Phân tích bài ca dao Khăn thương nhớ ai… Lo vì một nỗi không yên một bề thuộc chùm ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa, qua đó thấy được hình ảnh người phụ nữ xưa phải chịu nhiều tủi cực nhưng luôn khao khát hạnh phúc. Tham khảo hướng dẫn của Đọc tài liệu bao gồm các bước làm bài, dàn ý chi tiết và những bài văn mẫu chọn lọc để hiểu thêm về bài ca dao này em nhé!
Đề bài: Phân tích bài ca dao sau: “Khăn thương nhớ ai…Lo vì một nỗi không yên một bề…”
– / –
Tóm tắt nội dung bài viết
Hướng dẫn làm bàiphân tích bài ca dao Khăn thương nhớ ai
1. Phân tích đề
– Yêu cầu đề bài : Phân tích nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật, những chi tiết cụ thể trong tác phẩm nhằm mục đích làm sáng tỏ những tư tưởng tác giả gửi gắm và giá trị của tác phẩm- Phương pháp làm bài : sử dụng thao tác phân tích
2. Các vấn đề chính cần triển khai
Luận điểm 1: Hình ảnh chiếc khăn gắn liền với hình ảnh người phụ nữ vừa làm dáng vừa là biểu tượng cho số phận người phụ nữ xưa
Luận điểm 2: Hình ảnh cây đèn thể hiện nỗi nhớ nhung, lo lắng cho người yêu
Luận điểm 3: Sự lo lắng không yên rằng liệu tình yêu có được hạnh phúc trọn vẹn, đến được với nhau
3. Lập dàn ý
I. Mở bài
– Trong kho tàng ca dao dân ca chủ đề về tình yêu đôi lứa vẫn luôn là chủ đề được nhắc đến nhiều. Hình ảnh người phụ nữ xưa phải chịu nhiều tủi cực nhưng luôn khao khát niềm hạnh phúc là hình ảnh rất quen thuộc .- Khăn thương nhớ ai là một bài ca dao rực rỡ nói về thứ tình cảm kì diệu đó, thay cho nỗi niềm của người con gái .
II. Thân bài
– Nêu khái quát nội dung của bài ca dao :+ Nỗi niềm của người con gái mong ngóng, chờ đón người con trai+ Nỗi nhớ nâng lên từng bước càng trở nên da diết từ nỗi lòng thầm kín không thể hiện trở thành tiếng khóc chan chứa- Hình ảnh chiếc khăn :+ Biểu tượng cho tình yêu, đấy là vật trao duyên, là kỉ niệm hứa hẹn của đôi trai gái .+ Chiếc khăn trong ca dao xưa khá quen thuộc nó gắn liền với hình ảnh người phụ nữ vừa làm dáng vừa là hình tượng cho số phận người phụ nữ xưa : “ Thân em như tấm lụa đào … ”-> Mượn hình ảnh cái khăn, nhân hóa trở thành vật có tri giác biết nhớ, biết mong để nói về nỗi nhớ mong của người con gái với tình nhân mình đến thấp thỏm đứng ngồi không yên- Hình ảnh cây đèn :+ Ánh đèn không tắt .+ Mắt không ngủ .-> Thể hiện nỗi nhớ càng đong đầy không chỉ đứng ngồi không yên mà thậm chí còn mắt cũng không nhắm, không thể nào ngủ được, luôn lo ngại cho người mình yêu .-> Nhớ mong ngày đêm không nguôi- Hai câu thơ cuối :+ Sự bùng phát của nỗi nhớ, sự lo ngại không yên không biết rằng liệu tình yêu của họ có đến được với nhau, có được hưởng một niềm hạnh phúc toàn vẹn hay không .
III. Kết bài
– Tình yêu mãnh liệt của người phụ nữ, lòng chung thủy son sắc so với tình yêu ấy và người thương .- Nghệ thuật rực rỡ trong bài ca dao .
Xem thêm: Phân tích những câu ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa
4. Sơ đồ tư duy
5. Kiến thức bổ trợ
– Ca dao là thơ ca dân gian Nước Ta được truyền miệng dưới dạng những câu hát không theo một điệu nhất định, thường phổ cập theo thể thơ lục bát cho dễ nhớ, dễ thuộc .- Ca dao là một từ Hán Việt, theo từ nguyên, ca là bài hát có chương khúc, giai điệu ; dao là bài hát ngắn, không có giai điệu, chương khúc .- Ca dao phản ánh lịch sử vẻ vang : Ca dao lịch sử dân tộc không phản ánh hiện tượng kỳ lạ lịch sử dân tộc trong quy trình diễn biến của nó, mà chỉ nhắc đến sự kiện lịch sử vẻ vang để nói lên thái độ, quan điểm của nhân dân .
Tuyển tập văn mẫu hay phân tích bài ca dao Khăn thương nhớ ai
Bài văn mẫu 1Có thể tưởng tượng : nhật vật trữ tình đang đắm mình trong nỗi nhớ nhung sầu muộn. Mọi cử chỉ bỗng hóa thẫn thờ. Chiếc khăn vắt hờ hững trên vai vô ý rơi xuống đất. Nhân vật trữ tình cúi nhặt và tự nhiên nhìn thấy khăn như nhìn thấy chính cõi lòng mình .Khăn thương nhớ ai ,Khăn rơi xuống đất .Khăn thương nhớ ai ,Khăn vắt lên vai .Khăn thương nhớ ai ,Khăn chùi nước mắt .Đèn thương nhớ ai ,Mà đèn không tắt .Mắt thương nhớ ai ,Mắt ngủ không yên .Đêm qua em những lo phiền ,Lo vì một nỗi không yên một bề …Bài ca dao bộc lộ nỗi nhớ tình nhân của một cô gái. Không chỉ nhớ mà còn có lo phiền, phấp phỏng. Chính sự lo phiền, phấp phỏng ấy đã làm cho nỗi nhớ còn thêm chiều sâu, khiến nỗi nhớ hoàn toàn có thể làm lay tỉnh hàng loạt nhân cách con người .Ca dao có rất nhiều bài nói về nỗi nhớ tình nhân và mỗi bài lại toát lên một vẻ đẹp riêng. Thường thì nỗi nhớ ấy hay được bộc lộ hoặc miêu tả một cách trực tiếp, dù những tác giả dân gian đã dùng rất nhiều ví von. Ở bài ca dao này, cách bày tỏ nỗi nhớ có nhiều điểm khác lạ. sắm vai một người đọc ngây thơ, ta sẽ thấy hình như nhân vật trữ tình dồn hàng loạt sự chăm sóc cho khăn, cho đèn, cho mắt, tức là cho những đối tượng người tiêu dùng mà người ấy nhận rõ là chúng đang nhớ một ai đó. ” Khăn thương nhớ ai “, ” Đèn thương nhớ ai “, ” Mắt thương nhớ ai ” – với chừng ấy câu hỏi đặt ra cho những ” người bạn ” ( riêng với khăn, câu hỏi được nhắc tới ba lần ), có vẻ như nhân vật trữ tình không còn mối bận tâm nào khác ngoài việc vỗ về, an ủi khăn, đèn, mắt. Nhưng ta chợt nhận ra một sự phi lí : ngoài khăn và đèn là những vật vô tri không hề biết nhớ, ngay cả mắt ( người ) đâu có phải là một sinh thể độc lập hoàn toàn có thể biết tương tư ? Vậy là nhân vật trữ tình đang sống trong cõi ảo, đang trò chuyện với những nhân vật ảo. Hiện tượng này chỉ xảy ra khi con người có tâm sự quá đầy và bị ” cầm tù ” bởi tâm sự đó. Tâm sự tràn ra ngoại giới, phủ trùm cái bóng của mình lên toàn bộ, khiến mọi vật bỗng trở nên có hồn và hoàn toàn có thể trở thành những đối tượng người tiêu dùng chuyện trò. Tuy nhiên, lúc này, chuyện trò với khăn, với đèn, với mắt thì cũng chỉ là chuyện trò với chính lòng mình mà thôi. Nói cách khác chuyện trò với ai, về cái gì, trong trường hợp này, cũng chỉ là một sự tự giãi bày .Có thể tưởng tượng : nhật vật trữ tình đang đắm mình trong nỗi nhớ nhung sầu muộn. Mọi cử chỉ bỗng hóa thẫn thờ. Chiếc khăn vắt hờ hững trên vai vô ý rơi xuống đất. Nhân vật trữ tình cúi nhặt và tự nhiên nhìn thấy khăn như nhìn thấy chính cõi lòng mình. Khăn ơi, tại sao mày lại rơi xuống đất ? Mày đang nhớ thương ai vậy ? Những câu hỏi rưng rưng nỗi niềm đã được đặt ra trong trạng thái mộng du của nhân vật trữ tình. Chúng không phản ánh cái gì khác ngoài cõi lòng người hỏi. Nói khăn và đèn được nhân hóa thì cũng đúng. Nhưng có lẽ rằng đúng hơn nếu nói chúng là hình ảnh của nhân vật trữ tình được khúc xạ qua một tấm gương soi đặc biệt quan trọng. Những hành động của chúng không có ý nghĩa độc lập mà chỉ là sự phản chiếu những cử chỉ và diễn biến tâm lí phong phú, phức tạp của tác giả bài ca dao. Người ta thường nói ca dao có vẻ như đẹp mộc mạc, giản dị và đơn giản. Trong trường hợp này, sự giản dị và đơn giản, mộc mạc vẫn biểu lộ ( đặc biệt quan trọng qua mạng lưới hệ thống những hình ảnh thân thiện và qua lời nói ” trong suốt “, không trang sức đẹp ), nhưng không cho nên vì thế mà cái ảo diệu biến hóa lại không để lại dấu ấn đậm nét .Tuy đi sâu vào chốn u uẩn của cõi lòng, bài ca dao vẫn giữ được tính mạch lạc của cấu trúc. Các hình ảnh khăn, đèn, mắt không hề Open một cách ngẫu nhiên. Khăn vắt vai, khăn để chùi nước mắt, ngọn đèn thắp chong canh dài, đôi mắt đẫm lệ không chịu nhắm ngủ – đó đều là những hình ảnh có tính đặc trưng mà thơ ca ( trong đó có ca dao ) thường mượn để biểu lộ tâm trạng nhớ nhung, thao thức. Chúng link với nhau một cách ngặt nghèo nhằm mục đích diễn đạt một chủ đề thống nhất. Giữa chiếc khăn và đôi mắt có mối liên hệ thế nào, chính bài ca dao đã nói rõ. Còn ngọn đèn ? Nó cũng hoàn toàn có thể được hiểu là một con mắt khác thức thi với mắt người giữa đêm thâu vời vợi. Chẳng phải ngọn đèn vẫn thường làm bạn với ta mỗi khi ta có điều lo nghĩ đó sao ? Một điều đáng chú ý quan tâm nữa là trình tự Open của những hình ảnh. Khăn Open trước rồi đến đèn và ở đầu cuối là mắt. Có một sự di dời từ xa đến gần của những hình ảnh, từ sự vật bên ngoài đến chính con người tác giả. Nỗi nhớ càng được thổ lộ lại càng nồng nàn – nồng nàn đến mức làm rung lên hàng loạt quốc tế tâm hồn của nhân vật trữ tình và xét về hiệu suất cao thẩm mĩ, nó cũng làm biến chuyển cả nhịp thơ. Sáu dòng thơ đầu dành để tâm sự cùng khăn. Chúng mang nhịp điệu kể lể túc tắc, ri rả và có giọng bùi ngùi. Bốn dòng thơ sau được san đôi, dành sự ” chăm sóc ” cho cả đèn và mắt. Nhịp thơ gấp gáp hơn trong một kiểu liệt kê quay quồng. Nhân vật trữ tình đã chạm đến đáy tâm sự và niềm thao thức của mình. Trạng thái mộng du dần tan để trả con người về với sự trấn áp của lí trí. Một tiến trình của cảm hứng thế là đã qua đi .Hai dòng cuối của bài ca dao là một câu lục bát mênh mang nỗi niềm. Con thuyền thơ, sau lúc tự để mình rơi vào vòng vây của nỗi nhớ chập chùng, đã thoát ra với khoảng trống trầm tư lặng lẽ. Tuy nhiên, không hề bảo rằng nhân vật trữ tình – người chèo lái nó – đã tìm được sự bình yên. Những con sóng ưu tư khác đang lao xao bủa đến … Nhìn chung, việc biến hóa thể thơ ở đây rất có ý nghĩa. Một mặt nó báo hiệu sự chuyển biến tinh xảo trong dòng cảm hứng của nhân vật trữ tình, mặt khác nó bảo vệ công dụng điều hòa nhịp thở của người diễn xướng, người đọc, không để tiếp nối sự kể lể có rủi ro tiềm ẩn kéo bài ca dao rơi vào thực trạng dài dòng, gây nên cảm xúc stress không thiết yếu. Sự thể hiện trực tiếp tâm trạng dưới hình thức mờ tối, rối rắm của chính tâm trạng đã được sửa chữa thay thế bằng một đánh giá và nhận định khái quát về cái đặc thù của tâm trạng đã được thay thế sửa chữa bằng một đánh giá và nhận định khái quát về cái đặc thù của tâm trạng. Nhân vật trữ tình hiểu rằng mình đã lo phiền và cũng biết nguyên do của nỗi lo phiền ấy. Yêu nhau nhiều nhưng dễ gì đến được với nhau, lấy được nhau. Bao nhiêu chuyện phải bận lòng, bao nhiêu thứ hoàn toàn có thể cản trở niềm hạnh phúc. Cô gái nói ” Lo vì một nỗi không yên một bề ” – chỉ một bề nhưng lại bề bề nỗi lo, bởi bề ấy không thuộc bề ( tức là phía ) cô gái, mà thuộc về bề cô không hề làm chủ, không hề chi phối được .Bài Khăn thương nhớ ai … ta vừa ” đọc ” đáng được xem là một trong những bài hay nhất trong kho tàng ca dao dân tộc bản địa .Bài văn mẫu 2Từ bao đời nay, ca dao tục ngữ là một phần không hề thiếu trong nền văn học, thơ ca Nước Ta. Nó đã trở thành một món ăn ý thức để dăn dạy, khuyến khích niềm tin của biết bao thế hệ. “ Khăn thương nhớ ai ” là một trong những bài ca dao tiêu biểu vượt trội miêu tả nỗi niềm thương nhớ của một cô gái với nỗi nhớ thương tới da diết, cồn cào mà chỉ hoàn toàn có thể kìm chặt trong tim .Người xưa thường gửi gắm tình thương nỗi nhớ của họ trải qua rất nhiều cách rất riêng, họ thường mượn những đồ vật thân thiện, gắn bó với đời sống để bày tỏ nỗi nhớ, sự gắn bó. Với thể thơ bốn chữ, sáu câu thơ tiên phong gợi lên nỗi nhớ của cô gái trẻ trải qua hình ảnh chiếc khăn :“ Khăn thương nhớ ai ,Khăn rơi xuống đất .Khăn thương nhớ aiKhăn vắt lên vai .Khăn thương nhớ ai ,Khăn chùi nước mắt ”Chiếc khăn tay hay chiếc khăn đội đầu trong những bài thơ tình tựa như vật trao duyên, vật ước hẹn. Thay vì đính hẹn bằng những thứ vật chất xa hoa, những chàng trai hay cô gái thường Tặng Kèm cho đối phương một chiếc khăn thay cho nỗi niềm thương nhớ. Cách lặp lại sáu lần từ “ khăn ” ở vị trí đầu câu thơ và láy lại ba lần câu “ Khăn thương nhớ ai ” như một điệp khúc tình ca, khắc họa lên nỗi nhớ vô tận, triền miên mà da diết. Chiếc khăn tuy là vật, nhưng nó lại mang tâm tình của con người với tâm trạng nhớ thương vô cùng, nỗi nhớ len lỏi theo khoảng trống “ khăn rơi xuống đất ” rồi “ khăn vắt lên vai, “ khăn chùi nước mắt ” .Nỗi nhớ liên tục được gửi gắm trọn vào trong những ngọn đèn :“ Đèn thương nhớ aiMà đèn không tắt ”Ngọn lửa tình vẫn luôn cháy âm ỉ trong trái tim người con gái, tựa như ánh đén kia luôn thắp sáng. Ngọn đèn không tắt cũng như hình ảnh của chính người con gái đang thao thức bao đêm, sau những giọt nước mắt trực trào là những nỗi niềm mong mỏi tin người thương tới đằng đẵng .Người ta nói, mắt là hành lang cửa số của tâm hồn, từ đôi mắt là hoàn toàn có thể ánh lên biết bao nhiêu lời muốn nói. Với tâm trạng ấy, đôi mắt phản ánh lên nỗi nhớ từ tận sâu đáy tim :“ Mắt thương nhớ aiMắt ngủ không yên ”Đôi mắt của cô gái trẻ tuy trong trẻo nhưng lại tiềm ẩn biết bao tâm tư nguyện vọng. Chỉ cần nhắm đôi mắt ấy lại, hình ảnh người thương lại hiện ra, tuy xa mà gần, thực ảo hư vô khiến cho tâm lý nào hoàn toàn có thể ngủ yên .Nếu tâm tình của cô gái được gửi gắm qua những vật phẩm “ khăn ”, “ đèn ” thì tới hai câu lục bát ở đầu cuối đã giãi bày trực tiếp, như cởi bỏ hết nỗi lòng của người thương :“ Đêm qua em những lo phiềnLo vì một nỗi không yên một bề ”Cách xa nhau là tiềm ẩn biết bao nỗi lo, nó không chỉ đơn thuần là một nỗi lo một bề mà hóa thành rất nhiều vấn vương bồn chồn. Tình yêu thời chiến thì bị ngăn cách bởi mưa bom bão đạn, lo cho chàng trai đang phải lăn xả nơi mặt trận để giành độc lập Tổ quốc. Trong khi tình yêu thời bình, những chàng trai cô gái lại lo liệu rằng người ấy có nhớ thương đến mình, có chăm sóc có tha thiết hay chăng ? Biết bao câu hỏi, biết bao nỗi lòng cứ thổn thức, dồn dập mà nào hay có hồi âm hay câu vấn đáp. Thế nhưng qua điệp khúc thương nhớ ai vang vọng, đó là vật chứng cho tình yêu của đôi lứa, để hy vọng rằng niềm hạnh phúc sẽ đến với đôi ta .Bài ca dao này như một tiếng nói chung của người phụ nữ về tình yêu. Để đi tới được niềm hạnh phúc ở đầu cuối, họ thường phải trông chờ tin mong vào những điều rất mong manh, vô định. Tuy thế, bằng tình yêu vô bờ, họ vẫn tin vẫn nhớ và khao khát tình yêu dù trong bất kể thực trạng nào .Bài văn mẫu 3Bài ca nằm trong mạng lưới hệ thống ca dao về đề tài thương nhớ, một cung bậc trong ca dao tình yêu của người tầm trung Nước Ta. Bài ca diễn đạt nỗi nhớ niềm thương của một cô gái. Nhớ thương da diết, nhớ đến thao thức, cồn cào gan ruột mà không dễ thể hiện. Cô phải hỏi khăn, hỏi đèn, hỏi cả mắt mình. Những câu hỏi không có câu vấn đáp càng nén chặt nỗi thương nhớ, để sau cuối trào ra trong nỗi lo âu cho khô cứng phúc :Đêm qua em những lo phiền ,
Lo vì một nỗi không yên một bề.
Xem thêm: Hôi Chân Nên Và Không Nên Ăn Gì
Cái khăn được hỏi đến tiên phong và được hỏi nhiều nhất, đến 6 câu thơ :Khăn thương nhớ ai ,Khăn rơi xuống đất .Khăn thương nhớ ai ,Khăn vắt lên vai .Khăn thương nhớ ai ,Khăn chùi nước mắt .Cái khăn ( khăn đội đầu hoặc khăn tay ) thường là vật trao duyên, vật kỉ niệm gợi nhớ tình nhân ( Gửi khăn, gửi áo, gửi lời – Gửi đôi chàng mạng cho người đàng xa ). Sáu câu thơ được cấu trúc theo lối vắt dòng, láy lại 6 lần từ ” khăn ” ở vị trí đầu những câu thơ và láy lại 3 lần câu ” khăn thương nhớ ai ” như một điệp khúc bất tận, biểu lộ nỗi nhớ triền miên, da diết. Hình như mỗi lần hỏi là nỗi nhớ lại trào dâng thêm. Cái khăn, tự nó không biết ” thương nhớ ” không biết ” rơi xuống “, ” vắt lên “, ” chùi nước mắt “, nhưng những hình ảnh hoạt động mang xúc cảm người đã làm hiện lên hình ảnh con người với tâm trạng bộn bề niềm thương nhớ cùng nỗi lo âu. Nhớ đến ngơ ngẩn, nỗi nhớ tỏa theo nhiều hướng của khoảng trống ” khăn rơi xuống đất ” rồi lại ” khăn vắt lên vai “, ở đầu cuối thu lại trong cảnh khóc thầm ” khăn chùi nước mắt ” .Nỗi nhớ trong 6 câu trên lan tỏa vào khoảng trống, đến 4 câu tiếp lại xuyên thấu theo thời hạn. Nỗi nhớ ban ngày lê dài sang cả đêm hôm :Đèn thương nhớ ai ,Mà đèn không tắt .Vẫn là điệp khúc ” thương nhớ cũ “, nhưng nỗi nhớ đã chuyển từ ” khăn ” sang ” đèn “. Hình ảnh ngọn đèn gợi ra đêm khuya vò võ canh tàn, và cái đốm lửa đang cháy kia phải chăng là hình ảnh của nỗi nhớ cháy rực trong lòng cô gái ? Ngọn đèn mãi không chịu tắt, nỗi nhớ cứ da diết khôn nguôi. Cũng như chiếc khăn, ngọn đèn đã giúp cô gái thổ lộ nỗi lòng .Nhưng dù quyến rũ bao nhiêu, thì chiếc khăn và ngọn đèn cũng chỉ là cách nói gián tiếp theo lối hình tượng, nhân hóa. Nỗi lòng của cô gái buộc phải bật ra trong cách nói trực tiếp :Mắt thương nhớ ai ,Mắt ngủ không yên .Thương nhớ đến không ngủ được, cứ trằn trọc thao thức là cách biểu lộ quen thuộc trong ca dao :Đêm nằm sống lưng chẳng tới giường .Trông cho mau sáng ra đường gặp anh .Tuy nhiên, cũng là một tâm trạng ấy, nhưng trong bài ca này, hình ảnh đôi mắt có sức quyến rũ sâu xa hơn nhiều. ” Mắt ngủ không yên ” tạo nên một đối xứng rất đẹp với ” đèn không tắt ” ở trên, gợi lên một cảnh tượng rất thực : cô gái giữa đêm khuya một mình đốì diện với ngọn đèn mà nhớ người thương. Vì ” mắt ngủ không yên ” nên ” đèn không tắt “. Nói đèn cũng chỉ là để nói người thôi. Ngọn đèn soi chiếu vào đôi mắt, càng thấy nỗi nhớ thương vời vợi khôn nguôi .Mười câu thơ là 5 câu hỏi không có lời đáp. Điệp khúc ” thương nhớ ai ” trở đi trở lại như xoáy vào một nỗi niềm khắc khoải, da diết. Năm lần từ ” thương nhớ ” và năm lần từ ” ai ” Open. Bản thân từ ” ai ” xuât hiện. Bản thân từ ” ai ” mang ý phiếm chỉ, gợi lên một nỗi nhớ thương sâu thẳm bát ngát, không số lượng giới hạn. Từ ” ai ” là phiếm chỉ, không xác lập thành viên đối tượng người dùng, nhưng người nghe trọn vẹn hiểu được ” ai ” ấy là ai. Hỏi không có vấn đáp, nhưng thực ra cầu vấn đáp đã nằm trong giọng điệu khắc khoải, da diết kia. Không cần nói rõ, nhưng nỗi nhớ tình nhân đã được thể hiện một cách kín kẽ mà quyến rũ, thâm thúy, mãnh liệt .Cách gieo vần của bài ca cũng rất rực rỡ :Khăn thương nhớ ai ,Khăn rơi xuống đất .Khăn thương nhớ ai ,Khăn vắt lên vai .Khăn thương nhớ ai ,Khăn chùi nước mắt .Đèn thương nhớ ai ,Mà đèn không tắt .Mắt thương nhớ ai ,Mắt ngủ không yên .Vần chân và vần lưng xen kẽ nhau, vần bằng và vần trắc luân phiên nhau, tổng thể tạo nên một âm điệu luyến láy liên hoàn khiến cho nỗi nhớ thương của cô gái vừa như nén lại, vừa như lê dài ra đến bát ngát vô tận theo cả khoảng trống và thời hạn. Tưởng chừng nỗi nhớ ấy sẽ không có kết thúc … Nhưng bài ca phải có điểm dừng. Khi cô gái không hỏi nữa thì niềm thương nhớ trào ra thành nỗi lo phiền .Đêm qua em những lo phiền ,Lo vì một nỗi không yên một bề …Từ nhịp thơ 4 chữ dồn dập, liên tục, lời ca chuyển sang nhịp thơ lục bát, nhẹ nhàng hơn nhưng cũng xao xuyến hơn, giãi bày niềm lo âu của cô gái trước niềm hạnh phúc lứa đôi. Không phải ngẫu nhiên mà chữ ” lo ” được nhắc đến hai lần. Nhớ thương tình nhân và lo ngại cho duyên phận của mình ” không yên một bề “, tâm trạng của cô gái mang ý nghĩa thông dụng cho người phụ nữ trong cuộc đời xưa : yêu tha thiết nhưng luôn sợ hãi cho niềm hạnh phúc bấp bênh .Bài ca khá tiêu biểu vượt trội cho thẩm mỹ và nghệ thuật ca dao với sự tái diễn trong cách miêu tả tâm trạng, cách dùng những hình ảnh hình tượng, lối nhân hóa để tăng thêm sức sống cho hình ảnh, cách gieo vần linh động, cách cấu trúc truyền thống cuội nguồn phối hợp những câu thơ bốn chữ với hai câu lục bát ở đầu cuối … Qua nỗi thương nhớ và niềm lo âu được diễn đạt trong bài ca, ta nhận ra tiếng hát yêu thương và khao khát yêu thương của người tầm trung xưa .Bài văn mẫu 5Nỗi nhớ trong tình yêu là một đề tài quen thuộc trong quốc tế ca dao. Khi thì nghẹn ngùng, bẽn lẽn, khi thì làm con người ta muốn cháy hết mình trong tình yêu. Và nỗi nhớ của cô gái trong bài ca dao “ Khăn thương nhớ ai ” như một khúc nhạc da diết trầm bổng réo rắt đến nao lòng .Nỗi nhớ khắc khoải da diết khiến cho nhân vật trữ tình phải cất lên những câu hỏi dồn dập không có câu vấn đáp. Nỗi nhớ bị nén chặt trong lòng rồi lại trào ra bát ngát, mãnh liệt. Chủ thể ở đây là cô gái đang sống trong tâm trạng nhớ thương tình nhân không nguôi :“ Khăn thương nhớ ai ,Khăn rơi xuống đất .Khăn thương nhớ ai ,Khăn vắt lên vai .Khăn thương nhớ ai ,Khăn chùi nước mắt .Đèn thương nhớ ai ,Mà đèn không tắt .Mắt thương nhớ ai ,Mắt ngủ không yên .Đêm qua em những lo phiền ,Lo vì một nỗi không yên một bề … “Nỗi nhớ thương trong tình yêu của người con gái được thể hiện gián tiếp qua những hình ảnh tượng trưng, biện pháp nhân hóa, ẩn dụ, hình thức lặp kèm theo những câu hỏi tu từ. Hình ảnh “ khăn ” được nhắc đến tiên phong và cũng nhiều nhất trong bài. Giống như áo khăn vốn là đồ vật thân mật và thường là vật trao duyên ấp iu kỉ niệm .Cấu trúc vắt dòng, lặp lại từ “ khăn ” ở đầu mỗi câu thơ khiến cho câu ca dao vang lên như nỗi nhớ thương triền miên, dằng dặc khắc khoải, khôn nguôi. Chiếc khăn không hề tạo ra sự câu truyện về tình thương nỗi nhớ. Chiếc khăn là người bạn so với người con gái mà nhiều lần làm rơi xuống đất lại nhặt lên. Chiếc khăn như chứng nhân của tình yêu thay người nói hộ nỗi lòng, an ủi động viên người đang yêu. Đó là một chuỗi hành vi tự nhiên, vô thức gắn liền với chiếc khăn như thể sự lí giải cho nỗi nhớ khiến người ta không hề tự chủ được trong hành vi. Nỗi nhớ mang sắc tố êm ả dịu dàng nói lên không riêng gì tấm lòng mà cả nhân cách, vẻ đẹp tâm hồn của người đang nhớ, biết trân trọng, nâng niu nỗi nhớ, biết ghi lại nỗi nhớ trong lòng .Nếu sáu câu thơ đầu gợi tả nỗi nhớ trải dài, lan tỏa trong khoảng trống thì sáu câu thơ cuối được đong đếm bằng thời hạn, chuyển từ ngày sang đêm. Cấu trúc thương nhớ vẫn được giữ lại và nhân lên. Nỗi nhớ được gửi vào “ ngọn đèn ”. Ngọn đèn gắn với khoảng chừng thời hạn ưu tư sầu muộn khi đêm đến. Trong khoảng trống vò võ của đêm khuya, khi ngọn đèn cháy sáng ở đầu ngọn bấc nỗi nhớ cũng cháy rực trong lòng cô gái trẻ. Chừng nào ngọn lửa của tình yêu còn cháy thì ngọn đèn chưa tắt. Đèn chẳng tắt vì con người còn trằn trọc thâu đêm. Đèn thương nhớ ai hay cô gái thương nhớ ai. “ Ai ” chỉ hoàn toàn có thể là chàng trai, người đã chiếm toàn vẹn trái tim của cô gái. Nỗi nhớ được đo bằng thời hạn là nỗi nhớ thâm thúy, nỗi nhớ không khi nào lụi tắt luôn thường trực trong trái tim của người đang yêu .Nỗi nhớ còn được thể hiện qua con mắt. Mượn đôi mắt để giãi bày tình cảm, cô gái trẻ đã không kìm giữ được tình cảm của mình. Qua con mắt thấy được cả khung trời yêu thương :“ Mắt em là gợn trongSoi đời anh lấp lánh lung linhNhững sớm chiều ấm lạnhMắt em là quê nhà ”“ Mắt ngủ không yên ” là hình ảnh người con gái trằn trọc, khôn nguôi. Nỗi nhớ trong tiềm thức. Hỏi khăn, hỏi đèn, hỏi mắt cũng là để hỏi chính mình, 5 lần câu hỏi vang lên cũng là 5 lần từ “ ai ” xoáy vào lòng mình, mãnh liệt không dứt .Hai câu cuối chuyển sang thơ lục bát khá tự nhiên, tương thích tháo gỡ những dằn vặt, dồn nén ở bên trên. Hóa ra những ưu tư của cô gái là lo vì một nỗi không yên một bề. Căn nguyên của nỗi lo ngại của cô gái hoàn toàn có thể là chàng trai không yêu cô như cô gái đã từng yêu, gia cảnh nghèo khó, áp đặt mái ấm gia đình. Chỉ biết rằng nỗi lo ấy mãi ám ảnh cô gái. Nỗi lo ngại giàu giá trị nhân văn khi cho ta thấy có khao khát mới có lo âu, có lo âu thì mới kiến thiết xây dựng được tình yêu toàn vẹn, niềm hạnh phúc .Bài ca dao biểu lộ tình yêu mãnh liệt của một người con gái, và sự mong ngóng chờ đón chàng trai của mình. Qua nỗi thương nhớ và niềm lo âu được miêu tả trong bài ca, ta nhận ra tiếng hát yêu thương và khao khát yêu thương của người tầm trung xưa .Bài văn mẫu 6Bài thơ được viết theo thể bốn chữ và kết thúc bằng hai câu lục bát rất tương thích với việc gửi gắm tâm tư nguyện vọng sâu kín và những trạng thái phức tạp, tinh xảo của tâm hồn. Nhân vật trữ tình trong bài ca dao là cô gái đang sống trong tâm trạng thương nhớ tình nhân khôn nguôi. Những lo phiền chất chứa trong lòng cũng xuất phát từ niềm thương nhớ ấy .Thương nhớ vốn là thứ tình cảm khó tưởng tượng, nhất là thương nhớ trong tình yêu. Vậy mà ở bài này, nó lại được diễn đạt một cách đơn cử, tinh xảo và quyến rũ nhờ cách nói bằng những hình ảnh tượng trưng mang tính thẩm mỹ và nghệ thuật cao. Nỗi niềm thương nhớ của cô gái so với tình nhân đã được gửi gắm vào những sự vật như cái khăn, cái đèn, đôi mắt, đặc biệt quan trọng là hình ảnh cái khăn .Xưa kia, cái khăn thường là ki vật để trao duyên, gợi nhớ đến tình nhân đang xa cách :Gửi khăn, gửi ảo, gửi lời ,Gửi đôi chàng mạng cho người đàng xa .HayNhớ khi khăn mở, trầu trao ,Miệng thì cười nụ biết bao nhiêu tình .Các tác giả dân gian mượn ngoại vật là cái khăn, cái đèn đã được nhân hoá và con mắt là hoán dụ để miêu tả tâm trạng của nhân vật trữ tình. Rõ ràng mục tiêu của nhà thơ tầm trung là biến cái khăn, cái đèn, đôi mắt thành hình tượng cho nỗi niềm thương nhớ của người con gái đang yêu .Sáu câu thơ cấu trúc theo lối vắt dòng láy lại sáu lần từ ” khăn ” ở vị trí đầu câu và láy lại ba lần câu hỏi thương nhớ ai bộc lộ nỗi nhớ triền miên, da diết. Hình như mỗi lần hỏi là một lần nỗi nhớ lại trào dâng. Yêu và nhớ là hai mặt của tình yêu, yêu say đắm thì nhớ thiết tha. Đó là nỗi nhớ có khoảng trống trải ra trên nhiều chiều : Khăn rơi xuống đất, Khăn vắt lên vai, Khăn chùi nước mắt và biểu lộ trong mọi tâm lý, hành vi, khiến cô gái bồn chồn, khắc khoải như đứng đống lửa, như ngồi đống than và rơi nước mắt .Sáu câu thơ hỏi khăn gồm 24 chữ, thì đã có đến 16 thanh bằng mà hầu hết là thanh không, gợi nỗi thương nhớ tình nhân đến cháy lòng của cô gái. Tuy vậy, cô vẫn biết kìm nén dòng xúc cảm đang dâng trào trong tâm hồn .Nỗi nhớ lan rộng ra theo khoảng trống và trải dài theo thời hạn. Nỗi nhớ được liên tục gửi vào ngọn đèn : Đèn thương nhớ ai, Mà đèn không tắt. Chừng nào ngọn lửa tình yêu vẫn cháy sáng trong trái tim người con gái thì ngọn đèn kia vẫn sáng thâu đêm. Đèn không tắt hay chính con người đang thao thức thâu đêm trong nỗi nhớ thương đằng đẵng ? Nếu trên kia, cái khăn đã biết giãi bày, thì ở đây, ngọn đèn cũng biết thổ lộ. Nó nói với tất cả chúng ta nhiều điều không có trong lời ca …Cuối cùng, cô gái hỏi chính đôi mất của mình. Dù kín kẽ, quyến rũ bao nhiêu chăng nữa thì cái khăn và ngọn đèn cũng chỉ là những hình ảnh được mượn làm cái cớ để gửi gắm nỗi niềm tâm sự. Đến đây, có vẻ như không kìm lòng được nữa, cô gái đã hỏi trực tiếp chính mình : Mắt thương nhớ ai, Mắt ngủ không yên. Nỗi nhớ thương nặng trĩu, vì vậy : Đêm nằm sống lưng chẳng tới giường. Cứ nhắm mắt vào, hình ảnh người thương lại hiện ra, ngủ làm thế nào cho được ! Ở trên là đèn không tắt thì ở đây mắt ngủ không yên. Hình tượng thơ thật phải chăng, đồng nhất và tự nhiên như tình yêu và niềm thương nỗi nhớ của cô gái .Nếu tâm trạng cô gái trong những câu thơ bốn chữ được miêu tả bằng hình thức gián tiếp thì đến hai câu lục bát sau cuối nó đã được giãi bày trực tiếp, ở trên, nỗi nhớ còn được che giấu không ít bằng những hình ảnh có đặc thù tượng trưng thì đến đây trái tim đã tự thốt lên Iời .Tâm trạng lo phiền của cô gái cũng xuất phát từ cội nguồn thương nhớ. Cô lo vì một nỗi không yên một bề. Một nỗi, một bề mà hoá thành rất nhiều vấn vương, thao thức. Cô gái lo cho chàng trai hay lo rằng chàng trai không yêu thương mình tha thiết như mình đã yêu thương chàng ? Đây cũng là tâm trạng thông dụng của những cô gái đang yêu .Nỗi nhớ được nói đến dồn dập trong 10 câu thơ 4 chữ, chỉ có lời hỏi mả không có lời đáp. Nhưng câu vấn đáp đã được gián tiếp chứng minh và khẳng định trong năm điệp khúc ” thương nhớ ai ” vang mãi không dứt như một niềm khắc khoải để rồi sau cuối trào ra thành một niềm lo âu thực sự cho niềm hạnh phúc lứa đôi :Đêm qua em những lo phiền ,Lo vì một nỗi không yên một bề …
Tình yêu dù trong sáng, mãnh liệt, lãng mạn bay bổng tới đâu chăng nữa cũng gắn bó với đời thường mà đời thường vốn lại nhiều dâu bể. Bởi thế mà cô gái nhớ thương người yêu và lo lắng cho duyên phận đôi lứa không yên một bề. Vì sao vậy? Phải đặt bài ca này vào cuộc sống của người phụ nữ xưa và trong hệ thống của những bài ca than thân về hôn nhân và gia đình thì ta mới thấy hết ý nghĩa của hai câu kết, hạnh phúc lứa đôi của họ thường bấp bênh vì tình yêu tha thiết nhiều khi không dẫn đến hôn nhân. Mặc dầu vậy, bài ca dao vẫn là tiếng hát của một trái tim khao khát yêu thương… Điều đó khiến cho nỗi nhớ này không hề bi luỵ mà như một nét đẹp trong tâm hồn đáng quý của các cô gái Việt ở làng quê xưa.
Xem thêm: Làm Thế Nào Để Hết Nhiệt Miệng
>> Tham khảo thêm : Phân tích bài ca dao Trèo lên cây khế nửa ngày* * * * * * * * * * * *
Trên đây là hướng dẫn làm bài phân tích bài ca dao Khăn thương nhớ ai… Lo vì một nỗi không yên một bề bao gồm dàn ý chi tiết và những bài văn mẫu chọn lọc hay nhất. Hy vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích phục vụ việc học tập của các em. Ngoài ra, các em hãy truy cập doctailieu.com để tham khảo những bài văn mẫu lớp 10 phong phú khác mà chúng tôi đã sưu tầm và tổng hợp nhé. Chúc các em học tốt và đạt kết quả cao!
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức
Để lại một bình luận