Phân tích cảnh phố huyện lúc chiều tàn trong Hai đứa trẻ

Phân tích hình ảnh phố huyện lúc chiều tàn trong tác phẩm Hai đứa trẻ để thấy nhịp sống buồn bã, tẻ nhạt, không khí lặng lẽ, tù đọng của phố huyện từ chiều tàn đi dần vào đêm khuya .

    Phân tích hình ảnh phố huyện lúc chiều tàn trong truyện Hai đứa trẻ để tái hiện lại bức tranh bị thu hẹp dần của phố huyện nhỏ bé, một phiên chợ tàn, góc chợ đơn sơ, ảm đạm, nơi mà bóng tối đang luồn lách, bám sát vào những hoạt động của con người.

Hướng dẫn phân tích hình ảnh phố huyện lúc chiều tàn

Đề bài: Em hãy viết một bài văn phân tích hình ảnh phố huyện lúc chiều tàn trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam.

1. Phân tích đề

– Yêu cầu của đề bài: phân tích hình ảnh phố huyện lúc chiều tàn trong tác phẩm Hai đứa trẻ.

– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng : những từ ngữ, chi tiết cụ thể, hình ảnh tiêu biểu vượt trội trong truyện Hai đứa trẻ của Thạch Lam .- Phương pháp lập luận chính : phân tích .

2. Hệ thống vấn đề

– Luận điểm 1: Khung cảnh ngày tàn

– Luận điểm 2: Cảnh chợ tàn và những kiếp người nơi phố huyện

– Luận điểm 3: Tâm trạng của Liên trước thời khắc ngày tàn

3. Lập dàn ý chi tiết cụ thể

a) Mở bài

– Giới thiệu tác giả và tác phẩm :+ Thạch Lam là một cây bút viết truyện ngắn tài hoa xuất sắc .

+ Hai đứa trẻ là một trong những truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách truyện trữ tình lãng mạn, không có cốt truyện của Thạch Lam.

– Cảm nhận chung về bức tranh phố huyện lúc chiều tàn : Đây là bức tranh giàu ý nghĩa

b) Thân bài

* Khung cảnh ngày tàn

– Âm thanh :+ Tiếng trống thu không : Tiếng trống khép lại một buổi chiều quê lặng lẽ+ Tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng .+ Tiếng muỗi vo ve .=> Âm thanh Open có vẻ như lại càng nhấn mạnh vấn đề cho sự yên bình của buổi chiều tàn- Hình ảnh, sắc tố :+ “ Phương tây đỏ rực như lửa cháy ” ,+ “ Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn ” .=> Màu sắc đẹp nhưng gợi lên một buổi chiều tàn lặng lẽ, ảm đạm .- Đường nét : dãy tre làng cắt hình rõ ràng trên nền trời .=> Bức hoạ đồng quê quen thuộc, bình dị, thơ mộng, quyến rũ, mang cốt cách Nước Ta .- Nhịp điệu chậm, giàu hình ảnh và nhạc điệu=> Khung cảnh vạn vật thiên nhiên đượm buồn, đồng thời thấy được sự cảm nhận tinh xảo .

* Cảnh chợ tàn và những kiếp người nơi phố huyện

– Cảnh chợ tàn cộng hưởng với khung cảnh vạn vật thiên nhiên ngày tàn :+ Chợ đã vãn từ lâu, người về hết và tiếng ồn ào cũng mất+ Chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía .=> Khung cảnh buồn, tàn tạ, trống vắng, quạnh hiu .- Con người :+ Mấy đứa trẻ con nhà nghèo tìm tòi, nhặt nhạnh những thứ còn sót lại ở chợ : có vẻ như gánh nặng cuộc sống cũng đè lên đôi vai chúng .+ Mẹ con chị Tí : với cái hàng nước đơn sơ, vắng khách .+ Bà cụ Thi : hơi điên đến mua rượu lúc đêm hôm rồi đi lần vào bóng tối .+ Bác Siêu với gánh hàng phở – một thứ quà xa xỉ .+ Gia đình bác xẩm mù sống bằng lời ca tiếng đàn và lòng hảo tâm của khách qua đường .=> Cảnh chợ tàn và những kiếp người tàn tạ : sự tàn lụi, sự bần hàn, tiêu điều của phố huyện nghèo .

