Cách thức lịch sử Trung Quốc định hình quan điểm về thế giới của Tập Cận Bình

25 tháng 10 2021Nguồn hình ảnh, Getty Images

Những căng thẳng gia tăng với Đài Loan đã hướng sự tập trung về Trung Quốc. Nhiều người tự hỏi liệu Chủ tịch Tập Cận Bình muốn Trung Quốc được nhìn nhận như thế nào trên chính trường quốc tế. Lịch sử có thể mang lại những gợi ý, Rana Mitter, Giáo sư Lịch sử từ Đại học Oxford nhận định.

Trung Quốc hiện là cường quốc trên toàn thế giới, một điều hiếm khi hoàn toàn có thể tưởng tượng được cách đây vài thế kỷ .Đôi khi sức mạnh của Trung Quốc cũng bắt nguồn từ sự hợp tác với quốc tế to lớn, như ký Hiệp định về chống biến hóa Khí hậu Paris .Hoặc nhiều lúc sức mạnh có nghĩa là cạnh tranh đối đầu với Trung Quốc, như Sáng kiến Một vành đai một con đường, một mạng lưới những dự án Bất Động Sản thiết kế xây dựng tại hơn 60 vương quốc, góp vốn đầu tư vào nhiều vương quốc bị mất nguồn vốn vay từ những nước phương Tây .Nhưng nhiều công bố của Trung Quốc cũng mang tính cạnh tranh đối đầu cao .Bắc Kinh lên án Mỹ tìm cách ” kiềm chế ” mình trải qua Hiệp ước AUKUS, một thỏa thuận hợp tác quân sự chiến lược giữa nước Australia – Anh – Mỹ, cảnh cáo Anh sẽ gánh chịu ” hậu quả ‘ vì đã cấp visa đặc biệt quan trọng cho người Hong Kong định cư sau Luật bảo mật an ninh Quốc gia mới, và công bố hòn đảo Đài Loan phải được thống nhất với Trung Quốc Đại lục .quản trị Trung Quốc Tập Cận Bình cũng chứng minh và khẳng định vị trí của Trung Quốc trên chính trường quốc tế can đảm và mạnh mẽ hơn bất kể người nhiệm kỳ trước đó nào, kể từ thời của Mao Trạch Đông, lãnh tụ vĩ đại của Trung Quốc trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh .Nhưng những tác nhân khác trong ngôn từ của quản trị Tập đã bắt nguồn từ cội rễ sâu xa hơn – xét về đặc thù lịch sử, cổ đại và tân tiến .Đây là 5 trong số những chủ đề đã được lặp lại nhiều lần .

Tư tưởng của Khổng Tử

Trong hơn 2000 năm qua, những tư tưởng của Khổng Tử đã định hình xã hội Trung Quốc. Triết gia Khổng Tử ( 551 – 479 trước Công nguyên ) đã tạo dựng một mạng lưới hệ thống đạo đức gồm có thứ bậc theo đó, mọi người cần biết vị trí của mình trong xã hội, với lòng vị tha, sự kỳ vọng rằng những những người nắm giữ vị trí cao sẽ cần phải lo toan cho người ở vị thế thấp hơn .Được thích ứng can đảm và mạnh mẽ qua thời hạn, mạng lưới hệ thống tư tưởng này là nền tảng cho những vương triều của Trung Quốc cho đến cuộc cách mạng Tân Hợi năm 1911, khi vị vua sau cuối bị lật đổ, khiến Khổng Tử và di sản của ông bị giới cấp tiến gồm có Đảng Cộng sản mới của Trung Quốc lên án .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesLà một trong những nhân vật cộng sản, Mao Trạch Đông vẫn chống thâm thúy triết lý truyền thống cuội nguồn của Trung Quốc trong suốt thời hạn cầm quyền ( 1949 – 1976 ). Nhưng trước những năm 1980, thì tư tưởng Khổng Tử quay trở lại xã hội Trung Quốc, được Đảng Cộng sản Trung Quốc ca tụng là một vị minh triết mang lại những bài học kinh nghiệm cho Trung Quốc tân tiến .Ngày nay, Trung Quốc nghênh đón ” sự hòa giải ” ( hexie ) như một ” giá trị xã hội ” mặc dầu nó mang không khí rất Khổng Tử. Và một chủ đề nóng trong những mối quan hệ ngoại giao của Trung Quốc là câu hỏi vì cách mà ” lòng hiền hậu ” ( ren ), một thuật ngữ quan trọng khác của Khổng Tử hoàn toàn có thể định hình mối quan hệ của Bắc Kinh với quốc tế bên ngoài .Giáo sư Diêm Học Thông từ Đại học Thanh Hoa đã viết về cách mà Trung Quốc tìm kiếm ” quyền lực tối cao hiền hậu ” thay vì ” thống trị ” tương phản với điều mà ông cho là vai trò ít nhân từ hơn từ phía Mỹ .Thậm chí ý tưởng sáng tạo của Tập Cận Bình về một ” hội đồng quốc tế với vận mệnh chung ” cũng mang mùi vị triết học truyền thống cuội nguồn về điều này – và Tập Cận Bình đã đến thăm quê nhà của Khổng Tử tại Khúc Phụ và đọc câu nói của triết gia này .

Bách niên quốc sỉ

Những cuộc cạnh tranh đối đầu lịch sử trong thế kỷ 19 và 20 vẫn định hình thâm thúy tâm lý của Trung Quốc về quốc tế .Cuộc cuộc chiến tranh Nha phiến vào giữa thế kỷ 19 đã cho thấy những thương gia phương Tây sử dụng sức mạnh để mở toanh cánh cửa của Trung Quốc một cách đấm đá bạo lực. Thời kỳ từ những năm 1840 đến 1940 được nhớ đến nhiều nhất là ” thế kỷ ô nhục “, một thời kỳ xấu hổ cho thấy Trung Quốc đã bạc nhược trước sự áp bức của Châu Âu và Nhật Bản .Trong suốt thời kỳ này, Trung Quốc đã phải nhượng Hong Kong cho Anh Quốc, vùng Mãn Châu ở đông bắc cho Nhật Bản, và một loạt những quyền lợi và nghĩa vụ về pháp lý và thương mại cho hàng loạt những vương quốc phương Tây. Trong kỷ nguyên hậu chiến, Liên Xô đã cố tìm cách đạt sự ảnh hưởng tác động ở khu vực biên giới với Trung Quốc gồm có Mãn Châu và Tân Cương .Quá khứ này đã tạo nên sự nghi ngại thâm thúy so với những dụng ý từ quốc tế bên ngoài. Thậm chí những cử chỉ có vẻ như hướng ngoại như Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới ( WTO ) vào năm 2001 đã bị tác động ảnh hưởng vì một quá khứ văn hóa truyền thống với những ” hiệp ước không công minh ” khi nền thương mại Trung Quốc do người quốc tế trấn áp – một thực trạng mà Đảng Cộng sản Trung Quốc ngày thời điểm ngày hôm nay thề sẽ không khi nào được cho phép xảy ra một lần nữa .Hồi tháng 3 năm nay, trong một phiên họp stress giữa hai phái đoàn đàm phán Mỹ – Trung tại Anchorage, Alaska đã xảy ra cảnh phía Trung Quốc đáp trả những chỉ trích từ phía Mỹ khi cáo buộc phía chủ nhà ” tỏ vẻ bề trên và đạo đức giả “. Trung Quốc của quản trị Tập Cận Bình không đồng ý về một sáng tạo độc đáo người bên ngoài hoàn toàn có thể thiếu tôn trọng vương quốc mà không lãnh chịu sự trừng phạt gì .

Một đồng minh bị lãng quên

Tuy nhiên, thậm chí còn những sự kiện kinh hoàng hoàn toàn có thể tạo ra những thông điệp tích cực hơn .Một thông điệp như vậy xuất phát từ thời kỳ Trung Quốc một mình chống Phát xít Nhật trong Thế chiến lần 2 khi bị xâm lược vào năm 1937, trước khi những vương quốc liên minh phương Tây tham gia vào đại chiến Trân Châu Cảng vào năm 1941 .

Trong suốt những năm này, Trung Quốc đã mất hơn 10 triệu người và đã bắt giữ hơn 500.000 binh lính Nhật Bản trên lãnh thổ, một chiến thắng đã được vinh danh rộng rãi trong sách lịch sử, phim ảnh và truyền hình.

Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Hình ảnh kỷ niệm thắng lợi trước Phát xít Nhật tại Bắc KinhNgày nay Trung Quốc khắc họa chính mình là một phần trong liên minh chống phát xít bên cạnh Mỹ, Anh và Liên Xô, khẳng định chắc chắn vị thế đạo đức bằng cách gợi nhắc quốc tế về vai trò của Trung Quốc là người thắng lợi trước Axis powers ( Liên minh Phát xít gồm Ý – Đức – Nhật trong Thế chiến lần 2 ) .Trung Quốc cũng sử dụng vai trò lịch sử là người đứng đầu trong Thế giới thứ 3 thời kỳ Mao ( ví dụ Hội nghị Á – Phi ( Bangdung ) vào năm 1955, và những dự án Bất Động Sản như thiết kế xây dựng đường tàu TanZam ở Đông Phi vào những năm 1970 ), đánh bóng uy tín là một nhà chỉ huy thời nay trong quốc tế không phương Tây .Lịch sử quốc tế tân tiến vẫn đóng vai trò quan trọng so với cách mà Đảng Cộng sản Trung Quốc cảm nhận về tính chính danh. Những yếu tố của lịch sử đó – đáng chú ý quan tâm là nạn đói thảm khốc do chủ trương kinh tế tài chính Đại Nhảy vọt từ năm 1958 – 1962 gây nên vẫn không được đề cập tại Trung Quốc vào ngày này .Và một số ít đại chiến tân tiến hoàn toàn có thể được dùng cho mục tiêu cạnh tranh đối đầu. Năm ngoái khi mối quan hệ Mỹ – Trung stress thì Open những bộ phim mới tưởng niệm Chiến tranh Triều Tiên từ 1950 – 1953 – đại chiến mà phía Trung Quốc vẫn tưởng niệm với cái tên khác – ” Cuộc kháng chiến chống Mỹ ” .

Về chủ nghĩa Marx

Đường lối lịch sử Chủ nghĩa Marx – Lenin ăn sâu vào tư tưởng chính trị của Trung Quốc và cũng được hồi sinh can đảm và mạnh mẽ dưới thời Tập Cận Bình .Trong suốt thế kỷ 20, Mao Trạch Đông và những nhà lãnh đạo Cộng sản chủ chốt khác đã tham gia vào những tranh luận học thuyết về chủ nghĩa Marx cùng những hệ quả to lớn của nó .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Người dân Trung Quốc chụp hình lưu niệm trước ảnh cố quản trị Mao Trạch ĐôngVí dụ, khái niệm ” cuộc chiến tranh giai cấp ” đã dẫn đến việc giết một triệu chủ đất trong những năm đầu trong thời kỳ chỉ huy của Mao. Mặc dù ” giai cấp ” đã không còn được ưu tiên như một cách định nghĩa xã hội, ngôn từ chính trị của Trung Quốc ngày này vẫn bị hình thành từ những ý tưởng sáng tạo ” chiến đấu “, ” phản kháng ” và khái niệm ” chủ nghĩa xã hội ” tương phản với ” chủ nghĩa tư bản ” .Một số tờ báo chính như tạp chí Cầu Thị ( Qiushi – Tìm Sự thật ) tiếp tục tranh luận về ” những sự tương phản ” trong xã hội Trung Quốc về mặt thuật ngữ và trích dẫn nhiều từ học thuyết của Marx .Trung Quốc của Tập Cận Bình định nghĩa sự cạnh tranh đối đầu Mỹ – Trung là đại chiến hoàn toàn có thể được hiểu theo thuật ngữ phản kháng của Marx .Tình hình cũng tương tự như so với lực lượng kinh tế tài chính trong xã hội, và sự tương tác – những khó khăn vất vả trong việc tăng trưởng kinh tế tài chính và giữ cho sự tăng trưởng đó xanh thích hợp được định nghĩa theo những thuật ngữ trái ngược. Theo chủ nghĩa Marx, thì bạn đạt được sự đồng thuận, hay tổng hợp – nhưng phải sau một cuộc kháng chiến lê dài và đau đớn .

Đài Loan

Bắc Kinh nhấn mạnh vấn đề đến vận mệnh không hề lung lay của hòn đảo Đài Loan, xác lập phải được thống nhất với Trung Hoa đại lục .Thế nhưng 100 năm qua của lịch sử Đài Loan đã cho thấy yếu tố về vai trò của hòn hòn đảo này dâng cao rồi suy yếu dần trong nền chính trị Trung Quốc. Vào năm 1895, sau đại chiến thảm khốc với Nhật Bản, Trung Quốc đã phải dâng Đài Loan cho phía Nhật, và sau đó Đài Loan trở thành thuộc địa của Nhật trong 50 năm sau đó .Nguồn hình ảnh, ReutersChụp lại hình ảnh ,Vùng duyên hải phía đông nam Trung Quốc hoàn toàn có thể được nhìn thấy từ hòn đảo Kim Môn

Sau đó Đài Loan thống nhất trong thời gian ngắn ngủi với Trung Hoa đại lục sau cuộc nội chiến Trung Quốc từ năm 1945 – 1949. Dưới thời Mao, Trung Quốc đã đánh mất cơ hội thống nhất hòn đảo này; chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ Truman đã có thể để Mao thống nhất Đài Loan, nhưng cho đến khi Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Trung Hoa cùng Bắc Hàn xâm lược Hàn Quốc vào năm 1950, làm nổ ra cuộc chiến tranh Triều Tiên và đột nhiên biến Đài Loan thành một đồng minh quan trọng trong cuộc Chiến tranh Lạnh.

Mao Trạch Đông đã thực thi cuộc tiến công Đài Loan vào năm 1958, nhưng rồi bỏ lỡ chủ quyền lãnh thổ này trong 20 năm sau đó. Sau khi Mỹ và Trung Quốc tái thiết lập mối quan hệ ngoại giao vào năm 1979 thì toàn bộ những bên đã đồng ý chấp thuận về Một Trung Quốc, nhưng không chấp thuận đồng ý liệu Bắc Kinh hay Đài Loan thật sự là một chính thể cộng hòa hợp pháp hay không .40 năm sau, Tập Cận Bình cương quyết sẽ sớm có sự thống nhất, ngôn từ trấn áp và số phận của Hong Kong đã khiến cho người dân Đài Loan, hiện là dân cư của một thể chế dân chủ tự do, trở nên ngày càng chán ghét mối quan hệ thân mật hơn với đại lục .

Giáo sư Rana Mitter từ Đại học Oxford, chuyên ngành lịch sử và chính trị Trung Quốc hiện đại. Quyển sách mới của ông nhan đề: China’s Good War: How World War II Is Shaping a New Nationalism.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức