Du khách khám phá về lễ Vu lan và tục bông hồng cài áo tại chùa Xá Lợi, TP.Hồ Chí Minh – Ảnh : TÂN PHẠMTuy nhiên, điều ý nghĩa của tháng 7 chính là Vu lan, mùa hiếu hạnh, là dịp nhắc nhớ mỗi người hướng về ông bà tổ tiên, suy ngẫm về hiếu đạo …
Cũng với quan niệm “tháng cô hồn”, việc cúng cô hồn, đốt vàng mã cho người cõi âm trong tháng này cũng được đẩy mạnh. Nhưng thay vì đốt nhiều vàng mã, chúng ta có thể tặng quà cho người nghèo, làm những điều thiện lành mang giá trị sẻ chia thực tế hơn.
Tuổi Trẻ trò chuyện với TS DƯƠNG HOÀNG LỘC, giám đốc Trung tâm nghiên cứu tôn giáo – đạo đức (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM), về văn hóa của tháng 7 âm lịch…
Mua sách vở tặng học sinh nghèo thay vì đốt vàng mã
tiến sỹ DƯƠNG HOÀNG LỘC
* Vì sao nhiều người có quan niệm tháng 7 là “tháng cô hồn”, thưa ông?
– Đây là ý niệm dân gian trước nay và có tính thông dụng. Vi Lê Minh – nhà điều tra và nghiên cứu văn hóa truyền thống ở Trung Quốc – cho rằng một số ít địa phương ở nước này còn gọi đây là ” Quỷ tiết “, ” Thi cô “, là thời gian cầu nguyện cúng vái .Niềm tin ấy vốn bắt nguồn từ Đạo giáo, sau đó tác động ảnh hưởng mạnh trong dân gian Trung Quốc. Theo đó, lưu truyền ý niệm âm tính do Địa Quan Đại Đế quản trị .Rằm tháng 7 trùng với ngày sinh nhật của ông nên cửa âm ti sẽ mở, những cô ma hồn quỷ sẽ từ âm ti lên cõi trần gian .Vào ngày này, dân gian Trung Quốc bày hương án cúng tế ma quỷ, thả đèn trôi sông nhằm mục đích chỉ lối dẫn đường cho những linh hồn ma quỷ bị chết oan từ nhiều kiếp trước bước qua cầu Nại Hà để đầu thai .Còn ở Nước Ta, tương tự như, người ta cho rằng Tết Trung nguyên tháng 7 là Địa quan xá tội, tức những vong hồn dưới âm ti được lên cõi trần gian .Vì vậy, người ta bày mâm cúng thí thực cô hồn. Còn ở những chùa thường thiết lập trai đàn chẩn tế để ” tài pháp nhị thí ” cho những cô hồn ngạ quỷ vất vưởng, đồng thời đây là dịp con cháu đến chùa cầu siêu cho ông bà tổ tiên đã qua đời .Phong tục này hướng con người lan rộng ra tấm lòng bi mẫn, bộc lộ qua sự chăm sóc, san sẻ so với những người kém như mong muốn, xấu số, gặp khó khăn vất vả trong đời sống .
* Thực tế, có nhiều người đốt kha khá vàng mã khi “cúng cô hồn” và nghĩ càng cúng nhiều càng yên tâm; ông có lời khuyên nào với suy nghĩ, cách làm này?
– Ngày nay, tục đốt vàng mã được khuyến nghị làm ô nhiễm thiên nhiên và môi trường, có rủi ro tiềm ẩn gây ra cháy nổ và nhất là tiêu tốn lãng phí. Vì vậy, trong việc thiết kế xây dựng xã hội văn minh, đốt vàng mã cho thấy sự bất hợp lý, cần tuyên truyền để người dân ý thức rõ điều này để giảm dần .Gần đây, những tự viện Phật giáo, những cơ sở tín ngưỡng trên địa phận Thành Phố Hồ Chí Minh đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn Fan Hâm mộ hạn chế đốt vàng mã và đã tạo ra những chuyển biến tích cực. Tôi được biết, một số ít nơi hoạt động Fan Hâm mộ, người dân thay vì mua vàng mã đã dùng số tiền đó mua sách vở ủng hộ học viên nghèo ở vùng sâu, vùng xa hoặc là góp phần những hoạt động giải trí thiện nguyện cho hội đồng .Theo tôi, khi một ai đó có những việc làm đem lại niềm vui cho người khác, mang ý nghĩa thiết thực cho xã hội thì chính bản thân người đó cảm nhận được sự vui tươi, an bình và hiểu rõ nhất giá trị của lòng nhân ái, điều lương thiện .
Báo hiếu cha mẹ, tri ân cộng đồng
* Tháng 7 còn là dịp diễn ra lễ Vu lan của Phật giáo với ý nghĩa tri ân, báo hiếu tổ tiên, ông bà cha mẹ. Theo ông, cần đưa ý niệm báo hiếu – tri ân vào đời sống con người như thế nào để nó trở thành nét đẹp trong ứng xử không chỉ riêng tháng 7?
– Lễ Vu lan ăn sâu và tác động ảnh hưởng lớn trong văn hóa truyền thống Nước Ta, giáo dục con người ý thức hiếu đạo – một giá trị cao đẹp của văn hóa truyền thống Phật giáo cũng như dân tộc bản địa ta .Ngày nay, tháng 7 hằng năm không chỉ nhắc nhở tất cả chúng ta về đạo hiếu mà còn về lòng nhân ái. Tháng 7 còn là dịp để nhiều người tích cực làm từ thiện xã hội, lan tỏa lối sống tương thân tương ái đến hội đồng .Việc tôn vinh và lan tỏa niềm tin báo hiếu – tri ân đến hội đồng là rất thiết yếu. Tôi cho rằng những phương tiện đi lại thông tin cần ra mắt những tấm gương hiếu thuận với cha mẹ như những bài học kinh nghiệm sôi động, dễ lay động lòng người, từ đó khơi gợi và vun đắp lòng hiếu thuận của con cháu so với tổ tiên, ông bà cha mẹ .
* Vâng, hẳn ai cũng mong muốn xã hội ngày càng có nhiều tấm gương người con hiếu thảo, nhưng theo ông, cần làm gì để làm đẹp hơn cho đời sống cá nhân cũng như đời sống văn hóa của cộng đồng?
– Tôi nghĩ, muốn cuộc sống này tốt đẹp, bình an thì trước hết mỗi người gắng làm những điều thiện, điều lành với người thân trong gia đình mình, với những người cần được giúp đỡ trong xã hội.
Trước đây, cha ông tất cả chúng ta rất chăm sóc đến việc giáo dục con người, góp thêm phần hình thành những cá thể thấm nhuần đạo lý, nhân nghĩa và nhất là đạo hiếu để giữ gìn giềng mối mái ấm gia đình lẫn xã hội ngay trong mỗi mái ấm gia đình bằng nề nếp gia giáo .Để con cháu hiếu thảo với cha mẹ, theo tôi, thứ nhất vẫn ở thiên nhiên và môi trường mái ấm gia đình với nền tảng yêu thương và niềm hạnh phúc, biết chăm sóc lẫn nhau. Cha mẹ phải là tấm gương hiếu thuận với ông bà, biết cách dạy dỗ con cháu hài hòa và hợp lý, tôn trọng và san sẻ những tâm tư nguyện vọng, gieo những tình cảm đẹp tươi, thâm thúy trong tâm lý con cháu mình. 
Mùa Vu lan nhớ mẹ TTO – Mùa Vu lan thúc giục lòng người nhớ về đấng sinh thành. Và như có hẹn trước vậy, thời hạn này Tuổi Trẻ nhận được nhiều bài viết của bạn đọc trên cả nước với đong đầy nỗi nhớ về mẹ.
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Thủ Thuật
Để lại một bình luận