Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi

Tham khảo bài mẫu phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi để thấy được tư tưởng nhân nghĩa, lòng tự hào, tự tôn dân tộc bản địa của tác phẩm .

Tài liệu hướng dẫn làm văn phân tích đoạn 1 bài Bình Ngô đại cáo do Đọc Tài Liệu biên soạn gồm gợi ý cách làm bài, dàn ý chi tiết cùng tuyển tập top 4 bài văn hay phân tích nội dung đoạn đầu bài Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi.

Cùng tham khảo ngay…

Hướng dẫn phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi)

Đề bài: Phân tích đoạn 1 bài Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi.

1. Phân tích đề

– Yêu cầu của đề bài : phân tích nội dung đoạn 1 tác phẩm Bình Ngô đại cáo .

– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng : từ ngữ, chi tiết, hình ảnh tiêu biểu trong đoạn thơ thứ nhất bài Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi.

– Phương pháp lập luận chính : phân tích .

2. Hệ thống vấn đề

– Luận điểm 1: Tư tưởng nhân nghĩa.

– Luận điểm 2: Lời tuyên ngôn độc lập.

– Luận điểm 3: Lời răn đe quân xâm lược.

3. Lập dàn ý chi tiết cụ thể

a) Mở bài

– Giới thiệu sơ lược về tác giả Nguyễn Trãi và tác phẩm Bình Ngô đại cáo+ Nguyễn Trãi là nhà chính trị, quân sự chiến lược lỗi lạc, tài ba, nhà văn nhà thơ với sự nghiệp sáng tác đồ sộ .

+ Bình Ngô đại cáo là áng thiên cổ hùng văn, là bản tuyên ngôn hùng hồn của dân tộc ta.

– Dẫn dắt và nêu yếu tố : nội dung đoạn 1 bài Bình Ngô đại cáo .

b) Thân bài: Phân tích nội dung đoạn 1 Bình Ngô đại cáo

* Luận điểm 1: Tư tưởng nhân nghĩa.

– “ Nhân nghĩa ” là phạm trù tư tưởng của Nho giáo chỉ mối quan hệ giữa người với người dựa trên cơ sở tình thương và đạo lí .+ Nhân : người, tình người ( theo Khổng Tử )+ Nghĩa : việc làm chính đáng vì lẽ phải ( theo Mạnh Tử )- “ Nhân nghĩa ” trong ý niệm của Nguyễn Trãi :+ Kế thừa tư tưởng Nho giáo : “ yên dân ” – làm cho đời sống nhân dân yên ổn, niềm hạnh phúc+ Cụ thể hóa với nội dung mới đó là ” trừ bạo ” – vì nhân dân diệt trừ bạo tàn, giặc xâm lược .-> Tác giả đã bóc trần luận điệu xảo trá của giặc Minh đồng thời phân biệt rõ ràng ta chính nghĩa, địch phi nghĩa .=> Tư tưởng của Nguyễn Trãi là sự phối hợp tinh túy giữa nhân nghĩa và thực tiễn dân tộc bản địa, tạo cơ sở vững chãi cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn – là cuộc khởi nghĩa nhân nghĩa, vì đời sống của nhân dân mà diệt trừ bạo tàn .

* Luận điểm 2: Lời tuyên ngôn độc lập.

– Nguyễn Trãi đã xác lập tư cách độc lập của nước Đại Việt bằng một loạt những dẫn chứng thuyết phục :+ Nền văn hiến truyền kiếp+ Cương vực chủ quyền lãnh thổ riêng không liên quan gì đến nhau+ Phong tục Bắc Nam phong phú, đậm đà truyền thống dân tộc bản địa+ Lịch sử truyền kiếp trải qua những triều đại Triệu, Đinh, Lí, Trần, hào kiệt đời nào cũng có .- Các từ ngữ “ từ trước, đã lâu, vốn xưng, đã chia ” đã chứng minh và khẳng định sự sống sót hiển nhiên của Đại Việt .-> Bằng cách liệt kê tác giả đưa ra những chứng cứ hùng hồn, thuyết phục chứng minh và khẳng định dân tộc bản địa Đại Việt là vương quốc độc lập, đó là chân lí không hề chối cãi .=> Ở đây, Nguyễn Trãi đã đưa ra thêm ba vấn đề nữa là văn hiến, phong tục, lịch sử dân tộc để chứng tỏ quyền độc lập, tự do của quốc gia so với bản tuyên ngôn độc lập tiên phong là “ Nam quốc sơn hà ” của Lý Thường Kiệt .

