Phân tích bài thơ Quê hương của Tế Hanh

Phan tich bai tho Que huong, hướng dẫn lập dàn ý chi tiết cụ thể, sơ đồ tư duy và bài mẫu tìm hiểu thêm phân tích bài Quê hương của Tế Hanh .

Tài liệu hướng dẫn phân tích bài thơ Quê hương (Tế Hanh) của Đọc Tài Liệu gồm những gợi ý chi tiết giúp em làm tốt các bước phân tích đề, lập dàn ý và sơ đồ tư duy kèm theo một số mẫu bài văn tham khảo hay.

I. Hướng dẫn phân tích bài thơ Quê hương của Tế Hanh

Đề bài: Phân tích bài thơ Quê hương của Tế Hanh.

1. Phân tích nhu yếu đề bài

– Yêu cầu về nội dung: phân tích nội dung, nghệ thuật của bài thơ Quê hương

– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng: các từ ngữ, chi tiết, hình ảnh tiêu biểu… trong bài thơ Quê hương (Tế Hanh)

– Phương pháp lập luận chính : phân tích

2. Luận điểm bài thơ Quê hương

– Luận điểm 1: Bức tranh làng quê miền biển.

– Luận điểm 2: Cảnh lao động của người dân chài.

+ Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá+ Cảnh đoàn thuyền trở về sau một đêm đánh cá

– Luận điểm 3: Nỗi nhớ da diết, tình cảm thắm thiết của tác giả với quê hương.

3. Kiến thức cần củng cố trước khi làm bài

a) Kiến thức cơ bản về tác giả Tế Hanh

– Tế Hanh ( 1921 – 2009 ), tên khai sinh là Trần Tế Hanh, sinh ra tại một làng chài ven biển tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi .- Ông là một nhà thơ Nước Ta thời tiền chiến với nguồn cảm hứng lớn nhất chính là quê hương .- Năm 1938, ông viết bài thơ tiên phong : ” Những ngày nghỉ học ” khi đó mới 17 tuổi .- Năm 1996, ông được khuyến mãi Trao Giải Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật và thẩm mỹ đợt I- Ông qua đời ngày 16/07/2009 tại Thành Phố Hà Nội sau nhiều năm chống chọi với căn bệnh xuất huyết não .- Tác phẩm chính : Những ngày nghỉ học ( 1938 ), Hoa niên ( 1945 ), Chuyện em bé cười ra đồng xu tiền ( 1960, thơ mần nin thiếu nhi ), Thơ Tế Hanh ( 1989 ), Tuyển tập Tế Hanh, tập II ( 1997 ), …

b) Kiến thức chung về tác phẩm Quê hương

– Hoàn cảnh sáng tác : ” Quê hương ” được viết năm 1939, khi Tế Hanh đang học tại Huế trong nỗi nhớ quê hương – một làng chài ven biển tha thiết. Bài thơ được rút trong tập Nghẹn ngào ( 1939 ) và sau đó được in trong tập Hoa niên ( 1945 )

– Nội dung chính: Bài thơ Quê hương đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền biển. Trong đó nổi bật lên hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân chài và cảnh sinh hoạt lao động chài lưới. Qua đó cho thấy thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ.

– Đặc sắc nghệ thuật và thẩm mỹ : Thể thơ tám tiếng với bút pháp lãng mạn ; hình ảnh so sánh, nhân hoá, động từ, tính từ, từ láy, câu cảm thán ; giọng thơ quyến rũ, sâu lắng .

>>> Tham khảo thêm tài liệu Giới thiệu về tác giả Tế Hanh và tác phẩm Quê hương để nắm được những kiến thức cơ bản nhất phục vụ việc phân tích bài thơ.

c) Sơ đồ tư duy phân tích bài Quê hương

Gợi ý phân tích bài thơ Quê hương bằng sơ đồ tư duy

d) Một số nhận xét về thơ văn Tế Hanh

” Tế Hanh là một người tinh lắm, Tế Hanh đã ghi được đôi nét rất thần tình về cảnh hoạt động và sinh hoạt chốn quê hương. Người nghe thấy được cả những điều không hình sắc, không thanh âm như mảnh hồn làng, trên cánh buồm giương, như tiếng hát của hương đồng điệu đàng, con đường quê nho nhỏ. Thơ Tế Hanh đưa ta vào một quốc tế rất thân thiện ” …( Nhà phê bình văn học Hoài Thanh và Hoài Chân )” Ngay từ lúc Open trong trào lưu Thơ Mới, thơ Tế Hanh đã là hiện tượng kỳ lạ vì sự ” mộc mạc, chân thành “, vì sự ” trong trẻo, đơn giản và giản dị như một dòng sông ” .( Nhà thơ Thanh Thảo )” Trong thơ Nước Ta tiền chiến, ông chưa khi nào tạo được một sự mê hoặc lạ lùng như Hàn Mặc Tử hoặc Nguyễn Bính, cũng không có khi nào làm chủ thi đàn như Thế Lữ hoặc Xuân Diệu. Nhưng ông vẫn có chỗ của mình. Tập ” Nghẹn ngào ” từng được phần thưởng Tự Lực văn đoàn. Từ sau 1945, ông vẫn làm thơ túc tắc, những tập thơ mỏng mảnh, giọng thơ không có gì bốc lên nồng nhiệt, nhưng được cái tình cảm hồn nhiên, và tập nào cũng có một chút ít bài đáng nhớ, khiến cho ngay sau Tố Hữu, Chế Lan Viên, Xuân Diệu người ta nghĩ ngay đến Tế Hanh ” .( Nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn )

II. Lập dàn ý chi tiết phân tích bài thơ Quê hương

1. Mở bài phân tích Quê hương

– Giới thiệu vài nét về nhà thơ Tế Hanh :+ Tế Hanh ( 1921 – 2009 ) là một trong những nhà thơ nổi tiếng của Nước Ta trong quá trình trào lưu thơ mới cũng như quy trình tiến độ thơ tiền chiến, tác giả của rất nhiều bài thơ về chủ đề quê hương quốc gia .

