Tài liệu hướng dẫn soạn bài Khái quát lịch sử tiếng Việt được biên soạn chi tiết dựa trên việc trả lời các câu hỏi bài tập của bài học trong SGK. Qua đó, các em sẽ nắm được một cách khái quát nguồn gốc, các mối quan hệ họ hàng, quan hệ tiếp xúc, tiến trình phát triển của tiếng Việt và hệ thống chữ viết của tiếng Việt. Thấy rõ lịch sử phát triển của tiếng Việt gắn bó với lịch sử phát triển của đất nước, của dân tộc, bồi dưỡng tình cảm quý trọng tiếng Việt – tài sản lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc.
Cùng tham khảo …
Bạn đang đọc: Soạn bài Khái quát lịch sử tiếng Việt ngắn nhất
Tóm tắt nội dung bài viết
Soạn văn Khái quát lịch sử tiếng Việt ngắn nhất
Câu 1Ví dụ minh họa cho những giải pháp Việt hóa từ ngữ Hán được vay mượn đã nêu trong bài :- Giữ nguyên về nghĩa, chỉ khác cách đọc : tâm, đức, tài, độc lập, niềm hạnh phúc …- Rút gọn : thừa trần -> trần ; lạc hoa sinh -> củ lạc .- Đảo vị trí những yếu tố : nhiệt náo -> náo nhiệt ; thích phóng -> phóng thích .- Đổi khác nghĩa : phương phi ( hoa cỏ thơm tho ) -> béo tốt ; bồi hồi ( đi đi lại lại ) -> bồn chồn, xúc động ; đinh ninh ( dặn dò ) -> yên chí, tin chắc là .- Sao phỏng, dịch nghĩa ra tiếng Việt : đan tâm -> lòng son ; cửu trùng -> chín lần .Câu 2Chữ quốc ngữ với tư cách là công cụ phụ trợ của tiếng Việt có những ưu điểm như :- Đơn giản về hình thức cấu trúc, thuận tiện, dễ viết dễ đọc .- Chỉ cần học thuộc bảng vần âm và cách ghép vần là hoàn toàn có thể đọc được tổng thể mọi từ trong tiếng Việt .Câu 3Ví dụ minh họa cho ba phương pháp đặt thuật ngữ khoa học đã nêu trong bài :- Phiên âm thuật ngữ khoa học của phương tây : Base — > ba zơ ( ba-dơ ) ; cosin — > cô-sin ; container — > công-te-nơ ; laser — > la-de ; logicstics — > Lô-gi-stíc …- Vay mượn thuật ngữ khoa học, kĩ thuật qua tiếng Trung Quốc : bán dẫn, biến trở, nguyên sinh, côn trùng học, đa bội …- Đặt thuật ngữ thuần Việt ( dịch ý hoặc sao phỏng ) : giống loài ( thay cho chủng loại ), âm kép, âm rung, máy tính, cà vạt, cafe …
Soạn bài Khái quát lịch sử tiếng Việt chi tiết cụ thể
Gợi ý trả lời câu hỏi đọc hiểu và luyện tập soạn bài Khái quát lịch sử tiếng Việt trang 40 SGK Ngữ văn 10 tập 2.
Bài 1 – Trang 40 SGK Ngữ văn 10 tập 2Hãy tìm ví dụ để minh hoạ cho những giải pháp Việt hoá từ ngữ Hán được vay mượn đã nêu trong bài .
Gợi ý:
Cần chọn ví dụ ở ngay trong 1 số ít bài thuộc những bộ môn khoa học tự nhiên đã học trong chương trình, sau đó tìm những ví dụ tương thích với ba phương pháp đặt thuật ngữ khoa học đã nêu trong sách giáo khoa. Như vậy việc giải bài tập này sẽ thuận tiện hơn .Ví dụ :- Giữ nguyên về nghĩa, chỉ khác cách đọc : tâm, đức, tài, độc lập, niềm hạnh phúc …- Rút gọn : thừa trần -> trần ; lạc hoa sinh -> củ lạc .- Đảo vị trí những yếu tố : nhiệt náo -> náo nhiệt ; thích phóng -> phóng thích .- Đổi khác nghĩa : phương phi ( hoa cỏ thơm tho ) -> béo tốt ; bồi hồi ( đi đi lại lại ) -> bồn chồn, xúc động ; đinh ninh ( dặn dò ) -> yên chí, tin chắc là .- Sao phỏng, dịch nghĩa ra tiếng Việt : đan tâm -> lòng son ; cửu trùng -> chín lần, nam -> trai, nữ -> gái, phụ nữ -> đàn bà, lão phu -> ông già …Bài 2 – Trang 40 SGK Ngữ văn 10 tập 2Anh ( chị ) cho biết cảm nhận của mình về những ưu điểm của chữ Quốc ngữ với tư cách là công cụ phụ trợ của tiếng Việt .
Gợi ý:
Học sinh phát biểu những cảm nhận của cá thể nhưng cần dựa trên một số ít ý cơ bản sau :- Chữ Quốc ngữ đơn thuần về hình thức cấu trúc, dễ viết, dễ đọc .- Là thứ chữ ghi âm, nên không phụ thuộc vào vào nghĩa- Số lượng kí hiệu chữ viết không quá lớn — Số lượng vần âm để ghi âm vị rất ít ( khoảng chừng 26 vần âm ), muốn ghi âm tiết thì ghép vần âm lại .- Giữa chữ và âm, giữa cách viết và cách đọc có sự tương thích ở mức độ khá cao .- Chỉ cần học thuộc bảng vần âm và cách ghép vần là cổ thể đọc được toàn bộ mọi từ trong tiếng Việt .- Có thể ghi tổng thể âm thanh mới lạ .Trong quy trình phát biểu cần minh hoạ bằng những ví dụ .
Bài 3 – Trang 40 SGK Ngữ văn 10 tập 2
Xem thêm: Trị Hôi Miệng Bằng Mẹo Dân Gian
Hãy tìm thêm ví dụ để minh hoạ cho ba phương pháp đặt thuật ngữ khoa học đã nêu trong bài .
Trả lời:
Trước hết cần thống kê những thuật ngữ có trong một số ít bài học kinh nghiệm thuộc những bộ môn khoa học tự nhiên, sau đó tìm những ví dụ tương thích với ba phương pháp đặt thuật ngữ khoa học :- Phiên âm thuật ngữ khoa học của phương Tây : sin, cô-sin, véc-tơ, ba zơ, công-te-nơ …- Vay mượn thuật ngữ khoa học – kĩ thuật qua tiếng Trung Quốc và đọc theo âm Hán Việt : bán dẫn, biến trở, nguyên sinh, côn trùng học, đa bội, ngôn ngữ văn học, chính trị, chủ ngữ, vị ngữ, trung trực, phân giác, nửa đường kính, điểm trung tâm …- Đặt thuật ngữ thuần Việt : vùng trời thay cho không phận, góc nhọn, góc tù, góc bẹt, đường chéo, đường tròn, đỉnh, âm kép, âm rung, máy tính, cà vạt, cafe ….
Kiến thức cần nắm vững về lịch sử tiếng Việt
I. Lịch sử phát triển của tiếng Việt
Nước Ta là một vương quốc đa dân tộc bản địa, có nhiều ngôn từ khác nhau. Tiếng Việt, là ngôn từ của dân tộc bản địa Việt, đóng vai trò một ngôn từ có tính đại trà phổ thông, dùng làm công cụ tiếp xúc chung. Tiếng Việt giữ vị thế một ngôn từ vương quốc .Tiếng Việt đã có quy trình tăng trưởng riêng đầy sức sống, trong sự gắn bó với xã hội người Việt, với sự trưởng thành can đảm và mạnh mẽ của ý thức dân tộc bản địa tự cường và tự chủ .
1. Tiếng Việt trong thời kì dựng nước
– Quá trình phát sinh, tăng trưởng, sống sót của tiếng Việt song hành với quy trình hình thành, tăng trưởng, sống sót của dân tộc bản địa Việt. Tiếng Việt cũng có nguồn gốc lịch sử truyền kiếp như lịch sử hội đồng người Việt .- Tiếng Việt, có nguồn gốc rất cổ xưa. Cùng với dân tộc bản địa Việt, tiếng Việt có nguồn gốc địa phương rất đậm nét, Open và trưởng thành từ rất sớm trên lưu vực sông Hồng và sông Mã .- Tiếng Việt thuộc họ Nam Á. Trong họ Nam Á, tiếng Việt có quan hệ họ hàng thân mật với tiếng Mường và mối quan hệ tương đối xa hơn so với nhóm tiếng Môn – Khmer. Ngoài họ Nam Á, tiếng Việt cũng có mối quan hệ tiếp xúc truyền kiếp với những ngôn từ thuộc nhóm Tày – Thái và nhóm Mã Lai – Đa Đảo .
2. Tiếng Việt trong thời kì Bắc thuộc và chống Bắc thuộc
– Tiếng Việt với nguồn gốc Nam Á, có nhiều đặc trưng khác tiếng Hán, vốn không cùng nguồn gốc và không có quan hệ họ hàng. Tuy nhiên, trong quy trình tiếp xúc để liên tục tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ, tiếng Việt đã vay mượn rất nhiều từ ngữ Hán .- Chiều hướng chủ yếu của việc vay mượn này là Việt hoá, trước hết là về mặt âm đọc, sau đó là về mặt ý nghĩa và khoanh vùng phạm vi sử dụng .- Các phương pháp vay mượn tiếng Hán+ Vay mượn toàn vẹn từ Hán, chỉ Việt hóa âm đọc, giữ nguyên ý nghĩa cấu trúc+ Rút gọn từ Hán+ Đảo lại vị trí những yếu tố, đổi yếu tố ( trong những từ ghép )+ Đổi nghĩa hoặc thu hẹp hay lan rộng ra nghĩa của từ Hán=> Trong thời kì Bắc thuộc, tiếng Việt đã tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ, một phần là nhờ những phương pháp vay mượn theo hướng Việt hóa nói trên. Nhưng phương pháp Việt hoá đó đã làm nhiều mẫu mã cho tiếng Việt cả ở những thời kì sau này và cho đến tận ngày này .
3. Tiếng Việt dưới thời kì độc lập tự chủ
– Từ thế kỉ XI, cùng với việc xây dựng và củng cố thêm một bước nhà nước phong kiến độc lập ở nước ta, Nho học dần dần được đề cao và giữ vị trí độc tôn. Việc học ngôn ngữ – văn tự Hán được các triều đại Việt Nam chủ động đẩy
mạnh. Một nền văn chương chữ Hán mang sắc thái Việt Nam hình thành và phát triển.
– Dựa vào việc vay mượn 1 số ít yếu tố văn tự Hán, một mạng lưới hệ thống chữ viết đã được kiến thiết xây dựng nhằm mục đích ghi lại tiếng Việt, đó chính là chữ Nôm .- Việc tiếp xúc, tác động ảnh hưởng, vay mượn từ ngữ Hán theo hướng Việt hóa làm cho Tiếng Việt ngày càng thêm nhiều mẫu mã, tinh xảo, uyển chuyển .
4. Tiếng Việt trong thời kì Pháp thuộc
– Dưới thời Pháp thuộc, mặc dầu chữ Hán mất vị thế chính thống, nhưng tiếng Việt vẫn liên tục bị chèn ép. Ngôn ngữ hành chính, ngoại giao, giáo dục lúc này là tiếng Pháp .- Cùng với sự thông dụng của chữ Quốc Ngữ và việc đảm nhiệm những tác động ảnh hưởng tích cực của ngôn từ – văn hoá phương Tây ( hầu hết là ngôn từ – văn hoá Pháp ), văn xuôi tiếng Việt tân tiến đã nhanh gọn hình thành và tăng trưởng .- Từ khi Đảng Cộng sản Đông Dương sinh ra và nhất là sau khi bản Đề cương văn hoá Nước Ta được công bố vào năm 1943, tiếng Việt còn góp thêm phần tích cực vào công cuộc tuyên truyền cách mạng lôi kéo toàn dân đoàn kết đấu tranh tiến lên giành độc lập, tự do cho quốc gia .
5. Tiếng Việt từ sau cách mạng tháng Tám đến nay
– Công cuộc thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống thuật ngữ khoa học nói riêng và chuẩn hoá tiếng Việt nói chung đã được thực thi một cách can đảm và mạnh mẽ hơn .- Chữ quốc ngữ trở thành mạng lưới hệ thống chữ viết vương quốc, ngày càng đa dạng và phong phú, đúng chuẩn, hoàn thành xong hơn với việc kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống những thuật ngữ khoa học. Những thuật ngữ khoa học hiện đang thông dụng trong tiếng Việt đều đạt được tính chuẩn xác, tính mạng lưới hệ thống giản tiện, tương thích với tập quán sử dụng ngôn từ của người Nước Ta .- Tiếng Việt được dùng ở mọi bậc học ( từ phổ thông cho tới ĐH, và sau này là trên ĐH ) và ở mọi nghành nghiên cứu và điều tra khoa học tự thấp tới cao .- Tiếng Việt được coi như ngôn từ vương quốc, trở thành một ngôn từ đa tính năng như ngôn từ của những nước tiên tiến và phát triển trên quốc tế, góp thêm phần tích cực vào những hoạt động giải trí to lớn, nâng cao dân trí, tăng trưởng văn hoá, khoa học – kĩ thuật chung cho cả khối hội đồng nhiều dân tộc bản địa, giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp thiết kế xây dựng một Nước Ta “ dân giàu, nước mạnh, xã hội công minh, dân chủ, văn minh ” .- Các cách thiết kế xây dựng thuật ngữ tiếng Việt :+ Phiên âm thuật ngữ khoa học của phương Tây+ Vay mượn thuật ngữ khoa học – kĩ thuật qua tiếng Trung Quốc+ Đặt thuật ngữ thuần Việt ( dịch ý hoặc sao phỏng )
II. Chữ viết của Tiếng Việt
– Theo thần thoại cổ xưa và dã sử, từ thời thời xưa, người Việt cổ đã có chữ viết riêng, sử sách Trung Quốc đã diễn đạt hình dạng thứ chữ viết này trông như ” đàn nòng nọc đang bơi ” .- Cùng với sự gia nhập và truyền bá ngôn từ – văn tự Hán, chữ Nôm đã Open. Tuy nhiên, mạng lưới hệ thống chữ viết này còn có điểm yếu kém không hề đánh vần được, học chữ nào biết chữ ấy ; muốn học chữ Nôm một cách thuận tiện thì lại phải có một vốn chữ Hán nhất định .- Vào nửa đầu thế kỉ XVII, một số ít giáo sĩ phương Tây đã đưa vào bộ vần âm La-tinh để kiến thiết xây dựng một thứ chữ mới ghi âm tiếng Việt, nhằm mục đích Giao hàng cho việc truyền giảng đạo Thiên Chúa, sau này được gọi là chữ Quốc ngữ .- Trong vòng gần hai thế kỉ tiếp theo, chữ Quốc ngữ được nâng cấp cải tiến từng bước và sau cuối đã đạt tới hình thức không thay đổi và hoàn thành xong ngày này .
→ Sự kết hợp và Việt hoá dần chữ viết, chữ viết tiếng Việt ngày nay là cả một quá trình phát triển lâu dài của dân tộc theo chiều dài lịch sử xã hội Việt Nam.
Tổng kết
Chữ Nôm là một thành quả văn hoá lớn lao, biểu lộ ý thức độc lập tự chủ cao của dân tộc bản địa và là phương tiện đi lại phát minh sáng tạo nên một nền văn học chữ Nôm xuất sắc ưu tú, nhưng do có nhiều hạn chế nên đã được sửa chữa thay thế bằng chữ Quốc ngữ, một mạng lưới hệ thống chữ viết ưu việt, có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội và sự tăng trưởng của quốc gia ta .
// Trên đây là nội dung chi tiết bài soạn văn Khái quát lịch sử tiếng Việt do Học Tốt tổng hợp và biên soạn. Mong rằng nội dung của bài hướng dẫn soạn văn 10 bài Khái quát lịch sử tiếng Việt này sẽ giúp các em ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng về lịch sử phát triển của tiếng Việt. Chúc các em luôn đạt được những kết quả cao trong học tập.
[ĐỪNG SAO CHÉP] – Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Khái quát lịch sử tiếng Việt một cách tốt nhất. “Trong cách học, phải lấy tự học làm cố” – Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức
Để lại một bình luận