Phân tích 14 câu đầu bài Trao Duyên trích Truyện Kiều của Nguyễn Du, hướng dẫn cụ thể cách phân tích đề, kiến thiết xây dựng dàn ý chi tiết cụ thể và tìm hiểu thêm những bài văn hay phân tích nội dung 14 câu đầu đoạn trích Trao duyên. Nhằm giúp cho những em có bài phân tích 14 câu đầu Trao duyên hay và khá đầy đủ ý, đọc Tài Liệu đã biên soạn tài liệu hướng dẫn cụ thể cách làm bài đơn cử từ phân tích đề, lập dàn ý kèm theo tìm hiểu thêm những bài văn hay phân tích nội dung 14 câu đầu của đoạn trích Trao duyên .
Cùng đi vào tìm hiểu ngay nhé…
Bạn đang đọc: Phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên
Tóm tắt nội dung bài viết
- I. Hướng dẫn phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên
- 1. Phân tích nhu yếu đề bài
- 2. Luận điểm 14 câu đầu Trao duyên
- 3. Khái quát về 14 câu thơ đầu bài Trao duyên
- 4. Sơ đồ tư duy 14 câu đầu Trao duyên
- 5. Dàn ý phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên
- II. Danh sách top 3 bài văn hay phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên
- 1. Bài phân tích 14 câu đầu Trao duyên mẫu số 1
- 2. Bài phân tích 14 câu đầu Trao duyên học sinh giỏi mẫu số 2
- 3. Bài phân tích 14 câu đầu Trao duyên mẫu số 3
- Nội dung khác
- phân tích 14 câu giữa của bài Trao duyên (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
- phân tách đoạn trích Nỗi thương mình trong Truyện Kiều – Nguyễn Du
- hướng dẫn phân tách 14 câu thơ giữa bài Trao duyên
- một. Phân tích đề
- hai. Hệ thống luận điểm
- 3. Lập dàn ý cụ thể
- bốn. Lược đồ tư duy phân tách 14 câu giữa bài Trao duyên
- Top 2 bài văn hay phân tách 14 câu giữa bài Trao duyên
- phân tách 14 câu giữa Trao duyên bài số 1
- phân tích 14 câu giữa Trao duyên bài số hai
- THPT Sóc Trăng
- Bài viết vừa qua
- Đề cương ôn tập học kì 2 môn Địa lý lớp 11 năm 2021 – 2022
- phân tích và chứng minh Nguyễn Khoa Điềm đã dùng một non sông của ca dao thần thoại để trình bày tư tưởng tổ quốc của nhân dân
- Về bài thơ Sóng của thi sĩ Xuân Quỳnh
- Bộ đề thi học kì hai môn tiếng Anh lớp ba theo Thông tư 22
- Đề cương ôn thi học kì 2 môn GDCD 12 năm 2021 – 2022
- Đề cương ôn tập học kì hai môn Lịch sử lớp 11 5 2021 – 2022
- Đề thi học kì hai môn Tiếng Anh sáu 5 2021 – 2022 sách chân trời thông minh
- Bình luận các quan điểm về bài thơ Sóng
- trả lời
I. Hướng dẫn phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên
1. Phân tích nhu yếu đề bài
– Yêu cầu về nội dung : phân tích nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật của 14 câu thơ đầu của bài Trao duyên .
– Phạm vi tư liệu dẫn chứng: từ ngữ, hình ảnh, chi tiết tiêu biểu trong 14 câu thơ đầu bài Trao duyên (từ đầu đến “Duyên này thì giữ, vật này của chung.”).
– Phương pháp lập luận chính : phân tích .
2. Luận điểm 14 câu đầu Trao duyên
– Luận điểm 1: Thúy Kiều ngỏ lời nhờ em là Thúy Vân kết duyên cùng Kim Trọng (2 câu đầu)
– Luận điểm 2: Lý lẽ thuyết phục trao duyên của Kiều (10 câu tiếp theo)
– Luận điểm 3: Kiều trao tín vật cho em (2 câu tiếp theo)
>>> Xem thêm hướng dẫn phân tích Trao duyên 12 câu đầu
3. Khái quát về 14 câu thơ đầu bài Trao duyên
– Nội dung chính : Lời Thúy Kiều nhờ cậy, van xin Thúy Vân thay mình kết hôn cùng Kim Trọng .- Đặc sắc nghệ thuật và thẩm mỹ : Sử dụng từ ngữ, thành ngữ dân gian ; hình ảnh ẩn dụ, những thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ liệt kê, ẩn dụ ; giọng thơ nhẹ nhàng, da diết, giàu xúc cảm
4. Sơ đồ tư duy 14 câu đầu Trao duyên
Nội dung 14 câu đầu bài Trao duyên qua mạng lưới hệ thống sơ đồ tư duy đơn thuần
>>> Các dạng sơ đồ tư duy Trao duyên – trích Truyện Kiều (Nguyễn Du)
5. Dàn ý phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên
a) Mở bài
– Giới thiệu sơ lược về tác giả Nguyễn Du, tác phẩm Truyện Kiều và đoạn trích Trao duyên.
– Giới thiệu nội dung đoạn thơ : 14 câu đầu bài Trao duyên là lời Thúy Kiều nhờ cậy, van xin Thúy Vân thay mình kết hôn cùng Kim Trọng .
b) Thân bài: Phân tích nội dung 14 câu thơ đầu Trao duyên
* Luận điểm 1: Thúy Kiều ngỏ lời nhờ em là Thúy Vân kết duyên cùng Kim Trọng (2 câu đầu)
– Lời nói :+ “ Cậy ” : Đồng nghĩa với từ “ nhờ ”, ngoài những còn bao hàm ý nghĩa gửi gắm, mong đợi, tin yêu cao hơn một bậc so với “ nhờ ” .+ “ Chịu lời ” : gần giống “ nhận lời ”, “ chịu lời ” mang sắc thái nài nỉ, người nghe khó phủ nhận, bắt buộc phải gật đầu .- Cử chỉ, hành vi : “ Lạy, thưa ” là hành vi bộc lộ sự kính trọng của người bề dưới với người bề trên, nhưng ở đây Kiều là chị lại hạ mình lạy, thưa em gái .-> Đây là hành vi không bình thường nhưng lại trọn vẹn thông thường trong thực trạng này bởi hành vi của Kiều là lạy đức hi sinh cao quý của Thúy Vân .=> Nhấn mạnh tình thế éo le của Thúy Kiều .
* Luận điểm 2: Lý lẽ thuyết phục trao duyên của Kiều (10 câu tiếp theo)
– Kể về mối tình với chàng Kim ( 4 câu đầu đoạn )+ “ Giữa đường đứt gánh tương tư ”+ “ Mối tơ thừa ”+ Hành động : “ Quạt ước, chén thề ”=> Một mối tình nồng nàn nhưng mong manh, dang dở và đầy xấu số .- Những lí do khiến Kiều trao duyên cho em ( 6 câu tiếp theo )+ Gia đình Kiều gặp biến cố lớn “ sóng gió bất kỳ ”+ Kiều buộc phải chọn một con đường hoặc là trọn chữ “ hiếu ” hoặc là vẹn chữ “ tình ”. Kiều đã lựa chọn hi sinh tình .=> Kiều đã gợi ra tình cảnh ngang trái, khó xử của mình để Vân đồng cảm .- “ Ngày xuân em hãy còn dài ”=> Vân vẫn còn trẻ, còn cả tương lai phía trước- “ Xót tình máu mủ thay lời nước non ”=> Kiều thuyết phục em bằng tình cảm ruột thịt .- Thành ngữ “ Thịt nát xương mòn ” và “ Ngậm cười chín suối ” : nói về cái chết đầy mãn nguyện của Kiều=> Kiều viện đến cả cái chết để biểu lộ sự cảm kích thật sự của mình khi Vân nhận lời=> Cách lập luận rất là ngặt nghèo, thấu tình cho thấy Thúy Kiều là người tinh tế tinh xảo, có đức hi sinh, một người con hiếu thảo, trọng tình nghĩa .
* Luận điểm 3: Kiều trao tín vật cho em (2 câu tiếp theo)
– Kỉ vật : chiếc vành, bức tờ mây=> Kỉ vật đơn sơ mà thiêng liêng, gợi quá khứ niềm hạnh phúc .- “ Giữ – của chung ” : là của Kim, Kiều nay là cả của Vân nữa .
c) Kết bài
– Khái quát lại nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ (đã gợi ý ở trên trong phần khái quát về 14 câu đầu Trao duyên)
Các bạn tham khảo thêm bài Phân thích 14 câu thơ giữa bài Trao Duyên
II. Danh sách top 3 bài văn hay phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên
Dưới đây là 3 mẫu bài phân tích 14 câu đầu Trao duyên hay do Đọc Tài Liệu sưu tầm, tổng hợp được dành cho các em tham khảo để vận dụng vào bài làm của mình một cách sáng tạo, hợp lý và đạt kết quả cao.
1. Bài phân tích 14 câu đầu Trao duyên mẫu số 1
Một niềm tự hào trong lịch sử văn học Việt Nam chính là đại thi hào Nguyễn Du. Một trong số những tác phẩm để đời, mang tên tuổi của Nguyễn Du lên tầm cao phải kể đến tác phẩm “Truyện Kiều“. Được phổ thơ dựa trên cốt truyện của “Kim Vân Kiều truyện”, “Truyện Kiều” thông qua câu chuyện cuộc đời thăng trầm của nhân vật chính Thúy Kiều phản ảnh một xã hội mục nát bất công, nhẫn tâm dồn ép con người vào bước đường cùng. Đoạn trích “Trao duyên” là lời Thúy Kiều nói cùng em gái vào đêm trước khi bán mình, lấy tiền cứu cha. Nội dung cuộc nói chuyện là những lời Thúy Kiều gửi cho em mối tình dang dở với Kim Trọng, nhờ em giúp hoàn thành trọn nghĩa tình với người yêu. Lý lẽ thông minh nhưng đầy chua xót được khắc họa rõ nét nhất qua mười bốn câu đầu của đoạn trích:
” Cậy em em có chịu lời ,…Duyên này thì giữ vật này của chung. ”Nhan đề đoạn trích là Trao duyên nhưng không mang một màu lãng mạn, thơ mộng như bài thơ tình. Phân tích 14 câu đầu đoạn trích Trao duyên ta thấy Thúy Kiều chỉ biết nén đau thương, cho vuông tròn hiếu – tình, đành phải nhờ cậy em là Thúy Vân thay mình kết hôn với Kim Trọng .Mở đầu đoạn trích Trao duyên là những câu ngỏ lời chân thành, tha thiết của Kiều :” Cậy em em có chịu lời ,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. “Tuy ” cậy ” và ” nhờ ” đều có nghĩa là nhờ vả, xin sự trợ giúp của một ai đó, nhưng Nguyễn Du đã khôn khéo chọn từ ” cậy ” để thể hiện rõ thái độ của Kiều nhờ với tổng thể sự kỳ vọng và tin cậy. Cũng như vậy, từ ” chịu ” được tác giả sử dụng thay vì từ “ nhận ” dù chúng đồng nghĩa tương quan. Bởi vì khác với từ ” nhận “, từ ” chịu ” còn thêm một tầng ý bắt buộc, khiến cho người được nhờ vả khó nói lời phủ nhận .Trong thực trạng nhờ vả một việc rất là quan trọng so với cuộc sống hai chị em thì cách tác giả dùng từ rất đúng mực. Thời gian cấp bách cùng sự hệ trọng của chuyện nên Kiều kỳ vọng Thúy Vân không khước từ, do đó lời van nài cũng có chút ép buộc. Tuy Kiều cũng hiểu việc nhờ Thúy Vân kết hôn với Kim Trọng có sức tác động ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của 3 người. Nàng vẫn quyết tâm muốn sống trọn nghĩa cho tình nhân. Bỏ qua lẽ thường cùng những xúc cảm cá thể, nàng ” lạy ” và ” thưa ” so với em mình. Kiều mặc kệ dùng chính lễ nghi lạy trước thưa sau, thay bậc đổi ngôi này để ràng buộc Vân .Sau khi lạy xong, Kiều mới mở lời giãi bày thực trạng với em, nói ra dự tính muốn em thay mình kết hôn với Kim Trọng :” Giữa đường đứt gánh tương tư ,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em. “Thúy Kiều dùng thành ngữ ” đứt gánh tương tư ” ám chỉ đoạn tình yêu dang dở với chàng Kim Trọng. Tình cảm của Kiều với Trọng đang say đắm chưa kịp tới hồi viên mãn thì sóng gió đã ập tới mái ấm gia đình, đành phải dở dang. Người con gái si tình là Kiều đau khổ biết mấy, nhưng vẫn nghĩ cho đại cục hi sinh cứu cha, trao mối duyên lại cho em. Nàng dùng điển tích về ” keo loan ” để biểu lộ dự tính muốn Thúy Vân hàn gắn câu truyện tình dang dở của chị, kết hôn với Kim Trọng. Nàng cũng bày tỏ sự day dứt so với em, đem mối tình sâu đậm bản thân gìn giữ lâu biến thành một mối ” tơ thừa ” phó thác cho Thúy Vân, ” mặc ” cho Thúy Vân định liệu .Lúc này đây bao nhiêu kỉ niệm thời xưa của mối tình đầu, kỉ niệm đẹp tươi của một thời ào ạt trở về khiến nàng đau đớn khôn nguôi, không dằn được lòng mình, tâm sự với em :” Kể từ khi gặp chàng Kim ,Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề. “Từ ” khi ” được lặp lại ba lần gợi cho người đọc nghĩ đến tình cảm sâu nặng giữa Kiều với chàng Kim, nhớ đến từng khoảnh khắc họ bên nhau, quy trình mà cuộc tình này nảy mầm nở hoa đẹp biết bao. Với thẩm mỹ và nghệ thuật liệt kê ” ngày quạt ước “, ” đêm chén thề ” những kỉ niệm đẹp tươi ấy như sống lại một lần nữa trong lòng Kiều .Phân tích 14 câu đầu Trao duyên ta thấy những kí ức ấy tưởng chừng vô cùng ngọt ngào, giờ đây khi nhớ đến lại mang một nỗi đau không thể nào nguôi trong lòng nàng. Đặc biệt là khi nghĩ đến nguyên do của nỗi đau này :” Sự đâu sóng gió bất kể ,Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai. “” Sóng gió bất kỳ ” liên tục ập đến khi Kim Trọng phải về quê chịu tang chú, mái ấm gia đình Kiều lại bị mắc oan, cha và em Kiều bị bắt, chỉ khi Kiều bán thân dùng tiền ấy hối lộ, chuộc cha thì mới mong qua cơn hoạn nạn. Việc đó cũng đồng nghĩa tương quan, Kiều phản bội lời thề khi xưa cùng tình nhân. Hoàn cảnh trái ngang quá, buộc phải chọn một giữa hai lẽ ” hiếu ” và ” tình “. Cuối cùng chữ “ hiếu ” nặng ngàn cân, vì ơn sinh thành dưỡng dục, Kiều chỉ hoàn toàn có thể quyết tử tình yêu của mình. Nàng tỏ nỗi lòng với Vân, dùng nỗi đau của mình để thuyết phục Vân, kỳ vọng em mình hoàn toàn có thể đồng cảm, đồng cảm cho và gật đầu lời cậy nhờ của mình .Dù những lời tỏ bày nỗi lòng cũng đã nói xong nhưng vẫn sợ Vân không chấp thuận đồng ý, Kiều lại dùng những thứ khác để thuyết phục em :” Ngày xuân em hãy còn dài ,Xót tình máu mủ thay lời nước non .Chị dù thịt nát xương mòn ,Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây. “Để thuyết phục em, Kiều không ngại dùng đến tình máu mủ, cùng cái chết. Các thành ngữ ” tình máu mủ “, ” lời nước non “, ” thịt nát xương mòn “, ” ngậm cười chín suối ” được lần lượt dùng đến trong bốn câu thơ trên bộc lộ sự quyết tâm của Kiều thuyết phục em cho bằng được. Đối với nàng, việc trả nghĩa cho Kim Trọng như di nguyện cuối đời nhất định phải thực thi, chỉ cần Vân kết hôn với Kim Trọng, thì mặc dầu có chết đi thì Kiều cũng thấy an lòng, mãn nguyện. Tình máu mủ và cái chết ấy đã thành công xuất sắc trói buộc khiến cho Vân không thể nào khước từ lời khẩn cầu của nàng .Thuyết phục cùng tâm sự chuyện tình xưa đã xong, giờ Kiều chỉ còn việc trao lại tín vật định tình thì mối duyên này sẽ thành công xuất sắc trao lại cho em :“ Chiếc vành với bức tờ mây ,Duyên này thì giữ vật này của chung. ”Những vật chứa kỷ niệm “ chiếc vành – tờ mây ” như dẫn chứng về một cuộc tình đẹp tươi. Nhưng rồi ngày hôm nay đây, trao chúng cho Vân mong em giữ lấy cũng như duyên chị đã trao cho. Từ nay, cắt đứt đoạn tình này không còn là của Kiều, chỉ có kỉ vật còn vương chút hơi ấm của Kiều thì hãy xem là “ của chung ” .Sử dụng thể thơ lục bát một cách thuần thục, đầy phát minh sáng tạo phối hợp với nhiều giải pháp tu từ, sử dụng phát minh sáng tạo thành ngữ và phối hợp tinh xảo ngôn từ bác học với ngôn từ tầm trung, Nguyễn Du đã khắc họa thành công xuất sắc nỗi dằn vặt, đau đớn khi phải hi sinh chữ tình để làm tròn chữ hiếu của Kiều. Đồng thời, qua tác phẩm ta còn hoàn toàn có thể thấy được sự yêu thương, cảm thông thâm thúy của Nguyễn Du dành cho người tài hoa bạc mệnh .
Thông qua việc thể hiện nỗi đau của Kiều khi phải trao duyên tình dang dở của mình cho em, “Trao duyên” hay “Truyện Kiều” đã mang đến độc giả cái nhìn chân thực về thời đại của tác giả, một thời đại mà con người bị đồng tiền chi phối, bị chính đồng tiền dung tục dồn ép tới đường cùng, không còn lối thoát. Chính giá trị nhân đạo và hiện thực sâu sắc ấy mà đoạn trích, cũng như “Truyện Kiều” đã để lại trong lòng nhiều thế hệ độc giả ấn tượng sâu sắc.
>> > Tham khảo những dạng mở bài Trao duyên hay theo những dạng đề
2. Bài phân tích 14 câu đầu Trao duyên học sinh giỏi mẫu số 2
Nguyễn Du nói rằng mình là người “ Thiên tuế trường ưu vị tử tiền ” ( trước khi chết còn lo mãi chuyện ngàn năm ). Ông là vậy, là bi thương tột cùng, phẫn nộ lớn lao, là tưởng tượng kỳ diệu nhưng khi nào cũng rất gần trái tim người. Nỗi đau đời lớn đó là bản thể của cốt cách ông và “ không gì làm cho tất cả chúng ta bằng nỗi đau đớn ” ( A.Musset ). Nỗi đau đớn của Nguyễn Du đã thanh lọc, nâng đỡ toàn bộ tất cả chúng ta. Qua đó, ông hình thành phong thái sáng tác luôn canh cánh trong lòng “ khối u sầu một đời ” đặc biệt quan trọng là tác phẩm “ Đoạn trường tân thanh ” .Tác phẩm là những dòng thơ lục bát đầy tinh xảo nói về cuộc sống nàng Kiều với biết bao cay đắng, tủi hờn và có lẽ rằng đoạn trích “ Trao duyên ” là một trong những phân đoạn hay nhất của tác phẩm. Chỉ với 14 dòng thơ đầu đoạn trích đã cho người đọc thấy thảm kịch tình yêu, thân phận xấu số và nhân cách cao đẹp của nàng Kiều khiến ta không khỏi mà nhỏ lệ tiếc thương !Đoạn trích nằm ở câu thơ 723 đến câu 756 trong phần Gia biến và lưu lạc. Đây cũng chính là quãng thời hạn khép lại đời sống êm đềm, niềm hạnh phúc của Kiều, mở ra đoạn đời nổi lênh, phiêu bạt, đắng cay, đau khổ dằng dặc trong suốt mười lăm năm lưu lạc. Sau đêm thề nguyền, Kim Trọng phải về gấp để chịu tang chú ở Liêu Dương, cũng trong lúc ấy bọn sai nha gây nên vụ án oan sai so với mái ấm gia đình Thúy Kiều, nàng buộc phải quyết tử mối tình với Kim Trọng, bán mình làm vợ lẽ cho Mã Giám Sinh để lấy tiền hối lộ cho chúng nhằm mục đích cứu cha và em khỏi đòn đánh tra khảo dã man. Chính do đó mà nàng chẳng thể giữ trọn lời thề với chàng Kim – một nỗi đau khôn cùng :“ Một mình nàng ngọn đèn khuyaÁo đầm giọt lệ, tóc se mái sầu ”
Việc nhà đã sắp xếp xong xuôi, Kiều ngồi trắng đêm nghĩ đến thân phận và tình yêu rồi nàng nhờ em gái là Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng. Trong Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân, Kiều trao duyên, xong mới bán mình còn trong Truyện Kiều của Nguyễn Du thì ngược lại. Bởi lẽ đó là mọi chuyên đã rồi, nếu không bán mình thì Vân không đồng ý, vì chữ hiếu, thấy mình không còn xứng đáng. Lúc này Kiều không còn làm chủ cuộc đời mình, thứ duy nhất Kiều có thể sắp đặt là “Trao duyên”. Trăn trở “vì ta khăng khít cho người dở dang”, những thổn thức thúc đẩy Kiều hành động sau những đắn đo:
“ Hở môi ra cũng thẹn thùng ,Để lòng thì phụ tấm lòng với ai. ”Bi kịch tình yêu, thân phận xấu số và nhân cách cao đẹp của nàng Kiều được bộc lộ rất rõ trong đoạn thơ. Nàng phải đem tình yêu đầu đời vẫn còn mặn nồng để trao cho em nhưng “ ép dầu ép mỡ ai nỡ ép duyên ”, chuyện vợ chồng là việc hệ trọng cả đời, không yêu sao hoàn toàn có thể lấy làm chồng ấy vậy mà Kiều đành thương cha bán mình, thương người tình nàng đành cậy em :“ Cậy em em có chịu lời ,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. ”Từ những dòng thơ đầu đã thấy sự mưu trí của Kiều qua cách sử dụng từ ngữ đầy khôn khéo. Nàng “ cậy em ” chứ không phải “ nhờ ”, một thanh trắc với âm điệu nặng nề, gợi sự quằn quại, đau đớn, khó nói trước việc vô cùng tế nhị. Trong thực trạng ấy, có vẻ như Vân chính là niềm an ủi sau cuối mà Kiều hoàn toàn có thể bấu víu vào để vượt qua cơn thác lũ của số phận oan nghiệt .“ Cậy ” không chỉ mang ý là nhờ vả mà bao trùm lên cả nó chính là sự đáng tin cậy, trông cậy, hy vọng, ủy thác và cả sự phó mặc. Bên cạnh đó Kiều còn khôn khéo sử dụng từ “ chịu ” thay vì từ “ nhận ”. Bằng việc sử dụng từ trên, ta hoàn toàn có thể thấy rõ Kiều hiểu em mình đang trong trường hợp khó xử như thế nào, “ chịu ” là bị ép buộc, bắt buộc phải gật đầu điều mình không mong ước. Nó gợi lên rõ sự thiệt thòi của Thúy Vân, thế mới thấy, Kiều đâu chỉ đơn thuần thuyết phục em mà còn đặt mình vào vị trí của Vân để hiểu được rằng Vân chẳng mấy vui tươi, hài lòng .Điều ấy đã giúp người đọc tưởng tượng ra một nàng Kiều ngay trong lúc đau đớn nhất vẫn nghĩ đến nỗi đau của người khác, một nàng Kiều vị tha, thâm thúy. Phải chăng đó chính là nhân cách cao đẹp của nàng ? Nguyễn Du đã tinh lọc từ ngữ đúng mực, tương thích với thực trạng nhân vật. Song, không riêng gì là từ ngữ, ông cũng chú trọng vào hành vi của Thúy Kiều khi dùng lễ nghi : “ lạy ” và “ thưa ”. Trong xã hội phong kiến xưa, đó là những hành vi của kẻ bề dưới với người bề trên, của con cháu với ông bà, cha mẹ, với tổ tiên, trời đất nhưng đây tại sao Thúy Kiều lại lạy Thúy Vân ?
Nàng vốn sinh ra trong một gia đình gia giáo, một xã hội coi trọng lễ nghi, rõ ràng Kiều là bề trên của Vân, cái “lạy” đó thật trái với lẽ thường tình nhưng ta lại không biết rằng nàng tinh tế đến nhường nào. Hành động ấy một lần nữa giúp ta thấu tỏ hơn về một nàng Kiều ngay trong cơn thác lũ của cuộc đời, nàng vẫn thấu lí đạt tình, ý thức sâu sắc về hoàn cảnh của mình trong hiện tại, tình yêu vô cùng mãnh liệt, khao khát hạnh phúc thì vô biên mà thời gian yêu thương thì ngắn ngủi, chật hẹp. Sóng gió cuộc đời khủng khiếp ập tới bất cứ lúc nào.
Xem thêm: Điều Trị Hôi Miệng Dứt Điểm Tại Nhà
Chính ý thức đó đã khiến Kiều phải hành vi như vậy. Kiều muốn tranh chấp với số mệnh bởi ngay trước đó nàng biết có biết bao người “ nửa chừng xuân thoắt gãy cành thiên hương ”, hiểu thấu những không bình thường cuộc sống “ Thề hoa chưa ráo chén vàng ” chàng Kim đã ra đi, mái ấm gia đình đang niềm hạnh phúc thì cha mẹ “ rường cao rút ngược dây oan ”, tai ương ập tới giật mình, con người không hề chống đỡ nổi nên giờ đây Kiều phải hành vi để tranh chấp với thời hạn, số mệnh để cứu lấy tình yêu của mình với Kim Trọng. Kiều hiểu rằng chỉ có thành tâm, cúi mình thì mới đặt Vân vào vị trí không hề từ chối lời khẩn cầu của mình .Một câu truyện khó nói phải mở lời một cách tế nhị. Một nghĩa vụ và trách nhiệm nặng nề phải được đặt yếu tố một cách sang chảnh. Kết hợp cách ngắt nhịp và giọng thơ nhẹ nhàng mà tha thiết giúp ta cảm nhận được sự nghẹn ngào, sự nấc nhẹ trong xúc cảm của nàng. Hai câu thơ mở màn đã gợi ra một không khí thiêng liêng, sang chảnh, ở đó khắc họa lên một Thúy Kiều mưu trí, khôn khéo, chu toàn mà chẳng kém phần tinh xảo .Nguyễn Du đã xâm nhập vào sâu thẳm của nội tâm nhân vật, miêu tả nàng Kiều với tổng thể trạng thái tình cảm nhiều mẫu mã, phức tạp như một con người thật ở ngoài đời của mình, không che giấu tình cảm sâu nặng của mình so với chàng Kim :“ Giữa đường đứt gánh tương tư ,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em. ”
Nàng Kiều trong đoạn Trao duyên cũng như xuyên suốt Truyện Kiều không đơn giản chỉ là một con người hành động vì mục đích nào đó. Nàng Kiều ấy còn luôn sống với những tâm tư, tình cảm thầm kín của mình. Hình ảnh đứt “gánh tương tư” thật giàu sức gợi hình: thường thì “gánh” dùng để chỉ một khối lượng vật chất, còn “tương tư” chỉ một khái niệm phi vật chất. Người xưa xem tình yêu cũng là một gánh nghĩa vụ, gánh nặng: Duyên tình nặng gánh ai ơi (ca dao).
Vận dụng lời ăn lời nói và lối tâm lý của nhân dân lao động, Nguyễn Du đã thêm vào kho tàng từ điển nước nhà một khái niệm trữ tình mới : “ gánh tương tư ”. Thành ngữ “ gánh tương tư ” vốn để miêu tả tình yêu trai gái tha thiết, mặn nồng với nỗi nhớ da diết, khắc khoải không thôi. Cũng thế cho nên mà “ tương tư ” đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận của thi ca như Nguyễn Bình từng viết rằng :“ Gió mưa là bệnh của giờiTương tư là chuyện của tôi yêu nàng ”hay như ca dao có câu :“ Nhớ ai bổi hổi bồi hồiNhư đứng đống lửa, như ngồi đống than ”“ tương tư ” đẹp đến vậy lại được Kiều dùng cùng từ “ đứt ” làm cho người đọc thấy chua xót trước mối tình dở dang của chàng Kim và nàng. “ Keo loan ” là thứ máu của chim loan mà giờ đây nàng phải dùng nó để chắp “ mối tơ thừa ”. Hai từ “ tơ thừa ” nghe sao mà xót xa ! “ Tơ ” ở đây là “ tơ duyên ” ( Tơ duyên còn vướng mối này chưa xong ), nhưng tơ duyên đã đứt, cần phải “ chắp mối ”. Đối với Thúy Vân, đó chỉ là “ tơ thừa ” .Kiều hiểu thấu cảm xúc và tình cảm thiệt thòi của em nên nói thẳng ra luôn. Duyên ấy trong chị, tình ấy trong chị là mối tình khắc cốt ghi tâm vậy mà khi song Vân lại thành “ mối tơ thừa ”, ta đâu ngờ rằng, để gắn “ mối tơ thừa ” ấy với Kim Trọng nàng đã phải dùng chính thứ máu của tình chị em ruột thịt thế mới thấy Kiều đau đớn nhường nào, Vân xót xa đến thế nào. Ngay cả lúc đang kể về mối tình của mình, Kiều vẫn không quên việc thuyết phục Vân. Dù trái tim đang chịu những giằng xé, nàng vẫn phải tỉnh táo trong việc lựa chọn từ ngữ để nói với Vân. “ Mặc em ” chính là sự tin yêu, ủy thác, trong đó có cả tình chị em thân thiện. Nếu quá khứ chỉ hiện lên qua những sự kiện thì hiện tại lại được Kiều nói lên bằng những điển tích, điển cố giàu sức gợi thế cho nên mà ta mới đồng cảm thảm kịch tình yêu của nàng chua xót, đắng cay khôn cùng !Tình yêu ai mà chẳng từng có những kỉ niệm đẹp, những lời hẹn ước, thề nguyền nhưng với Kiều đó chỉ là quá khứ mà thôi và rồi khi nàng quay lại thực tại thì nó mới bẽ bàng, xót xa làm thế nào :“ Kể từ khi gặp chàng Kim ,Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề. ”Đúng như Mộng Liên Đường Chủ Nhân từng nói rằng : “ Tài mà không gặp gỡ, tình mà không được hả hê. Đây là cái căn nguyên của hai chữ đoạn trường ”. Bi kịch tình yêu của Kiều được nàng tâm sự với Vân chỉ mong em mình hoàn toàn có thể cảm thông, sẻ chia. Nàng chọn cách nói điểm xuyết phải chăng là để tránh đau thương giằng xé hay là để Vân không cảm thấy khó xử ? Phép trùng điệp ba từ “ khi ” bộc lộ những kỷ niệm giữa kí ức và thực tại, đẩy đời Kiều vào miền kí ức đau thương dù cho nàng cố kìm nén. Dùng từ “ khi ” đẻ diễn đạt sự tan vỡ là điều ta luôn phát hiện trong “ Truyện Kiều ” của Nguyễn Du :“ Khi tỉnh rượu lúc tàn canhGiật mình mình lại thương mình xót xa ”Nhờ lối nói trùng điệp tích hợp với thủ pháp tiểu đối ( ngày – đêm, quạt ước – chén thề ) tất cả chúng ta hoàn toàn có thể cảm nhận sự dở dang, bẽ bàng đến xót xa của tình yêu giữa Kiều và chàng Kim. Hơn cả, nàng còn sử dụng từ ngữ chỉ thời hạn : “ ngày ”, “ đêm ”. Nó chính là hoán dụ cho những kí ức tươi đẹp và tỏa nắng rực rỡ trong đêm thề nguyền “ Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương ”, cùng với đó là hình ảnh ước lệ “ quạt ước ”, “ chén thề ” làm cho những miền kí ức ấy dù chỉ điểm xuyết nhưng cứ như những cơn sóng dâng trào mãnh liệt trong nàng .Cấu trúc câu “ Kể từ khi gặp … khi ngày … khi đêm ” tạo âm điệu thơ luyến láy, nhịp điệu gấp gáp cho thấy dù Kiều đang tự bộc bạch về mối tình đầu, nhắc lại kỷ niệm tình yêu tha thiết nhưng thái độ lại không hề niềm hạnh phúc. Phải chăng Kiều ý thức được sự ngắn ngủi, mong manh của niềm hạnh phúc giữa cuộc sống dâu bể. Tất cả làm điển hình nổi bật thảm kịch oan trái của cuộc sống Kiều : khao khát niềm hạnh phúc thì vô biên “ quạt ước, chén thề ” nhưng hiện thực đời sống tàn tệ kinh khủng “ đứt gánh, tơ thừa ” đã biến niềm hạnh phúc thành chốc lát, còn lại chỉ là xót xa, hụt hẫng khôn nguôi. Kiều khẩn thiết nhờ em thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng, Kiều càng đặt tình cảm của mình cho mối tình này thì tâm tư nguyện vọng, nguyện vọng dành cho Vân càng nhiều. Đồng thời khi hồi tưởng lại, Kiều biểu lộ tình cảm đầy hụt hẫng như mới ngày hôm qua .Kiều không chỉ dùng câu truyện tình yêu để lay động em gái, Kiều còn dùng những lí lẽ tình và lý để thuyết phục Vân chấp thuận đồng ý :“ Sự đâu sóng gió bất kểHiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ”Chỉ với hai từ “ sóng gió ”, Nguyễn Du đã làm hiện lên trong đầu ta cả một khung trời liên tưởng. Đó là khó khăn vất vả, là bão tố, là mây đen khởi đầu Open và bao trùm lên cuộc sống của nàng. Là người chị cả, Kiều đành quyết tử bản thân mình để mái ấm gia đình được yên ổn, ấm cúng bởi lẽ : “ có ba trăm lạng việc này mới xuôi ”. Kể từ đây, mối tơ duyên của nàng đã đứt, nhưng đó cũng chỉ là khởi đầu, Nguyễn Du đã từng đưa ra những điềm báo tai ương cho đời Kiều .Trong đoạn trích “ Chị em Thúy Kiều ”, khi miêu tả Thúy Vân “ Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da ” vạn vật thiên nhiên nhường bước trước vẻ đẹp của nàng, dự báo một cuộc sống dịu dàng êm ả, còn Thúy Kiều “ Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh ”, vạn vật thiên nhiên làm mưa làm gió hờn ghen trước vẻ đẹp của Kiều, dự báo về một cuộc sống bão tố. Và giờ đây là thời gian “ sóng gió ” khởi đầu gợn lên, cuộc sống nàng đã sang một trang mới, u ám và đen tối hơn nhiều. Không chỉ nói lên tiếng lòng của nàng Kiều mà Nguyễn Du còn lên án tố cáo chính sách phong kiến đã cướp đi cảnh yên bình của rất nhiều mái ấm gia đình :“ Thuở trời đất nổi cơn gió bụiKhách má hồng nhiều nỗi truân chuyênXanh kia thăm thẳm tầng trênVì ai thiết kế xây dựng do đó nỗi này ”Bên cạnh những thế lực thống trị và lũ người hung tàn, đó còn là sức mạnh của đồng xu tiền “ sạch sành sanh vét cho đầy túi tham ”. Chính vì tiền mà bọn quan lại tham ô đẩy mái ấm gia đình Kiều sa vào tai ương, vì tiền mà bọn buôn người “ cò kè bớt một thêm hai ” đã đẩy Kiều vào chốn bùn nhơ, lũ lưu manh bắt cớ đánh đập người vô tội :“ Một ngày lạ thói sai nhaLàm cho khốc hại chẳng qua vì tiền ”Nàng Kiều “ tài sắc vẹn toàn ” đáng ra phải được sống trong cảnh yên bình. Thế mà giờ đây, nàng phải chịu lấy tai ương của số phận, của xã hội phong kiến chèn ép, đè nén, bóp méo đời sống toàn vẹn của người dân :“ Bắt phong trần phải phong trầnCho thanh cao mới được phần thanh cao ”Số phận của Kiều cũng chính là mẫu số chung của thân phận người phụ nữ trong chính sách phong kiến xưa :“ Đau đớn thay phận đàn bàLời rằng bạc mệnh cũng là lời chung ”Chữ hiếu là một phạm trù đạo đức trong nho giáo, vì hiếu con người ta hoàn toàn có thể phải dẹp bỏ tình riêng và Kiều cũng vậy, nàng không được cho phép mình trở thành một người con bất hiếu. Nàng đành chôn vùi tình cảm riêng tư để báo hiếu cho cha, cho mẹ :“ Nỗi riêng riêng những bàng hoàngDầu chong trắng đĩa lệ tràn thấm khăn ”Ở đời phàm, người ta thường hi sinh tổng thể vì tình yêu bởi ai chẳng khát khao được gắn bó với người mình yêu, được niềm hạnh phúc bên cạnh họ. Nhưng với Kiều, khát khao ấy lại mãnh liệt gấp bội, vì tình yêu mà nàng đã từng vượt qua cả lễ giáo phong kiến khắc nghiệt để : “ Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình ” vậy mà giờ đây đành lòng vứt bỏ thật đau đớn xiết bao ! Nhưng vì :“ Duyên hội ngộ, đứt cù laoBên tình bên hiếu bên nào nặng hơn ? ”Trăm nghìn nuối tiếc, đắng cay, nàng cố cầm lòng, nén lại tiếng khóc để bình tĩnh bắc một bàn cân chập chờn hai phía hiếu – hình. Kiều đã có trong lòng mình sự lựa chọn giữa hiếu và tình ( quyết tử chữ tình vì chữ hiếu vì vậy mới có cuộc trao duyên ), nhưng sao trong lời nói vẫn có phần phân vân : “ khôn lẽ ” ! Những lời này khiến Vân phải tâm lý về nghĩa vụ và trách nhiệm của mình so với lời ủy thác của chị .Cái điều mà Kiều muốn thưa với Vân chính là thảm kịch tình yêu tan vỡ của mình và tha thiết cầu khẩn Vân thay mình nối duyên với Kim Trọng :“ Ngày xuân em hãy còn dàiXót tình máu mủ, thay lời nước non. ”Có lẽ chỉ có những người con gái mang trong mình nhân cách cao đẹp như Kiều mới đủ sức mạnh để làm những điều tưởng chừng khó khăn vất vả nhất như thế ! Ta đều biết rằng chị em Thúy Kiều đều là những thiếu nữ tuổi mười tám đôi mươi : “ Xuân xanh xê dịch tới tuần cập kê ” nhưng rồi trong đêm trao duyên ấy nàng Kiều lại nhắn nhủ với Vân rằng : “ Ngày xuân em hãy còn dài ” phải chăng nàng có ẩn ý gì ? Và rồi khi ta biết được cái ẩn ý ấy thì mới thật chua xót làm thế nào !Với Kiều, Vân đang được tự do, ngày tháng tuổi trẻ vẫn còn rộng, còn dài nhưng với Kiều nàng đã phải bán mình chuộc cha chẳng khác nào bán đi chính tuổi xuân, niềm hạnh phúc của đời mình ? Tính từ “ xót ” mang sắc thái đặc biệt quan trọng diễn đạt mối quan hệ ruột thịt, cùng huyết thống, khi dùng tính từ ấy, Kiều như lay động tấm chân tình, như chạm đến tình máu mủ thiêng liêng vậy thì sao Vân không động lòng chứ ? Từ “ xót ” ở đây còn giúp ta hiểu được Vân nhận lời trao duyên vì xót thương cho chị chứ không phải vì tình yêu, còn với Kiều, nàng xót vì Vân phải “ lấy người mình không yêu – lấy người không yêu mình ” .Trong “ Truyện Kiều ”, Nguyễn Du cũng từng dùng từ “ xót ” khi biểu lộ nỗi lòng của cha mẹ Kiều khi nhớ thương con cháu đang biền biệt phương xa :“ Xót con lòng nặng chề chề ”Lời lẽ thuyết phục như chạm vào những cung bậc cảm hứng để ngân vang lên âm thanh của sự đồng cảm khiến nàng như được an ủi phần nào trước cái thảm kịch tình yêu, trước thân phận xấu số của chính mình. Cùng với việc sử dụng phép đối “ Tình máu mủ – lời nước non ” bộc lộ tình cảm sâu nặng của Kiều và Vân, việc Vân đồng ý lời trao duyên có ý nghĩa như việc nước thế mới thấy Kiều trân trọng em mình thế nào .Kiều còn viện cả cái chết của mình ra để nói lên sự toại nguyện nếu Vân nhận lời thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng :“ Chị dù thịt nát xương mòn ,Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây ”Thành ngữ “ thịt nát xương mòn ” nói lên Kiều tự ý thức về thân phận hồng nhan bạc mệnh, dự cảm về thảm kịch cuộc sống mình một cách thâm thúy. Kiều dùng cách nói “ Ngậm cười chín suối ”, “ thơm lây ” như muốn dồn hết công lao cho em, phủ nhận hết công sức của con người của mình. Qua đó, nàng bày tỏ sự biết ơn và như một sự khuyến khích so với nàng Vân. Lời thỉnh cầu của Kiều vừa chân thành, vừa thuyết phục, vừa thiết tha, vừa ràng buộc, đưa Vân đến tình thế mặc nhiên phải đồng ý .Nàng Kiều của Nguyễn Du tỏ ra “ tinh tế mặn mà ” cả trong thảm kịch đau đớn nhất của mình. Mượn cả cái chết “ ngậm cười chín suối ” để nói lên sự thanh thản của mình nếu như Vân nhận lời nối duyên với chàng Kim. Cách nói mỗi lúc một nặng, khiến Vân hiểu rõ được điều mình nên làm, qua đó một lần nữa cho người đọc thấy sự nhạy bén, mưu trí của Kiều trong những lập luận khôn khéo, uyển chuyển và sắc bén của mình .Chỉ một nỗi đau nhưng được soi từ nhiều phía và phía nào cũng là đối nghịch giữa còn – mất ; hợp – tan ; âm – dương cách trở. Kẻ đáng thương duy nhất chính là nàng. Đến đây, lời trao duyên đã hóa thành lời trăng trối, là ước nguyện ở đầu cuối của người trao. Qua những lý lẽ mà Kiều giãi bày với Vân, hoàn toàn có thể thấy : Kiều không trọn vẹn ép buộc mà đa phần lôi kéo lòng thương, sự đồng cảm và niềm tin tự nguyện của Vân .Nói xong lời thỏa nguyện bình sinh và hàm ơn so với em, Kiều làm nốt cái phần việc sau cuối và khó khăn vất vả nhất : trao kỷ vật cho Vân. Tay Kiều thì trao nhưng lòng Kiều còn cố níu kéo giữ lại một chút ít gì cho mình :“ Chiếc vành với bức tờ mâyDuyên này thì giữ vật này của chung. ”Nhịp điệu đã không còn trọn vẹn thông thường nữa. Nếu ở câu một, nhịp điệu vẫn còn yên bình thì ở câu sau “ Rõ ràng là Thúy Kiều khởi đầu lúng túng ” ( Nguyễn Lộc ). Biết phân biệt thế nào những cái không dễ rạch ròi ? “ Tờ mây ”, “ chiếc vành ” là những vật hữu hình, nhưng nó lại là lời nói bền chắc, lặng thầm của những khái niệm vô hình dung – khoảng thời gian ngắn gặp gỡ và thề nguyền giữa Kim và Kiều ( Giờ kim thoa với khăn hồng trao tay, Tiên thề cùng thảo một chương ). Cái bồn chồn trong sự phân loại của Thúy Kiều giữa “ vật này ” với “ duyên này ”. Kỷ vật hoàn toàn có thể là chung, nhưng tình yêu của con người thì dứt khoát khó lòng mà sẻ chia .Hoài Thanh viết : “ Của chung là của ai ? Bao nhiêu đau đớn trong hai tiếng đơn sơ ! ”. Biết bao giằng xé, đau đớn, chua chát trong hai chữ “ của chung ” đầy phi lí ấy. Khẩn khoản, van nài em nhận lời trao duyên của mình, vậy mà Kiều lại thấy mình như là kẻ bị mất, coi mình như là người mệnh bạc. Tất cả những tình cảm xích míc ấy càng làm cho tấm thảm kịch tình yêu tan vỡ của Kiều thêm đau đớn. Khi nghĩ đến việc quyết tử chữ Tình vì chữ Hiếu, chắc ý nghĩ mất Kim Trọng đã đến trong nàng .Trong lúc lựa lời thuyết phục em, cảm xúc mất mát ấy có đến gần hơn. Nhưng có lẽ rằng phải đến lúc này đây, nỗi mất mát ấy mới thực sự choáng ngợp tâm hồn nàng. Còn giữ kỷ vật, không ít người ta vẫn có cái ảo giác tình nhân hãy còn là của mình. Chỉ đến khi cầm kỷ vật trao đi cho kẻ khác, người ta mới thật sự rơi vào hụt hẫng. Nỗi mất mát ấy mới thật sự khiến cho con người thấy trống hoang cả cõi lòng. Bắt đầu từ khoảng thời gian ngắn này, cùng với kỷ vật này, chàng Kim sẽ vĩnh viễn thuộc về người khác. Câu thơ như một nỗi nghẹn ngào !Hoài Thanh từng nói rằng : “ Nếu cảm hứng nhân bản nghiêng về đồng cảm với những khát vọng rất người của con người, cảm hứng nhân văn thiên về ca tụng vẻ đẹp của con người thì cảm hứng nhân đạo là bao trùm ”. Thật vậy, khép lại mười bốn dòng thơ đầu ta thấy sự đồng cảm, xót xa trước nỗi đau khi tình yêu tan vỡ của Kiều, là sự ngợi ca phẩm chất tốt đẹp về một nàng Kiều vừa có hiếu, vừa có tình, biết cảm thông, biết hi sinh. Đồng thời Nguyễn Du còn tố cáo xã hội vì đồng xu tiền có sức mạnh vạn năng chi phối và đày ảo con người, “ đồng xu tiền lăn tròn trên mọi đáy lương tâm ” ( Balzac ) .
Ngoài ra, bằng tài năng miêu tả nội tâm nhân vật, sử dụng ngôn ngữ điêu luyện kết hợp giữa ngôn ngữ bình dân và ngôn ngữ bác học đồng thời sử dụng hình ảnh giàu giá trị biểu cảm. Qua đó nàng Kiều hiện lên như một lý tưởng, một khát vọng của thời đại. Vì thế ta mới hiểu được tại sao Huỳnh Thúc Kháng sau này có viết rằng: “Truyện Kiều về mặt mỹ thuật rõ là cực tốt, mà ở trong đựng nhân vật có chất độc”.
Đoạn trích Trao duyên đã cho ta thấy cuộc đời nàng Kiều là một chuỗi đau thương nối tiếp đau thương. Để rồi, Nguyễn Du đã cúi xuống, nâng niu và đồng cảm với thân phận của nàng. Ông đã đi sâu, đã len lỏi vào từng ngóc ngách tâm hồn của nàng để cảm thông và dành cho nàng một sự trân trọng đặc biệt. Nếu như đương thời chỉ có một Hồ Xuân Hương “học rộng mà thuần thục, dùng chữ ít mà đầy đủ, từ mới lạ mà đẹp đẽ, thơ đúng phép mà văn hóa” hay một Phạm Thái tài hoa mà ngang tàn, ngang tàn mà chân thực, chân thực mà ngông nghênh, bảo thủ thì đương nhiên cũng chỉ có một Tố Như “lời văn tả ra hình như máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thấm trên tờ giấy”, một Tố Như “tử dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh như hệt, đàm tình đã thiết, con mắt trông thấu sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời” (Mộng Liên Đường, Bài tựa “Truyện Kiều”).
“ Một ngày kia Truyện Kiều mới phóng ra hết lượng tử của mìnhNhững vỉa thơ trái đất quên đi, và phát hiện ra những hồn thơ ẩn náuHồn ta ơi ! Hôm nay ngươi thanh thản mà ngày mai giông bãoTrong câu Kiều xưa, ta tìm ra Nguyễn Du mà tìm cả chính mình. ”
(Đọc Kiều, một ngày kia – Chế Lan Viên)
Tản Đà từng nhận xét : “ Trong cả quyển Kiều, văn tả tình không mấy đoạn dài hơn như đây. Đoạn này thật lâm ly mà như thế mới hết tình sự ”. Chỉ một đoạn Trao duyên, từ lời nói đến hành vi, lúc lý trí, lúc tình cảm, khi bình tĩnh, lúc van xin … đủ những cung bậc của bát ngát quốc tế niềm tin. Thúy Kiều đã hiện lên như một bức chân dung phẩm hạnh cao quý, một nỗi đau nhân bản thẳm sâu :“ Người sao hiếu nghĩa đủ đườngKiếp sao rặt những đoạn trường thế thôi ”Cảm thông, trân trọng nàng Kiều, tất cả chúng ta càng cảm thông, trân trọng cái tài, cái đức và bao trùm tổng thể là cái tâm của Nguyễn Du. Vì có ở đâu xa, chính nàng Kiều được sinh ra từ trái tim thi sỹ, một trái tim mà “ Nỗi đau anh trùng nỗi đau trái đất – Mượn câu Kiều anh hóa thạch cuộc sống riêng ” ( Chế Lan Viên ). Từ bao năm nay, đoạn Trao duyên, với hình tượng nhân vật nàng Kiều đẹp tươi, sôi động, đã “ hóa thạch ” trong lịch sử vẻ vang văn chương Nước Ta, trong vạn triệu tâm hồn giàu tình thương và lòng mến trọng nhân nghĩa là ở những góc nhìn nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ, những cảm hứng nghệ thuật và thẩm mỹ như vậy đó !( Nguồn : Lê Đức và Đức Mạnh – Thichvanhoc. com.vn )
3. Bài phân tích 14 câu đầu Trao duyên mẫu số 3
Nguyễn Du là tác giả của bài thơ Trao duyên, được trích từ “Truyện Kiều”. Ông là một nhà văn, nhà thơ lớn, để lại cho đời vô số tác phẩm giá trị, niềm tự hào của dân tộc ta. Ông sinh ra và lớn lên dưới chế độ phong kiến, chứng kiến nhiều sự bất bình trong cuộc sống thời xưa. Truyện Kiều được viết tại Trung Quốc, đây là một kiệt tác của Nguyễn Du. Cùng phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên để cảm nhận sự đau xót, tiếc nuối của Thuý Kiều khi trao lại tình yêu duy nhất cho em gái.
Bài thơ Trao duyên nói về ba nhân vật Thuý Kiều, Thuý Vân, Kim Trọng khi số phận đưa đẩy họ vào một trường hợp khó. Thuý Kiều và Kim Trọng yêu nhau, trước thực trạng mái ấm gia đình gặp nạn, Kiều chọn chữ hiếu, bán mình chuộc cha. Kim Trọng vẫn luôn chờ đón Kiều nhưng lại bén duyên cùng em gái Thuý Vân. Khi Kiều như mong muốn sống sót trở về, cô mở lời với em gái :“ Cậy em, em có chịu lời ,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa .Giữa đường đứt gánh tương tư ,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em. ”Cô chị Thuý Kiều đã rất thật tâm, dùng những lời lẽ chân tình và trò chuyện cùng em gái. Kiều dùng từ “ cậy ” thật ấn tượng, khôn khéo để truyền đạt đến em gái. Cậy là phó thác toàn bộ cho em, còn nhờ thì Vân hoàn toàn có thể nhận hoặc phủ nhận. Cô thương em gái mình hơn ai hết, sẵn sàng chuẩn bị quyết tử niềm hạnh phúc đời mình. Kiều trao hết những gì mình có, tin cậy vào Vân, kỳ vọng em sẽ có đời sống tốt. Kiều là chị nhưng không hề bắt ép em gái, cô chuẩn bị sẵn sàng “ lạy rồi sẽ thưa ”, để Vân bằng lòng .Phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên để hiểu rõ hơn về con người cũng như tấm lòng của nhân vật. Kiều đặt mình ở vị trí thấp hơn, san sẻ cùng Vân như một người lớn. Kiều van xin Vân, bằng những từ ngữ như đấng bề trên, kể cả “ thưa ”, “ lạy ”. Đây đều là những lời nói khởi đầu, dẫn dắt vào câu truyện chính. Điều mà Kiều sắp nói ra sẽ khá khó khăn vất vả để Vân quyết định hành động. Kiều có cả “ gánh tương tư ” nhưng không toàn vẹn, giữa đường bị đứt, tình yêu cũng tan biến .Tình yêu đó là của Kiều, khi trao lại cho Vân đã là “ tơ thừa ”, nên cô xin em hãy thương chị. Mặc dù Vân còn quá trẻ, chưa tình trả về tình yêu, còn rất thơ ngây. Kiều trao nhân duyên của mình lại cho Vân, xin em hãy thiết kế xây dựng, chăm nom, vun vén cho tình yêu ấy .Kể từ khi gặp chàng Kim ,Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề .Sự đâu sóng gió bất kể ,Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ?Ngày xuân em hãy còn dài ,Xót tình máu mủ, thay lời nước non .Chị dù thịt nát xương mòn ,Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây .Từ khi gặp gỡ Kim Trọng, Kiều rung động tâm hồn, đêm ngày nhớ về chàng. Họ đã từng hẹn ước cùng nhau thiết kế xây dựng niềm hạnh phúc. Tuy nhiên mọi thứ không như ý muốn, sóng gió ập tới, Kiều không hề trọn hiếu mà vẫn nguyên vẹn tình yêu. Vì thương cha mẹ, Kiều bán thân, phải chịu một chuỗi ngày sầm uất về sau. Vân đang độ tuổi thanh xuân đẹp nhất, tình cảm sẽ từ từ vun đắp, gầy dựng nên. Kiều kỳ vọng Vân sẽ vì tình nghĩa chị em mà đồng ý chấp thuận lời cầu xin của cô. Như vậy, dù sau này số phận có ra sao, Kiều cũng an lòng mà ra đi, đồng ý số phận .
Kiều gửi lại kỷ vật tình yêu cho em gái, gồm “chiếc thoa với bức tờ mây”. Tuy nhiên, Kiều chỉ muốn giữ lại tình yêu cho riêng mình.
Xem thêm: Mẹo Trị Hôi Chân Hiệu Quả Tại Nhà
Như vậy, qua việc phân tích bài Trao duyên ta thấy, bằng lớp ngôn từ tinh tế, thông minh, Thúy Kiều đã khiến em gái Thúy Vân phải nhận lời trao duyên. Qua đó thấy được sự thông minh, khéo léo của Thúy Kiều, đồng thời cũng thấy được tấm lòng thủy chung, người con có hiếu với cha mẹ của nàng Kiều và số phận đầy bất hạnh của nàng.
– / -Trên đây là 1 số ít gợi ý cách làm và bài văn mẫu phân tích 14 câu đầu bài Trao duyên hay do Đọc tài liệu tổng hợp được dành cho những em tìm hiểu thêm. Chúc những em làm bài tốt !
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức
Nội dung khác
phân tích 14 câu giữa của bài Trao duyên (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
25/11/2021
Tài liệu chỉ dẫn phân tích 14 câu giữa bài Trao duyên gồm nội dung gợi ý cách làm, lập dàn ý cụ thể và tham khảo 1 số bài văn mẫu hay phân tách nội dung 14 câu giữa của bài Trao duyên (trích Truyện Kiều – Nguyễn Du).
Nội dung [show]
hướng dẫn phân tách 14 câu thơ giữa bài Trao duyên
Đề bài: Em hãy phân tích 14 câu giữa của bài Trao duyên (Trích đoạn “Chiếc vành với bức tờ mây … Rưới xin giọt nước cho người thác oan“) để làm rõ tâm trạng của Thúy Kiều khi trao kỉ vật và căn dặn Thúy Vân.
một. Phân tích đề
– Yêu cầu: phân tách 14 câu thơ giữa của bài Trao duyên.
Bạn đang xem: phân tích 14 câu giữa của bài Trao duyên (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
– khuôn khổ tư liệu, chứng dẫn : từ ngữ, cụ thể điển hình trong 14 câu thơ giữa bài Trao duyên (từ “Chiếc vành với bức tờ mây” đến “Rưới xin giọt nước cho người thác oan“).
– bí quyết lập luận chính: phân tách.
hai. Hệ thống luận điểm
– Luận điểm 1: tâm cảnh Kiều lúc trao duyên, trao kỉ vật cho em
– Luận điểm 2: Lời dặn dò của Kiều với em.
3. Lập dàn ý cụ thể
a) Mở bài
– Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích Trao duyên
phân tích trao duyên 14 câu đầu
+ Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân bản hóa thế giới.
trao duyên 14 câu đầu
+ Truyện Kiều được xem là tuyệt tác của nền văn học được dịch ra nhiều thứ tiếng.
phân tích 14 câu thơ đầu bài trao duyên
cảm nhận 14 câu đầu đoạn trích trao duyên
+ Đoạn trích Trao duyên (từ câu 723 đến câu 756 trong Truyện Kiều) là lời của Thúy Kiều nói với Thúy Vân.
cảm nhận 14 câu thơ đầu bài trao duyên
phân tích 14 câu đầu của trao duyên
– nói chung nội dung 14 câu thơ giữa (từ câu 13 đến câu 26): Tâm trạng của Thúy Kiều khi trao kỉ vật và dặn dò em (độc thoại).
cảm nhận 14 câu đầu bài trao duyên
b) Thân bài
* hoàn cảnh trao duyên:
– Sau lúc thu xếp xong việc bán mình để cứu cha và em, đêm trước lúc Kiều phải theo Mã Giám Sinh ra đi, Kiều bồi hồi thương cho chàng Kim, tìm cách trả nợ tình cho chàng. &Ldquo;Đèn thắp sáng đêm nước mắt đầm đìa/ dầu chong trắng đĩa, lệ tràng thấm khăn” nhân khi Thúy Vân thức dậy hỏi han bấy giờ Kiều mới nhờ em thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng.
phân tích 14 câu đầu trong đoạn trích trao duyên
* Luận điểm 1: tâm trạng Kiều khi trao duyên, trao kỉ vật cho em (6 câu đầu)
“Chiếc vành với bức tờ hoa
Duyên này thì giữ vật này của chung
Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên
Mất người còn chút của tin
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa”
– Kỉ vật tình yêu: chiếc vành, bức tờ mây, phím đàn, mảnh hương nguyền. -≫ Những kỉ vật thiêng liêng, quan trọng đối với Thúy Kiều và Kim Trọng.
phân tích bài trao duyên 14 câu đầu
– “Duyên này thì giữ”: Trao kỉ vật mà không thể quên được kỉ niệm -> Tình yêu sâu đậm, nồng nàn Kim – Kiều.
– “Của chung”: từng là của riêng Kim và Kiều, nay là của chung Kim, Kiều, Vân -> Sự đau đớn, tiếc nuối.
phân tích 14 câu đầu của bài trao duyên
– “Ngày xưa”: Mọi kỉ niệm chỉ còn là dĩ vãng -> Luyến tiếc.
=> Lí trí tranh chấp với tình cảm, sự xâu xé trong tâm trạng của Thúy Kiều.
phân tích trao duyên thichvanhoc
phân tích 14 câu đầu bài trao duyên ngắn gọn
* Luận điểm 2: Lời dặn dò của Kiều với em (8 câu sau)
“Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương ấy so tơ phím này
Trông ra ngọn cỏ lá cây
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về
Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân liễu bồ đền nghì trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rưới xin giọt nước cho người thác oan”
– Kiều tưởng tượng cảnh xa hội ngộ bằng toàn cầu tâm linh, cõi âm đầy ma mị.
phân tích 14 câu thơ đầu của bài trao duyên
– “mai này, dù có” -> Kiều tưởng tượng về tình cảnh của mình trong mai sau.
cảm nhận của em về 14 câu thơ đầu trong đoạn trích trao duyên
– “Hồn” : đề cập cái chết.
– “Bồ liễu” : Chỉ người nữ giới yếu ớt.
cảm nhận về 14 câu thơ đầu bài trao duyên
– “Trúc mai” : Chỉ tình yêu lứa đôi.
– “Dạ đài” : âm cung.
– “Thác oan” : Cái chết oan khúc.
-> Dự cảm về cái chết đầy oan khúc, vong linh chẳng thể siêu thoát của Kiều.
phân tích 14 câu thơ đầu trao duyên
– Kiều căn dặn Thúy Vân:
+ Thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng.
+ Nhớ đến tình máu mủ chị em.
+ Chết đi vẫn nặng lời thề: Tình yêu thủy chung, mãnh liệt, bất diệt.
phân tích trao duyên
-> tinh thần về sự bất hạnh của bản thân, tự khóc thương cho mình.
=> Tình cảm lí trí xen lẫn, sự giằng xé, đớn đau và thương nhớ Kim Trọng tới cực độ của Kiều.
* rực rỡ nghệ thuật
– Nghệ thuật khắc họa, mô tả nội tâm đối tượng phân tích trao duyên học sinh giỏi
– tiếng nói độc thoại sinh động
– Sử dụng ngôn từ điêu luyện
– Sự liên kết giữa ngôn ngữ dân gian và bác học cực kỳ rực rỡ.
c) Kết bài
– nói chung lại nội dung 14 câu giữa bài Trao duyên.
– Nêu cảm nhận của em.
bốn. Lược đồ tư duy phân tách 14 câu giữa bài Trao duyên
Để làm được bài văn này tốt nhất các em có thể tham khảo phân tách tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên để cùng cảm nhận nỗi đau khi tình yêu ko được chu toàn của Kiều trong phút giây trao kỉ vật lại cho em!
Top 2 bài văn hay phân tách 14 câu giữa bài Trao duyên
phân tách 14 câu giữa Trao duyên bài số 1
Nguyễn Du là một đại thi hào của dân tộc, ông đã từng sống gian khổ ở nhiều vùng quê khác nhau nên đã chứng kiến những bất công éo le của cuộc đời đặc thù là người nữ giới tài hoa bạc phận. Sau lúc đi sứ Trung Quốc, Nguyễn Du đã sáng tạo nên kiệt tác ”Truyện Kiều”. Đoạn trích “Trao Duyên” trong Truyện kiều là một đoạn trích thể hiện bi kịch đổ vỡ, dang dở tình yêu của Thúy Kiều và Kim Trọng. Ví như ở những câu đầu Thúy Kiều nhờ cậy em gái Thúy Vân kết duyên với Kim Trọng thì ở 14 câu tiếp, Thúy Kiều đầy xót xa đau đớn nhưng trao kỉ vật cho Thúy Vân và nhờ cậy em truyện mai sau.
khi tình yêu giữa Thúy Kiều và Kim Trọng đang diễn ra tươi đẹp và đượm đà thì thình lình tai biến lại dồn tới. Sau lúc thu xếp mọi việc bán mình để cứu cha và em, mai sau nàng sẽ phải theo Mã Giám Sinh rời khỏi nhà. Đêm ấy, Kiều không đành lòng với tình cảnh dang dở cùng Kim Trọng nên cuối cùng, sau khi tìm cách thuyết phục và trao duyên cho em, lúc thấy Vân đã cảm thông, Thúy Kiều đem từng kỉ vật trao tình yêu giữa mình và Kim Trọng ra trao cho em gái:
”Chiếc vành với bức tờ hoa
Duyên này thì giữ vật này của chung
Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên
Mất người còn chút của tin
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa”
Thúy Kiều từ từ trao lại những kỉ vật tình yêu “chiếc vành”, ”bức tờ mây” rồi đến ”phím đàn”, ”mảnh hương nguyền” cho Thúy Vân. Kiều đưa cùng một lúc mà là đưa từng món 1. Mỗi món đều gắn với một kỉ niệm, mang một ý nghĩa của mối tình nồng thắm. Tưởng như Thúy Kiều vừa trao vừa ngập dừng ngắm nghía lại từng kỉ vật, nhớ lại từng kỉ niệm với nỗi lòng tiếc nuối khôn nguôi cho mối tình tươi thắm ngày nào. Với Vân, có thế đó là những vật vô tri, nhưng với Kiều mỗi kỷ vật là cả một trời ký ức, là nhân chứng cho 1 tình yêu hạnh phúc, là lời thề nguyền gắn bó trăm năm… gắn liền với những ngày đẹp nhất đời Kiều. Khi đã gửi gắm tất cả lại cho Thúy Vân, nàng căn dặn em ”Duyên này thì giữ vật này của chung”.
”Duyên này” là duyên giữa Thúy Vân và Kim Trọng, chứ phần của Kiều kể như đã hết. Chị đã trao duyên lại cho em nhưng mà những kỉ vật này thì xin em hãy coi là ”của chung” bởi còn có một phần là của chị. Khi Kiều kể về mối tình của mình cho Vân nghe, giọng điệu của nàng vẫn tĩnh tâm, mà đến khi trao kỉ vật, nàng cảm thấy mình đã mất hết nên không thể kìm giữ được cảm xúc đang dậy sóng trong lòng. Nàng tiếc nuối, đớn đau lúc có người thứ 3 san sẻ. Trái tim khởi đầu lên tiếng. Tình cảnh bắt Kiều phải ”lỗi thề” mà trong đáy lòng nàng đâu dễ để có thể nguôi đi được lời thề xưa và đoạn tuyệt giao cũ được. Đầy xót xa sầu tủi, trong đớn đau cùng tận, Thúy Kiều phải chăng vẫn giữ lấy một tẹo xoa dịu nhỏ nhoi.
Những tưởng rằng trao xong ”duyên” là lòng nhẹ hẫng ko còn vướng bận, tuyến đường phía trước sẽ không còn gì níu kéo nhưng nào ngờ trong tâm hồn Kiều lại chứa đựng bao lăm sự giằng xé, cố níu kéo, đớn đau. Rõ ràng, lí trí buộc phải Kiều phải dứt tình với chàng Kim nhưng mà tình cảm của nàng lại chẳng thể tuân theo một cách dễ dãi. Nỗi đau như đọng lại ở câu thơ “dù em nên vợ nên chồng” – Kiều tự thấy mình đáng thương, mình là người mệnh bạc để người khác phải xót xa thương hại. &Rdquo;Mất người còn chút của tin” Kiều chỉ có thể trao duyên còn tình nàng vẫn chẳng thể trao, nàng không thanh thản, nàng đau đớn tới nỗi nghĩ đến cái chết. Nàng dùng dắng, gửi gắm tất cả lại cho Thúy Vân rồi tâm cảnh tranh chấp thật sự trong lòng nàng mới bùng lên mạnh mẽ nửa muốn trao, nửa muốn giữ. Nàng đã mất bao công huân để thuyết phục em nhưng chính khi em chấp thuận cũng là lúc Kiều khởi đầu chơi vơi cố níu tình yêu lại với mình. Sau ấy Kiều để mặc cho tình cảm tuôn tràn.
nhưng có điều đặc trưng nằm ở chữ ”giữ” và ”của chung”. &Rdquo;Giữ” ko có nghĩa là trao hẳn nhưng mà chỉ là đưa cho em ”giữ” hộ. Còn chữ ”của chung” lại thể hiện tâm lí là Kiều không đành lòng trao tất cả lại cho em. Những chữ đấy chứng tỏ tình yêu của nàng và Kim Trọng thật nồng thắm, thâm thúy. Không những thế, Kiều vẫn trao duyên cho em, khẳng định Thúy Kiều đã đặt hạnh phúc của người mình yêu lên trên hết. Đoạn thơ là 1 tiếng nấc chứa đầy tâm trạng của nàng khi đấy, khiến người đọc cảm thấy đau lòng. Đó cũng là tài năng miêu tả tâm lí lạ mắt của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du
Quá đắng cay cho căn số của mình, thấy rõ là mình mệnh bạc, tất cả đã thành quá khứ, Thúy Kiều nghĩ đến 1 tương lai mù mịt, đau thương khi mình đã chết. Hơn khi nào hết, ý nghĩ cứ hiện ra và rõ nét dần
”Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương đó so tơ phím này
Trông ra ngọn cỏ lá cây
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về
Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai”
Đoạn thơ như 1 lời chiêu hồn buồn thẳm, một hơi thơ khác hẳn với khi bắt đầu Trao duyên. Đây vẫn là những lời hàn ôn của Thúy Kiều với Kim Trọng nhưng sao lời lẽ bỗng dưng trở nên xa lắng, mù mịt, phảng phất ma mị như từ cõi bên kia vọng về tới thế. Hàng loạt từ nói về cái chết: âm điệu chấp chới, hư ảo, thời khắc không xác định ”mai sau”, ”bao giờ”, không khí khôn thiêng ”đốt lò hương”, ”so tơ phím”, hình ảnh phơ phất, ma mị ”ngọn cỏ lá cây”, ”hiu hiu gió”,… tính từ lúc đây Kiều mới thực thụ cảm thu được cái bi kịch của đời mình, bi kịch của sự mất mát, bi kịch của nỗi lẻ loi. Nàng cảm thấy mình thật đáng thương. Tiềm thức đang chìm dần trong nỗi đau khôn nguôi.
Nàng hình dung tới cảnh sum vầy của Trọng – Vân, còn mình chỉ là vong hồn ”xương trắng quê người” vật vờ cô độc, bất hạnh nhưng mà vẫn ”mang nặng lời thề”, vẫn khát khao mong muốn được theo làn gió nhẹ ”hiu hiu” trên ”ngọn cỏ lá cây” để trở về cõi thế gặp lại ý trung nhân yêu. Duyên tình của Kiều đã hết, kỉ vật tình yêu cũng đã trao cho em, nhưng mà hồn của nàng vẫn chưa dứt nổi chàng Kim, còn mang nặng lời thề trăm 5 gắn bó. Thế mới biết nàng có tình yêu chung tình, mãnh liệt tới mức nào. Nàng trở thành độc thân, tuyệt vọng, dự cảm được mai sau đầy bất hạnh của chính mình. Nghĩ đến đó, Thúy Kiều thiết tha dặn em:
”Dạ đài cách mặt khuất lời
Rưới xin giọt nước cho người thác oan”
Nay lo cho người đã xong, nàng mới nghĩ đến mình và thấy mình mệnh bạc. &Rdquo;Dạ Đài” là nơi âm ti tối tăm, trong tình cảnh ”cách mặt khuất lời” vong hồn Thúy Kiều vẫn khát khao thu được sự cảm thông, tưởng nhớ của những người mến thương nên chỉ xin Trọng 1 ”chén nước” để làm phép giải oan. Điều đó chứng tỏ Thúy Kiều vẫn khao khát được trở về cõi thế để chứng minh cho ty bất tử của mình. Hồn của nàng còn ‘mang nặng lời thề’ nên dù có chết đi cũng không thể siêu thăng. Nàng đau đớn, khiếp sợ trước ngày mai mù mịt…Thế mới thật sự là xâu xé, thật sự là bi kịch.
Dưới ngòi bút tài giỏi sắc sảo của Nguyễn Du, Thúy Kiều hiện lên rất rõ là một cô gái nhạy cảm, vị tha và giàu lòng yêu thương. Qua nghệ thuật mô tả nội tâm tài tình phê duyệt lời hội thoại và độc thoại, nỗi đau và tâm hồn của Kiều càng được trình bày tinh tế, khắc họa sinh động, sâu sắc và đầy cảm xúc tâm cảnh của Thúy Kiều khi tình yêu đổ vỡ, nỗi đớn đau của người con gái bất hạnh này
Đoạn trích là những dòng thơ trình bày thảm kịch tình yêu bậc nhất trong Truyện Kiều. Qua đấy, biểu hiện nhân phẩm cao quý của Thúy Kiều trong tình yêu. Trước sự tan vỡ của tình yêu, nàng làm tất cả những gì có thể làm được để người mình yêu được hạnh phúc nhưng người đau khổ nhất vẫn là nàng. Nhờ thế mà đoạn trích đã trình bày được tư tưởng nhân đạo của Nguyễn Du: nỗi thông cảm thâm thúy đối ới những đau buồn và khát vọng hạnh phúc, tình yêu của con người.
Cùng hiểu rõ hơn về hoàn cảnh trao kỉ vật, tham khảo thêm: phân tách 18 câu đầu đoạn trích Trao duyên
phân tích 14 câu giữa Trao duyên bài số hai
Có thể nói Nguyễn Du là bậc thầy trong nghệ thuật mô tả diễn biến tâm lí đối tượng. Tài năng đấy của ông được trình bày xuyên suốt trong tác phẩm “Truyện Kiều”, điển hình nhất là ở đoạn trích “Trao duyên”. Đoạn trích này đã trình bày những tâm trạng, cung bậc xúc cảm của Thúy Kiều khi cậy nhờ Thúy Vân “chắp mối tơ thừa” với Kim Trọng. Và nó thể hiện rõ nét hơn ở 14 câu giữa của bài Trao khi Kiều trao kỉ vật và căn dặn Thúy Vân.
Như ta thấy, tình yêu của Thúy Kiều và Kim Trọng đang ở công đoạn đẹp nhất thì bỗng phải chia lìa vì Kiều bán mình cứu cha và em. 2 Người đã có một cuộc thề nguyền đầy thiêng liêng và lãng mạn nhưng trong hoàn cảnh gia đình gặp gia biến, phận làm con Kiều chọn lọc chữ hiếu để báo ân công ơn sinh thành, dưỡng dục của ba má.
Và nàng trao lại mối tình duyên cho Thúy Vân nhưng mà trong lòng bộn bề những tâm trạng, xúc cảm. Trao lại thứ gì ấy thuộc về vật chất thì còn dễ hình dung, đong đếm mà Thúy Kiều lại trao duyên, có mấy ai định hình được thứ tình cảm này?
Những kỉ vật của tình yêu như chiếc vòng đeo tay và tờ giấy ghi lời thề nguyền của 2 người Thúy Kiều đều đem trao lại để Thúy Vân giữ:
“Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ vật này của chung”
“Chiếc vành – Tờ mây” là vật thề ước, là sự chứng thực cho mối tình đôi lứa Kim Trọng- Thúy Kiều. Có hai vật ấy Kiều mới có thể đường hoàng bên chàng Kim đến “đầu bạc răng long”. Mà mất nó đồng nghĩa Kiều với Kim ko còn là gì cũng như tình yêu sẽ đổ vỡ chẳng thể hàn gắn. Bởi vậy nên mỗi kỉ vật trao đi như từng mảnh tình yêu chung cuộc rời khỏi tay Kiều. Giọng điệu nghe ra tầm thường như vẫn có tiếng nấc nghẹn ngào sau từng câu câu chữ. Trao đi “duyên này…vật này” cho Vân nhưng mà lại kết bằng 2 chữ “của chung”.
Tình yêu với Kiều là sự sống, là hơi thở nên đâu nói bỏ là dứt được. Nguyễn Du chung cuộc vẫn để kiều quay về là người con gái yếu đuối nằm trong dòng xoáy tâm lí thường tình, khi mất đi thứ gì càng quan trọng với mình thì càng ý thức mạnh bạo về trị giá thực của nó. Bởi vậy “của chung” mới vang lên trong Kiều với bao nhiêu giằng xé, tranh chấp. Chừng như lý trí nàng đã quyết định dứt bỏ nhưng mà trái tim thì chẳng thể tuân theo. Giống như kỉ vật đã trao nhưng vẫn níu kéo tình yêu, kỉ niệm cho riêng mình.
mà cuộc đời bãi bể nương dâu với những “sóng gió bất kì” đã khiến Kiều rơi vào bi kịch của sự thất vọng do chính mình tạo ra khi Nhìn vào phía trước vẫn tuyệt vời tương tự, chỉ thiếu bóng mình.
“Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người bạc mệnh ắt lòng chẳng quên
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa”
Kiều day dứt láy đi láy lại về ngày mai nên duyên vợ chồng giữa Kim Trọng và Vân. Tương tự, nghĩa cho Kim Trọng đã trả, Vân đã có hạnh phúc cho mình, nàng cũng đã báo hiếu cho tía má. Mà nàng vẫn không thanh thản vì hạnh phúc cuộc đời nàng là chàng Kim đã thuộc về người khác. Tương lai đã không có chỗ cho Kiều. Nàng cô độc, bơ vơ bên lề hạnh phúc. Nàng sẽ chẳng còn lại gì, thân “bạc mệnh” này chỉ mong đợi vào “chút của tin” cùng dĩ vãng xưa để được hoài tưởng không bị lãng quên. Ngày nay vẫn còn đây “chút của tin”, nhưng mà đó chỉ còn là của “ngày xưa”, là vật gợi lại kí ức trong dĩ vãng của Kiều, còn ngày mai sẽ là của Vân. Chữ “ngày xưa” bóng gió vang lên đau xót gọi về mối tình đẹp mới như ngày bữa qua giữa Kim Kiều. Lúc này, hình như nhớ về kỉ niệm tình yêu ấm áp “phím đàn với mảnh hương nguyền” kia lại càng khiến Kiều đớn đau hơn.
xả thân sâu vào nỗi tuyệt vọng, Kiều cảm thấy tương lai sống hay chết cũng ko mấy khác biệt:
“Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương đó so tơ phím này
Trông ra ngọn cỏ lá cây,
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rưới xin giọt nước cho người thác oan”
Cho dù Thúy Kiều có “thịt nát xương mòn” thì cũng mong rằng Thúy Vân và Kim Trọng không quên mình. Nàng còn chỉ cho Thúy Vân biết tín hiệu để nhận ra lúc mình trở về: “Thấy hiu hiu gió thì hay chị về”. Một con người nặng tình nặng nghĩa như Thúy Kiều chẳng thể lãng quên lời thề của mình với chàng Kim nhanh như vậy được. Ngay cả khi là một vong hồn chốn suối vàng thì nàng vẫn “mang nặng lời thề”. Đấy là lời thề chung thủy son sắt trọn đời bên nhau cùng Kim Trọng. Lời thề chung thủy đấy nàng sẽ ghi tạc cả cuộc đời ko quên. Toàn cầu cõi âm và thế giới ở nhân gian “cách mặt khuất lời” nên Thúy Kiều chỉ xin Thúy Vân “rưới xin giọt nước” cho vong hồn oan khúc của mình. Thúy Kiều đang còn sống nhưng tâm trí thì nghĩ về cái chết – cái chết oan khuất của một con người mệnh bạc.
Qua đây ta thấy hậu quả nhưng xã hội xưa đã đày đọa con người ta đến đường cùng, cướp đi quyền yêu và hạnh phúc, khiến cho 1 cô gái “xuân xanh” như Kiều lại thất vọng nghĩ đến cái chết. Nàng tung hoành vọng tuyệt vọng, muốn biết vì sao mình lại phải hy sinh thân mình, trao duyên, chịu đựng giằng xé vì một lỗi lầm không phải của ai cả. Sự không cam lòng ấy lại không thể san sẻ với ai, không người nào thấu hiểu nên càng thất vọng.
Cả cuộc đời, Kiều vẫn luôn sống trong sự trăn trở với những câu hỏi xem mình làm vậy có đúng hay ko. Và ngòi bút nhân đạo Nguyễn Du đã nhìn thấy sự khốn khổ đó của con người trong xã hội cũ và để sự tự ý thức về cuộc đời, số phận, nhân phẩm lần trước hết được biểu thị rõ ràng, quyết liệt như thế. Thi sĩ đã lên tiếng chở che cho nhu cầu hạnh phúc căn bản, vốn có của con người.
>>> Tham khảo các bài viết liên quan:
- phân tách tám câu cuối đoạn trích Trao duyên
- phân tích Trao duyên trong Truyện Kiều
Trên đây là văn mẫu phân tách 14 câu giữa của bài trao duyên (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du), các em cũng đừng quên tham khảo văn mẫu lớp 10 cụ thể theo chương trình học nữa em nhé!
Đăng bởi: THPT Sóc Trăng
Chuyên mục: Giáo dục