– Giới thiệu khái quát về bài thơ Quê hương: Bài thơ Quê hương đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền biển bằng cảm xúc chân thành giản dị của Tế Hanh với quê hương.

2. Thân bài phân tích Quê hương

* Khái quát về bài thơ

– Hoàn cảnh sáng tác : Bài thơ viết năm 1939, khi Tế Hanh đang học tại Huế trong nỗi nhớ quê hương – một làng chài ven biển tha thiết. Bài thơ được rút trong tập Nghẹn ngào ( 1939 ) và sau đó được in trong tập Hoa niên ( 1945 ) .- Mạch cảm hứng : Bài thơ đã được viết bằng toàn bộ tấm lòng yêu quý vạn vật thiên nhiên thơ mộng và hùng tráng, yêu quý những con người lao động siêng năng, tình yêu quê hương thâm thúy của nhà thơ .

* Phân tích bài thơ Quê hương

– Bức tranh làng quê miền biển trong nỗi nhớ của tác giả ( 2 câu đầu ) :” Làng tôi ở vốn làm nghề chài lướiNước vây hãm cách biển nửa ngày sông “+ ” Vốn làm nghề chài lưới ” : làng nghề truyền thống lịch sử đánh bắt cá cá từ bao đời .+ Vị trí địa lí : làng quê sát ngay bờ biển, “ nước vây hãm ” .=> Lời ra mắt đơn giản và giản dị, mộc mạc không hoa mĩ, rườm rà bộc lộ được sự gắn bó, hiểu biết cùng nỗi nhớ của đứa con xa quê so với làng quê quen thuộc trong tâm tưởng .- Cảnh lao động của người dân làng chài ( 6 câu tiếp theo )+ Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá

• Thời gian bắt đầu: “Sớm mai hồng” => gợi niềm tin, hi vọng
• Không gian: “trời xanh”, “gió nhẹ”

=> Không gian vạn vật thiên nhiên hiền hòa, tươi đẹp và tràn trề sức sống hứa hẹn một chuyến ra khơi bình an, thuận tiện .

• “Dân trai tráng”: hình ảnh con người hiện lên trong một vóc dáng khỏe khoắn, tràn đầy sinh lực.
• Chiếc thuyền “hăng như con tuấn mã”: phép so sánh thể hiện sự dũng mãnh của con thuyền khi lướt sóng ra khơi, sự hồ hởi, tư thế tráng sĩ của trai làng biển.
• “Cánh buồm như mảnh hồn làng”: phép ẩn dụ “cánh buồm” chính là linh hồn của làng chài, hồn quê hương cụ thể gần gũi, đó là biểu tượng của làng chài quê.
• Phép nhân hóa “rướn thân trắng” kết hợp với các động từ mạnh: con thuyền từ tư thế bị động thành chủ động.

=> Cảnh tượng lao động hăng say, hứng khởi tràn trề sức sống .+ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về

• Không khí trở về: trên biển ồn ào, dân làng tấp nập, hớn hở với thành quả của một ngày đánh bắt
• Hình ảnh người dân chài: làn da “ngăm rám nắng”, thân hình “nồng thở vị xa xăm” -> Khỏe mạnh, đậm chất miền biển, đầy lãng mạn với “vị xa xăm” – vị của biển khơi, của muối, của gió biển – đặc trưng cho người dân chài.
• “con thuyền” được nhân hóa “im bến mỏi trở về nằm” kết hợp với nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác -> Con thuyền như một con người lao động, biết tự cảm nhận thân thể của mình sau một ngày lao động mệt mỏi.
• “Nhờ ơn trời, biển lặng cá đầy khoang”: người dân làng chài biết ơn mẹ thiên nhiên đã giúp đỡ để có một cuộc đánh bắt thuận lợi, mang về những thành quả tốt đẹp. -> Một nét đẹp trong phẩm chất của người dân chài.

=> Bức tranh tươi đẹp, sinh động về một làng quê miền biển và hình ảnh trẻ trung và tràn trề sức khỏe, tràn trề sức sống, ý thức lao động của người dân làng chài, gợi tả một đời sống bình yên, no ấm .- Nỗi nhớ da diết, tình cảm thắm thiết của tác giả với quê hương :+ “ màu nước xanh ”, “ cá bạc ”, “ chiếc buồm vôi ”, “ con thuyền rẽ sóng ”, …-> Một loạt những hình ảnh của làng quê được liệt kê bộc lộ nỗi nhớ quê hương chân thành, da diết của tác giả .=> Từng hình ảnh đơn giản và giản dị đời thường của quê hương khắc sâu trong tâm khảm của nhà thơ .” Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá ! “+ “ mùi nồng mặn ” : mùi của biển khơi, cá tôm, mùi của con người là mùi vị đặc trưng của quê hương miền biển .=> Câu cảm thán không hề khoa trương mà mộc mạc chân tình như một lời nói thốt ra từ chính trái tim của người con xa quê với một tình yêu thủy chung, gắn bó với nơi đã bảo phủ mình .

3. Kết bài phân tích Quê hương

– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ

+ Nội dung: Bài thơ đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền biển. Trong đó nổi bật lên hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân chài và cảnh sinh hoạt lao động chài lưới. Qua đó cho thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ.

+ Đặc sắc nghệ thuật: Thể thơ tám chữ phóng khoáng, bộc lộ cảm xúc giản dị, tự nhiên; hình ảnh liên tưởng, so sánh, nhân hóa độc đáo; ngôn ngữ giản dị, mộc mạc; giọng điệu nhẹ nhàng, da diết; kết hợp các phương thức miêu tả và biểu cảm, trữ tình; hình ảnh thơ giàu tính sáng tạo và gợi cảm.

– Liên hệ với lòng yêu quê hương, đất nước.

>>> Đọc thêm hướng dẫn soạn bài Quê hương để nắm rõ nội dung phân tích với từng luận điểm.

Sau khi đã xây dựng được hệ thống dàn ý cơ bản cho bài văn, trước khi chắp bút viết thành bài hoàn chỉnh, các em có thể đọc tham khảo trước một số bài văn mẫu hay phân tích bài Quê hương dưới đây để mở rộng vốn từ cũng như rút kinh nghiệm về cách trình bày.

III. Danh sách top 4 bài văn hay phân tích bài thơ Quê hương của Tế Hanh

1. Phân tích Quê hương mẫu số 1

Quê hương luôn là đề tài không bao giờ cạn kiệt đối với các thi sĩ. Mỗi người có một cách nhìn, cách cảm nhận riêng, đặc trưng về quê hương của mình. Chúng ta bắt gặp những bài thơ viết về quê hương của Đỗ Trung Quân, Giang Nam, Tế Hanh. Trong đó sự nhẹ nhàng, mộc mạc của bài “Quê hương” tác giả Tế Hanh khiến người đọc xốn xang khi nhớ về nơi đã chôn rau cắt rốn, nơi nuôi dưỡng tâm hồn của mình.

“ Quê hương ” là hai tiếng thân thương, được tác giả dùng làm nhan đề của bài thơ. Mở đầu bài thơ bằng sự mộc mạc, chân thành mà thâm thúy :Làng tôi ở vốn làm nghề chài lướiNước vây hãm cách biển nửa ngày sôngHai câu thơ như một lời kể tâm tình rất đỗi bình dị nhưng đã khiến người đọc tưởng tượng được mảnh đất mà tác giả đáng sống là một vùng biển có truyền thống lịch sử truyền kiếp làm nghề chài lưới. Một ngôi làng giản dị và đơn giản, chân chất. Hình ảnh “ nước ”, “ biển ” rất đặc trưng cho một vùng quê làng biển. Có lẽ những điều bình dị đó khiến cho tác giả vẫn luôn mong ngóng, nhớ nhung khi xa quê hương .Những câu thơ tiếp theo gợi tả lên một khung cảnh tuyệt đẹp mỗi khi sáng mai thức dậy. Sự tinh xảo của ngôn từ và cảm hứng khiến cho vần thơ trở nên trữ tình, tuyệt đẹp :Khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồngDân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá .Một loạt từ ngữ mang đặc thù liệt kê khung cảnh, khoảng trống thanh thản, tươi đẹp của cảnh biển vào buổi sáng như : “ gió nhẹ ”, “ sớm mai hồng ” là những gì còn neo giữ trong lòng của tác giả khi nhớ về quê hương. Và một hoạt động giải trí vẫn diễn ra đầu ngày là “ bơi thuyền đi đánh cá ” được tác giả vẽ nên rất nhẹ nhàng nhưng trẻ khỏe .Chiếc thuyền hăng như con tuấn mãPhăng mái chèo can đảm và mạnh mẽ vượt trường giangNếu những câu thơ trên nhẹ nhàng, tinh xảo bao nhiêu thì hai câu thơ này càng can đảm và mạnh mẽ, kinh khủng và mạnh khỏe bao nhiêu. Với hai động từ “ hăng ”, “ phăng ” tích hợp với phép so sánh độc lạ khiến cho bức tranh đi đánh cá trở nên giàu chất tạo hình, giàu đường nét và giàu đậm chất ngầu mạnh. Với động từ “ phăng ” đã phần nào gợi tả lên sự khôn khéo phối hợp sự tinh xảo và khỏe mạnh của những người dân vùng chài lưới .Hai câu sau lại quay trở lại với vẻ lãng mạn đến giật mình :Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bát ngát thâu góp gióMột hình ảnh bình dị, thân quen như cánh buồm nhưng trong thơ của Tế Hanh lại có hồn, đậm chất thơ. Phép so sánh cánh buồm “ như mảnh hồn làng ” có sức gợi rất thâm thúy, bởi rằng so với những người làm nghề chài lưới thì cánh buồm chính là hình tượng cho đời sống của họ. Một sự so sánh hữu hình và vô hình dung đã làm nên sự phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật tuyệt vời. Con thuyền đã mang theo cả tin yêu, niềm hạnh phúc và hy vọng của những người dân nơi đây. Câu thơ trẻ khỏe và tự nhiên đã phần nào làm toát lên được khí thế hào hùng trong công cuộc chinh phục biển khơi .Tế Hanh đã miêu tả nên một bức tranh vạn vật thiên nhiên và bức tranh lao động phát minh sáng tạo tuyệt vời nhất. Đó là niềm tự hào, sự ca tụng quê hương, quốc gia. Đặc biệt, khung cảnh dân chài lưới nghênh đón thành quả sau một ngày căng thẳng mệt mỏi khó khăn vất vả được miêu tả chân thực và đầy niềm vui :Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng sinh động đón ghe vềNhờ ơn giời biển lặng cá đầy gheNhững con cá tươi ngon thân bạc trắngHình ảnh dân làng “ ồn ào ”, “ sinh động ” đã phần nào tái hiện được không khí vui vẻ và phấn khởi của người dân chài sau một ngày hoạt động giải trí hết hiệu suất. Những con cá “ tươi ngon ” nằm im lìm là những thành quả mà họ đạt được .Và có lẽ rằng hình ảnh con người can đảm và mạnh mẽ, trẻ trung và tràn trề sức khỏe là hình ảnh TT không hề thiếu trong bức tranh ấy :Dân chài lưới làn da ngăm rám nắngCả thân hình nồng thở vị xa xămHình ảnh thơ mặn mòi, đậm chất biển, vừa mạnh khỏe, vừa chân chất vừa mộc mạc toát lên được vẻ đẹp của những con người vùng biển quanh năm khó khăn vất vả. Tế Hanh đã phát hiện ra vẻ đẹp tiềm ẩn đó như một điều bình dị trong đời sống này .Và có lẽ rằng những hình ảnh thân quen nơi làng quê ấy đã khiến cho Tế Hanh dù đi xa nhưng vẫn không thể nào quên, vẫn nhớ về đau đáu :Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng niệmMàu nước xanh cá bạc chiếc buồm vôiThoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơiTôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá .Một khổ thơ dạt dào tình cảm, nghèn nghẹn ở trong trái tim tác giả khi nhớ về mảnh đất thân yêu một thời. Nỗi nhớ quê dạt dào không nguôi khi những hình ảnh thân quen ấy cứ ùa về .

Thật vậy bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh không chỉ là riêng tình cảm của tác giả dành cho quê hương; mà bài thơ này còn nói hộ rất nhiều tấm lòng khác đang ở xa quê hương. Chúng ta càng trân trọng hơn nữa mảnh đất chôn rau cắt rốn, yêu hơn nữa những điều bình dị nhưng thiêng liêng.

Phân tích tình yêu quê hương quốc gia qua bài Quê hương của Tế Hanh để hiểu rõ hơn tình cảm thâm thúy của tác giả với quê hương, quốc gia mình .

2. Phân tích bài Quê hương mẫu số 2

Ai trong đời cũng có một mảnh đất chôn nhau cắt rốn. Dù như con chim non sớm lạc bay hay cánh đại bàng đã vút bay lên, hỏi ai mà không một lần tưởng nhớ về nơi ấy? Đã có rất nhiều nhà thơ sáng tác về quê hương, nhưng bài thơ Quê hương của Tế Hanh thực sự là một bài thơ cảm động.

Bài thơ được tác giả viết năm 1938, khi ông mới 17 tuổi, phải xa quê vào Huế học tập. Bài thơ là nỗi nhớ nhà, nhớ quê da diết cùng những người dân thân thương và bình dị ! Bài thơ đau đáu, rưng rưng như một tiếng gọi mẹ bí mật .Mở đầu bài thơ là những hồi ức thật trong sáng hồn nhiên :” Làng tôi ở vốn làm nghề chài lướiNước vây hãm cách biển nửa ngày sông “Quê ông như một cù lao nổi giữa bốn bề sông nước. Dân làng ông gắn chặt đời mình với biển cả vạn vật thiên nhiên đầy kinh hoàng. Đây là một làng nghèo giống như bao làng biển khác, nhưng khi xa rồi, nỗi nhớ đến quặn lòng :” Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồngDân trai tráng bơi thuyền đi đánh cáChiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang 

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bát ngát thâu góp gió … “Qua đoạn thơ này, tác giả đã sử dụng những sắc màu thật tươi thắm để phác họa một bức tranh quê vui mắt mộc mạc : khung trời trong vắt, nắng hồng, gió nhẹ. Những chàng trai lực lưỡng tươi tắn giong thuyền ra khơi như chàng Gióng cưỡi ngựa ra trận mạc. Những từ thật đắt được sử dụng cùng âm điệu liên tục nhau : ” hăng, phăng, giang, làng … ” tạo thành một âm thanh ngân nga bát ngát giữa biển rộng trời cao. Một cảnh lao động vừa yên bình, lại vừa can đảm và mạnh mẽ biết bao ! Hình như ở đó chứa đựng bao niềm tự tôn và tự hào về quê hương thân yêu :” Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bát ngát thâu góp gió “Vâng, mảnh hồn làng nghe nhã nhặn bao nhiêu, thì cái năng lực ” thâu góp gió ” của làng chài ấy lại lớn lao kì vĩ bấy nhiêu. Hình ảnh cánh buồm là một hình ảnh hữu hình, được đem ví với một ” mảnh hồn làng ” vừa thiêng liêng, lại vừa trừu tượng. Ở đây, tác giả không nói đến một vị thần ” hoàng làng ” hay một cá thể nào, chỉ duy nhất một danh từ độc lạ được nhắc đến là : ” mảnh hồn làng ” nghe thật lạ lùng, trữ tình, tha thiết và thiêng liêng biết bao ! Cánh buồm từ một vật vô tri đã được biến thành một vật thể mới, có tâm hồn riêng, có sức sống riêng, và là sức sống của cả một làng quê hun đúc lại !Cảnh ra khơi lãng mạn như một bức tranh thắm sắc, như một bài thơ đượm màu lãng mạn, thì cảnh đoàn thuyền trở lại lại ồn ào một không khí ấm no :” Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng sinh động đón ghe vềNhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy gheNhững con cá tươi ngon thân bạc trắng. “Có lẽ hình ảnh này là niềm ước mong của toàn dân chài. Người ra biển và người đón thuyền đều chỉ có một ước mong : ” nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy ghe “. Hỏi có niềm vui nào hơn là biển êm, sóng lặng không có phong ba bão tố, không có gian truân giữa trùng dương. Với cánh buồm mong manh chẳng chút tối tân, dân chài đã phó mặc tổng thể sinh mệnh mình cho đại dương suốt mấy ngày đi biển. Cái hiệu quả ở đầu cuối thật huyền bí, thật quyết định hành động cho niềm hạnh phúc của làng chài : cá đầy ắp khoang thuyền !Chẳng còn sự sung sướng nào hơn, tác giả thốt lên một câu thơ, như thay mặt đại diện cả làng, cảm tạ ơn trời đất, như tiếng reo mừng của người em nhỏ, người vợ hiền :” Nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy ghe ” .Cũng trong niềm vui đoàn viên ấy, nhà thơ đã thật sự xúc động trước vẻ đẹp của những chàng trai quanh năm vật lộn với phong ba bão tố :” Dân chài lưới làn da ngăm rám nắngCả thân hình nồng thở vị xa xăm “Và chiếc thuyền thân yêu cũng như một chiến binh căng thẳng mệt mỏi sau một trận chiến hào hùng với nhiều công trạng :” Chiếc thuyền im, bến mỏi trở lại nằmNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ “Tế Hanh tả tâm trạng của ” chiếc thuyền ” mà sao ta cứ ngỡ như tác giả tả một chú ngựa ngoan cường dũng mãnh ? Câu thơ như một bàn tay vuốt ve chú ngựa, vuốt ve con thuyền với tấm lòng trìu mến, ánh mắt biết ơn. Cảm xúc chưa hết dạo dào yêu thương trong đoạn trên, tác giả lại cho tất cả chúng ta một cảm xúc nhung nhớ xót xa vì xa xôi cách trở :” Nay xa cách, lòng tôi luôn tưởng niệmMàu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôiThoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơiTôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá. “Nỗi nhớ trong lòng tác giả chẳng diễn đạt bằng những từ lớn lao, mà chỉ bằng một cảm hứng giản dị và đơn giản :” Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá “” Cái mùi nồng mặn ” ấy nghe thật là chân quê, nhưng đó là những từ chân thành nhất, đúng chuẩn nhất nếu ai đã từng ngửi mùi cá tươi trên biển, mùi muối đang khô. Đó là toàn bộ xúc cảm yêu quê hương của một tâm hồn thơ lúc mười bảy tuổi. Một kĩ năng thơ đã sớm phát tiết và lưu lại cho tất cả chúng ta một bài thơ dạt dào cảm hứng về một vùng quê biển bình yên. Có lẽ khi tha hương, ai nhớ về quê hương, cũng nhớ những phút giây bình yên nơi đó, để mà yêu dấu, để mà nuối tiếc. Có phải thế không ?

3. Phân tích bài thơ Quê hương mẫu số 3

Quê hương là nguồn cảm hứng lớn suốt đời thơ của Tế Hanh. Dưới ngòi bút của ông, nguồn cảm hứng này đã tạo thành một dòng chảy tâm tình với nhiều bài thơ nổi tiếng. Bài thơ “Quê hương” được sáng tác năm 1939, in trong tập thơ “Hoa niên”, là tác phẩm mở đầu cho mạch cảm hứng viết về đề tài này của ông. Gói ghém trong bài thơ là lời yêu, nỗi nhớ và niềm tự hào tha thiết chân thành của Tế Hanh về sông nước quê hương mình.

Xuyên suốt bài thơ là hình ảnh quê hương hiện lên trong nỗi nhớ của người con xa quê. Nổi bật trong bức tranh quê hương là làng chài ven biển tươi đẹp, xinh xắn, sôi động, cùng với hình ảnh những người ngư dân lao động khỏe mạnh vui tươi trong việc làm của chính mình .Trước hết, hai câu thơ mở màn là lời trình làng về quê hương của nhà thơ :Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới :Nước vây hãm, cách biển nửa ngày sông .Lời thơ ngắn gọn, tự nhiên như một câu văn xuôi thường thì nhưng đã trình làng một cách không thiếu từ việc làm thường làm đến vị trí của ” làng tôi “. Đó là một làng nghề chài lưới ven biển xinh xắn với con sông Trà Bồng thơ mộng uốn khúc, bao quanh. Người đọc nhận ra trong lời kể hàm chứa một nỗi xúc động nghẹn ngào và nỗi nhớ nhung da diết của một người con xa xứ. Và từ đó, hình ảnh làng chài quê hương cứ lần lượt hiện lên như một thước phim quay chậm trong tâm lý, sở hữu tâm hồn của nhà thơ .Nhớ về quê hương, ấn tượng đẹp và in sâu đậm nhất trong lòng Tế Hanh đó là hình ảnh về những con người lao động đang giong thuyền ra khơi đánh bắt cá cá :Khi trời trong, gió nhẹ sớm mai hồngDân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá .Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mãPhăng mái chèo can đảm và mạnh mẽ vượt trường giang .Khung cảnh của biển cả vạn vật thiên nhiên hiện lên thật nhẹ nhàng, thơ mộng. Ánh mặt trời mới nhô lên khỏi mặt biển, ánh nắng hồng dịu nhẹ trải khắp muôn nơi. Và khi ấy, những người ngư dân lại mở màn cuộc hành trình dài lao động của chính mình. Họ mở màn nhổ neo, đẩy thuyền tiến ra khơi xa. Nghệ thuật so sánh, tích hợp với những động từ mạnh như ” hăng “, ” phăng “, ” vượt ” không chỉ cho thấy sức mạnh mạnh khỏe, đầy tự tin của chiếc thuyền khi ra khơi mà còn biểu lộ khí thế nhiệt huyết, căng tràn sinh lực và cả sự hăng say trong lao động của những con người làm chủ thiên hà, làm chủ biển lớn đại dương bát ngát. Khi ấy, con thuyền hiện lên thật chứa chan sức sống, tâm hồn của làng chài ven sông :Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bát ngát thâu góp gió …Cánh buồm được gió trời thổi căng như tiềm ẩn cả hồn thiêng quê hương, chứa đựng trong đó biết bao nhiêu là niềm tin, sự hy vọng của những người ngư dân về một cuộc thủy trình đánh bắt cá cá bình yên và thu được những mẻ lưới bội thu. Động từ ” rướn ” vừa cho thấy sự khôn khéo, uyển chuyển linh động ; lại vừa cho thấy sức mạnh vươn lên, rướn cao lên cùng mây gió của con thuyền khi ra khơi. Vì thế, con thuyền như càng trở nên kì vĩ hơn, lớn lao hơn và hùng tráng hơn trước vụ trụ vạn vật thiên nhiên. Chắc hẳn phải có một tâm hồn lãng mạn, sức liên tưởng dồi dào cùng với tình yêu quê hương thâm thúy thì Tế Hanh mới có được những cảm nhận độc lạ về ” mảnh hồn làng ” trên ” cánh buồm giương to ” đến như vậy .Đến khổ ba, cảnh đoàn thuyền đánh cá quay trở lại trong niềm náo nức, phấn khởi, sinh động, đông vui :Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng sinh động đón ghe vềNhờ ơn trời biển lặng cá đầy gheNhững con cá tươi ngon thân bạc trắng .Dưới ngòi bút tài hoa của Tế Hanh, bức tranh lao động hiện lên thật chân thực, trẻ khỏe, náo nhiệt, đầy ắp tiếng cười nói của con người. Và người ngư dân hiện lên thật hồn hậu, chất phác khi gửi lời biết ơn chân thành tới người mẹ biển khơi đã che chắn, bảo vệ và cho họ một đời sống ấm no, niềm hạnh phúc. Lời thơ như bộc lộ niềm vui tràn trề, ngây ngất của Tế Hanh như đang cùng với ngư dân quê mình hát lên bài ca lao động. Trong niềm phấn khởi, mê hồn và niềm tự hào về người lao động, nhà thơ đã viết lên hai câu thơ thật đẹp về người ngư dân :Dân chài lưới làn da ngăm rám nắngCả thân hình nồng thở vị xa xăm .Vẻ đẹp ngoại hình với làn da ngăm đen rám nắng với những bắp thịt cuồn cuộn, rắn rỏi, can đảm và mạnh mẽ đã tạo nên một thần thái phong trần, dẻo dai, kiên cường khi làm chủ biển khơi của họ. Chính cái vị mặn mòi của muối biển, nồng đượm đã thấm sâu trong từng thớ thịt, từng hơi thở của người dân làng chài. Cụm từ ” vị xa xăm ” còn gợi lên hơi thở của đại dương bát ngát, của lòng biển sâu, của những chân trời tít tắp, của phong ba kinh hoàng. Cho nên, người ngư dân hiện lên như những chiến binh, những người anh hùng khác thường, kì diệu .Chiếc thuyền im bến mỏi quay trở lại nằmNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ .Nghệ thuật nhân hóa đã thổi hồn cho con thuyền vô tri, vô giác. Những động từ chỉ trạng thái : ” im, mỏi, quay trở lại, nằm, nghe ” khiến cho con thuyền hiện lên như con người, biết nghỉ ngơi, thư giãn giải trí sau một hành trình dài ra khơi khó khăn vất vả. Nghệ thuật ẩn dụ quy đổi cảm xúc qua động từ ” nghe ” đã làm cho con thuyền có tâm hồn, có tâm lý như đang tự cảm nhận ” chất muối ” – mùi vị biển cả quê hương đang dần thấm vào khung hình. Phải chăng sự cảm nhận đó của con thuyền cũng chính là sự cảm nhận con người ngư dân nơi đây, đó là vẻ đẹp tâm hồn mặn mà, nồng hậu, chan chứa tình yêu thương luôn sống sót trong họ. Chắc hẳn Tế Hanh phải là một người con đằm cả hồn mình vào quê hương với tình yêu quê da diết thì mới hoàn toàn có thể có được những cảm nhận thâm thúy đến như vậy .Khép lại bài thơ là lời bộc bạch chân thành về nỗi nhớ làng da diết, khôn nguôi :Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng niệmMàu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi ,Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi ,Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá !Lúc viết bài thơ này, Tế Hanh khi ấy mới 18 tuổi, còn rất trẻ và đang phải xa quê hương – nơi gắn bó với biết bao nhiêu kỉ niệm của tuổi thơ. Có lẽ do đó mà nỗi nhớ quê luôn trở đi trở lại trong tâm hồn nhạy cảm của ông. Điệp khúc ” luôn tưởng niệm “, ” tôi thấy nhớ ” đã miêu tả tấm lòng tha thiết, thành thực về làng quê với cả hình ảnh, sắc tố và mùi vị của Tế Hanh. Tất cả đều khắc sâu, in đậm mà không khi nào hoàn toàn có thể quên đi được so với người con xa xứ này .Về mặt thẩm mỹ và nghệ thuật, bài thơ có sự tích hợp hài hòa giữa miêu tả và biểu cảm. Nếu như miêu tả được biểu lộ ở mạng lưới hệ thống hình ảnh, từ ngữ đa dạng chủng loại, gợi hình, với một loạt những nghệ thuật và thẩm mỹ so sánh, nhân hóa, ẩn dụ … đã góp thêm phần tái hiện một bức tranh to lớn về làng chài ven sông : rộn ràng, náo nức, trẻ khỏe, lãng mạn thì phương pháp biểu cảm lại điễn tả thật cảm động nỗi nhớ, tình yêu và niềm tự hào thâm thúy của nhà thơ so với quê hương, xứ xở. Đặt bài thơ vào trong dòng chảy của trào lưu thơ Mới, tất cả chúng ta mới thấy hết được cái độc lạ, cái độc lạ và giá trị của bài thơ. Nếu như những nhà thơ mới cùng thời đang say sưa trong tháp ngà cá thể, bi lụy, trốn tránh thực tại thì Tế Hanh lại hướng hồn thơ của mình đến quê hương, với một tình yêu tha thiết, chân thành. Đó là trái tim thổn thức của một người con xa quê, luôn một lòng thủy chung, như nhất tới quê hương xứ xở .

Tóm lại, với vần thơ bình dị mà gợi cảm, bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền biển, trong đó nổi bật lên hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt lao động làng chài. Bài thơ cho thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ.

4. Phân tích bài thơ Quê hương mẫu số 4

Quê hương là nguồn cảm hứng vô tận của nhiều nhà thơ Nước Ta và đặc biệt quan trọng là Tế Hanh – một tác giả xuất hiện trong trào lưu Thơ mới và sau cách mạng vẫn liên tục sáng tác dồi dào. Ông được biết đến qua những bài thơ về quê hương miền Nam yêu thương với tình cảm chân thành và vô cùng sâu lắng. Ta hoàn toàn có thể phát hiện trong thơ ông hơi thở nồng nàn của những người con đất biển, hay một dòng sông đầy nắng trong những buổi trưa gắn với tình yêu quê hương thâm thúy của nhà thơ. Bài thơ “ Quê hương ” là kỉ niệm sâu đậm thời niên thiếu, là tác phẩm mở màn cho nguồn cảm hứng về quê hương trong thơ Tế Hanh, bài thơ đã được viết bằng tổng thể tấm lòng yêu dấu vạn vật thiên nhiên thơ mộng và hùng tráng, yêu quý những con người lao động chịu khó .Bài thơ được viết theo thể thơ tám chữ phối hợp cả hai kiểu gieo vần liên tục và vần ôm đã phần nào bộc lộ được nhịp sống quay quồng của một làng chài ven biển :Làng tôi ở vốn làm nghề chài lướiNước vây hãm cách biển nửa ngày sôngKhi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồngDân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá .Quê hương trong tâm lý của những người con Nước Ta là mái đình, là giếng nước gốc đa, là canh rau muống chấm cà dầm tương .Còn quê hương trong tâm tưởng của Tế Hanh là một làng chài nằm trên cù lao giữa sông và biển, một làng chài sóng nước vây hãm, một khung cảnh làng quê như đang mở ra trước mắt tất cả chúng ta vô cùng sinh động : “ Trời trong – gió nhẹ – sớm mai hồng ”, khoảng trống như trải ra xa, khung trời như cao hơn và ánh sáng tràn ngập .Bầu trời trong trẻo, gió nhẹ, tỏa nắng rực rỡ nắng hồng của buổi bình minh đang đến là một báo hiệu cho ngày mới khởi đầu, một ngày mới với bao nhiêu hy vọng, một ngày mới với ý thức nhiệt huyết, mừng cuống của biết bao nhiêu con người trên những chiếc thuyền ra khơi :Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mãPhăng mái chèo can đảm và mạnh mẽ vượt trường giangNếu như ở trên là miêu tả vào cảnh vật thì ở đây là đặc tả vào bức tranh lao động đầy hứng khởi và dạt dào sức sống. Con thuyền được so sánh như con tuấn mã làm cho câu thơ có cảm xúc như can đảm và mạnh mẽ hơn, bộc lộ niềm vui và phấn khởi của những người dân chài. Bên cạnh đó, những động từ “ hăng ”, “ phăng ”, “ vượt ” diễn đạt đầy ấn tượng khí thế băng tới vô cùng dũng mãnh của con thuyền toát lên một sức sống tràn ngập, đầy nhiệt huyết. Vượt lên sóng. Vượt lên gió. Con thuyền căng buồm ra khơi với tư thế vô cùng hiên ngang và hùng tráng :Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bát ngát thâu góp gió …Từ hình ảnh của vạn vật thiên nhiên, tác giả đã liên tưởng đến “ hồn người ”, phải là một tâm hồn nhạy cảm trước cảnh vật, một tấm lòng gắn bó với quê hương làng xóm Tế Hanh mới hoàn toàn có thể viết được như vậy. Cánh buồm trắng vốn là hình ảnh quen thuộc nay trở nên lớn lao và vạn vật thiên nhiên. Cánh buồm trắng thâu gió vượt biển khơi như hồn người đang hướng tới tương lai tốt đẹp. Có lẽ nhà thơ chợt nhận ra rằng linh hồn của quê hương đang nằm trong cánh buồm. Hình ảnh trong thơ trên vừa thơ mộng vừa hoành tráng, nó vừa vẽ nên đúng mực hình thể vừa gợi được linh hồn của sự vật .Ta hoàn toàn có thể nhận ra rằng phép so sánh ở đây không làm cho việc miêu tả đơn cử hơn mà đã gợi ra một vẻ đẹp bay bổng mang ý nghĩa lớn lao. Đó chính là sự tinh xảo của nhà thơ. Cũng hoàn toàn có thể hiểu thêm qua câu thơ này là bao nhiêu trìu mến thiêng liêng, bao nhiêu kỳ vọng mưu sinh của người dân chài đã được gửi gắm vào cánh buồm đầy gió. Dấu chấm lửng ở cuối đoạn thơ tạo cho ta ấn tượng của một khoảng trống mở ra đến vô cùng, vô tận, giữa sóng nước bát ngát, hình ảnh con người trên chiếc tàu nhỏ bé không nhỏ nhoi đơn độc mà ngược lại bộc lộ sự dữ thế chủ động, làm chủ vạn vật thiên nhiên của chính mình .Cả đoạn thơ là khung cảnh quê hương và dân chài bơi thuyền ra đánh cá, biểu lộ được một nhịp sống quay quồng của những con người năng động, là sự phấn khởi, là niềm hy vọng, sáng sủa trong ánh mắt từng ngư dân mong đợi một ngày mai thao tác với bao hiệu quả tốt đẹp :Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng sinh động đón ghe vềNhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy gheNhững con cá tươi ngon thân bạc trắng .Những tính từ “ ồn ào ”, “ sinh động ” toát lên không khí đông vui, quay quồng đầy sôi động của cánh buồm đón ghe cá quay trở lại. Người đọc như thực sự được sống trong không khí ấy, được nghe lời cảm tạ chân thành đất trời đã sóng yên, biển lặng để người dân chài trở lại bảo đảm an toàn và cá đầy ghe, được nhìn thấy “ những con cá tươi ngon thân bạc trắng ”. Tế Hanh không miêu tả việc làm đánh bắt cá cá như thế nào nhưng ta hoàn toàn có thể tưởng tượng được đó là những giờ phút lao động không căng thẳng mệt mỏi để đạt được thành quả như mong đợi .Sau chuyến ra khơi là hình ảnh con thuyền và con người trở lại trong ngơi nghỉ :Dân chài lưới làn da ngăm rám nắngCả thân hình nồng thở vị xa xămChiếc thuyền im bến mỏi quay trở lại nằmNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ .Có thể nói rằng đây chính là những câu thơ hay nhất, tinh xảo nhất của bài thơ. Với lối tả thực, hình ảnh “ làn da ngăm rám nắng ” hiện lên để lại dấu ấn vô cùng thâm thúy thì ngay câu thơ sau lại tả bằng một cảm nhận rất lãng mạn “ Cả thân hình nồng thở vị xa xăm ” – thân hình vạm vỡ của người dân chài thấm đẫm hơi thở của biển cả nồng mặn vị muối của đại dương bát ngát. Cái độc lạ của câu thơ là gợi cả linh hồn và tầm vóc của con người biển cả. Hai câu thơ miêu tả về con thuyền nằm im trên bến đỗ cũng là một phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ độc lạ .Nhà thơ không chỉ thấy con thuyền nằm im trên bến mà còn thấy cả sự căng thẳng mệt mỏi của nó. Cũng như dân chài, con thuyền có vị mặn của nước biển, con thuyền như đang lắng nghe chất muối của đại dương đang thấm trong từng thớ vỏ của nó. Thuyền trở nên có hồn hơn, nó không còn là một vật vô tri vô giác nữa mà đã trở thành người bạn của ngư dân. Không phải người con làng chài thì không hề viết hay như vậy, tinh như thế, và cũng chỉ viết được những câu thơ như vậy khi tâm hồn Tế Hanh hòa vào cảnh vật cả hồn mình để lắng nghe. Ở đó là âm thanh của gió rít nhẹ trong ngày mới, là tiếng sóng vỗ triều lên, là tiếng ồn ào của chợ cá và là những âm thanh ngọt ngào trong từng thớ gỗ con thuyền .

Có lẽ, chất mặn mòi kia cũng đã thấm sâu vào da thịt nhà thơ, vào tâm hồn nhà thơ để trở thành nỗi niềm ám ảnh gợi bâng khuâng kì diệu. Nét tinh tế, tài hoa của Tế Hanh là ông “nghe thấy cả những điều không hình sắc, không âm thanh như “mảnh hồn làng” trên “cánh buồm giương”… Thơ Tế Hanh là thế giới thật gần gũi, thường ta chỉ thấy một cách lờ mờ, cái thế giới tình cảm ta đã âm thầm trao cảnh vật: sự mỏi mệt, say sưa của con thuyền lúc trở về bến…”
Nói lên tiếng nói từ tận đáy lòng mình là lúc nhà thơ bày tỏ tình cảm của một người con xa quê hướng về quê hương, về đất nước:

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng niệmMàu nước xanh, cá bạc, chiếc thuyền vôiThoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơiTôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quáNếu không có mấy câu thơ này, có lẽ rằng ta không biết nhà thơ đang xa quê, ta thấy được một khung cảnh vô cùng sôi động trước mắt tất cả chúng ta, vậy mà nó lại được viết ra từ tâm tưởng một cậu học trò, từ đó ta hoàn toàn có thể nhận ra rằng quê hương luôn nằm trong tiềm thức nhà thơ, quê hương luôn hiện hình trong từng tâm lý, từng dòng xúc cảm. Nỗi nhớ quê hương thiết tha bật ra thành những lời nói vô cùng giản dị và đơn giản : “ Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá ”. Quê hương là mùi biển mặn nồng, quê hương là con nước xanh, là màu cá bạc, là cánh buồm vôi .Màu của quê hương là những màu tươi tắn nhất, thân thiện nhất. Tế Hanh yêu nhất những mùi vị đặc trưng quê hương đầy sức điệu đàng và ngọt ngào. Chất thơ của Tế Hanh bình dị như con người ông, bình dị như những người dân quê ông, khoẻ khoắn và sâu lắng. Từ đó toát lên bức tranh vạn vật thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng và hùng tráng từ đời sống lao động hàng ngày của dân cư .Bài thơ đem lại ấn tượng khó phai về một làng chài cách biển nửa ngày sông, lộng lẫy sóng nước, óng ả nắng vàng. Dòng sông, hồn biển ấy đã là nguồn cảm hứng theo mãi Tế Hanh từ thuở “ hoa niên ” đến những ngày tập trung trên đất Bắc. Vẫn còn đó tấm lòng yêu quê hương thâm thúy, nồng ấm của một người con xa quê :Tôi dang tay ôm nước vào lòngSông mở nước ôm tôi vào dạChúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngảKẻ sớm hôm chài lưới ven sôngKẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồngTôi cầm súng xa nhà đi kháng chiếnNhưng lòng tôi như mưa nguồn gió biểnVẫn trở lại lưu luyến bến sông

(Nhớ con sông quê hương – 1956)

Với tâm hồn bình dị, Tế Hanh xuất hiện trong phong trào Thơ mới nhưng lại không có những tư tưởng chán đời, thoát li với thực tại, chìm đắm trong cái tôi riêng tư như nhiều nhà thơ thời ấy. Thơ Tế Hanh là hồn thi sĩ đã hòa quyện cùng với hồn nhân dân, hồn dân tộc, hoà vào “cánh buồm giương to như mảnh hồn làng”. “Quê hương” – hai tiếng thân thương, quê hương – niềm tin và nỗi nhớ ùa trong tâm tưởng người con đất Quảng Ngãi thân yêu – Tế Hanh – đó là những gì thiêng liêng nhất, tươi sáng nhất. Bài thơ với âm điệu khoẻ khoắn, hình ảnh sinh động tạo cho người đọc cảm giác hứng khởi, ngôn ngữ giàu sức gợi vẽ lên một khung cảnh quê hương “rất Tế Hanh”.

Văn mẫu tìm hiểu thêm : Giới thiệu về tác giả Tế Hanh và bài thơ Quê hương- / –

Tổng kết phân tích bài Quê hương

Các bạn vừa tham khảo những gợi ý làm bài và một số bài văn mẫu hay phân tích bài thơ Quê hương của Tế Hanh (chương trình Ngữ Văn 8). Truy cập kho tài liệu Văn mẫu lớp 8 để cập nhật thêm nhiều bài văn hay khác giúp bạn rèn luyện kỹ năng làm văn, chuẩn bị tốt cho các bài thi và kiểm tra môn Văn. Chúc các bạn học tốt !

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức