn kiện này đã thực sự trở thành căn cứ pháp lý vững chắc để xác định quyền và nghĩa vụ của các quốc gia và xử lý các vấn đề liên quan đến biển và đại dương. Là một quốc gia ven biển, Việt Nam luôn đi đầu và không ngừng nỗ lực trong việc thực hiện Công ước, kể từ khi chấp nhận sự ràng buộc và trở thành một quốc gia thành viên của Công ước 25 năm trước.

Trong toàn cảnh tranh chấp phức tạp lúc bấy giờ ở Biển Đông, việc tôn trọng và tuân thủ rất đầy đủ những lao lý của Công ước Luật Biển 1982 càng có vai trò quan trọng trong duy trì tự do, không thay đổi, bảo mật an ninh, bảo đảm an toàn và tự do hàng hải ở khu vực .Bài viết: Thanh Huyền Thiết kế: Nguyễn Duy

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Thủ Thuật