* Luận điểm 3: Lời răn đe quân xâm lược.

“ Lưu Cung tham công nên thất bại ,Triệu Tiết thích lớn phải diệt vong .Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô ,Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã .Việc xưa xem xét ,Chứng cớ còn ghi. ”- Nguyễn Trãi đã sử dụng phép liệt kê, dẫn ra những kết cục của kẻ chống lại chân lí :+ Lưu Cung – vua Nam Hán thất bại với chủ ý thu phục Đại Việt .+ Triệu Tiết – tướng nhà Tống thua nặng khi cầm quân đô hộ nước ta .+ Toa Đô, Ô Mã, … là những tướng nhà Nguyên cũng phải bỏ mạng khi cầm quân xâm lược .=> Lời cảnh cáo, răn đe đanh thép những kẻ bất nhân bất nghĩa dám xâm phạm chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền lãnh thổ dân tộc bản địa ta đều phải trá giá đắt, đồng thời cũng biểu lộ niềm tự hào bởi những chiến công của nhân dân Đại Việt .

* Đặc sắc nghệ thuật

– Ngôn ngữ đanh thép- Giọng điệu hào hùng, can đảm và mạnh mẽ- Sử dụng những giải pháp so sánh, liệt kê, …- Sử dụng những câu văn song hành, …

c) Kết bài

– Khái quát lại nội dung đoạn 1 bài Bình Ngô đại cáo .- Cảm nhận của em về đoạn thơ .

4. Sơ đồ tư duy phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo

Top 4 bài văn hay phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo

Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo mẫu số 1:

Nhắc đến những nhà văn chính luận lỗi lạc của văn học trung đại tất cả chúng ta không thể nào không nhắc đến Nguyễn Trãi. Ông không chỉ là một nhà thơ trữ tình thâm thúy mà còn là một nhà văn chính luận kiệt xuất với những tác phẩm : ” Quân trung từ mệnh tập “, những chiếu biểu viết dưới thời nhà Lê và tiêu biểu vượt trội nhất là tác phẩm Bình Ngô đại cáo. Các áng văn chính luận này đã bộc lộ được lòng yêu nước, thương dân của tác giả .Ngay câu đầu bài cáo đã thể hiện tư tưởng nhân nghĩa ấy :” Việc nhân nghĩa cốt ở yên dânQuân điếu phạt trước lo trừ bạo” Nhân nghĩa ” là tấm lòng thương yêu người, là những hành vi vì quyền lợi của nhân dân, hội đồng. Bên cạnh đó, ” nhân nghĩa ” cũng là sự tôn trọng lẽ phải, bênh vực lẽ phải. Chịu sự ảnh hưởng tác động của tư tưởng Nho giáo nên so với Nguyễn Trãi, ” nhân nghĩa ” là ” yên dân “, ” trừ bạo “, đời sống và sự no ấm của nhân dân phải được đặt lên số 1. Giữa con người phải có tình yêu thương lẫn nhau, cùng chiến đấu để bảo vệ quốc gia, thoát khỏi đời sống khổ cực, lầm than. Để được như vậy thì phải diệt trừ những kẻ bạo tàn, những thế lực xâm lược hung hãn, đó chính là giặc Minh đang lấn chiếm quốc gia ta lúc bấy giờ. Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi chính là lòng yêu nước, thương dân và niềm tin chống giặc ngoại xâm kinh khủng. Đây không chỉ là mối quan hệ nằm trong khoanh vùng phạm vi giữa con người với con người mà lan rộng ra ra là mối quan hệ giữa dân tộc bản địa với dân tộc bản địa .Để khẳng định chắc chắn chủ quyền lãnh thổ của quốc gia, tác giả đã đưa ra những dẫn chứng xác đáng và vô cùng thuyết phục :” Như nước Đại Việt ta từ trước ,Vốn xưng nền văn hiến đã lâu .Núi sông bờ cõi đã chia ,Phong tục Bắc Nam cũng khác .Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời gây nền độc lập ,Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương .Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau ,Song hào kiệt đời nào cũng có ” .Nền văn hiến đã có từ truyền kiếp và được hình thành từ khi quốc gia ta sống sót theo hàng nghìn năm lịch sử dân tộc đã tạo nên một diện mạo riêng của dân tộc bản địa. Cùng với đó là sự phân loại về chủ quyền lãnh thổ, núi sông và những phong tập tập quán đặc trưng của hai miền Nam, Bắc đã bộc lộ quốc gia ta là một quốc gia có chủ quyền lãnh thổ, có những anh hùng hào kiệt luôn góp sức, chiến đấu hết mình để bảo vệ giang sơn. Không chỉ vậy, Nguyễn Trãi còn đặt những triều đại của nước ta ngang hàng với những triều đại của Trung Quốc như Hán, Đường, Tống, Nguyên. Nếu những triều đại phương Bắc tăng trưởng hưng thịnh thì những triều đại Nước Ta cũng tăng trưởng hùng mạnh không kém. Điều đó đã biểu lộ lòng tự tôn, tự hào dân tộc bản địa thâm thúy của tác giả .Ông đã nhắc lại nhiều thắng lợi lừng lẫy của nước Đại Việt như một lời chứng minh và khẳng định sự thất bại thảm hại của quân địch :” Lưu Cung tham công nên thất bại ,Triệu Tiết thích lớn phải diệt vong .Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô ,Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã .Việc xưa xem xét ,Chứng cớ còn ghi ” .Những tướng của nhà Tống, nhà Nguyên đều bị những tướng giỏi của ta đánh cho thất bại. Chúng vì ” tham công “, ” thích lớn ” nên phải chịu hậu quả nặng nề. Các sự kiện ấy còn được nhân dân ta lưu lại trong sử sách để muôn đời ghi nhớ. Các phép đối, so sánh ngang hàng những triều đại phong kiến của nước ta với những triều đại phương Bắc cùng phép liệt kê và giọng điệu hào hùng, trang nghiêm ở đoạn thứ nhất của bài cáo đã bộc lộ điển hình nổi bật tư tưởng nhân nghĩa của tác giả .Ông đã vạch trần, tố cáo những tội ác mà quân Minh xâm lược thực thi với nhân dân ta :” Nhân họ Hồ chính vì sự phiền hà ,Để trong nước lòng dân oán hận .Quân cuồng Minh thừa cơ gây họa ,Bọn gian tà bán nước cầu vinh ” .Quân Minh đã tận dụng ” chính sự phiền hà ” của nhà Hồ để chớp lấy thời cơ lấn chiếm nước ta. Bước chân xâm lược của chúng giày xéo lên quốc gia ta khiến nhân dân vô cùng oán hận, căm thù. Cũng tận dụng điều đó mà bọn gian tà chỉ biết nghĩ đến quyền lợi của cá thể đã tiếp tay cho quân địch xâm lược để mang lại những vẻ vang, lợi lộc cho bản thân mà không chiến đấu vì nhân dân, tổ quốc .Giặc Minh đã gây ra những tội ác không hề dung tha :” Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tànVùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ .Dối trời lừa dân đủ muôn nghìn kế ,Gây binh kết oán trải hai mươi năm .Bại nhân nghĩa nát cả đất trời ,

Nặng thuế khóa sạch không đầm núi”.

Nhân dân ta phải chịu cảnh khổ cực, lầm than dưới gót chân xâm lược của chúng. Chúng đem ” nướng “, ” vùi ” nhân dân ta trên ngọn lửa và ” dưới hầm tai vạ “. Chúng quản lý nhân dân ta bằng những loại thuế phi lí, những kế sách lừa lọc nham hiểm và cả sự tra tấn dã man, hung bạo. Những người dân vô tội phải chịu sự áp bức, bóc lột nặng nề của giặc Minh .Không chỉ vậy, chúng còn hủy hoại cả thiên nhiên và môi trường sống, thiên nhiên và môi trường tự nhiên của dân tộc bản địa ta :” Người bị ép xuống biển dòng sống lưng mò ngọc, ngán thay cá mập, thuồng luồng .Kẻ bị đem vào núi đãi cát tìm vàng, khốn nỗi rừng sâu nước độc .Vét sản vật, bắt chim trả, chốn chốn lưới chăng ,Nhiễu nhân dân, bẫy hươu đen, nơi nơi cạm đặt ” .Chịu sự đô hộ của quân Minh cũng đồng nghĩa tương quan với việc nhân dân ta phải đương đầu với sự quản lý tàn ác và những hành vi hung hãn của chúng. Chúng vô nhân tính đến mức bắt ép dân đen ” xuống biển dòng sống lưng mò ngọc “, ” vào núi đãi cát tìm vàng “, bắt nhân dân ta đến những nơi nguy khốn luôn rình rập, rình rập đe dọa đến tính mạng con người để tìm kiếm những vật có giá trị cho quân cuồng Minh. Nhân dân ta bị biến thành nô lệ cho quân địch và cũng là miếng mồi ngon cho những loài động vật hoang dã cá mập, thuồng luồng hung tàn. Chúng lấn chiếm nước ta để vơ vét hết sản vật quý và hiếm như chim trả dùng để làm áo và đệm, hươu đen dùng để làm vị thuốc bổ. Có thể nói, tham vọng xâm lược nước ta của giặc Minh vô cùng lớn .Không chỉ đẩy dân ta vào nguy khốn, chết chóc mà chúng còn ” tàn hại cả giống côn trùng nhỏ cây cối “. Do quân Minh ” máu mỡ bấy no nê chưa chán “, xây nhà đắp đất liên miên nên nhân dân ta rơi vào cảnh ngộ đầy bi thương, khốn khổ :” Nặng nề những nỗi phu phenTan tác cả nghề canh cửi ” .Những tội ác của quân Minh không sao kể hết bởi lẽ :” Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội ,Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi .Lẽ nào trời đất dung tha ,Ai bảo thần nhân chịu được ” ?Ngay cả trúc Nam Sơn, nước Đông Hải cũng không hề ghi hết tội ác và rửa sạch mùi dơ bẩn của quân xâm lược. Những hành vi gian ác, dã man của chúng khiến trời đất cũng không hề dung tha huống chi là con người. Câu hỏi tu từ cuối đoạn thứ hai đã nhấn mạnh vấn đề thêm một lần nữa tội ác của quân địch. Chúng ta không thể nào tha thứ cho những kẻ đã tàn sát đồng bào, tàn hại cả cây cối vạn vật thiên nhiên của quốc gia mình .Hình ảnh trái chiều giữa những người dân đen vô tội bị bóc lột tàn tệ và quân địch vô nhân tính cùng giọng điệu cảm thương, đanh thép, lí luận sắc bén đã bộc lộ tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi. Hai đoạn đầu của bài cáo là bản cáo trạng hùng hồn tố cáo những hành vi dã man của quân Minh. Đó là dẫn chứng tiêu biểu vượt trội nhất cho sự khổ cực, áp bức, sự cướp bóc, bóc lột trắng trợn mà nhân dân ta phải gánh chịu trong suốt thời hạn chúng ” Gây binh kết oán trải hai mươi năm ” .

Tham khảo:

Chứng minh Bình Ngô Đại cáo là bản tuyên ngôn độc lậpNghe bài văn phân tích đoạn 1 bài Bình Ngô Đại Cáo

Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo mẫu số 2:

Nguyễn Trãi ( 1380 – 1442 ) là nhà chính trị, quân sự chiến lược lỗi lạc, tài ba có công lớn trong công cuộc dẹp giặc Minh đem lại nền thái bình thịnh trị cho nước nhà. Ông còn là một nhà văn nhà thơ lớn với khối lượng tác phẩm đồ sộ gồm có cả văn học chữ Hán và chữ Nôm. Trong đó phải kể đến 1 số ít tác phẩm như : Đại cáo bình Ngô, Quân trung từ mệnh tập, Quốc Âm thi tập, Ức Trai thi tập … Đại cáo bình Ngô được coi là áng “ Thiên cổ hùng văn ” muôn đời bất hủ, là bản tuyên ngôn đanh thép, hùng hồn về nền độc lập và vị thế dân tộc bản địa. Trong đó, cốt lõi là phần đầu tác phẩm với lý tưởng nhân nghĩa được biểu lộ rõ ràng :Việc nhân nghĩa cốt ở yên dânQuân điếu phạt trước lo trừ bạoNhân nghĩa là tư tưởng chủ yếu của Đại cáo bình Ngô, là tiềm năng chiến đấu vô cùng cao quý và thiêng liêng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Mở đầu bài cáo tác giả nêu luận đề chính nghĩa. Việc nhân nghĩa của Nguyễn Trãi ở đây là “ yên dân ” và “ trừ bạo ”. “ Yên dân ” chính là giúp dân có đời sống ấm no, niềm hạnh phúc, như vậy dân có yên thì nước mới không thay đổi, mới tăng trưởng được. Tác giả đưa vào “ yên dân ” như để chứng minh và khẳng định đạo lý “ lấy dân làm gốc ” là quy luật tất yếu trong mọi thời đại là gia tài, là sức mạnh, sinh khí của một vương quốc .Nguyễn Trãi thật tài tình khi nhận ra và khai sáng thành công xuất sắc yếu tố cốt lõi ấy. Việc nhân nghĩa tiếp theo chính là “ trừ bạo ” ý nói đến quân Minh, bọn gian tà chuyên đi bóc lột nhân dân. Bọn chúng thẳng tay hành hạ, cướp bóc, vùi dập dân ta trong vực thẳm của sự đau khổ. “ Yên dân ”, “ trừ bạo ”, hai việc này tưởng như không tương quan đến nhau nhưng lại là hai yếu tố có công dụng tương hỗ, bổ trợ cho nhau, vì nếu không yên dân tất trừ bạo khó yên, chúng được nhấn mạnh vấn đề và thực thi cùng lúc, thống nhất với nhau. Quan tâm đến sự yên ổn, no ấm cho dân cũng đồng nghĩa tương quan với việc phải chiến đấu đánh đuổi quân địch của dân, diệt trừ những kẻ tham tàn bạo ngược, đơn cử là bọn “ cuồng Minh ” giày xéo lên đời sống nhân dân, gây ra bao tai hoạ .Có thể nói, tư tưởng nhân nghĩa ở Nguyễn Trãi không còn là phạm trù đạo đức hạn hẹp mà là một lý tưởng xã hội : phải chăm sóc cho nhân dân được sống cuộc niềm hạnh phúc, yên bình. Điều quan trọng hơn là ở đây, Nguyễn Trãi nâng lý tưởng, nỗi niềm ấy lên thành một chân lí. Ông không nói đến nhân nghĩa một cách chung chung mà chỉ bằng một hai câu ngắn gọn tác giả đi vào khẳng định chắc chắn hạt nhân cơ bản, cốt lõi và có giá trị nhất. Không những thế, nhân nghĩa còn gắn liền với việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia, khẳng định chắc chắn chủ quyền lãnh thổ vương quốc, ý thức độc lập dân tộc bản địa :“ Như nước Đại Việt ta từ trướcVốn xưng nền văn hiến đã lâuNúi sông bờ cõi đã chiaPhong tục Bắc Nam cũng khác ”Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời xây nền độc lậpĐến Hán, Đường, Tống Nguyên mỗi bên xưng đế một phương .Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau ,Song hào kiệt đời nào cũng có .Khi chứng minh và khẳng định chân lí này, Nguyễn Trãi đã đưa ra một ý niệm được nhìn nhận là vừa đủ nhất lúc bấy giờ về những yếu tố tạo thành một vương quốc độc lập. Nếu như 400 năm trước, trong Nam Quốc Sơn Hà, Lý Thường Kiệt chỉ xác lập được hai yếu tố về chủ quyền lãnh thổ và chủ quyền lãnh thổ trên ý thức vương quốc cùng độc lập dân tộc bản địa thì trong Bình Ngô đại cáo, NguyễnTrãi đã bổ trợ thêm bốn tác nhân nữa, gồm văn hiến, lịch sử dân tộc, phong tục tập quán và nhân tài. Đây chính là điểm phát minh sáng tạo cho thấy trí tuệ của Nguyễn Trãi. Ở mỗi một vương quốc, nền văn hiến ngàn năm không ai hoàn toàn có thể nhầm lẫn được, cương thổ, núi, sông, đồng ruộng, biển cả đều được chia rõ ràng. Phong tục tập quán cũng như văn hoá mỗi miền Bắc, Nam cũng khác. Ở đây, Nguyễn Trãi nhấn mạnh vấn đề cả Trung Quốc và Đại Việt đều có những nét riêng không hề nhầm lẫn, biến hóa hay xóa bỏ được. Cùng với đó là từng triều đại riêng nhằm mục đích chứng minh và khẳng định chủ quyền lãnh thổ. Qua câu thơ, Nguyễn Trãi đã đặt những triều đại “ Triệu, Đinh, Lí, Trần ” của ta ngang hàng với “ Hán, Đường, Tống, Nguyên ” của Trung Quốc, điều đó cho ta thấy, nếu không có một lòng tự hào dân tộc bản địa mãnh liệt thì không thể nào có sự so sánh cực kỳ hay và tinh xảo như vậy. Cuối cùng chính là nhân tài, con người cũng là yếu tố quan trọng để chứng minh và khẳng định nền độc lập của chính mình. Tuy thời thế “ mạnh, yếu từng lúc khác nhau ” tuy nhiên hào kiệt thì đời nào cũng có, câu thơ như lời răn đe so với những ai, những kẻ nào, nước nào muốn thơn tính Đại Việt .Từ năm yếu tố trên, Nguyễn Trãi đã khái quát gần như tổng lực về nền độc lập của một vương quốc. So với “ Nam Quốc Sơn Hà ” của Lý Thường Kiệt, Bình Ngô đại cáo thật sự hay hơn, khá đầy đủ, tổng lực hơn về nội dung cũng như tư tưởng xuyên suốt. Ngoài ra, để nhấn mạnh vấn đề tư cách độc lập của nước ta, tác giả còn sử dụng cách viết sánh đôi nước ta và Trung Quốc : về bờ cõi, phong tục – hai nước ngang bằng nhau, về triều đại-bốn triều đại cường thịnh của ta so với bốn triều đại của Trung Quốc cùng nhân tài thời nào cũng có đã chứng tỏ ta không hề thua kém chúng .Xuyên suốt đoạn thơ, Nguyễn Trãi đã sử dụng nhiều từ ngữ chỉ đặc thù hiển nhiên vốn có khi nêu rõ sự sống sót của Đại Việt : “ từ trước ”, “ đã lâu ”, “ đã chia ”, “ cũng khác ” đã làm tăng sức thuyết phục lên gấp bội. Nghệ thuật thành công xuất sắc nhất của đoạn một – cũng như là bài cáo – chính là thể văn biền ngẫu được nhà thơ khai thác triệt để. Phần còn lại của đoạn đầu là chứng cớ để khẳng định chắc chắn nền độc lập, về những đại chiến trước đây với phương Bắc trong lịch sử dân tộc chúng đều thất bại là chứng cớ chứng minh và khẳng định rõ nhất :Vậy nên :Lưu Cung tham công nên thất bạiTriệu Tiết thích lớn phải diệt vongCửa Hàm Tử bắt sống Toa ĐôSông Bạch Đằng giết tươi Ô MãViệc xưa xem xétChứng cứ còn ghi .Nguyễn Trãi đã tổng kết những chiến công oanh liệt của dân tộc bản địa trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược, giữ gìn nền độc lập dân tộc bản địa. Cách liệt kê, chỉ ra dẫn chứng rõ ràng, đơn cử, xác nhận đã được công nhận bằng những lời lẽ chắc như đinh, hào hùng, bộc lộ niềm tự hào, tự tôn dân tộc bản địa. Người đọc thấy ở đây ý thức dân tộc bản địa của Nguyễn Trãi đã vươn tới một tầm cao mới khi nêu đơn cử, rõ ràng từng chiến công oanh liệt của quân và dân ta : “ cửa Hàm Tử ”, “ sông Bạch Đằng ”, .. thêm vào đó là sự xem thường, ghét bỏ so với sự thất bại của những kẻ xâm lược không biết tự lượng sức : “ Lưu Cung .. tham công ”, “ Triệu Tiết … thích lớn ”, Toa Đô, Ô Mã, toàn bộ chúng đều phải chết thảm. Đoạn thơ đã một lần nữa chứng minh và khẳng định rằng : Đại Việt là một vương quốc có độc lập, tự chủ, có nhân tài, có tướng giỏi, chẳng thua kém gì bất kể một vương quốc nào. Bất cứ kẻ nào có ý muốn thôn tính, xâm lược ta đều phải chịu tác dụng thảm bại. Cuộc chiến chống lại quân giặc, bảo vệ dân tộc bản địa là một đại chiến vì chính nghĩa, lẽ phải, chứ không như nhiều cuộc cuộc chiến tranh phi nghĩa khác, do đó, dù thế nào đi nữa, chính nghĩa nhất định thắng gian tà theo quy luật của tạo hóa .Đại cáo bình Ngô tràn ngập nguồn cảm hứng trữ tình và mang đặc thù hào hùng hiếm có. Trong đó, phần đầu tác phẩm, với nghệ thuật và thẩm mỹ biền ngẫu, đã nêu được hai nội dung chính gần như hết bài cáo là nhân nghĩa và nền độc lập của dân tộc bản địa Đại Việt. Chính thế cho nên, đoạn trích có giá trị rất thâm thúy so với nước ta, khẳng định chắc chắn nhân dân ta có tinh thần nhân nghĩa và nền độc lập riêng của mình. Đoạn thơ giúp ta hiểu rõ chủ quyền lãnh thổ chủ quyền lãnh thổ, độc lập dân tộc bản địa cũng như lịch sử vẻ vang đấu tranh hào hùng của cha ông ta ngày trước, qua đó tu dưỡng lòng yêu nước, tự hào tự tôn dân tộc bản địa, quyết tâm thiết kế xây dựng, bảo vệ và củng cố độc lập chủ quyền lãnh thổ nước nhà .Xem thêm : Phân tích tác phẩm Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi

Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo mẫu số 3:

“ Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tộiDơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi ”Năm 1418, Lê Lợi phất cờ khởi nghĩa tại rừng núi Lam Sơn – Thanh Hóa. Sau 10 năm chiến đấu gian lao và dũng mãnh, quân ta đã quét sạch giặc Minh ra khỏi bờ cõi, giành lại độc lập, tự do cho quốc gia và dân tộc bản địa .Đầu xuân năm 1428, Nguyễn Trãi đã thay Lê Lợi viết bài “ Bình Ngô đại cáo ”, tổng kết những chiến công oanh liệt trong 10 năm kháng chiến và công bố Đại Việt bước sang một kỉ nguyên mới “ Muôn thuở nền thái bình vững chãi ” .Phần đầu “ Bình Ngô đại cáo ”, Nguyễn Trãi nêu cao tư tưởng nhân nghĩa, đồng thời ca tụng nền vàn hiến tỏa nắng rực rỡ truyền kiếp của Đại Việt. Nhân nghĩa là tiềm năng chiến đấu của nhân dân ta :“ Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân ,Quân điếu phạt trước lo trừ bạo ” .Yên dân, điếu phạt, trừ bạo là cốt lõi của tư tưởng nhân nghĩa, tổng thể đều hướng về con người, về nhân dân đang bị áp bức lầm than. Thuơng dân, đánh kẻ có tội ( điếu phạt ), hủy hoại lũ tham tàn, bạo ngược ( trừ bạo ), cứu nhân dân thoát khỏi chết chóc đau thương, đem lại đời sống yên vui niềm hạnh phúc cho nhân dân ( yên dân ), đó là việc nhân nghĩa .Nhân nghĩa mà Nguyễn Trãi nói đến là một tư tưởng vô cùng cao đẹp : đánh giặc để cứu nước, cứu dân, vì độc lập của quốc gia, vì tự do, niềm hạnh phúc, độc lập của nhân dân. Việc nhân nghĩa nên rất chính nghĩa. Nhân nghĩa là sức mạnh vô địch để chiến thắng quân “ cuồng Minh ” .“ Đem đại nghĩa để tháng hung tànLấy chí nhân để thay cường bạo ” .Nhân dân ta giàu nhân nghĩa nên lấy nhân nghĩa để kiến thiết xây dựng và tăng trưởng nền văn hiến truyền kiếp, bùng cháy rực rỡ của Nước Ta. Nếu ở “ Nam quốc sơn hà ”, Lí Thường Kiệt chỉ mới nói đến sông núi nước Nam là nơi “ Nam đế cư ”, chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng ấy đã được “ định phận rõ ràng ở sách Trời ”, thì ở “ Bình Ngô đại cáo ”, Nguyễn Trãi đứng trên đỉnh điểm thời đại “ Bình Ngô ” đã có một cái nhìn mới thâm thúy và tổng lực về quốc gia, nhân dân Đại Việt :“ Như nước Đại Việt ta từ trướcVốn xưng nền văn hiến đà lâuNúi sông bờ cõi đã chiaPhong tục Bắc Nam cùng khácTừ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời xây nền độc lậpCùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phươngTuy mạnh yếu từng lúc khác nhau Song hào kiệt đời nào cũng có ” .Nước Đại Việt đâu phải “ man đi mọi rợ ” mà rất đáng tự hào. Có nền văn hiến đã lâu, Có chủ quyền lãnh thổ, núi sông, bờ cõi, Có thuần phong mĩ tục, Có nền độc lập trải qua nhiều triều đại “ xưng để một phương ”, Có nhân tài hào kiệt .Năm yếu tố ấy hợp thành đã tạo nên tầm vóc Đại Việt, sức mạnh Đại Việt để vượt mặt mọi thủ đoạn xâm lược bành trướng của Thiên Triều, lập nên bao chiến công chói lọi .“ Lưu Cung tham công nên thất bạiTriệu Tiết thích lớn phải diệt vongCửa Hàm Tử bắt sống Toa ĐôSông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã ” .Giọng văn đĩnh đạc hào hùng. Lí lẽ sắc bén, đanh thép và lối diễn đạt sóng đôi, phù hợp của những câu văn biền ngẫu đã khẳng định chắc chắn và ngợi ca tầm vóc lịch sử vẻ vang lớn lao của Đại Việt, biểu lộ một ý chí, tự cường dân tộc bản địa cao độ .Phần khởi đầu đã góp thêm phần biểu lộ tuyệt đẹp giá trị tư tưởng và nghệ thuật và thẩm mỹ của “ Bình Ngô đại cáo ”, bản tuyên ngôn độc lập, áng “ thiên cổ hùng văn ” của dân tộc bản địa .

>> Xem thêm: Dàn ý chứng minh Bình Ngô Đại cáo là áng thiên cổ hùng văn

Phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo mẫu số 4:

Nhân nghĩa lâu nay vốn là một nội dung rất tích cực của Nho giáo. Đó là sự hi sinh, yêu dấu và đùm bọc giữa con người với nhau. Thế nhưng, Nguyễn Trãi đã định nghĩa “ nhân nghĩa ” rất lạ. Theo ông “ nhân nghĩa ” tức là phải yêu dân, phải lo đặt niềm hạnh phúc của nhân dân lên số 1 và hãy chiến đấu vì niềm hạnh phúc đó .Việc nhân nghĩa cốt ở yên dânQuân điếu phạt trước lo trừ bạoRõ ràng đây là một mục tiêu cao đẹp : Chiến đấu cho nhân dân. Thế đấy, so với Nguyễn Trãi, “ nhân nghĩa ” giờ đây không còn là khái niệm mà phải biến nó thành hành vi, thành “ việc nhân nghĩa ” .Vì cái đích rất đơn cử là giải phóng quốc gia, đưa nhân dân thoát khỏi kiếp lầm than, không phải làm thân phận súc nô và có rủi ro tiềm ẩn bị diệt chủng .Tiếp theo bài cáo, Nguyễn Trãi đã cất giọng, khẳng khái xưng danh hiệu tên nước : “ Như nước Đạ Việt ta từ trước ” và khẳng định chắc chắn : “ Vốn xưng nền văn hiến đã lâu ”. Đúng thế, đây là một vương quốc trọn vẹn độc lập, có một nền văn hiến đã rất truyền kiếp, có những “ phong tục ” tập quán rất riêng không trùng lặp với bất kể vương quốc nào khác, và quan trọng hơn nữa, đã bao thế kỉ qua, nó vẫn cứ sống sót bình đẳng và đầy tự tôn bên cạnh cách triều đại của những nhà vua Nước Trung Hoa .“ Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời gây nền độc lậpCùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương ”Vâng, nước Đại Việt đã bao đời nay vẫn hùng mạnh như thế. Tuy quốc gia này chỉ là một vương quốc nhỏ bé thôi nhưng cũng dám xưng “ đế ” như ai, quyết không chịu làm “ vương ” dưới chân kẻ khác và còn là một vương quốc đầy “ nhân nghĩa ” .Và ở đầu cuối, Nguyễn Trãi đã rất hả hê khi nhắc lại những chiến công oanh liệt do những anh hùng hào kiệt nước Đại Việt lập nên. Ông như muốn cười vào mũi bọn phương Bắc – cái lũ đã xem nước ta như một Q. huyện nhỏ của chúng, cái lũ chỉ tham công, thích lớn, thậm chí còn còn trắng trợn muốn làm cỏ nước Nam – thế mà lại thua te tua và thảm hại, thua rất là nhục nhã mỗi khi giao chiến với nước Nam nhỏ bé ấy :Lưu Cung tham công nên thất bạiTriệu Tiết thích lớn phải diệt vong ;Cửa Hàm tử bắt sống Toa ĐôSông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã

Việc xưa xem xét, chứng cứ còn ghi.

Phần một của bài cáo là một lời khẳng định chắc chắn rất là tự hào và đầy khoa học về quốc gia : Đây là một quốc gia có nhân nghĩa, có một nền văn hiến rất là truyền kiếp và nhờ lấy “ nhân nghĩa ” làm triết lí sống nên mới có được nền văn hiến truyền kiếp đến như vậy, mới đánh thắng được bọn xâm lược phương Bắc, những kẻ không có chút “ nhân nghĩa ” đó. Hơn nữa, qua phần một của bài cáo, ta còn cảm nhận được tấm lòng của Nguyễn Trãi so với quốc gia : Ông rất là tự hào về giang sơn này và ông đã biểu lộ niềm yêu nước thật mãnh liệt. Tấm lòng ấy chắc như đinh sẽ không khi nào phai nhạt theo năm tháng và thời hạn .- / –

Trên đây là những gợi ý cơ bản về cách làm, dàn ý chi tiết cũng như một số mẫu bài phân tích đoạn 1 Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi mà Đọc tài liệu tổng hợp và biên soạn lại làm tư liệu học tập cho các em. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu 10 khác được cập nhật thường xuyên tại doctailieu.com. Chúc các em luôn học tốt và đạt kết quả cao nhé!

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức