Theo địa chỉ trên video ” Đi bắt cá suối Tây Bắc ” với 2,5 triệu lượt người truy vấn trên mạng YouTube, tôi tìm đến nơi Tân bán những loại sản phẩm của núi rừng với tên gọi Hoa Ban Food. Thân hình gày gò, tóc húi cua mọc lởm chởm cho thấy ông chủ không có đủ thời hạn chăm nom bản thân. Ẩn sau cặp kính cận vuông, tri thức là đôi mắt sáng mưu trí. Tiếp tôi trong căn phòng chật hẹp, xung quanh xếp đầy những bao tải hăng hắc mùi những loại gia vị vùng Tây Bắc, Tân hào hứng kể cho tôi câu truyện đã dẫn anh đến với niềm đam mê.
“Tân Hoa ban” trên hành trình khám phá ẩm thực miền Tây Bắc
Từ ký ức tuổi thơ
Phạm Ngọc Tân, sinh năm 1983 tại Lai Châu, quê gốc Tỉnh Thái Bình. Bố Tân là cán bộ khảo sát địa chất, mẹ làm giáo viên vùng cao, ông bà gặp, lấy nhau rồi định cư tại thị xã Điện Biên Phủ thuộc tỉnh Lai Châu cũ. Từ nhỏ, Tân đã theo cha đi những chuyến công tác làm việc vào sâu trong rừng, sống gắn bó với những dân tộc bản địa, chơi đùa với trẻ vùng cao, ăn những món do người địa phương chế biến. Những kỷ niệm tuổi thơ đã trở thành ký ức sâu đậm, tình cảm của người dân, của núi và rừng Tây Bắc ăn sâu vào máu thịt Tân. Năm 2001, Tân về TP. Hà Nội học khoa tiếng Anh, trường Đại học Ngoại ngữ. Tốt nghiệp, anh đầu quân cho một công ty tăng trưởng và bán mẫu sản phẩm công nghệ tiên tiến. Nhưng sau 5 năm công tác làm việc, với mức lương và khuyễn mãi thêm của công ty nhiều người mơ cũng không có được, chàng trai Lai Châu vẫn loay hoay. Với bản tính thích tự do, muốn tự quyết định hành động cuộc sống mình, không phụ thuộc vào người khác, Tân sống và thao tác ở TP.HN nhưng tâm trạng luôn buồn bã, luôn thấy thiếu thốn một thứ gì đó khó tả thành lời. Đầu năm 2011, công ty của Tân có dự án Bất Động Sản tăng trưởng ứng dụng thu thập dữ liệu dân cư tại địa phận tỉnh Lai Châu. Chính tại chuyến đi đó, anh nhận ra chỉ có gắn bó với núi rừng Tây Bắc, anh mới tìm được chính mình. Tân quyết định hành động bỏ việc tại công ty, mở màn con đường đi riêng, cùng với bà con 1 số ít vùng thôn bản Tây Bắc khai thác và cung ứng gia vị, thực phẩm đặc trưng cho Thành Phố Hà Nội và những thành phố lớn. Cửa hàng Hoa Ban Food sinh ra. Để phục vụ việc kinh doanh thương mại, Tân có thời hạn đi đến những vùng sâu ghi lại bằng hình ảnh những khó khăn vất vả trong đời sống, những nét văn hoá rực rỡ, những món ăn của người dân tộc bản địa được làm ngay giữa núi rừng. Hình ảnh do Tân triển khai rất là chân thực, mộc mạc y hệt như tính cách con người anh, nên có sức hấp dẫn kỳ lạ với người xem, đã xem phần khởi đầu là tò mò, bồn chồn dứt khoát phải xem cho kỳ cùng khi Tân triển khai xong và nếm thử món ăn.
Vua gia vị Tây Bắc
Đi nhiều nơi, thực thi nhiều món ăn, sử dụng và nếm nhiều loại gia vị đến nay cái mùi vị đặc trưng của Tây Bắc như ngấm vào Tân, ngay cả bữa ăn thường ngày của mái ấm gia đình, Tân cũng sử dụng chẳm chéo. “ Chẳm ” trong tiếng Thái nghĩa là “ thức chấm ”, “ Chéo ” nghĩa là mùi thơm của nhiều loại rau phối hợp lại. Tân gọi món này là thức chấm của núi rừng. Kể về ẩm thực ăn uống Tây Bắc, Tân say sưa : Cộng đồng người Mường có dân số lớn nhất vùng Tây Bắc, nhưng khoảng trống văn hóa truyền thống của người Thái lại điển hình nổi bật nhất và siêu thị nhà hàng cũng phong phú và đa dạng nhất, do hội đồng người Thái có lịch sử dân tộc hình thành truyền kiếp và sống trải rộng nhiều khu vực.
Các món ăn của dân tộc Mông, Hà Nhì và một số dân tộc ít người khác dù có nét đặc trưng, nhưng không đặc sắc, thực chất họ không quan tâm được nhiều đến ẩm thực, chỉ ăn cho no, ăn cho xong việc. Người Mông ở vùng cao hơn, không dồi dào nguồn thực phẩm như người Thái ở ven bờ suối vừa có cá vừa có thú, rau cỏ mọc bên bờ suối cũng rất nhiều. Ngay cả những ngày Tết của người Mông cũng chỉ có vài món như lợn luộc, lợn nướng, đi chợ phiên thì có Thắng cố.
Xem thêm : Bích Phương Là Ai ? Tiểu Sử Ca Sĩ Bích Phương Bích Phương Các vị đặc trưng của món ăn Tây Bắc là cay, chua, chát hoặc đắng. Món gì cũng cay, từ người lớn đến trẻ con đều ăn cay rất giỏi, ăn cay để giúp khung hình nóng lên khi đi rừng đi suối. Người Thái, Hà Nhì, Mông là những tộc người ăn cay nhất, thậm chí còn người Cống ( Khơ mú ) còn thách cưới bằng ớt, khi cưới nhà trai phải có đủ vài chục cân ớt khô để cúng tổ tiên. Ở Tây Bắc, con gì cũng nướng được từ cá, chim, gà, lợn … Có ba hình thức nướng, nướng trực tiếp trên than người Thái gọi là ” Pỉnh “, nướng kiểu này có món Cá pỉnh tộp là món ăn độc lạ nhất của người Thái với đặc trưng cá xẻ đôi, nhồi những những gia vị vào giữa rồi gập cá lại, cho lên nướng. Đây cũng là lễ vật bắt buộc khi nhà trai sang nhà gái xin cưới.
Biết đến nhiều món ăn của người dân tộc bản địa vùng Tây Bắc nhưng Tân khoái nhất món Phái Pa. Phái Pa gây ấn tượng mạnh từ hình thức đến gia vị tẩm ướp, được làm từ xôi nếp nương chấm với cá bống vùi tro. Phải dùng loại cá bống nhỏ mềm từ đầu đến đuôi vùi vào tro nhà bếp đến khi chín có vị ngầy ngậy mằn mặn, nắm xôi chấm nguyên một con cá đưa lên miệng là thấy ngay một mùi vị đặc trưng, đậm đà của cá quyện với hương của nếp và vị dẻo bùi của xôi, đã thử ăn một lần là không hề quên được. Một số nơi người ta bóp nhỏ cá bởi bống trộn với xôi cũng tạo cảm xúc ấn tượng không kém khi chiêm ngưỡng và thưởng thức. Để làm những món dân tộc bản địa Tây Bắc ngon và đúng cách không hề thiếu được gia vị Tây Bắc. Gia vị ướp chủ yếu của những món ăn là mắc khén, hạt dổi, hạt mắc mật. Mắc khén là gia vị được coi là linh hồn của nhà hàng Tây Bắc, bởi mùi thơm không hề lẫn với bất kỳ loại gia vị nào khác. Nếu hạt tiêu chỉ hơi thơm thơm thì mắc khén lại có mùi thơm nồng nàn của núi rừng, nhưng lại không cay như ớt, mắc khén tạo ra vị tê rần rần nơi đầu lưỡi khi nếm thử. Dùng mắc khén tẩm ướp để nướng cá, nướng thịt, hoặc pha đồ chấm thì mùi vị độc lạ, thơm ngon và mê hoặc vô cùng. 
Những hình ảnh chế biến ẩm thực thu hút hàng triệu lượt người xem
Lưu giữ và quảng bá
Với tâm lý : Giúp đồng bào Tây Bắc bằng những chuyến hàng từ thiện không hề xử lý hết cái khó khăn vất vả, cái nghèo mà phải đưa được văn hoá, nhất là ẩm thực ăn uống Tây Bắc đến với người tiêu dùng miền xuôi mới là cách làm bền vững và kiên cố. Chính thế cho nên, những chuyến đi Tây Bắc của Tân không chỉ nhằm mục đích bán hàng nông sản cho dân. Những hình ảnh được anh ghi lại giúp nhiều người biết đến vẻ đẹp của Tây Bắc. Anh làm video với ý nghĩ, làm thế nào để sau khi xem nhiều người sẽ muốn đến những nơi đó, khi ấy bà con có thời cơ tiếp xúc giao lưu, tiếp thị văn hoá và loại sản phẩm của mình.
Bước chân của Tân đã in dấu tại nhiều bản vùng cao ở các huyện Mường Ẳng, Điện Biên, Điện Biên Đông, Tủa Chùa, Mường Tè, thượng nguồn sông Nậm Te…, thậm chí có bản hẻo lánh của dân tộc La Hủ có tên Clò phải mất nửa ngày leo núi và đường rừng, Tân cũng không bỏ qua. Đi tới đâu Tân cũng được bà con dân bản yêu mến, chính vì thế trước mỗi chuyến đi anh không cần chuẩn bị nhiều, chỉ một bộ quần áo, một cái đèn pin, vài bao thuốc lá đựng trong chiếc ba lô đã sờn, đến đâu ăn ngủ nhờ cả vào dân bản ở đó. Những người dân Tây Bắc mà anh quen đều gọi anh với cái tên trìu mến: Tân Hoa ban.
Trong kho tài liệu đồ sộ của Tân phải kể đến những video lôi cuốn hàng triệu lượt người xem như : Đi bắt cá suối ; Ký sự rừng già ; Cách làm cá nướng ” pa pỉnh tộp ” ; Săn mật ong rừng ở vách đá ; Đi săn cá Anh Vũ – sông Đà ; Bản nghèo miền biên giới … Tất thảy đều cho thấy tính chân thực, phản ánh đa sắc màu đời sống văn hoá đồng bào dân tộc bản địa vùng cao Tây Bắc. Khi xem những hình ảnh đó người ta như bị cuốn theo bước chân của Tân, cùng anh lên rừng bẻ măng, lấy mật, xuống suối thả lưới, giăng câu bắt cá, được ăn những món do chính tay mình chế biến ngay bên bờ suối, bìa rừng. Quả là cái cảm xúc đắt giá mà dân thị thành có tiền cũng không mua được. Tháng 7-2016, Tân được tổ chức triển khai Webtiviasia của Nước Hàn mời tham gia hội thảo chiến lược dành cho những tác giả của video có lượng người truy vấn lớn với chi phí sản xuất thấp tại Seoul. Hoa ban khởi đầu nở rộ trên những nẻo đường Tây Bắc, Tân lại khoác túi balo liên tục hành trình dài của mình. Hành trình tìm kiếm và lưu giữ những nét văn hoá siêu thị nhà hàng rực rỡ Tây Bắc .
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp
Để lại một bình luận