* Tâm trạng của Liên trước thời khắc ngày tàn

– Cảm nhận rất rõ : “ mùi riêng của đất, của quê nhà này ” từ tâm hồn nhạy cảm- Cảnh ngày tàn và những kiếp người tàn tạ : gợi cho Liên nỗi buồn thấm thía

– Động lòng thương những đứa trẻ nhà nghèo nhưng chính chị cũng không có tiền mà cho chúng.

– Xót thương mẹ con chị Tí : ngày mò cua bắt tép, tối dọn cái hàng nước chè tươi chả kiếm được bao nhiêu .-> Liên là một cô bé có tâm hồn nhạy cảm, tinh xảo, có lòng trắc ẩn, yêu thương con người. Đây cũng là nhân vật mà Thạch Lam gửi gắm tâm tư nguyện vọng của mình .=> Bức tranh phố huyện lúc chiều tàn mang vẻ trầm buồn hiu hắt của một vùng quê nghèo mà con người luôn quẩn quanh, tẻ nhạt nhưng đồng thời gửi gắm bao suy tư của tác giả về quê nhà xứ sở .

* Đặc sắc nghệ thuật

– Nghệ thuật miêu tả rực rỡ, thấm đượm chất trữ tình- Ngôn ngữ miêu tả đầy chất thơ- Bút pháp trữ tình xen kẽ chất hiện thực- Giọng điệu chậm rãi, nhẹ nhàng mà thấm đẫm nỗi buồn .

c) Kết bài

– Đánh giá khái quát bức tranh phố huyện lúc chiều tàn- Trình bày cảm nhận của em về bức tranh ấy .

Xem thêm: Sơ đồ tư duy Hai đứa trẻ

Top 3 bài văn mẫu hay phân tích hình ảnh phố huyện lúc chiều tàn

Bài văn mẫu 1

Cảnh ngày tàn, chợ tàn không đủ sức khuấy động không khí lặng lẽ của phố huyện

Hai đứa trẻ là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất cho đời thơ Thạch Lam. Bằng những câu văn giản dị, mộc mạc Thạch Lam đã vẽ nên một bức tranh buổi chiều nơi phố huyện nghèo đầy bình lặng, thanh bình nhưng lắng sâu và chan chứa tình cảm. Những nét vẽ hết sức giản đơn nhưng lại tinh tế vô cùng. Một bức tranh phố huyện lúc chiều tàn có sự đan xen hòa hợp giữa cảnh sắc thiên nhiên, cuộc sống sinh hoạt và nét đẹp tâm hồn con người.

Tác phẩm khởi đầu với những nét gợi đơn thuần và huyền ảo về vạn vật thiên nhiên. Để tô vẽ nên bức tranh của mình Thạch Lam đã dùng cái quan sát rất tài tình. Ông tận dụng hết cả thị giác và thính giác của mình để dựng nên những cảnh và cứ cảnh trước lại mở ra cảnh sau, nâng đỡ, tô điểm. Hoàn cảnh buổi chiều nơi phố huyện mở màn với “ tiếng trống thu không … từng tiếng một vang ra xa ”, tiếng trống thu là tiếng trống lưu lại sự khép lại của ngày dài, từng hồi tiếng một buông ra nghe thật thảm thiết não nề, đượm buồn. Tiếng trống thu như đang thúc giục gọi buổi chiều man mác. Một khoảng trống yên tĩnh đến nỗi tác giả còn hoàn toàn có thể nghe được cả tiếng muỗi vo ve. Và phía xa xa tiếng ếch nhái văng vẳng từ ngoài đồng xa vọng lại. Phía trước nhà là tiếng chõng cũ nát kêu cót két, tàn tạ. Cả đất trời như chan chứa một khoảng chừng không tĩnh mịch, êm ả dịu dàng đượm chút buồn, thê lương đến ảm đạm. Một loạt những âm thanh động cộng hưởng với nhau lại gợi ra một khoảng trống yên bình, vắng vẻ đến nao lòng. Bút pháp tài tình lấy động tả tĩnh của Thạch Lam thật khiến lòng người rung động .Cái độc lạ của Thạch Lam ở chỗ ông chẳng cần dùng những nét vẽ cao xa mà chỉ cần phẩy tay vấy hồn cho những cảnh đơn sơ, mộc mạc cũng đã khiến nó trở lên thật tuyệt tác. Bên cạnh những âm thanh đặc trưng nhà văn còn xen kẽ thêm những đường nét, hình ảnh và sắc tố chân thực của bức tranh phố huyện lúc trời chiều. Đó là “ Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn ”. Mặt trời đang dần nghiêng bóng về phía tây, những ánh nắng không còn chói chang, sức sống nhữ buổi trưa nữa mà đã chuyển dần sang màu đỏ rực, lóe lên lần cuối trước khi lụi tàn. Dấu hiệu của sự lụi tàn đang chập chững buông xuống, bóng tối đang xâm lấn vào từng thớ đất, thớ trời. Màu đỏ vốn là một gam màu tươi tắn nhưng đặt trong ngữ cảnh nó lại gợi ra cái ảm đạm, đơn độc của cảnh sắc, của lòng người. Đây là thủ pháp quen thuộc trong thi ca cổ xưa : “ Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng ” .Những đường nét quen thuộc của bức tranh vạn vật thiên nhiên trời chiều được dựng lên : “ dãy tre làng đen lại và cắt hình rõ ràng trên nền trời ”. Hình ảnh của dãy tre làng trước mặt cắt hình rõ ràng trên nền trời xám xịt. Đây là một hình ảnh tả thực, khi thời gian chuyển dần về buổi tối, nhìn xa xăm thu lại vào ánh mắt ta chỉ là cái bóng của cảnh vật, mọi cảnh vật đen lại phản chiếu rõ ràng trên nền trời. Không gian như chỉ bao trùm một sắc tố u tối, nhạt nhòa .

Không quá cao sang, không gay gắt mà chỉ bằng những câu văn giản dị, rất đỗi chân thực đã miêu tả rõ nét cái thần và hồn của phong cảnh làng quê Việt Nam, rất đỗi thanh bình, dịu nhẹ nhưng lại u buồn và lặng lẽ nhường nào.
Cảnh thiên nhiên chỉ là khúc dạo đầu để mở ra cảnh sinh hoạt của người dân nơi phố huyện lúc chiều tà. Bức tranh sinh hoạt được mở ra với không gian cảnh chợ tàn: “Chợ họp giữa phố vẫn từ lâu. Người về hết và tiếng ồn ào cũng mất. Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và bã mía”. Không gian yên tĩnh với những hình ảnh ảo não, tiêu điều, thất thơ được liệt kê: đó là rác rưởi, vỏ bưởi, bã mía. Đây là những gì cuối cùng còn sót lại sau khi vãn chợ. Rồi những đứa trẻ nghèo tội nghiệp vất vưởng lom khom trên mặt đất tìm tòi, nhặt nhạnh những gì người bán hàng để lại. Cảnh chợ thế nhưng lại là chợ tàn, chợ buồn, xơ xác đến ám ảnh. Và cái mùi “âm ẩm bốc lên”, cái mùi chẳng mấy là dễ chịu lại cứ “nồng nàn” chìm vào không gian, thế nhưng mùi vị ấy lại quá quen thuộc, đó là mùi của đất quê hương, trở thành một nỗi thắm thiết da diết trong tâm hồn cô bé Liên.

Trong bức tranh cảnh hoạt động và sinh hoạt điển hình nổi bật lên với hình ảnh của những kiếp người tàn. Tại sao lại gọi là kiếp người tàn. Bởi cuộc sống những con người ấy là chuỗi dài những cơ cực, khổ đau, họ bị đời sống nghèo nàn bủa vây, đeo đuổi. Bắt đầu từ những đứa trẻ con nhà nghèo ở khu bên chợ, rồi đến mẹ con chị Tí loay hoay, mệt nhọc với gánh hàng mà cũng chẳng mấy ăn thua : “ Ngày, chị đi mò cua bắt tép ; tối đến chị mới dọn cái hàng nước này dưới gốc cây bàng, bên cạnh cái mốc gạch. Để bán cho ai ? Mấy người phu gạo hay phu xe, đôi lúc có mấy chú lính lệ trong huyện hay người nhà thầy thừa đi gọi chân tổ tôm, cao hứng vào hàng chị uống bát nước chè tươi và hút điếu thuốc lào. Chị Tí chả kiếm được bao nhiêu, nhưng chiều nào chị cũng dọn hàng, từ chập tối cho đến đêm ” ; là bà cụ Thi với tiếng cười ám ảnh, chua chát và đầy ngao ngán. Phải chăng vì cuộc sống bà đã quá khổ, đã nếm trải đủ đắng cay, đã khóc quá nhiều đến nỗi nước mắt đã cạn, giờ đây chỉ biết lấy tiếng cười than thay cho nỗi lòng xót thương, rồi đến cả chị em Liên còn bé nhưng đã phải đương đầu với sức lo cơm áo gạo tiền, vốn cái tuổi được ăn chơi học tập nhưng những em đã phải phụ mẹ bán hàng kiếm tiền giàn trải cho đời sống, cả mẹ Liên cơ cực gồng gánh cả mái ấm gia đình .Bức tranh hoạt động và sinh hoạt càng khiến cho phố huyện lúc nhá nhem thêm tàn phai, héo úa, số phận con người hiện lên thật nhỏ bé, rẻ rúm và đáng thương. Đây chính là thực tại miền Bắc nước ta một thời .Dù là cảnh vạn vật thiên nhiên hay cảnh hoạt động và sinh hoạt cũng cốt là làm nổi lên bức tranh tâm hồn nhân vật Liên. Trong tâm hồn của cô bé mới 9 tuổi hiện lên những nét vẽ thật đẹp, thật thơ mộng. Dưới ánh nhìn của tác giả sáng lên trong tâm hồn ngây thơ hồn nhiên ấy đó là vẻ đẹp tinh xảo nhạy cảm trước sự biến chuyển của vạn vật thiên nhiên trong thời gian lụi tàn : Phải yêu quê nhà, gắn bó với quê nhà da diết đến thế nào cô bé mới hoàn toàn có thể cảm nhận và yêu được hết cả cái mùi âm ẩm từ đất bốc lên, phải tinh xảo ra sao mới thấy được cái hay cái đẹp và trân trọng cái hình dáng, bóng hình và âm thanh quê nhà ; bóng tối buông xuống như thấm sâu vào tâm hồn Liên trở thành chút dư vị quen thuộc, gắn bó. Sau tổng thể bừng sáng lên nét đẹp trong tâm hồn em đó chính là tình thương người thâm thúy .Cách kể về đời sống mưu sinh của chị Tí, về tiếng cười bà cụ Thi hay động lòng lương với những đứa trẻ nghèo “ Liên trông thấy động lòng thương nhưng chính chị cũng không có tiền để mà cho chúng nó ”. Quan sát tỉ mỉ từng hoạt động giải trí, chi tiết cụ thể nhất đủ để thấy Liên quan tâm đến mọi người như thế nào, tình cảm Liên dành cho những người dân xung quanh thấm đượm nghĩa tình. Những con người nơi đây cứ lẳng lặng, bình yên nhìn dòng đời chảy trôi như thế, nhìn cái đói hoành hành mà không thể nào làm gì khác hơn. Để rồi họ thèm lắm, họ khao khát một chuyến tàu TP.HN chạy qua, mang theo ánh sáng diệu kì, soi sáng cho cuộc sống nơi tăm tối .Câu chuyện qua đi nhưng đó vẫn là những hiện thực của miền Bắc một thời với đời sống nghèo nàn, cơ cực của người dân đồng thời bày tỏ nỗi niềm cảm thông, san sẻ so với đời sống của những kiếp người bạc nghĩa ấy .Có thể bạn chăm sóc : Bài văn phân tích hình ảnh phố huyện lúc đêm khuyaBài văn mẫu 2

Bài văn phân tích 2 đứa trẻ cảnh chiều tàn lớp 11

Thạch Lam một trong những cây bút chủ lực của Tự lực văn đoàn. Các tác phẩm của ông thiên về những cảm xúc trong trẻo, nhẹ nhàng mà vô cùng sâu lắng. Đằng sau những trang văn thấm đẫm chất thơ là niềm cảm thương, tấm lòng nhân đạo với những kiếp người nghèo khổ trong xã hội. Truyện ngắn Hai đứa trẻ là một trong những truyện nổi bật nhất của ông. Nắm bắt khoảnh khắc ngày tàn, Thạch Lam đã vẽ nên cuộc sống đầy ảm đạm mà cũng ngập tràn mơ ước của con người nơi đây.

Thạch Lam lựa chọn thời gian hoàng hôn, khi mọi vật khởi đầu sẵn sàng chuẩn bị đi vào trạng thái nghỉ ngơi. Bằng ngòi bút tinh xảo, nhạy cảm ông không chỉ chớp lấy cái thần thái của đời sống con người mà đó còn là bức tranh vạn vật thiên nhiên. Qua hai bức tranh đó biểu lộ những quan điểm, cảm hứng của tác giả trước hiện thực đời sống .Bức tranh vạn vật thiên nhiên mơ mộng mà đượm buồn, âm thanh còn vương lại chỉ là “ tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ ; từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều ”, xa xa là tiếng ếch nhái kêu ran theo tiếng gió đưa vào. Âm thanh tưởng là náo động, rộn ràng mà hóa ra lại da diết, khắc khoải, ảm đạm. Có lẽ khoảng trống phải lạng lẽ, tĩnh mịch lắm mới hoàn toàn có thể chớp lấy toàn vẹn từng âm thanh ngoài kia đến vậy. Lúc này, mặt trời cũng từ từ đi vào trạng thái nghỉ ngơi : “ Phương Tây đỏ rực như lửa cháy ”, “ Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn ”, gam màu sáng, màu nóng nhưng tổng thể đều gợi lên sự lụi tàn. Những dãy tre làng trước mặt đen lại cắt hình rõ ràng trên nền trời khiến cho sự ảm đạo bao trùm lên cảnh vật khi bóng tối dần bủa vây xung quanh. Với nhịp điệu chậm, những câu văn giàu tính nhạc tựa như một câu thơ đã vẽ nên khung cảnh yên bình, êm dịu của bức tranh vạn vật thiên nhiên. Bức tranh hoàng hôn đẹp, mơ mộng, yên ả nhưng đậm nỗi u buồn, ảm đạm .Bên cạnh bức tranh vạn vật thiên nhiên, Thạch Lam còn đưa những nét vẽ của mình hướng đến bức tranh hoạt động và sinh hoạt của con người. Ông nắm lấy khung cảnh của một buổi chợ đã tàn. Người ta thường nói rằng, muốn biết đời sống nơi đó thế nào, chỉ cần đến chợ là sẽ biết. Và Thạch Lam cũng làm như vậy. Khung cảnh khu chợ sau buổi họp hiện lên tiêu điều, xơ xác. Âm thanh náo nhiệt, ồn ã đã biến mất, giờ chỉ còn lại cái yên bình bao trùm. Chỉ còn một vài người bán hàng về muộn ở lại dọn hàng, họ trò chuyện vội vã với nhau vài câu. Trên nền chợ chỉ còn lại rác rưởi, vỏ thị, vỏ bưởi, … Những đứa trẻ con nhà nghèo ở ven chợ cúi lom khom trên mặt đất, đi tìm tòi, nhặt nhạnh những thanh nứa thanh tre hay bất kể những gì còn sót lại … cảnh tình của chúng thật đáng thương, tội nghiệp. Mẹ con chị Tí ngày mò cua, bắt ốc, đêm lại dọn hàng nước bán, dù đã cần mẫn làm lụng nhưng vẫn không đủ sống. Bà cụ Thi điên nghiện rượu, khi nào cũng chìm trong hơi men, Open cùng tiếng cười khanh khách, … Còn chị em Liên cũng coi giữ một shop tạp hóa nhỏ, bán những đồ vật đơn thuần cho những người mua quen thuộc. Liên, An mới chỉ là những đứa trẻ nhưng chúng đã tham gia vào công cuộc mưu sinh. Cuộc sống của những người dân nơi đây quẩn quanh, nhàm chán, họ đại diện thay mặt cho những kiếp sống mòn, sống mỏi. Trong sâu thẳm họ vẫn luôn khao khát, đợi chờ một điều gì đó tươi sáng hơn cho đời sống, nhưng còn mơ hồ, không rõ ràng .Nổi bật nhất trong bức tranh đó chính là tâm hồn tinh xảo, nhạy cảm của nhân vật Liên. Cô tinh xảo, nhạy cảm trước sự biến chuyển của vạn vật thiên nhiên trong khoảnh khắc ngày tàn, cảm nhận từng chi tiết cụ thể nhỏ bé mà quen thuộc với đời sống nơi đây : “ một mùi âm ẩm bốc lên trộn lẫn với mùi cát bụi quen thuộc quá … ”, mùi hương thân quen, đã gắn bó với đời sống của cô nhiều năm. “ Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen … ” ngắm nhìn khung cảnh, có vẻ như cái trầm buồn, yên tĩnh của vạn vật thiên nhiên thấm sâu vào tâm hồn non nớt, đầy nhạy cảm của cô. Liên còn là một cô bé có tấm lòng nhân hậu, giàu lòng yêu thương. Đó là sự chăm sóc với mẹ con chị Tí, những câu hỏi han ân cần, tiềm ẩn tình yêu thương, xót xa và ái ngại cho thực trạng mái ấm gia đình chị. Nghe tiếng cười biết đó là cụ Thi đi, Liên “ lẳng lặng rót đầy một cút rượu ty đưa cho cụ ” và “ đứng sững nhìn theo ”. Trước hình ảnh những đứa trẻ con nghèo nhặt rác chị động lòng thương nhưng bản thân lại không có tiền cho chúng .Bức tranh phố huyện lúc chiều tàn là đoạn văn giàu chất trữ tình. Chất thơ ấy tỏa ra từ vạn vật thiên nhiên, từ cảnh vật quê nhà bình dị, rất đỗi quen thuộc là tiếng trống thu không, là tiếng ếch kêu ran ngoài đồng, … Chất thơ còn bộc lộ trong tâm hồn đầy nhạy cảm, tinh xảo của Liên khi cảm nhận về đời sống xung quanh. Không chỉ vậy chất thơ còn thấm đượm trong từ câu chữ, những câu văn uyển chuyển, có tiết tấu, giàu chất nhạc : “ Chiều, chiều rồi. Một chiều dịu dàng êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào ” đã tăng thêm chất trữ tình cho tác phẩm .Bức tranh phố huyện lúc chiều tàn vừa khắc họa được bức tranh vạn vật thiên nhiên đẹp mà đượm buồn, vừa cho thấy đời sống quẩn quanh, bế tắc, nghèo nàn của những con người nơi đây. Đằng sau bức tranh phố huyện ta còn thấy được tình yêu vạn vật thiên nhiên, cũng như tấm lòng nhân đạo thâm thúy của tác giả : trân trọng nâng niu những số phận và tham vọng đổi đời của họ. Nghệ thuật miêu tả rực rỡ, chất trữ tình thấm đượm cũng là những yếu tố tạo nên sự thành công xuất sắc cho tác phẩm .

Phân tích 2 đứa trẻ cảnh chiều tàn – Thạch LamXem thêm : Phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch LamBài văn mẫu 3

Văn mẫu 11 phân tích hình ảnh phố huyện lúc chiều tàn trong truyện ngắn Hai đứa trẻ

Nếu như các nhà văn thuộc Tự Lực Văn Đoàn miêu tả cuộc sống với tất cả những gì đẹp nhất, trong sáng nhất thì Thạch Lam lại tìm cho mình một lối đi riêng. Dưới con mắt của ông, đời không chỉ có tình yêu mãnh liệt đến quên cả trời đất, quên cả mọi người mà còn có cả những nỗi đau. Ngòi bút Thạch Lam hòa cùng cuộc sống, lách vào sâu những ngõ ngách tâm hồn con người để từ đó chắt lọc ra cả một bức tranh đời sống nơi phố huyện nghèo (Hai đứa trẻ) mà ở đó bóng tối đè nặng lên cuộc sống cùng cực, luẩn quẩn của con người.

Bức tranh đời sống phố huyện khởi đầu với cảnh nhá nhem tối và kết thúc với cảnh chờ tàu của chị em Liên và mọi người. Toàn bộ bức tranh là bóng tối, bóng tối lan toả, bao trùm lên cảnh vật, tạo nên bầu không khí nặng nề, u uất. Hình như đời sống ở đây chỉ có một màu đen xám xịt. Bóng tối ở rặng tre, bóng tối ở góc quán, bóng tối ở ánh sáng lập loè của đom đóm. Tất cả, tổng thể đều chìm vào bóng tối. Cuộc sống con người nơi phố huyện vốn đã không sung túc gì lại bị màn đêm bao trùm, đè nặng lại càng trở nên côi cút, một mình đến tội nghiệp. Đâu đó vài đứa trẻ nhặt nhạnh nơi góc chợ hoang vắng vào lúc nửa đêm. Chị em Liên quanh quẩn cùng quán hàng xén vốn đã vắng khách. Hàng phở của bác Siêu lặng lẽ lăn bánh … Những hình ảnh một mình, đơn chiếc ấy cùng vài ánh sáng nhỏ nhoi không đủ để xua tan bóng tối chi chít, lan toả đang dần đè lên đời sống của họ – những con người mà số lượng hoàn toàn có thể đếm được trên đầu ngón tay “ mấy chú ”, “ mấy người ”. Bóng tối cùng người bạn sát cánh của mình là sự im re đã thống trị trên cõi người. Thời gian bỗng chốc trở nên lạng lẽ, uất ức đến kỳ lạ. Không gian bị thu hẹp còn vài mảnh đời nho nhỏ. Không khí nặng nề như dồn nén bao nhiêu uất nghẹn của kiếp người. Bức tranh ấy gợi lên bao nỗi xót xa .Nhưng Thạch Lam – người nghệ sĩ của tâm hồn ấy, không dừng lại ở khắc họạ bóng tối. Bóng tối đã đáng sợ nhưng đời sống quẩn quanh ở góc phố còn đáng sợ hơn. Họ ở đây chỉ toàn những người nghèo. Đó là mái ấm gia đình chị em Liên ở do túng quẫn mà phải về phố huyện. Đó là bà cụ Thi hơi điên ; là mái ấm gia đình bác Xẩm ; là gánh hàng chị Tý ; là quán phở của bác Siêu … Những mảnh đời nghèo khó nơi phố huyện tụ họp lại không đủ để làm ra đời sống ồn ào. Cả một sự tẻ nhạt đến kinh điển hiện ra. Chỉ qua một chi tiết cụ thể nhỏ : Chị em Liên không ngoái lại cũng biết tiếng cười khanh khách của bà cụ Thi, nhìn đốm sáng xanh lúc ẩn lúc hiện đằng xa cũng biết là gánh phở của bác Siêu. Hình như bao năm, bao tháng rồi họ chỉ một việc làm lặp đi lặp lại đó. Một việc làm nhàm chán, tẻ nhạt như chính cuộc sống họ. Nhưng vấn đề ấy làm cho đời sống của họ thêm tù túng, ngột ngạt, không có lối thoát, không biết đi đâu. Đối với họ, tương lai có vẻ như không có mà chỉ có thực tại u buồn, quẫn bách. Trước mắt họ, tương lai đã khép kín cánh cửa. Họ không kỳ vọng điều gì, không ngóng đợi ai. Hiện tại chỉ là những nghèo khó, cơ cực, tù túng cùng những việc làm nhàm chán. Bức tranh ấy xoay lên nỗi đau trong tâm hồn fan hâm mộ, bật lên thành những tiếng kêu uất ức mà không có lời giải đáp .Tất cả những hành vi, vấn đề và cuộc sống con người ở phố huyện nghèo đều lặp lại và nhàm chán. Duy chỉ có con tàu tuy vẫn lặp lại nhưng không nhàm chán. Con tàu là hiện thân của ước vọng, của tương lai so với mọi người. Ho tìm kiếm với con tàu, chờ đón nó không phải chỉ để kinh doanh mà còn đón chờ một cái gì lạ lẫm so với đời sống chung quanh vốn đã đơn điệu. Con tàu đó với tiếng máy gầm phá vỡ bầu không khí vốn u uất nặng nề, với ánh sáng chói lọi, tỏa nắng rực rỡ xé toang màn đêm bao trùm rồi lại rơi vào tối tăm như cũ. Với chị em Liên, con tàu còn là hiện thân của quá khứ huy hoàng với đời sống sung túc ở TP. Hà Nội, là chút gì mới mẻ và lạ mắt ở hiện tại và cả niềm mơ ước ở tương lai. Hình ảnh con tàu vụt qua đã làm giảm bớt sự bế tắc tù túng của đời sống để lại tham vọng – một tham vọng rất là tội nghiệp cho mỗi con người …

Nếu như nhà văn thuộc Tự Lực Văn Đoàn đã xa rời thực tại, thi vị hoá cuộc sống thì Thạch Lam lại gắn chặt với ngòi bút với đời sống, dù ông là thành viên chủ chốt của văn đàn ấy. Nếu đồng nghiệp của ông ca ngợi tình yêu khi say đắm, khi đau đớn, lúc xô bờ (Hồn bướm mơ tiên, trăng sáng, tình tuyệt vọng… ) thì Thạch Lam lại đến với tình người. Văn chương Thạch Lam lay động đến cõi sâu thẳm của tâm hồn con người và thức tỉnh họ bằng những nỗi đau. Với phong cách vừa lãng mạn, vừa hiện thực, ngòi bút Thạch Lam thực sự xuất sắc khi viết về cuộc sống con người nghèo khổ, cùng nỗi đau âm thầm, nhẹ nhàng nhưng khi gấp sách lại ta không sao quên được. Không phải là những nụ cười đến thắt ruột, cười ra nước mắt của Nguyễn Công Hoan, không phải là cái xót xa đến tận xương tuỷ như Nam Cao nhưng những trang văn nhẹ nhàng, tinh tế và sâu lắng của Thạch Lam đã lột tả hết cuộc sống phố huyện và cũng là cuộc sống của xã hội Việt Nam tù túng, ngột ngạt đương thời, đem đến cho người đọc những tình cảm thương xót đầy tính nhân bản.

Dù chưa mạnh mẽ và nhất quán ở hành động như một số nhà văn giàu tính cách mạng, nhưng với quan niệm nghệ thuật sâu sắc và đúng đắn: Văn chương không phải là một cách để thoát ly hay lãng quên, mà trái lại, văn chương “phải thực sự là thứ vũ khí thanh cao và đắc lực”, là tiếng kêu thương thoát ra từ những kiếp lầm than, khổ cực, Thạch Lam đã khác xa với những nhà văn lãng mạn cùng thời và bức phù điêu quý giá ấy của ông nơi Hai đứa trẻ sẽ còn mãi xúc động đối với người đọc.

– / –

Trên đây là những bài văn mẫu hay nhất mà Đọc tài liệu đã biên soạn với nội dung phân tích hình ảnh phố huyện lúc chiều tàn trong tác phẩm Hai đứa trẻ. Mong rằng, tài liệu này sẽ giúp các em làm bài tốt trong quá trình học tác phẩm Hai đứa trẻ thuộc chương trình Ngữ văn lớp 11.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức