Các loại insulin trong điều trị tiểu đường type 1, type 2

Các loại insulin lúc bấy giờ đang sử dụng tại Nước Ta :

Insulin là thuốc tiêm để điều trị tiểu đường, đái tháo đường cả type 1, type 2 hay cho cả đái tháo đường thai kỳ…
Có rất nhiều loại insulin khác nhau ra đời nhằm giúp bác sĩ có nhiều lựa chọn trong việc kiểm soát đường huyết cho bệnh nhân.

1. Các loại insulin

1.1 Theo cấu trúc phân tử:

Insulin Human

Còn gọi là insulin người hay insulin thường, regular insulin : được tổng hợp bằng giải pháp tái tổng hợp DNA, rất tinh khiết, ít gây dị ứng và đề kháng do tự miễn và loạn dưỡng mô mỡ tại chỗ tiêm .

Các loại Human insulin trong điều trị tiểu đường hiện có tại Việt Nam gồm: insulin thường (regular insulin) và NPH (Neutral Protamine Hagedorn).

Insulin analog

Được tổng hợp bằng kỹ thuật tái tổng hợp DNA, nhưng có đổi khác cấu trúc bằng cách sửa chữa thay thế một vài acid amin hoặc gắn thêm chuỗi polypeptide để đổi khác dược tính .
Ví dụ một số ít insulin analog :
Insulin công dụng nhanh như Aspart, Lispro, Glulisine
Các loại Insulin tính năng lê dài như Detemir, Glargine .
Hiện nay, insulin Degludec tính năng lê dài 42 giờ đã được cấp phép lưu hành ở Nước Ta .

1.2. Theo cơ chế tác dụng:

a) Insulin tác dụng nhanh, ngắn:

– Insulin người ( regular insulin ) là loại tinh thể insulin zinc hòa tan, tính năng 30 phút sau khi tiêm dưới da, và lê dài 5 – 7 giờ với liều thường dùng, liều càng cao thời hạn công dụng càng lê dài. Thuốc hoàn toàn có thể truyền tĩnh mạch khi điều trị cấp cứu hôn mê do nhiễm ceton acid, tăng áp lực đè nén thẩm thấu máu, khi phẫu thuật .
– Insulin analog công dụng nhanh, ngắn. Hiện tại có 3 loại insulin analog công dụng nhanh, ngắn là : Aspart, Lispro và Glulisine

Insulin Aspart: Thay thế proline ở vị trí B28 bằng aspartic acid Insulin Lispro: proline ở vị trí B28 đổi chỗ với lysine ở vị trí B29
Insulin Glulisine: Asparagine ở vị trí B3 được thay thế bằng lysine và lysine ở vị trí B29 được thay thế bằng glutamic acid.

Ba loại insulin này ít có khuynh hướng tạo thành hexamer so với human insulin. Sau khi tiêm dưới da, thuốc phân ly nhanh thành monomer và được hấp thu, đạt đỉnh tính năng sau 1 giờ. Sự biến hóa cấu trúc này không ảnh hưởng tác động đến việc gắn vào thụ thể insulin, ngoài những thời hạn lê dài tính năng khoảng chừng 4 giờ, không biến hóa theo liều dùng .
Do tính năng nhanh của insulin analog, bệnh nhân cần quan tâm có đủ lượng carbohydrat trong phần đầu của bữa ăn .

b) Insulin tác dụng trung bình, trung gian:

NPH ( Neutral Protamine Hagedorn hoặc Isophane Insulin ) : thuốc có tính năng lê dài nhờ phối hợp 2 phần insulin zinc hòa tan với 1 phần protamine zinc insulin .

Sau khi tiêm dưới da, thuốc bắt dầu tính năng sau 2-4 giờ, đỉnh công dụng sau 6-7 giờ và thời hạn lê dài khoảng chừng 10-20 giờ. Thường cần tiêm 2 lần một ngày để đạt hiệu suất cao lê dài .

c) Insulin tác dụng chậm, kéo dài:

Insulin glargine:

Asparagine ở vị trí A21 được sửa chữa thay thế bằng glycine và 2 phân tử asparagine được gắn thêm vào đầu tận carboxyl của chuỗi B. Insulin glargine là dung dịch trong, pH acid .
Khi tiêm dưới da, thuốc sẽ và lắng đọng thành các phân tử nhỏ được phóng thích từ từ vào máu .
Thuốc lê dài công dụng 24 giờ, không có đỉnh điểm rõ ràng trong máu, khi tiêm 1 lần trong ngày sẽ tạo một nồng độ insulin nền. Thuốc không được trộn lẫn với human insulin .
Insulin analog detemir : threonine ở vị trí B30 được lấy đi và chuổi acid béo C14 ( tetradecanoic acid được gắn với lysine ở vị trí B29 bằng phản ứng acyl hóa ) .
Thuốc lê dài công dụng 24 giờ và hoàn toàn có thể tiêm dưới da 1-2 lần / ngày để tạo nồng độ insulin nền. Thuốc sử dụng được cho phụ nữ có thai .

Insulin degludec

là insulin analog, threonine ở vị trí B30 bị cắt bỏ và lysine ở vị trí B29 được kết nối với hexdecanoic acid trải qua gamma-L-glutamyl .

Trong dịch chứa có phenol và kẽm, insulin degludec ở dạng dihexamer, nhưng khi tiêm dưới da, chúng kết hợp thành những chuỗi multihexamer rất lớn, gồm hàng ngàn dihexamer.

Các chuỗi này phân tán rất chậm ở mô dưới ra và các phân tử insulin monomer được phóng thích từ từ vào máu với nồng độ không thay đổi .
Thời gian bán hủy của thuốc là 25 giờ. Thuốc khởi đầu tính năng 30-90 phút sau khi tiêm dưới da và lê dài tính năng hơn 42 giờ .

d) Insulin trộn, hỗn hợp :

Insulin trộn sẵn gồm 2 loại công dụng nhanh và tính năng dài trong một lọ hoặc một bút tiêm .
Thuốc sẽ có 2 đỉnh tính năng, insulin tính năng nhanh để chuyển hóa carbohydrat trong bữa ăn và insulin tính năng dài để tạo nồng độ insulin nền giữa các bữa ăn .
Hiện nay có các loại :

– Insulin Mixtard 30: 70% insulin isophane/30% insulin hòa tan
– Novomix 30: gồm 70% insulin aspart kết tinh với protamin/30% insulin aspart hòa tan
– Ryzodeg: gồm 70% insulin degludec/30% insulin aspart
– Humalog Mix 70/30: gồm 70% NPL(neutral protamine lispro)/30% Insulin Lispro
– Humalog Mix 75/25: gồm 75% NPL(neutral protamine lispro)/25% Insulin Lispro
– Humalog 50/50: gồm 50% NPL(neutral protamine lispro)/50% Insulin Lispro

2. Ký hiệu và nồng độ các loại insulin

Một lọ insulin có 10 mL, với các nồng độ khác nhau. Hiện trên thị trường có 2 loại là 40 IU / mL ( U 40 – một lọ 10 ml có 400 đơn vị chức năng ) và 100 IU / mL ( U100 – một lọ 10 ml có 1000 đơn vị chức năng ) .
Chú ý phải dùng loại ống tiêm tương thích với nồng độ thuốc :
insulin loại U 40 phải dùng ống tiêm insulin 1 ml = 40 IU, insulin U100 phải dùng ống tiêm 1 ml = 100IU .

Hiện nay, WHO khuyến nghị nên chuẩn hóa về hàm lượng 100 IU / ml để tránh trường hợp bệnh nhân dùng nhầm ống và kim tiêm dẫn tới các phản ứng không mong ước .
Hiện nay có loại bút tiêm insulin cho human insulin, insulin analog, mỗi bút tiêm có 300 đơn vị chức năng insulin .

3. Bảo quản các loại insulin 

Tốt nhất để ở 2-8 độ C sẽ giữ được tới khi hết hạn sử dụng .
Khi mở màn sử dụng, insulin nên để ở nhiệt phòng < 30 độ C được cho phép giữ được 1 tháng mà không giảm công dụng so với các loại insulin sản xuất bằng chiêu thức tái tổng hợp DNA .

SAU KHI GẮN KIM ĐỂ TIÊM INSULIN KHÔNG NÊN BẢO QUẢN TRONG TỦ LẠNH, MÀ CHỈ CẦN ĐỂ Ở NHIỆT ĐỘ PHÒNG !

Nếu insulin để ở nhiệt độ > 30 độ C sẽ giảm tính năng .
Luôn cố gắng nỗ lực giữ insulin trong thiên nhiên và môi trường thoáng mát, không tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời .
Nếu dùng đá lạnh cần quan tâm không được làm ướp đông insulin .
Không được để trong ngăn đá làm hỏng insulin .

4. Các loại insulin hiện có tại Việt Nam:

Insulin analog tác dụng nhanh, ngắn

– Aspart (Novo rapid)
– Lispro (Humalog rapid)
– Glulisine (Apidra)

Xem thêm: Google Meet: Cách cài đặt, sử dụng trên điện thoại, máy tính đơn giản

Insulin người tác dụng nhanh, ngắn

Regular Insulin- Insulin thường
Insulin người tác dụng trung bình, trung gian NPH Insulin
Insulin analog tác dụng chậm, kéo dài
– Insulin Glargine (Lantus U 100)
– Insulin Detemir (Levemir)
– Insulin Degludec (Tresiba)

Insulin trộn, hỗn hợp

– 70% insulin isophane/30% Insulin hòa tan (Insulin Mixtard 30)
– 70% NPL/30% Lispro (Humalog 70/30)
– 75% NPL/25% Lispro (Humalog 70/30)
– 50% NPL/50% Lispro (Humalog 50/50)
– 70% Insulin Aspart Protamine/30% Insulin Aspart hòa tan (Novomix 30)
– 70% insulin Degludec/30% insulin Aspart (Ryzodeg)

Các bài viết liên quan

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp