Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận

[ Văn mẫu 9 ] Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận – Hướng dẫn cụ thể cách làm và những bài văn hay phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận

Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận bao gồm hướng dẫn làm bài chi tiết cùng tuyển chọn những bài văn hay nhất phân tích bài thơ. Các em cùng tham khảo để nắm được cách làm phục vụ cho việc học môn Văn lớp 9 nhé!

Đề bài: Em hãy phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của nhà thơ Huy Cận.

Hướng dẫn làm bài phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá

1. Phân tích đề

– Yêu cầu đề bài : Phân tích nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật, những cụ thể trong tác phẩm nhằm mục đích làm sáng tỏ những tư tưởng tác giả gửi gắm và giá trị của tác phẩm- Phương pháp làm bài : sử dụng thao tác phân tích

2. Các vấn đề chính cần triển khai

Luận điểm 1: Cảnh ra khơi và tâm trạng náo nức của con người

Luận điểm 2: Cảnh đoàn thuyền đánh trên biển

Luận điểm 3: Cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi bình minh

3. Lập dàn ý

I. Mở bài

Giới thiệu tác giả, tác phẩm :- Huy Cận là một nhà thơ nổi tiếng trong trào lưu thơ mới, có nhiều tác phẩm hay để lại cho nền thi ca Nước Ta .- Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá viết về vùng biển Quảng Ninh vào năm 1958 – thời kì miền Bắc giành được độc lập, tập trung chuyên sâu thiết kế xây dựng kinh tế tài chính .

II. Thân bài

1. Cảnh ra khơi và tâm trạng náo nức của con người

a, Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi- Thời gian lao động đặc biệt quan trọng, khoảng trống vạn vật thiên nhiên hùng vĩ :+ Thời gian : đêm hôm+ Cảnh tượng : Mặt trời lúc chiều tà được ví như hòn lửa ; sóng biển như then cài còn đường chân trời là cánh cửa giao thoa giữa ngày và đêm .⇒ Không gian hùng vĩ, có chút huyền bí của đêm hôm. Trong khoảng trống đó, con người hiện lên với vẻ đẹp yêu đời, trẻ khỏe, hăng say :+ Lại ra khơi : sự tái diễn hàng ngày của việc làm đánh cá đêm hôm .+ Dù đương đầu với màn đêm, biển cả to lớn nhưng ngư dân vẫn ca hát, hào hứng ra khơi, bộc lộ sự hy vọng vào một chuyến ra khơi bội thu .b, Sự giàu sang, hào phóng, mỹ lệ của biển khơiÔng cha ta đã đúc rút ra câu thành ngữ “ Rừng vàng biển bạc ”, khổ thơ thứ 2 và thứ 4 của bài đã chứng minh điều này :- Sự phong phú của biển Đông : cá bạc lấp loáng trên biển, cá thu nhiều “ như đoàn thoi ”, “ dệt biển muôn luồng sáng ” .- Các loài cá ngon, quý và hiếm được liệt kê với giọng tự hào : Cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song .⇒ niềm vui thích trước sự phong phú của biển cả khiến tác giả như reo lên : “ Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi ! ”- Vẻ đẹp của biển đêm : trăng và sao trời in trên mặt biển ( bóng trăng “ vàng chóe ” ), biển trời như tấm gương phản chiếu nhau, khoảng trống được lan rộng ra, tăng thêm sức sống ( “ Đêm thở : sao lùa nước Hạ Long ” ) .- Nghệ thuật : thủ pháp liệt kê, so sánh ( như đoàn thoi, đuốc đen hồng ), nhân hóa ( cái đuôi em quẫy, đêm thở ) tạo nên một bức tranh vạn vật thiên nhiên sôi động .

2, Hình ảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển (khổ thơ 3, 5, 6)

Tác giả cho bạn đọc thấy con tàu đánh cá như tàu chiến, những ngư dân như những người anh hùng trên biển khơi :- Hình ảnh can đảm và mạnh mẽ, hùng tráng : con thuyền đi nhanh như “ lái gió ”, cánh buồm trắng ôm trọn mặt trăng, thuyền đi “ giữa mây cao với biển bằng ”- Động từ “ lướt ” : cảm xúc đi như bay, can đảm và mạnh mẽ⇒ hình ảnh đẹp, con thuyền đi trên biển như thuyền có phép lạ bay trên mây .- Việc đánh cá tài tình và đầy giải pháp như đánh giặc : thuyền ra “ dặm xa dò bụng biển ”, “ Dàn đan thế trận lưới vây giăng ”. Những việc làm được thực thi một cách hào hứng, vui tươi : ngư dân gõ mạn thuyền cho cá bơi vào lưới, giống như “ hát bài ca gọi cá vào ” .- Khi khởi đầu ra khơi là đêm hôm, lúc “ sao mờ ”, sắp sáng là thuyền quay trở lại :+ Cuộc đánh cá bội thu : “ kéo xoăn tay chùm cá nặng ” .+ Thành quả to lớn, con người lao động hân hoan : đàn cá trên thuyền lấp lánh lung linh loé sáng dưới ánh rạng đông, ngư dân xếp lưới, căng buồm quay trở lại trong “ nắng hồng ” .⇒ Ba khổ thơ cho thấy con người luôn có khát vọng thắng lợi, làm chủ vạn vật thiên nhiên nhưng cũng vô cùng biết ơn vạn vật thiên nhiên : Biển cho ta cá như lòng mẹ / Nuôi lớn đời ta tự buổi nào .- Nghệ thuật : ba khổ thơ trên có giọng thơ nhanh, dồn dập bộc lộ sự hăng say lao động. Sử dụng nhiều động từ mạnh ( lái, lướt, gõ, kéo ) cho thấy hình ảnh mạnh khỏe của người lao động ; tính từ chỉ sắc tố : vàng, bạc, hồng gợi sự vui tươi, ấm no .

3. Cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi bình minh

a. Cảnh đoàn thuyền trở vềTác giả sử dụng những hình ảnh giống cảnh đoàn thuyền ra khơi ở khổ 1 : câu hát, mặt trời nhưng với những sắc thái mới :- Ngư dân vẫn hát cùng gió khơi, giờ đây là khúc ca ăn mừng thành quả của một đêm lao động miệt mài => khổ thơ cuối giống như điệp khúc của một bài hát, tạo cảm xúc tuần hoàn về thời hạn, về việc làm lao động ; nhấn mạnh vấn đề khí thế tâm trạng của những người dân, ý thức sôi sục, khẩn trương- Đoàn thuyền vẫn đi thật nhanh, như “ chạy đua cùng mặt trời ” để về cho kịp phiên chợ kinh doanh => giải pháp khoa trương, hình ảnh nhân hóa => con người và ngoài hành tinh chạy đua trong cuốc quản lý và vận hành vô tận, con người đã mang tầm vóc lớn lao của vạn vật thiên nhiên thiên hà trong cuộc chạy đua này và con người đã thắng lợib, Bình minh trên biển- Mở đầu bài thơ là cảnh hoàng hôn, kết thúc bài thơ là cảnh bình minh ” Mặt trời đội biển nhô màu mới ” => ẩn dụ táo bạo cho thấy sự tuần hoàn của thời hạn, của ngoài hành tinh .- Hình ảnh “ mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi ” gợi nhiều liên tưởng như những mặt trời nhỏ bé đang tỏa rạng niềm vui trước thành quả lao động mà con người đã giành được sau một đêm lao động trên biển. => đó là cảnh tượng đẹp huy hoàng giữa bầu tròi và mặt biển, giữa vạn vật thiên nhiên và thành quả lao động .

III. Kết bài:

Tổng kết giá trị bài thơ :- Ca ngợi vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên, vẻ đẹp của con người lao động. Thiên nhiên cho con người nhiều của cải, con người cũng cần biết ơn vạn vật thiên nhiên, con người và vạn vật thiên nhiên là bạn sát cánh ; bộc lộ niềm tin, niềm vui trước đời sống mới, đời sống tự do lao động .- Tác giả sử dụng tích hợp nhiều thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ rực rỡ .

Tham khảo thêm: Dàn ý phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận

4. Sơ đồ tư duy phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá

5. Kiến thức bổ trợ

Phong cách sáng tác của Huy Cận

+ Trước cách mạng, hồn thơ ông là một hồn thơ ảo não+ Sau cách mạng, hồn thơ ông có sự biến chuyển vui tươi hơn

Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá

Giữa năm 1958, Huy Cận có một chuyến đi thực tiễn dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Từ chuyến đi trong thực tiễn ấy, hồn thơ Huy Cận thực sự nảy nở dồi dào cảm hứng về vạn vật thiên nhiên quốc gia. Bài thơ được sáng tác trong thời hạn ấy và in trong tập “ Trời mỗi ngày lại sáng ”

Bài tìm hiểu thêm phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá

Bài văn phân tích Đoàn thuyền đánh cá hay và đạt điểm caocủa học sinh chuyên Văn

Huy Cận là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam – một hồn thơ dạt dào cảm hứng lãng mạn về thiên nhiên đất nước, con người trong thời đại mới. Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” được nhà thơ sáng tác vào năm 1958 khi miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Bài thơ là bức tranh thiên nhiên con người về cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá vào lúc hoàng hôn, cảnh đoàn thuyền đi trên biển đánh bắt cá và cảnh đánh bắt cá vào lúc bình minh.

Đề tài “ Con người lao động ” đã khơi gợi cảm hứng bất tận cho tổng thể những nhà thơ nhưng so với Huy Cận ông cũng chọn đề tài ấy để viết về ngư dân trên vùng biển Hạ Long tươi đẹp :“ Mặt trời xuống biển như hòn lửaSóng đã cài then đêm sập cửaĐoàn thuyền đánh cá lại ra khơiCâu hát căng buồm cùng gió khơi. ”Câu thơ mở màn miêu tả cảnh mặt trời như hòn lửa khổng lồ đang từ từ lặn xuống dưới đáy đại dương để lại trên biển và phía chân trời một màu tím của hoàng hôn. Nghệ thuật so sánh “ Mặt trời như hòn lửa ” gợi tả cảnh mặt trời lúc hoàng hôn trên biển với bao sắc tố bùng cháy rực rỡ một vẻ đẹp kì vĩ trang trọng. Trong khoảnh khắc bao sắc màu rực rỡ tỏa nắng đã thay vào màu đen của màn đêm. Với trí tưởng tượng nhiều mẫu mã cùng với thẩm mỹ và nghệ thuật ẩn dụ những con sóng giống như chiếc then cài, màn đêm là cánh cửa. Vũ trụ bát ngát to lớn giống như một ngôi nhà trong trạng thái nghỉ ngơi, yên tĩnh và màn đêm kia như thử thách lòng can đảm và mạnh mẽ của con người. Thế nhưng trong thực trạng ấy ta lại phát hiện hình ảnh : “ Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi ”. Phép tu từ hoán dụ “ đoàn thuyền đánh cá ” chỉ những người ngư dân họ đang khởi đầu một ngày lao động mới. Từ “ lại ” chỉ sự lặp đi lặp lại nhiều lần liên tục đã trở thành thói quen. Đó là niềm tin lao động hăng say quên cả căng thẳng mệt mỏi, quên cả thời hạn của những người ngư dân, của những con người lao động mới của miền Bắc trong thời kì thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong đêm hôm mặt biển bỗng trở nên sinh động bởi tiếng hát của những người ngư dân cất lên. Câu hát hòa cùng với làn gió mát của biển khơi thổi căng cánh buồm để đưa con thuyền ra khơi nhanh hơn. Bút pháp khoa trương “ Câu hát căng buồm ” tác giả muốn nói tới sức mạnh của những con người lao động. Câu hát hòa cùng với gió khơi là muốn nói đến sự hòa hợp giữa vạn vật thiên nhiên với con người. Thiên nhiên đang góp phần ủng hộ con người. Câu hát bộc lộ ý thức sáng sủa yêu đời, niềm vui lao động, sôi sục hào hứng trong niềm khí thế cùng với buổi đầu ra khơi trong niềm tin vào một chuyến ra khơi thành công xuất sắc, tốt đẹp :“ Hát rằng : cá bạc biển Đông lặngCá thu biển Đông như đoàn thoiĐêm ngày dệt biển muôn luồng sángĐến dệt lưới ta, đoàn cá ơi ! ”Trong câu hát của những người ngư dân có gọi tên những loài cá : cá bạc, cá thu … Phép tu từ so sánh “ Cá thu như đoàn thoi ” vừa gợi về hình ảnh sôi động vừa là lời ca tụng nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng ở vùng biển tỉnh Quảng Ninh. Với trí tưởng tượng độc lạ tích hợp với ngòi bút vừa hiện thực vừa lãng mạn để rồi đôi mắt của nhà thơ như đang được ngắm nhìn đoàn cá thu như những chiếc thoi đưa dệt nên những tấm vải lớn lấp lánh lung linh muôn sắc tố. “ Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi ” câu thơ như lời mời gọi đoàn cá vào lưới. Câu hát của những người ngư dân không riêng gì thổi căng cánh buồm vừa biểu lộ sức mạnh, vừa biểu lộ niềm tin sáng sủa yêu đời. Câu hát ấy không chỉ ngợi ca về vùng biển giàu sang nước ta mà nó còn hữu dụng trong việc làm đánh bắt cá cá. Nó đã trở thành bài ca trong lao động .Với trí tưởng tượng đa dạng và phong phú cùng với ngòi bút thơ đầy lãng mạn bay bổng nhà thơ đã đưa người đọc đến hình ảnh thật là đẹp :“ Thuyền ta lái gió với buồm trăngLướt giữa mây cao với biển bằng

Ra đậu dặm xa dò bụng biển

Dàn đan thế trận lưới vây giăng. ”Đoàn thuyền đánh cá ra khơi có gió làm bánh lái vầng trăng khuyết trên trời cao đã trở thành cánh buồm. Gió và trăng đã trở thành hai bộ phận của con thuyền giúp sức cùng ngư dân đưa đoàn thuyền ra khơi. Sự hòa hợp giữa con người và vạn vật thiên nhiên. Trước mắt nhà thơ đoàn thuyền đánh cá giống như những con thuyền thơ lướt nhẹ trên mặt biển và in đầy trăng sao. Và giờ đây đoàn thuyền ấy cùng với những người ngư dân đang “ Ra đậu dặm xa dò bụng biển ”. Những người ngư dân của thời đại mới thực sự làm chủ biển khơi, làm chủ cuộc sống, trang bị phương tiện đi lại tiên tiến và phát triển, tân tiến, những con người ra khơi để thăm dò “ bụng biển ” đánh bắt cá tài nguyên đem về thiết kế xây dựng quốc gia. Bằng trí tưởng tượng kết hợp cách nói khoa trương gợi ra trước mắt người đọc hình ảnh đoàn thuyền đánh cá đang “ Dàn đan thế trận lưới vây giăng ”. Những con thuyền to lớn, tư thế hùng dũng, hiên ngang, giống như những thuyền chiến còn con người đang thả lưới vây giăng chuẩn bị sẵn sàng bước vào trận chiến đấu mới trên mặt trận lao động. Nhà thơ đã nâng tầm vóc con người lên sánh ngang cùng biển rộng thiên hà .Đã bao đời, người ngư dân có mối quan hệ ngặt nghèo với biển cả. Họ thuộc biển như thuộc lòng bàn tay. Bao loài cá họ thuộc tên, thuộc dáng, thuộc cả thói quen của chúng :“ Cá nhụ cá chim cùng cá đé ,Cá song lấp lánh lung linh đuốc đen hồng .Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe ,Đêm thở : sao lùa nước Hạ Long. ”Trên mặt biển đêm, ánh trăng lộng lẫy dát bạc, cá quẫy đuôi, sóng sánh trăng vàng. Bài ca “ gọi cá ” vẫn liên tục ngân vang, lúc náo nức, lúc thiết tha. Trăng thức cùng ngư dân, trăng cùng sóng dập dờn bên mạn thuyền, như “ gõ nhịp ” phụ họa cho tiếng hát. Trăng chiếu sáng cho người kéo được những mẻ cá đầy. Thiên nhiên con người thật là hòa hợp .Bóng đêm đang tan, ngày đang đến, nhịp độ việc làm càng sôi sục, khẩn trương :“ Sao mờ kéo lưới kịp trời sángTa kéo xoăn tay chùm cá nặngVảy bạc đuôi vàng lóe rạng đôngLưới xếp buồm lên đón nắng hồng. ”Bao công lao khó khăn vất vả đã được đền bù. Dáng người ngư dân đang choãi chân nghiêng người, dồn tổng thể sức mạnh vào đôi cánh tay cuồn cuộn để kéo lên những mẻ lưới nặng trĩu mới đẹp làm thế nào ! Bóng dáng họ in trên nền trời hồng của buổi bình minh. Những tia nắng sớm chiếu trên khoang cá đầy làm lấp lánh lung linh thêm “ vẩy bạc, đuôi vàng ” và sắc tố đa dạng chủng loại của bao loài cá cũng khiến cho cảnh rạng đông thêm rực rỡ tỏa nắng. Nhịp điệu câu thơ cuối của khổ thơ trên chậm rãi, gợi cảm giác thanh thản, vui mắt, phản ánh tâm trạng tự do của ngư dân trước tác dụng tốt đẹp của chuyến ra khơi .Nếu những người ngư dân ra khơi cất cao tiếng hát thì khi triển khai xong họ cũng cất cao tiếng hát :“ Câu hát căng buồm với gió khơiĐoàn thuyền chạy đua cùng mặt trờiMặt trời đội biển nhô màu mớiMắt cá huy hoàng muôn dặm phơi. ”Với bút pháp khoa trương lại một lần nữa nhà thơ tưởng tượng câu hát của người ngư dân, câu hát cùng gió thổi căng cánh buồm đưa con thuyền về bến nhanh hơn. Hình như vạn vật thiên nhiên và con người có sự hòa hợp. Tiếng hát còn bộc lộ ý thức sáng sủa yêu đời niềm vui trước thành quả lao động của những ngày khó khăn vất vả trên biển. Câu hát Open ở khổ đầu giờ lại lặp lại ở khổ cuối tạo cho bài thơ đầu cuối tương ứng. Bút pháp khoa trương cùng trí tưởng tượng nhà thơ đã tưởng tượng trước mặt mình là khung cảnh trang trọng, sôi động. Mặt biển to lớn trở thành trường đua với hai đối thủ cạnh tranh là con người và mặt trời. Và chắc rằng con người sẽ thắng bởi họ đã một lần thắng lợi biển khơi với những khoang thuyền đầy cá. Đặt con người trong cuộc tranh tài với vạn vật thiên nhiên là nhà thơ chứng minh và khẳng định tầm vóc của con người hoàn toàn có thể sánh ngang vạn vật thiên nhiên. Hòa cùng niềm vui to lớn của mọi người, nhà thơ chắp cánh cho trí tưởng tượng của mình bay bổng. Đoàn thuyền lao vun vút trên mặt biểu, ” Mặt trời đội biển nhô màu mới ” một màu hồng rạng rỡ, tinh khôi, và ánh mặt trời phản chiếu trong muôn ngàn mắt cá trên thuyền, khiến nhà thơ liên tưởng tới hàng ngàn mặt trời nhỏ bé đang tỏa sáng niềm vui. Đến đây, bức tranh biển cả ngập tràn sắc màu tươi tắn và ăm ắp chất sống trong từng dáng hình, đường nét của cảnh, của người .Bài thơ đã bộc lộ rõ niềm tin của nhân dân lao động lúc bấy giờ và cũng bộc lộ rõ cảnh đẹp quê nhà quốc gia với nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng. Tác giả với tình yêu vạn vật thiên nhiên, yêu con người lao động đã bộc lộ được không khí sôi sục, hào hùng của quốc gia ta khi miền Bắc thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội .

• Tham khảo thêm chi tiết soạn bài Đoàn thuyền đánh cá để tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ khi phân tích

Nghe bài phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá hay nhất

Một số bài văn phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá tuyển chọn qua các kì thi, kiểm tra

Bài mẫu 1:

Huy Cận là một trong những tên tuổi nổi tiếng của trào lưu Thơ Mới, trước cách mạng ông được ca tụng là nhà thơ cả vạn lí sầu. Sau cách mạng, với sự giác ngộ lí tưởng của Đảng, Huy Cận đã tìm thấy ánh sáng cho mình, thế cho nên, những vần thờ thời kì sau tràn ngập niềm tin vào con người mới, đời sống mới. Đoàn thuyền đánh cá là tác phẩm tiêu biểu vượt trội cho hồn thơ tài hoa, cho những biến chuyển sau cách mạng của ông .

Đoàn thuyền đánh cá được sáng tác năm 1958 trong một chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng biển Quảng Ninh. Tác phẩm được in trong tập Trời mỗi ngày lại sáng. Bài thơ vẽ lên không khí lao động nhộn nhịp khẩn trương của những ngư dân.

Mở đầu tác phẩm là khung cảnh vô cùng huy hoàng, trang trọng : Mặt trời xuống biển như hòn lửa / Sóng đã cài then đêm sập cửa. Hình ảnh so sánh vừa độc lạ lại vừa thân thiện, mặt trời được ví như một hòn lửa khổng lồ, đang từ từ quay trở lại ngôi nhà của mình sau một ngày lao động khó khăn vất vả. Hình ảnh sóng cài then, đêm sập cửa khiến tất cả chúng ta liên tưởng vạn vật thiên nhiên như một ngôi nhà vĩ đại, khi màn đêm buông xuống từ từ khép cửa, còn những con sóng là chiếc then cài cánh cửa ấy lại. Không gian ngoài hành tinh bát ngát, to lớn mà vẫn vô cùng thân thiện, ấm cúng với con người .Khi vạn vật thiên nhiên đi vào giấc ngủ cũng chính là lúc con người hăng say lao động, họ mở màn một chuyến đi mới, một chuyến chinh phục biển khơi đang chờ đón họ phía trước : Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi / Câu hát căng buồm cùng gió khơi. Đoàn thuyền lại ra khơi cho thấy nhịp điệu lao động đều đặn, tuần hoàn của những con người nơi đây. Sau bao nhiêu năm kháng chiến khó khăn vất vả, con người đã được sống đời sống bình yên, hăng say thao tác. Họ lên đường trong không khí hào hứng, khẩn trương, câu hát vang lên rộn ràng. Hình ảnh câu hát căng buồm cùng gió khơi đã tái hiện vẻ đẹp tâm hồn, niềm vui lao động phơi phới của những người dân chài lưới. Đó là câu hát về vẻ đẹp phong phú của biển cả : cá bạc, cá thu tích hợp với giải pháp so sánh như đoàn thoi tạo thành một tấm lưới cá khổng lồ, qua đó ca tụng sự giàu sang của biển cả. Những câu hát đó cho thấy niềm vui, niềm sáng sủa của những người dân về một vụ mùa bội thu, những khoang thuyền đầy cá. Hai khổ thơ đầu đã phác họa bức tranh vạn vật thiên nhiên hùng vĩ, trang trọng và đầy mơ mộng. Cho thấy tâm hồn tự do, phóng khoáng và yêu lao động của họ .Bốn khổ thơ tiếp theo, hình ảnh đoàn thuyền trên biển cả bát ngát được tái hiện chân thực, sinh động. Không gian ngoài hành tinh bát ngát được mở ra ở nhiều chiều kích khác nhau, đó là chiều cao của khung trời, của mặt trăng lộng lẫy, tỏa rạng ; chiều rộng của mặt biển bát ngát, bát ngát và chiều sâu của đáy biển với kho tài nguyên nhiều mẫu mã, giàu sang. Hệ thống động từ lái, lướt cho thấy tư thế làm chủ của đoàn thuyền trước vạn vật thiên nhiên to lớn, tích hợp với đó là tư thế dữ thế chủ động : Ra đậu dặm xa dò bụng biển / Dàn đan thế trận lưới vây giăng, cho tất cả chúng ta thấy tầm vóc lớn lao, vĩ đại sánh ngang tầm ngoài hành tinh của những người dân chài lưới .Với cảm hứng lãng mạn, Huy Cận đã phát hiện ra vẻ đẹp phong phú, phong phú của biển khi đêm về. Sử dụng giải pháp liệt kê tích hợp với nghệ thuật và thẩm mỹ ẩn dụ, nhân hóa, hàng loạt những loài cá như đang vẫy vùng trước mắt người đọc : cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song, … Hình ảnh những đoàn cá đẹp, lỗng lẫy, với những sắc màu bùng cháy rực rỡ : lấp lánh lung linh, đen hồng, vàng chóe. Hình như tác giả đã vẽ một bức tranh sơn mài tuyệt mĩ về vẻ đẹp của biển khơi. Biển về đêm không yên bình mà tràn ngập sức sống, tràn ngập sắc màu. Ở đây ông còn đặc biệt quan trọng gọi những con cá bằng ngôn từ rất là thân thương, thân thiện ” em “, cho thấy cá không còn là đối tượng người dùng để đánh bắt cá mà là đối tượng người dùng để con người chinh phục. Biển khơi bát ngát cũng như một sinh thể sống, ánh trăng, sao lồng vào sóng nước nên khi cá quẫy ta có cảm xúc không phải mặt nước đang hoạt động mà là màn đêm đang thở. Con người vui mắt, hăng say, cất lên bài ca bộc lộ niềm niềm hạnh phúc ngập tràn. Bài ca ấy là lời biết ơn thâm thúy đến người mẹ biển cả nuôi lớn họ : Biển cho ta cá như lòng mẹ / Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. Biển bát ngát mà thân mật, ấm cúng như lòng mẹ. Đằng sau những câu thơ ngập tràn khí thế là niềm vui, niềm niềm hạnh phúc và lòng biết ơn vô hạn của tác giả với bà mẹ vạn vật thiên nhiên .Đáp lại tấm lòng của bà mẹ biển cả, những đứa con càng hăng say lao động hơn : Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng / Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng. Thành quả họ đạt được thật xứng danh với những gì họ bỏ ra, mẻ cá phải kéo xoăn tay gợi lên sự bội thu. Kết thúc một đêm đánh cá thành công xuất sắc, đoàn thuyền quay trở lại trong câu hát, trong cánh buồm no gió và khoang thuyền đầy cá. Bình minh rạng rỡ nghênh đón họ trở về. Hình ảnh mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi vừa hoàn toàn có thể hiểu là ánh sáng bình minh, vừa hoàn toàn có thể hiểu là muôn ngàn ánh mắt cá lấp lánh lung linh ánh mặt trời. Đoạn thơ cuối mang âm hưởng của bản anh hùng ca lao động, bộc lộ niềm vui phơi phới của những con người làm chủ vạn vật thiên nhiên đất trời .Với ngòi bút tràn trề cảm hứng ngoài hành tinh, vận dụng những hình ảnh thơ nhiều mẫu mã, giọng điệu vui tươi, hào sảng bộc lộ niềm vui, niềm hăng say lao động. Việc sử dụng linh động giải pháp so sánh, nhân hóa, liệt kê, … khiến cho bức tranh biển khơi trở nên phong phú và đẹp tươi hơn khi nào hết .

Đoàn thuyền đánh cá đã tái hiện thành công vẻ đẹp trù phú của biển cả quê hương và cuộc sống lao động đầy hăng say của nhân dân trong thời kì mới. Qua đó tác giả khẳng định sự hồi sinh của thiên nhiên, đất nước và con người sau chiến tranh, họ đứng lên xây dựng cuộc sống mới, ấm no, hạnh phúc.

>> > Đọc thêm văn mẫu hay : Đoàn thuyền đánh cá là một khúc tráng ca về vạn vật thiên nhiên và con người lao động

Bài mẫu 2:

Viết về đề tài lao động, bài thơ Bài ca vỡ đất của Hoàng Trung Thông và bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, … được người đọc yêu quý nhất. Huy Cận viết Đoàn thuyền đánh cá vào năm 1958, tại vùng biển Quảng Ninh phản ánh không khí lao động sôi sục của nhân dân miền Bắc trong thiết kế xây dựng độc lập. Nhà thơ ca tụng ý thức lao động phấn khởi và hăng say của những người dân chài trên vùng biển quê nhà .Cảm hứng trữ tình được miêu tả theo mạch thời hạn : hoàng hôn – đêm trăng – bình minh. Cảnh bình minh như một hình tượng mang ý nghĩa : một thời đại huy hoàng đang mở ra phía trước, đời sống cần lao của nhân dân ta đang nở hoa .Hai khổ thơ đầu nói về cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá, cảnh biển vô cùng trang trọng lúc hoàng hôn. Mặt trời được ví von với hòn than đỏ rực ” hòn lửa ” từ từ lăn xuống biển. Bầu trời và mặt biển bát ngát như ngôi nhà ngoài hành tinh trong khoảnh khắc phủ bóng tối mịt mù. Những con sóng, như những chiếc ” then cài ” của ngôi nhà vĩ đại ấy. Cảm hứng ngoài hành tinh, giải pháp tu từ so sánh ẩn dụ ( hòn lửa, cài then ) đã tạo nên những vần thơ đẹp, cho người đọc nhiều ấn tượng :Mặt trời xuống biển như hòn lửaSóng đã cài then đêm sập cửa .Ngày đã chuyển sang đêm. Vừa lúc đó, đoàn thuyền ra khơi :Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi ,Câu hát căng buồm cùng gió khơi .Không phải từng chiếc thuyền lẻ tẻ đi biển mà là cả một ” đoàn thuyền “, một sức mạnh mới của cuộc sống thay đổi. Chữ ” lại ” trong ý thơ ” lại ra khơi ” là sự khẳng định chắc chắn nhịp điệu lao động của dân chài đã không thay đổi, đi vào nền nếp trong độc lập. Khúc hát lên đường vang động. Gió biển thổi mạnh. Cánh buồm no gió ” căng ” lên. Tiếng hát, gió khơi, buồm căng ” là ba chi tiết cụ thể nghệ thuật và thẩm mỹ mang đặc thù tượng trưng miêu tả ý thức phấn khởi, hăng say và khí thế ra khơi của ngư dân vùng biển .Bốn câu thơ tiếp theo nói rõ về câu hát để làm điển hình nổi bật một nét tâm hồn của người dân chài. Tiếng hát cầu mong đi biển gặp nhiều suôn sẻ :Hát rằng : cá bạc biển Đông lặng ,Cá thu biển Đông như đoàn thoiĐêm ngày dệt biển muôn luồng sángĐến dệt lưới ta đoàn cá ơi ! “Chuyện làm ăn thường có nhiều may rủi. Ra khơi đánh cá, họ cầu mong biển lặng sóng êm, gặp luồng cá, đánh bắt cá được nhiều. Niềm ước mong ấy phản ánh tấm lòng hồn hậu của ngư dân từng trải qua nhiều nắng, gió, bão tố trên biển. Giọng điệu thơ ngọt ngào, ngắn dài và vang xa : ” cá bạc “, ” đoàn thoi “, ” dệt biển “, ” luồng sáng “, ” dệt lưới ” vẫn những hình ảnh so sánh ẩn dụ rất phát minh sáng tạo đem đến cho người đọc bao liên tưởng mê hoặc về vẻ đẹp thơ ca viết về lao động .Bốn khổ thơ tiếp nói về cảnh đánh cá vào một đêm trăng trên vịnh Hạ Long. Mỗi khổ thơ là một nét vẽ về biển trời, sông nước, trăng sao, trong đó con người hiện lên trong hình dáng khỏe mạnh, tươi tắn và yêu đời .Hạ Long là một thắng cảnh bậc nhất của quốc gia ta. Hạ Long trong đêm trăng mang vẻ đẹp thần tiên. Huy Cận, với bút pháp lãng mạn tả cảnh đánh cá trên Hạ Long vào một đêm trăng bằng bao hình ảnh tuyệt vời .Đoàn thuyền có gió làm lái, có trăng làm buồm phóng như bay trên mặt biển về ngư trường thời vụ ” dò bụng biển “, ngư dân khẩn trương lao vào việc làm ” dàn đan thế trận lưới vây giăng “. Cuộc đánh cá thực sự là một trận đánh. Mỗi thủy thủ là một ” chiến sỹ “. Con thuyền, mái chèo, lưới, ngư cụ khác đều trở thành vũ khí của họ. Chữ ” lưới ” đặc tả đoàn thuyền ra khơi với tốc độ khác thường ; vạn vật thiên nhiên cùng góp phần với con người trên con đường lao động và tò mò. Nhịp thơ quay quồng hấp dẫn :Thuyền ta lái gió với buồm trăngLướt giữa mây cao với biển bằngRa đậu dặm xa dò bụng biểnDàn đan thế trận lưới vây giăng .Những câu thơ tả đàn cá là rực rỡ nhất. Biển quê ta giàu sang với nhiều loại cá quý, cá ngon nổi tiếng như : ” chim, thu, nhụ, đé “. Vận dụng phát minh sáng tạo cách nói của dân gian, ở phần trên, nhà thơ đã viết : ” Cá thu biển đông như đoàn thoi “, ở đây lại miêu tả : ” Cá nhụ, cá chim cùng cá đé “. Con cá song là một nét vẽ tài hoa : vẩy cá đen, hồng, lấp lánh lung linh trên biển nước chan hòa ánh trăng ” vàng chóe “. Cái đuôi cá quẫy được so sánh với ngọn đuốc rực cháy. Nghệ thuật phối sắc tài tình làm cho vần thơ đẹp như một bức tranh sơn mài rực rỡ tỏa nắng. Bầy cá như những nàng tiên nhảy múa :Cá nhụ, cá chim cùng cá đéCá song lấp lánh lung linh đuốc đen hồngCái đuôi em quẫy trăng vàng chóe .Nhìn bầy cá bơi lượn, nhà thơ lắng nghe tiếng sóng vỗ rì rầm, mắt nhìn về xa. Câu thơ huyền ảo lộng lẫy : ” Đêm thở, sao lùa nước Hạ Long “, như đưa người đọc đi vào cõi mộng. Phải có một tình yêu biển sâu nặng mới viết nên những vần thơ tuyệt bút như vậy. Sung sướng nhìn đàn cá ” dệt lưới “, những người dân chài cất lên tiếng hát ngọt ngào. Lần thứ hai tiếng hát vang lên trên biển. Tiếng gõ thuyền đuổi cá hòa cùng sóng biển. Vầng trăng soi xuống mặt biển, muôn ngàn ánh vàng tan ra theo làn sóng, vỗ vào mạn thuyền. ” Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao “. Biển hào phóng cho nhân dân nhiều tôm cá, muối và món ăn hải sản … Biển ” như lòng mẹ ” đã nuôi sống nhân dân ta từ bao đời nay. So sánh biển với lòng mẹ để nói lên lòng tự hào của dân chài so với biển quê nhà. Giọng thơ ấm cúng, chứa chan nghĩa tình :Biển cho ta cá như lòng mẹ ,Nuôi lớn đời ta tự buổi nào .Một đêm trôi nhanh trong nhịp điệu lao động hào hứng, hăng say. Trên khung trời sao đã thưa và mờ. Cảnh kéo lưới được miêu tả đầy ấn tượng. Những cánh tay rắn chắc kéo lưới ” xoăn tay “. ” Kéo xoăn tay ” là một hình ảnh đặc tả động tác kéo lưới rất căng, khỏe và đẹp. Cơ man nào khiến cá mắc vào lưới như những chùm trái cây treo lủng lẳng .” Chùm cá nặng ” là một hình ảnh ẩn dụ gợi tả được mùa cá. Khoang thuyền đầy ắp cá. Màu bạc của vẩy cá, màu vàng của đuôi cá “ lóe rạng đông “. Một lần nữa cho thấy nghệ thuật và thẩm mỹ sử dụng sắc tố của nhà thơ rất điêu luyện, sắc cá dưới ánh trăng và sắc cá dưới áng rạng đông đều được miêu tả tuyệt đẹp :Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng ,Ta kéo xoăn tay chùm cá nặngVẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông .Khổ thơ cuối nói về cảnh đoàn thuyền quay trở lại bến lúc rạng đông. Lần thứ ba, ngư dân trên đoàn thuyền lại cất cao tiếng hát – tiếng hát thắng lợi hân hoan. Con thuyền và mặt trời được nhân hóa. Thơ được cấu trúc song hành miêu tả nhịp sống khẩn trương :Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời ,Mặt trời đội biển nhô màu mới .Cảnh rạng đông với hình ảnh ” mặt trời đội biển … ” nhô lên, tỏa ánh sáng chan hòa, một ” màu mới ” bao trùm biển khơi. Đoàn thuyền phóng như bay về bến như cướp lấy thời hạn, giành lấy thời hạn. Biện pháp thậm xưng phối hợp với nghệ thuật và thẩm mỹ hoán dụ trong việc tả ” mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi ” đã vẽ lên cảnh được mùa cá và đời sống niềm hạnh phúc ấm no của nhân dân vùng biển. Bằng lao động và mồ hôi, họ đã viết nên bài ca cuộc sống .

Đoàn thuyền đánh cá là bài thơ tiêu biểu của Huy Cận sau Cách mạng tháng Tám. Nếu như trước đây, thơ Huy Cận thấm một nỗi buồn “vạn cổ sầu” vào vũ trụ và lòng người thì những bài thơ của ông từ năm 1945 đến nay, đặc biệt là bài Đoàn thuyền đánh cá mang âm điệu ngọt ngào, niềm vui say mê và phấn chấn của nhân dân lao động đang làm chủ cuộc đời.

Qua thơ Huy Cận, tất cả chúng ta như được sống những đêm trăng đẹp trên Hạ Long, ta tự hào quốc gia ta có trên ba nghìn cây số bờ biển ; biển ta giàu sang, bát ngát tiềm năng, dồi dào món ăn hải sản .

Cảnh đánh cá trên biển được miêu tả với cảm hứng lãng mạn. Lao động thật sự là niềm vui cuộc đời. Trong xã hội ta, cái đáng quý nhất là lao động, người đáng quý nhất là người lao động. Hình ảnh người dân chài trong bài thơ là hiện thân của sức sống cần lao. Họ cần cù, dũng cảm và chịu khó. Cuộc đời của họ đã gắn liền với sóng gió mưa nắng biển khơi, khai thác nhiều hải sản. Chính họ đã đem lại muối mặn và hương vị biển cho mọi gia đình gần xa, bữa cơm trở nên đậm đà với con tôm, con cá. Cùng với nhà nông “một nắng hai sương”, những người dân chài đã cho ta bài học về đức tính cần cù, tinh thần lạc quan trong lao động.

Thật vậy, Đoàn thuyền đánh cá là một bài thơ hay. Những nét vẽ về đàn cá biển, về người dân chài đánh cá, kéo lưới, ca hát … cho thấy một hồn thơ đẹp .» Xem thêm :

[ĐỪNG SAO CHÉP] – Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự làm bài phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá một cách tốt nhất. “Trong cách học, phải lấy tự học làm cố” – Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức