Phê bình và đánh giá

Triết học cổ đại và trung đại

Những bộc lộ sớm nhất của chủ nghĩa kinh nghiệm trong triết học Hy Lạp cổ đại là của những nhà ngụy biện. Để phản ứng lại họ, Plato đã trình diễn quan điểm duy lý rằng con người chỉ có “ quan điểm ” về những thứ đang biến hóa, hoàn toàn có thể nhận thức được, hiện hữu trong khoảng trống và thời hạn ; rằng ” kỹ năng và kiến thức ” chỉ hoàn toàn có thể có những chân lý thiết yếu, vượt thời hạn ; và rằng những đối tượng người dùng của tri thức — những hình thức hoặc phổ quát không hề đổi khác và không hề nhận thấy ( ví dụ điển hình như Cái đẹp, Cái chính đáng, v.v. ) — là những thứ duy nhất thực sự có thật. Hình tròn và hình tam giác của “ tri thức ” hình học, theo quan điểm này, trọn vẹn khác về độ đúng chuẩn hoàn hảo nhất của chúng so với những thứ gần như hình tròn trụ và hình tam giác có trong giác quan của con người. Trong cuộc đối thoại của mình, Phaedo, Plato lý giải một triết lý về nghĩa đen sáng tạo độc đáo bẩm sinh ; con người, ví dụ điển hình, có một ý niệm về Bình đẳng đúng mực, vì nó không hề được phân phối bởi những giác quan, nên linh hồn phải có được trước khi nó được hiện thân ( xem thêm phần luân hồi ) .

Aristotle chấp thuận đồng ý với Plato rằng tri thức là của cái phổ quát nhưng cho rằng những hình thức phổ quát như vậy không nên được coi là ” tách rời ” khỏi vật chất bao hàm chúng. Đây niềm tin không làm cho Aristotle một kinh nghiệm chủ nghĩa, mặc dầu ông đã chắc như đinh một chủ nghĩa duy lý cực đoan ít hơn Plato. Aristotle đã theo quan điểm duy lý rằng mọi khoa học hay khối tri thức phải giống với hình học Euclide ở chỗ gồm có những suy luận từ những nguyên tắc tiên phong tự hiển nhiên và nhất thiết phải đúng và rằng, mặc dầu những giác quan làm quen với con người với những dạng hài hòa và hợp lý của sự vật, thì không hề có tri thức. của chúng trừ khi lý trí được phát huy để hiểu được những hình thức dễ hiểu của chúng .
Các Quan điểm khắc kỷ về “ những ý niệm chung ” hoặc niềm tin được cả loài người nắm giữ — một yếu tố duy lý tiềm tàng trong một phe phái tư tưởng thực nghiệm — đã được lan rộng ra trong thời kỳ đầu thời trung cổ bởi Thánh Augustinô, một nhà duy lý triệt để. Các Stoic khái niệm chung, Augustine tổ chức triển khai, là thực sự mà Đức Chúa Trời đã cấy vào tâm lý con người trải qua ánh sáng trực tiếp .

Triết học đương đại

Trong triết học đương đại, có những nhà tư tưởng, mặc dầu rất ưng ý với chủ nghĩa thực chứng lôgic, đã lên tiếng bảo lưu về một số ít học thuyết thường gắn với chủ nghĩa kinh nghiệm truyền thống cuội nguồn. Một triết gia quan trọng của khoa học, Karl Popper ( 1902 – 94 ), bác bỏ thuyết quy nạp xem sự tăng trưởng của tri thức thực nghiệm là hiệu quả của một thói quen tổng quát hóa máy móc dựa trên những mối đối sánh tương quan kinh nghiệm. Popper lập luận rằng một công bố là thực nghiệm nếu nó hoàn toàn có thể bị trá hình bằng kinh nghiệm – tức là, nếu hoàn toàn có thể có những kinh nghiệm cho thấy rằng công bố đó là sai. Tuy nhiên, với vai trò TT mà kinh nghiệm đóng trong việc trá hình, Popper vẫn trọn vẹn lọt vào trại chủ nghĩa kinh nghiệm. Một triết gia và nhà logic học người Mỹ có tác động ảnh hưởng, WVO Quine ( 1908 – 2000 ), đã chỉ trích việc những nhà thực chứng luận lý liên tục sử dụng khái niệm ý nghĩa và bác bỏ sự phân biệt rõ ràng mà họ tạo ra giữa thực sự nghiên cứu và phân tích và tổng hợp. Quine cho rằng những khái niệm và niềm tin của con người là tác dụng chung của kinh nghiệm và quy ước, và ông phủ nhận rằng vai trò của hai yếu tố hoàn toàn có thể thuận tiện phân biệt như những nhà kinh nghiệm chứng minh và khẳng định .
Karl PopperKarl Popper, 1991 .
Graziano Arici / fotostock tuổi

Các lý thuyết về kiến thức đã được một trong những trung tâm chuyên ngành của triết học phương Tây từ thế kỷ 17, và vấn đề cơ bản nhất của nó là giữa chủ nghĩa kinh nghiệm và chủ nghĩa duy lý, một vấn đề mà vẫn đang được tích cực thảo luận. Một mặt, ý tưởng rằngKhoa học dựa trên những tiền giả định thực chất nhưng không có thực nghiệm đã được đặt ra nghi vấn bởi thực tế rằng trong một số lĩnh vực dường như không có chúng: không có sự bảo tồn trong vũ trụ học, không có quan hệ nhân quả trong vật lý lượng tử. Mặt khác, lý thuyết truyền thống về sức mạnh bẩm sinh của tâm trí đã được củng cố lại bởi những cân nhắc cơ bản của lý thuyết vềngôn ngữ do nhà ngôn ngữ học người Mỹ cung cấpNoam Chomsky, người cho rằng việc học ngôn ngữ quá nhanh và quá phổ biến để hoàn toàn được quy cho một quá trình điều hòa theo kinh nghiệm. Sức mạnh cơ bản của chủ nghĩa kinh nghiệm bao gồm sự thừa nhận rằng con ngườicác khái niệm và niềm tin áp dụng cho một thế giới bên ngoài bản thân con người và rằng chính thế giới này tác động lên cá nhân bằng các giác quan. Tuy nhiên, câu hỏi về việc trí óc đóng góp bao nhiêu vào nhiệm vụ xử lý đầu vào cảm giác của nó là một câu hỏi mà không một lập luận đơn giản nào có thể trả lời được.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức