Phân tích nhân vật ông giáo trong truyện ngắn Lão Hạc

[ Văn mẫu 8 ] Phân tích nhân vật ông giáo trong tác phẩm Lão Hạc của nhà văn Nam Cao để thấy được đâu đó giữa cái xã hội thối nát ấy vẫn còn sống sót người hiểu chuyện, hiểu đời, chan chứa tình yêu thương

   Phân tích nhân vật ông giáo trong truyện ngắn Lão Hạc của nhà văn Nam Cao để thấy được đâu đó giữa cái xã hội thối nát ấy vẫn còn tồn tại người hiểu chuyện, hiểu đời, chan chứa tình yêu thương và lòng nhân ái sâu sắc. Người trọng nhân cách không mất niềm tin vào những điều tốt đẹp của con người.

I. Hướng dẫn nghiên cứu và phân tích nhân vật ông giáo trong truyện Lão Hạc

1. Phân tích nhu yếu đề bài

– Yêu cầu về nội dung: phân tích hình ảnh nhân vật ông giáo trong Lão Hạc

– Phạm vi tư liệu dẫn chứng : những từ ngữ, cụ thể, hình ảnh, … trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao, đặc biệt quan trọng những cụ thể tương quan đến nhân vật ông giáo .- Phương pháp lập luận chính : nghiên cứu và phân tích .

2. Luận điểm phân tích nhân vật ông giáo

– Luận điểm 1: Lý lịch và hoàn cảnh của ông giáo.

– Luận điểm 2: Ông giáo là một người giàu tình cảm, giàu lòng yêu thương.

– Luận điểm 3: Ông giáo là một trí thức vừa đáng thương vừa đáng quý.

3. Khái quát về nhân vật ông giáo

– Ông giáo là nhân vật đại diện thay mặt cho những tầng lớp tri thức nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong xã hội cũ. Sự bế tắc ấy được biểu lộ ở chỗ ông chính là người tận mắt chứng kiến mọi đau khổ của lão Hạc, con lão, của vợ ông, và có lẽ rằng của rất nhiều người khác, những ông chỉ hoàn toàn có thể đứng nhìn mà không hề tương hỗ họ khỏi cái khổ đau ấy .

II. Dàn ý cụ thể phân tích nhân vật ông giáo

1. Mở bài phân tích ông giáo

– Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm:

+ Nam Cao ( 1917 – 1951 ) là nhà văn hiện thực lớn, một nhà báo kháng chiến, một trong những nhà văn tiêu biểu vượt trội nhất thế kỷ 20 .

+ Tác phẩm “Lão Hạc” là truyện ngắn nổi tiếng viết theo chủ nghĩa hiện thực tiêu biểu của nhà văn Nam Cao được viết vào năm 1943.

– Giới thiệu khái quát về nhân vật ông giáo : Nhân vật ông giáo trong tác phẩm tuy không phải là nhân vật chính nhưng lại vô cùng quan trọng trong việc biểu lộ tư tưởng của tác giả .

2. Thân bài phân tích ông giáo

a) Luận điểm 1: Lý lịch và hoàn cảnh nhân vật.

– Ông giáo là một tri thức nghèo ở nông thôn, có thực trạng khó khăn vất vả .+ Nếu như với một người nông dân như lão Hạc, sự nghèo nàn khiến lão phải bán đi con chó – người bạn thân nhất của lão, thì với một tri thức như ông giáo, thứ ông quý trọng nhất, nâng niu nhất nhưng ở đầu cuối ông vẫn phải bán chúng đi để chữa bệnh cho con – đó là sách .+ Cuộc sống khó khăn vất vả của ông giáo còn được bộc lộ qua hình ảnh người vợ của ông. Sự nghèo khó, khổ cực đã khiến thị trở nên ích kỉ với tổng thể mọi người, ngoại trừ những đứa con của thị .=> Cuộc sống khó khăn vất vả bao trùm lên ngôi làng nhỏ, dù là một người tri thức cũng không hề thoát khỏi vòng vây của cái đói, cái khổ .

b) Luận điểm 2: Ông giáo là một người giàu tình cảm, giàu lòng yêu thương.

– Ông giáo khác vợ ông ở chỗ, dù nghèo khó, túng quẫn, nhưng ông vẫn giữ được cái phẩm chất, cái lòng thương người, đồng cảm của mình, đặc biệt quan trọng là với ông bạn già – lão Hạc .+ Từ khi con trai lão Hạc ra đi, ngoài cậu Vàng thì có lẽ rằng, ông giáo chính là người đồng cảm và đồng cảm với lão nhất, ông luôn lắng nghe mọi tâm sự của lão Hạc, từ việc con trai không có tiền cưới vợ phải bỏ đi đồn điền, đến việc lão muốn bán chó, muốn gửi vườn, gửi tiền, …+ Ông giáo luôn muốn giúp sức lão Hạc, dù chỉ là củ khoai, chén rượu, khi lão Hạc khước từ sự trợ giúp của ông, ông giáo vừa buồn vừa thông cảm. Sự trợ giúp duy nhất của ông dành cho lão, có lẽ rằng là giữ vườn và tiền làm ma hộ lão .- Không chỉ với lão Hạc, ông giáo cũng hiểu và thông cảm cho sự ích kỉ của người vợ : “ Vợ tôi không ác, nhưng thị khổ quá rồi ”

c) Luận điểm 3: Ông giáo là một trí thức vừa đáng thương vừa đáng quý.

– Tưởng như trong câu truyện này, lão Hạc đã là người khổ nhất, đáng thương nhất, nhưng nếu như nhìn lại tổng thể, có lẽ rằng ông giáo mới là người đáng thương nhất .+ Ông giáo là nhân vật đại diện thay mặt cho những tầng lớp tri thức nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong xã hội cũ .+ Sự bế tắc ấy được bộc lộ ở chỗ ông chính là người tận mắt chứng kiến mọi đau khổ của lão Hạc, con lão, của vợ ông, và có lẽ rằng của rất nhiều người khác, những ông chỉ hoàn toàn có thể đứng nhìn mà không hề tương hỗ họ khỏi cái khổ đau ấy .+ Ông giáo không chỉ gánh trên vai sự thiếu thốn về vật chất mà còn gánh cả nỗi đau về ý thức, đó là sự dày vò, day dứt khi không hề làm gì cho xã hội, cho quốc gia, như chính nghĩa vụ và trách nhiệm của một nhà nho, nhà trí thức đương thời .+ Khi vợ ông ích kỉ với lão Hạc, ông chỉ “ buồn chứ không nỡ giận ”, khi nghe Binh Tư nói lão Hạc muốn đánh bả chó, ông chỉ biết thốt lên “ Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn ”. Và cho đến khi tận mắt chứng kiến cái chết của lão Hạc, điều duy nhất ông hoàn toàn có thể làm đó là giữ trọn lời hứa với lão .=> Tình cảnh bế tắc và tấm lòng nhân đạo của ông giáo khiến người đọc thấy đâu đó trong con người ông là nỗi lòng, tâm sự của chính tác giả – nhà văn Nam Cao .

3. Kết bài phân tích ông giáo

– Khẳng định lại phẩm chất, vai trò của nhân vật ông giáo trong truyện : Ông giáo là người giàu lòng trắc ẩn, yêu thương, đại diện thay mặt cho những tầng lớp tri thức đương thời .- Đánh giá, cảm nhận của em về nhân vật : Lấp ló đằng sau nhân vật ông giáo ấy chính là hình ảnh tác giả với tấm lòng nhân đạo cao quý và nỗi lòng bế tắc trước cảnh ngộ của những người dân lao động .

     * Để làm tốt đề văn này, các em nên đọc và tìm hiểu kĩ lại tác phẩm hoặc xem tài liệu hướng dẫn soạn bài Lão Hạc đã được Đọc Tài Liệu biên soạn để nắm được những nội dung chính về nhân vật ông giáo.

    Các em vừa tham khảo qua dàn ý chi tiết phân tích nhân vật ông giáo trong truyện ngắn Lão Hạc. Với dàn ý này các em đã có thể tự mình triển khai ý và viết cho mình một bài văn hoàn chỉnh.

III. Top 3 bài văn mẫu phân tích nhân vật ông giáo hay nhất

   Để có thêm nhiều vốn từ ngữ bổ sung cho bài viết của mình, các em có thể tham khảo top 3 bài văn phân tích nhân vật ông giáo hay nhất mà Đọc tài liệu chia sẻ dưới đây:

1. Phân tích hình tượng ông giáo một người trọng nhân cách và không mất niềm tin vào những điều tốt đẹp

Truyện ngắn Lão Hạc là một trong những thành công xuất sắc của Nam Cao trong việc kiến thiết xây dựng những hình tượng người nông dân Nước Ta sống dưới ách thống trị nặng nề trọng xã hội thực dân nửa phong kiến, những con người phải sống một cuộc sống đầy đau khổ nhưng vẫn mang một vẻ đẹp tâm hồn thật cao quý. Nếu lão Hạc là hình tượng nhân vật gảy xúc động bởi tình phụ tử thiêng liêng và nhân cách hùng vĩ thì ông giáo cũng là điểm sáng về tinh thương người, về cách nhìn đầy cảm thông trân trọng so với người nông dân nghèo khó đương thời .Trước hết, ta thấy nhân vật ” tôi ” trong tác phẩm là một người tri thức nghèo. Nghề giáo trong xã hội ấy thường bị thất nghiệp. Mọi mơ ước, lí tưởng, mọi nhiệt tình sôi sục của tuổi trẻ đành bỏ lỡ và phai nhạt dần. Kể cả những cuốn sách quý giá ông giáo cũng đành bán đi để chữa bệnh cho con. ông giáo, do đó, rất cảm thông với nỗi đau xót của lão Hạc … ông tâm sự như muốn nói với người bạn đồng cảnh ngộ : ” Lão Hạc ơi ! Ta có quyền giữ cho ta một tí gì đâu ? Lão qúy con chó Vàng của lão đã thấm vào đâu với tôi quý năm quyển sách của tôi ! “

    Từ kinh nghiệm, từ nỗi đau bản thân, ông giáo dễ dàng thông cảm với lão Hạc. Ông thấy được phẩm chất cao quý của lão Hạc và rất trân trọng lão Hạc. Ông đã nhận xét nếu không hiểu sâu tâm hồn phẩm chất của họ, ta chỉ thấy họ ngu dốt, gàn dở, xấu xa! Ngược lại, đã hiểu và yêu quý Lão Hạc, ông giáo ngầm giúp đỡ lão Hạc đến nỗi vợ của ông phàn nàn trách cứ. Đó là thời buổi cái đói khổ và cái chết chóc đang rình rập bất cứ ai! Hiểu nhau ở tinh thần, thể hiện bằng hành động giúp đỡ cụ thể, điều đó rõ là tình cảm sâu xa, nhân hậu.

Tuy nhiên, cả một xã hội đang bị cảnh chết đói rình rập đe dọa, có người còn giữ được đạo đức nhân cách, có người phải trộm cắp để sống. Vì vậy, thấy Lão Hạc xin bả chó của Binh Tư, ông giáo lầm tưởng lão Hạc cũng từ bỏ nhân cách, đói nghèo đến liều lĩnh rồi. Dù vậy, ông giáo cũng tâm lý rất nhân hậu : Lão Hạc lại nối gót Binh Tư làm nghề bắt trộm chó để sống, lẽ nào một con người hiền lành chất phác như vậy mà giờ đây lại có ý nghĩ và hành vi xấu xa đến như thế ? Vừa kính nể về nhân cách, vừa thương vì thực trạng túng cùng, ông giáo cảm thấy buồn trước sự suy thoái và khủng hoảng đạo đức. Đến lúc nghe và thấy cái chết thảm khốc vì ăn bả chó của lão Hạc, ông giáo chợt nhận ra : ” Không ! Cuộc đời chưa hẳn đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác “. Thật vậy, cuộc sống chưa hẳn đáng buồn vì Lão Hạc vẫn là con người có đạo đức, có nhân cách cao quý, Lão Hạc vẫn xứng danh với niềm tin của ông, lão chưa mất nhân phẩm vì miếng cơm manh áo ! Chưa hẳn đáng buồn, vì lão Hạc vẫn là con người có đạo đức, có nhân cách cao quý, lão Hạc vẫn xứng danh với niềm đáng tin cậy của ông, lão chưa mất nhân phẩm vì miếng cơm manh áo ! Nhưng đời đáng buồn theo nghĩa khác : ông giáo buồn vì con người mà ông đang thương mến, quý trọng ấy lại nghèo đến nỗi không có cái ăn để sống sót trên cõi đời này. Cuộc đời con người lương thiện lại bi thảm đến thế ? Vậy thì chân lí ” ở hiền gặp lành ” còn sống sót nữa chăng ?

    Đối với lão Hạc, còn quý gì hơn lời hứa thực hiện điều ông trăn trối: Lão Hạc ơi! Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! Lão đừng lo gì cho cái vườn của lão… cái vườn mà lão nhất định không chịu bán đi một sào”. Ta như nghe ông giáo đang thề nguyện trước vong linh người đã khuất, ta tin rằng ông sẽ làm tròn lời hứa với lão Hạc.
Truyện Lão Hạc đã cho ta thấy xã hội đương thời có nhiều cảnh bi thương, dồn con người lương thiện vào đường cùng không giúp được, không cưu mang nổi nhau để cuối cùng phải tự kết liễu đời mình một cách thảm thương. Ý nghĩa tố cáo của truyện thật sâu sắc!

Tóm lại, ông giáo là người tri thức, không như mong muốn trong xã hội đương thời nhưng vẫn có tấm lòng nhân hậu đáng quý, có cái nhìn thâm thúy để cảm thông san sẻ và quý trọng một người chất phác ngay thật như lão Hạc. Biết bao người có lòng nhân hậu mà không giúp nhau vượt qua thảm kịch của đời sống ! Qua ông giáo, ta hiểu cái nhìn cảm thông tin tưởng của Nam Cao so với nhân cách đáng quý : dù đó là tri thức hay nông dân thì quan hệ giữa họ vẫn là tri kỉ, họ hoàn toàn có thể kí thác những điều hệ trọng, thiêng liêng nhất đời mình .Tham khảo thêm : Bài văn nghiên cứu và phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao

2. Bài văn phân tích nhân vật ông giáo được đánh giá cao

Có nhà phê bình từng nhận định và đánh giá : Dù viết về đề tài nào, truyện của Nam Cao cũng biểu lộ một tư tưởng chung, nỗi do dự đến đau đớn trước tình hình con người bị hủy hoại về nhân phẩm do đời sống đói nghèo đẩy tới. Trong truyện ngắn Lão Hạc, ta phát hiện những con người với số phận xấu số nhưng ở họ vẫn toát lên tấm lòng và nhân cách cao đẹp, chứa chan tình yêu thương con người. Nhân vật ông giáo đã để lại trong tâm lý tất cả chúng ta ấn tượng về một người tri thức nghèo trong xã hội .Nhân vật ông giáo vừa đóng vai trò dẫn dắt câu truyện, vừa làm người tham gia vào câu truyện của nhân vật chính, qua đó bộc lộ những tâm lý, tâm tư nguyện vọng của bản thân ông trước những bão giông của cuộc sống. Không rõ tên họ là gì, nhưng hai tiếng “ Ông giáo ” đã toát lên vị thế của ông – một con người nhiều chữ nghĩa và khiến mọi người đều nể trọng. Lão Hạc mỗi khi nói về ông giáo đều bộc lộ sự cung kính, trọng vọng nhưng cũng bộc lộ sự tin cậy, thân tình “ Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ ! ” ; “ Vâng ông giáo dạy phải … ”Ông giáo có một thực trạng sống đầy những khó khăn vất vả. Tuổi trẻ dạt dẹo, ông từng vào Hồ Chí Minh với niềm tin và khát khao cao đẹp nhưng đời sống không phải là tham vọng màu hồng với người tri thức nghèo khó. Sau một trận ốm nặng ở Hồ Chí Minh về quần áo bán gần hết, chỉ còn một va li sách. Nếu lão Hạc quý cậu Vàng bao nhiêu thì ông giáo quí những quyển sách của mình bấy nhiêu. Cái nghèo cứ đeo đẳng mãi. Quý sách là vậy mà ông giáo cứ phải bán sách dần đi, sau cuối chỉ còn lại 5 quyển với lời nguyền : “ dù có phải chết cũng không bán ”. Thế rồi, như một kẻ cùng đường phải bán máu. Đứa con thơ bị chứng kiết lị gần kiệt sức, ông giáo phải bán nốt đi 5 quyển sách. Gia tài nhỏ nhoi ấy nhưng ông giáo cũng không giữ lại được cho mình. Cuộc sống của ông cứ cùn dần, mòn dần trước những khốn cùng của cuộc sống, ông phải hi sinh cả những tham vọng, niềm hạnh phúc của chính bản thân mình .Thế nhưng, giữa những biến chuyển đầy khổ đau trong cuộc sống, ông vẫn giữ cho mình nhân cách cao đẹp và là người có trái tim nhân hậu đáng quý. Trở về làng, ông là chỗ dựa niềm tin, là niềm an ủi cho lão Hạc. Ông giáo luôn cảm thông với thực trạng của người cha nghèo, đơn độc và tội nghiệp. Ông giáo là nơi để lão Hạc san sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn. Lão hoàn toàn có thể tâm sự mọi chuyện về mảnh vườn, về đứa con trai, san sẻ nỗi đau khi phải bán cậu Vàng hay có lúc chỉ là sẻ chia một bát nước chè xanh hoặc điếu thuốc lào … Khi lão Hạc rơi vào thực trạng khốn khổ, ông giáo đã ngấm ngầm trợ giúp cho lão, dù mái ấm gia đình ông cũng rất khó khăn vất vả. Ông giáo cũng là chỗ tin cậy để lão hạc gửi gắm số tiền rất ít, lão tích góp để để khi lão chết không phải phiền đến hàng xóm. Có lẽ những đồng cảm về khó khăn vất vả trong đời sống đã xích họ lại gần nhau hơn, cảm thông hơn. Một tình bạn giữa những con người khốn khổ thật ấm cúng tình người .Nếu như nhân vật người nông dân trong sáng tác của Nam Cao chịu những nỗi khổ về vật chất, họ bị đẩy vào bước đường của cái đói, cái nghèo thì những nhân vật tri thức trong trang văn của ông còn là những dằn vặt, đau đớn về ý thức. Họ luôn phải trăn trở trong những tâm lý. Chứng kiến đời sống của lão Hạc ngày càng khốn khó, bi thương, ông giáo đã phải thốt lên : “ Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày trôi qua thật đáng buồn ”. Khi biết lão Hạc xin bả chó của Binh Tư, ông càng buồn hơn, phải chăng bản năng đã thắng lợi nhân tính con người. Nhưng trước cái chết của lão Hạc, ông cảm thấy cuộc sống không hẳn đáng buồn. Cái chết ấy đã chứng tỏ cho tấm lòng trong sáng, của lòng tự trọng trước bờ vực của sự tha hóa. Ông giáo ngỡ ngàng nhận thấy cuộc sống vẫn buồn theo một nghĩa khác, một người tốt như lão Hạc nhưng sau cuối vẫn phải tìm đến cái chết để giải thoát cho mình .. Trước cái chết kinh hoàng của lão Hạc, ông giáo xót xa, khẽ cất lời than trước vong linh người láng giềng hiền lành, tội nghiệp : “ Lão Hạc ơi ! Lão Hạc ơi ! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt ! Lão đừng lo gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão … ” Ông cảm thấy bất lực trước những đau thương mà chính ông và cà lão Hạc phải chịu đựng .Bằng ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật vô cùng thâm thúy và tinh xảo, Nam Cao đã khắc họa thành công xuất sắc những diễn biến trong tâm trạng của ông giáo. Có thể coi hình tượng ông giáo chính là hình bóng của nhà văn Nam Cao. Thông qua nhân vật ông giáo, người đọc như hiểu hơn về cuộc sống và số phận của lão Hạc, góp thêm phần tô đậm giá trị nhân đạo của truyện ngắn thấm đượm tình người .Có thể bạn chăm sóc : Nghị luận về tác phẩm Lão Hạc của nhà văn Nam Cao

3. Phân tích nhân vật ông giáo trong tác phẩm Lão Hạc lớp 8

Trở đi trở lại trong sáng tác của nhà văn Nam Cao là hình ảnh người nông dân và người tri thức. Họ là nơi để nhà văn kí thác những quan điểm về nghệ thuật và thẩm mỹ và cuộc sống, nơi nhà văn thể hiện tâm sự của mình. Người tri thức trong sáng tác của ông là những nạn nhân đáng thương của thực trạng sống đầy nghiệt ngã. Những kiếp đời mòn mỏi, sống mòn, sống thừa, bị áo cơm ghì sát đất. Đau khổ hơn, họ lại là người tri thức – người luôn ý thức được những nỗi khổ đau của mình trước cuộc sống. Nhân vật ông giáo trong truyện ngắn Lão Hạc của nhà văn Nam Cao là một con người như vậy .

    Ông giáo trong truyện ngắn Lão Hạc được nhà văn giao cho rất nhiều trọng trách. Nhân vật này đứng thứ hai sau nhân vật lão Hạc, vừa như người chứng kiến vừa như người tham gia vào câu chuyện của nhân vật chính, vừa đóng vai trò dẫn dắt câu chuyện vừa trực tiếp bày tỏ thái độ, tình cảm, tâm trạng của bản thân. Đó cũng là chỗ gần gũi và khác cách kể chuyện trong tiểu thuyết – tự truyện Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng.

Ông giáo cũng là một con người có thực trạng sống đầy những khó khăn vất vả. Tuổi trẻ ông đã từng đi nhiều nơi, vào tận TP HCM với những niềm tin và bao khát khao cao đẹp. Một con người như thế rồi cũng bị ném trả lại vùng nông thôn nghèo nàn, nơi hy vọng bị diệt trừ và lí tưởng chỉ là một giấc mộng mãi không thành. Những cuốn sách mà ông đã nâng niu quý trọng “ mỗi lần mở một quyển ra, chưa kịp đọc dòng nào, tôi đã thấy bừng lên trong lòng tôi như một rạng đông cái hình ảnh tuổi hai mươi trong trẻo, biết yêu và biết ghét … ”, rồi cũng phải tự tay mình bán đi vì con ốm, vì đã cùng đường đất sinh nhai. Đọc những trang văn của Nam Cao, mặc dầu nhà văn không hề miêu tả kĩ đời sống của ông giáo nơi quê nhà nhưng tôi cứ có cảm xúc một nỗi buồn man mác bao trùm lên cảnh sống của ông .Ông giáo là một nhân vật giàu lòng yêu thương. Có lẽ chính những điều đó là chỗ gần gùi làm cho ông và lão Hạc xích lại gần nhau hơn. Ông giáo tỏ ra cảm thông, thương xót cho thực trạng của lão Hạc – người láng giềng già, tốt bụng, tìm cách an ủi, trợ giúp lão. Nhất là từ khi thằng con lão Hạc đi xa và khi lão bán cậu Vàng thì ông giáo có vẻ như là chỗ dựa niềm tin, nơi duy nhất của lão Hạc bộc bạch tâm sự của mình. Khi lão Hạc bán cậu Vàng, sang nhà ông giáo với tâm trạng tột cùng đau khổ, thi ông giáo đã ở bên, động viên lão với tấm lòng cảm thông rất mực chân thành. Khi lão Hạc bòn mót tổng thể để gửi gắm lại phần để dành cho con, phần để dành lo cho hậu sự của mình, trong khi lão ngày càng rơi vào cảnh sống đói khổ, thì ông giáo là người duy nhất hiểu lão : “ Tôi giấu giếm vợ, đôi lúc giúp ngấm ngầm lão Hạc ”. Người hàng xóm tốt bụng và giàu tình thương của lão Hạc khiến ta xúc động và trân trọng, đó là một nhân cách cao quý .Cũng giống như biết bao nhân vật người tri thức trong sáng tác của Nam Cao, họ đều là những con người đáng thương. Nếu là một người nông dân thông thường thì cái đói, cái nghèo có lẽ rằng là nỗi khổ duy nhất và lớn nhất. Nhưng với những người tri thức của Nam Cao, họ còn phải gánh trên vai cả nỗi khổ về ý thức. Những con người có tri thức ấy luôn bị dày vò, luôn phải trăn trở trong nghĩ suy. Đi hết câu truyện, ta nhận ra ông giáo là người luôn phải tận mắt chứng kiến nỗi đau của người khác. Nhìn xung quanh đời sống mình không có lấy một niềm vui, một ánh sáng của sự sống. Cuộc đời bi thương, xấu số của mái ấm gia đình lão Hạc, cách nghĩ của chính vợ ông … khiến ông đau xót thốt lên : “ Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn ”. Là người giàu lòng yêu thương nhưng ông cũng bất lực trước thực trạng của người khác. Lão Hạc luôn bên ông, luôn san sẻ với ông tâm sự những suy ngẫm về cuộc sống nhưng rồi, ông giáo có giữ nổi lão Hạc ở lại cõi đời này đâu. Kết thúc, lão vẫn chết một cách thê thảm, đáng thương. Vợ ông giáo có cái nhìn xô lệch về lão Hạc nhưng ông cũng chỉ ngậm ngùi “ bởi thị khổ quá rồi, có khi nào thị nhìn thấy nỗi khổ của người khác đâu ”. Ta thấy ông giáo là một nhân vật vừa đáng thương vừa đáng trọng .Những triết lí ông rút ra về nỗi buồn trước cuộc sống và con người đã tạo cho ông một tiếng nói riêng trong truyện. “ Chao ôi, so với những người ở quanh ta, nếu ta không cố mà hiểu họ thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ ổi, … toàn những cớ để cho ta hung tàn, không khi nào ta thấy họ là những người đáng thương, không khi nào ta thương ”. Ông giáo không chỉ tỏ ra rất hiểu vì sao mà vợ ông lại không chịu giúp lão Hạc và cảm thông với những nỗi khổ của thị. Ông giáo chỉ buồn mà không nỡ giận và còn nhắc nhở mình phải cố tìm hiểu và khám phá họ, đồng cảm với họ. Mặt khác ông còn buồn vì thấy lão Hạc gần như làm ngơ trước sự giúp sức của ông làm cho hai người dần xa nhau. Nhưng khi biết lão Hạc xin bả chó của Binh Tư, nghe câu nói đầy mỉa mai của y dành cho lão Hạc thì ông còn buồn hơn. Ông cảm thấy tuyệt vọng trước sự đổi khác cách sống do không chịu đựng được đói khổ, “ túng ăn vụng, đói làm càn ” của một người vốn có bản tính trong sáng, giàu lòng tự trọng như lão Hạc. Ông giáo buồn vì bản năng đã thắng lợi nhân tính mất rồi ! Nhưng sau cái chết giật mình và bi thảm của lão, tâm trạng của ông lại biến chuyển, có thêm những tâm lý khác .Trước hết ông thấy cuộc sống không thật đáng buồn vì có những cái chết mang niềm tin hi sinh đầy cao đẹp như của lão Hạc. Cái chết cho thấy nhân tính đã thắng lợi, lòng tự trọng vẫn giữ chân con người trước bờ vực của sự tha hóa. Ông giáo ngỡ ngàng nhận thấy : “ nhưng cuộc sống lại đáng buồn theo một nghĩa khác ” là ở chỗ, những người tốt như lão Hạc, đáng thương, đáng thông cảm như thế nhưng sau cuối vẫn có thực trạng bế tắc, trọn vẹn vô vọng, vẫn phải tìm đến cái chết như là cứu cánh duy nhất, như thể sự giải thoát tự nguyện và bất đắc dĩ. Và càng đáng buồn hơn vi không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa cái chết của lão. Tâm trạng của ông giáo chứa chan một tình yêu thương và lòng nhân ái thâm thúy nhưng cũng thâm trầm với giọng điệu buồn và bi quan. Chỉ còn đó một chút ít niềm an ủi với vong linh người vừa chết kia là ông giáo nỗ lực giữ trọn lời hứa, giữ trọn mảnh vườn để có dịp gặp và trao tận nơi người con trai lão Hạc .Có một điều không phải thuận tiện bạn đọc nào cũng nhận ra rằng : người đau khổ nhất truyện chưa hẳn đã là những con người nhỏ bé, bất lực như lão Hạc, con lão Hạc, Binh Tư, … mà lại là ông giáo – con người biết toàn bộ mọi nỗi đau của mọi kiếp người mà đành bất lực “ ngậm đau khổ để gửi vào lạng lẽ ” .Xây dựng nhân vật ông giáo, Nam Cao như muốn khuyến mãi cho lão Hạc một người bạn để an ủi, san sẻ nhưng cũng với nhân vật này, nhà văn muốn bày tỏ quan điểm, suy ngẫm về kiếp người và cuộc sống. Ta như phát hiện hình bóng của Nam Cao trong ông giáo. Những nét tương đương của nhân vật này và nhà văn như một lời tâm sự chân thành mà tác giả gửi vào trang viết. Văn là người. Một trái tim ấm nóng tình nhân đạo, lòng yêu thương với con người cứ bùng lên mãnh liệt trong trang viết của Nam Cao. Có thể không hề biến hóa cuộc sống của những người tri thức trong sáng tác của mình nhưng ta vẫn tin rằng dù cuộc sống có nghiệt ngã đến đâu thì họ vẫn giữ được những nét nhân cách đáng trọng của mình .

4. Phân tích nhân vật ông giáo trong tác phẩm Lão Hạc ngắn gọn nhất

    Đọc truyện “Lão Hạc”, ta bắt gặp bao con người, bao số phận, bao mảnh đời đáng thương, bao tấm lòng đáng trọng: Lão Hạc và cậu con trai “phẫn chí” đi phu đồn điền cao su, ông giáo và người vợ, Binh Tư và thằng Mục, thằng Xiên,… Giữa bóng tối cuộc đời cùng quẫn sau xóm làng quê bùn đọng, ta vẫn tìm thấy ít nhiều ánh sáng tâm hồn nhân hậu, chứa chan tình thương yêu. Bên cạnh nhân vật lão Hạc là ông giáo, một nhân vật để lại bao ấn tượng đối với mỗi chúng ta về người trí thức nghèo trong xã hội cũ.

Không rõ họ tên là gì. Hai tiếng “ ông giáo ” đã chứng minh và khẳng định vị thế của một con người giữa làng quê trước năm 1945 “ nhiều chữ nghĩa, nhiều lí luận, người ta kiêng nể ”. Hai tiếng “ ông giáo ” từ miệng lão Hạc nói ra, khi nào cũng đượm vẻ thân tình, cung kính, trọng vọng : “ Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ ! ”, … ” Vâng, ông giáo dạy phải ! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng ” …, ” Tôi cắn rơm, cắn cỏ tôi lạy ông giáo ! .. ” .Hãy đi ngược thời hạn, tìm về thời trai trẻ của ông giáo. Là một con người chăm chi, ham mê, sống vì một lí tưởng đẹp với bao mộng tưởng. Ông đã từng lăn lộn vào tận Hồ Chí Minh, “ hòn ngọc Viễn Đông ” thời ấy, để làm ăn, để học tập, để kiến thiết xây dựng sự nghiệp. Cái va-li “ đựng toàn những sách ” được người người trẻ tuổi ấy rất “ nâng niu ” ; cái kỉ niệm “ đầy những mê hồn đẹp và cao vọng ” ấy, hơn sáu chục năm sau còn làm cho ta xúc động và quý trọng một nhân cách đẹp .Con người “ nhiều chữ nghĩa ” ấy lại nghèo. Sau một trận ốm nặng ở Hồ Chí Minh, quần áo bán gần hết, về quê chỉ có một va-li sách. Nếu lão Hạc quý cậu Vàng bao nhiêu thì ông giáo lại quý những quyển sách của mình bấy nhiêu. Bởi lẽ những quyển sách ấy đã làm bừng lên trong lòng ông “ như một rạng đông ” thời trai trẻ, làm cho cuộc sống thêm sắc màu ý vị, sống mê hồn, “ trong trẻo, biết yêu và biết ghét ” .Cái nghèo vẫn đeo đẳng ông giáo mãi, “ ông giáo khổ trường tư ”. Vận hạn xảy ra luôn luôn như ông nghĩ : “ Đời người ta không chỉ khổ một lần ”. Sách cứ bán dần đi. Chỉ còn giữ lại năm quyển sách với lời nguyền : ” … dù có phải chết cũng không bán ‘. Như một kẻ cùng đường phải bán máu. Đứa con thơ bị chứng kiết lị gần kiệt sức, ông giáo đã phải bán nốt đi năm cuốn sách ở đầu cuối, cái gia tài quý giá nhất của người tri thức nghèo. “ Lão Hạc ơi ! Ta có quyền giữ cho ta một tí gì đâu ? ”, lời than ấy cất lên nghe thật não nuột, đã biểu lộ một nhân cách đẹp trước sự khốn cùng : biết sống, và dám hi sinh vì đời sống !Ông giáo là một tri thức có trái tim nhân hậu rất đáng quý. Ông là chỗ dựa ý thức, là niềm an ủi, an toàn và đáng tin cậy của lão Hạc. Ông giáo là nơi để lão Hạc san sẻ bao nỗi đau, nỗi buồn. Nhờ đọc hộ một lá thư, nhờ viết hộ một lá thư cho đứa con trai đi phu đồn điền. Tâm sự về mảnh vườn và chuyện đứa con trai không lấy được vợ. San sẻ về nỗi đau buồn sau khi bán cậu Vàng cho thằng Mục, thằng Xiên, … Có lúc là một điếu thuốc lào, một bát nước chè xanh, một củ khoai lang … “ Lúc tắt lửa tối đèn có nhau ”. Ông giáo đã đồng cảm, đã thương xót, đã san sẻ với lão Hạc với tổng thể tình người. Ai đã từng là fan hâm mộ của Nam Cao, chắc sẽ không khi nào quên mẩu đối thoại này :… ” Tôi bùi ngùi nhìn lão, bảo :- Kiếp ai cũng thế thôi, cụ ạ ! Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng ?- Thế thì không biết nếu kiếp người cũng khổ nốt thì ta nên làm kiếp gì cho thật sướng ?Lão cười và ho sòng sọc. Tôi nắm lấy cái vai gầy của lão, ôn tồn bảo :- Chẳng kiếp gì là sung sướng thật, nhưng có cái này là sung sướng : giờ đây cụ ngồi xuống phản này chơi, tôi đi luộc mấy củ khoai lang, nấu một ấm chè tươi thật đặc ; ông con mình ngồi uống nước chè, ăn khoai, rồi hút thuốc lào … Thế là sướng !- Vâng ! Ông giáo dạy phải ! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng ! “

    Ông giáo đã thương lão Hạc như thể thương thân. Không chỉ an ủi, động viên mà ông còn ngấm ngầm giúp khi biết lão Hạc nhiều ngày ăn khoai, ăn rau, ăn củ ráy. Trong lúc đàn con của ông giáo cũng đang đói; cái nghĩa cử “lá lành đùm lá rách” ấy mới cao đẹp biết bao! Ông giáo nghèo mà đức độ lắm. Trước khi ăn bả chó, lão Hạc đã gửi ông giáo 30 đồng để phòng khi chết “gọi là của lão có tí chút, gửi lại ông giáo ba sào vườn cho đứa con trai… Tình tiết ấy nói lên lão Hạc rất tin ông giáo. Ông giáo là người để lão Hạc “chọn mặt gửi vàng”. Giữa cái xã hội đen bạc thời ấy, một bà cô dành cho đứa cháu nội bát nước cháo đã vữa ra như một sự bố thí (“Những ngày thơ ấu“); vợ tên địa chủ bắt bí, bóp nặn người đàn bà khốn cùng để mua rẻ đứa con gái lên bảy tuổi và ổ chó (“Tắt đèn”); một tên phụ mẫu ăn bẩn đồng hào của chị nhà quê (“Đồng hào có ma“)…, ta mới thấy niềm tin, sự kính trọng của kẻ khốn cùng đối với ông giáo thật là thánh thiện. Trước cái chết dữ dội của lão Hạc, cái chết bất thình lình mà chỉ có ông giáo và binh tư hiểu, ông giáo khẽ cất lời than trước vong linh người láng giềng hiền lành tội nghiệp. Từng giọt lệ của ông giáo là lời hứa của một nhân cách cao đẹp, đáng trọng.

Trong truyện “ Lão Hạc ”, ông giáo vừa là nhân vật, vừa là người dẫn chuyện. Không phải là nhân vật TT, nhưng sự hiện hữu của ông giáo đã làm cho “ Bức tranh quê ” ngày thời xưa ấy thêm sáng tỏ. Nhân vật ông giáo là chiếc gương soi sáng cuộc sống và tâm hồn lão Hạc, đã góp thêm phần tô đậm giá trị nhân đạo của truyện ngắn rực rỡ này .

-/-

    Trên đây là những gợi ý cơ bản cách làm và top 3 bài văn mẫu phân tích nhân vật ông giáo trong truyện Lão Hạc mà Đọc tài liệu đã biên soạn. Hy vọng với những chia sẻ trên đây đã phần nào giúp ích cho các em trong quá trình học và làm các bài văn liên quan đến tác phẩm Lão Hạc trong chương trình Ngữ văn lớp 8.

Chúc những em học tốt hơn mỗi ngày khi tìm hiểu thêm tài liệu tại Doctailieu. com .

Giangdh (Tổng hợp)

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp