Top 5 bài Phân tích cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích siêu hay

Top 5 bài Phân tích cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích siêu hay

Màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích là một phân đoạn hay trong tác phẩm Hồn Trương Ba da hàng thịt. Sau đây là các mẫu phân tích cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích chi tiết để các bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm.

• Vợ chồng A Phủ: tác giả, tác phẩm
• Top 6 mẫu vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bài thơ Tràng giang

1. Dàn ý cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích

I. Mở bài :

– Tác giả Lưu Quang Vũ (một nhà soạn kịch tài năng, một hiện tượng đặc biệt của sân khấu kịch trường những năm tám mươi của thế kỉ XX)

– Hoàn cảnh sáng tác Hồn Trương Ba, da hàng thịt ( sinh ra năm 1981 )
– Đưa ra nhận xét chung về màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích
II. Thân bài :
a, Hoàn cảnh dẫn đến cuộc đối thoại :
– Sau ba tháng ngụ cư trong xác hàng thịt, Trương Ba ngày càng trở nên lạ lẫm với chính mình và với người thân trong gia đình, bị người thân trong gia đình hoài nghi, xa lánh .
– Trong tâm trạng đau đớn, chán chường trước đời sống không thật là mình, trước cái chỗ ở không phải của mình, Hồn Trương Ba khao khát tách xa, rời khỏi thể xác thô lỗ : “ Ta chỉ muốn rời xa mi tức khắc ! ” .
b, Diễn biến cuộc đối thoại :
– Trương Ba nêu rõ nguyện vọng muốn được là mình toàn vẹn. Đế Thích không hề thỏa mãn nhu cầu được ý muốn của Trương Ba vì xác của Trương Ba đã tan rữa trong bùn đất ; Đế Thích khuyên Trương Ba nên đồng ý thực trạng thực tại vì quốc tế vốn không toàn vẹn .
– Trương Ba thẳng thắn chỉ ra sai lầm đáng tiếc của Đế Thích ; trình diễn ý niệm của mình về ý nghĩa của đời sống và dứt khoát xin trả lại thân xác cho anh hàng thịt .
– Đế Thích muốn sửa sai bằng một giải pháp khác là cho hồn Trương Ba nhập vào xác cu Tị và đưa ra những lí lẽ để thuyết phục Trương Ba. Trương Ba tưởng tượng thấy bao nhiêu rắc rối khi phải sống nhờ trong thể xác cu Tị .
– Trương Ba nhất quyết phủ nhận tái sinh trong thân thể non nớt của cu Tị, không đồng ý cảnh sống giả tạo ; lôi kéo Đế Thích sửa sai bằng một việc làm đúng, đó là cho cu Tị được sống lại. Đế Thích ở đầu cuối đã thuận theo đề xuất của Trương Ba, làm phép cho anh hàng thịt, cu Tị sống lại và Trương Ba thì chết hẳn .
Ý nghĩa của triết lý “ hãy sống là chính mình ” mà tác Lưu Quang Vũ muốn bộc lộ
– Muốn sống đúng là chính mình thì mỗi tất cả chúng ta cần phải biết hài hoà giữa việc chăm sóc cho linh hồn cũng như biết quý trọng và chăm nom cho những nhu yếu thiết yếu của thể xác .
– Một loại chỉ biết trau chuốt vẻ bên ngoài và chạy theo những ham muốn vật chất mà không chăm sóc cho đời sống tâm hồn .
=> Thông qua xác và hồn Lưu Quang Vũ nêu cao tư tưởng phải sống là chính mình đó mới chính là niềm hạnh phúc thật sự của con người .
Triết lí nhân sinh từ cuộc đối thoại :
– Linh hồn và thể xác là hai mặt sống sót không hề thiếu trong một con người, cả hai đều đáng trân trọng. Một đời sống đích thực chân chính phải có sự hài hoà giữa linh hồn và thể xác
. – Tác giả một mặt phê phán những dục vọng tầm thường, sự dung tục của con người, mặt khác ông vạch ra qniệm phiến diện, xa rời thực tiễn khi coi thường giá trị vật chất và những nhu yếu của thể xác .
– Con người cần có sự ý thức thắng lợi bản thân, chống lại những nghịch cảnh số phận, chống lại sự giả tạo để bảo vệ quyền sống đích thực và khát vọng triển khai xong nhân cách
III. Kết bài :
Lưu Quang Vũ đã bộc lộ những trường hợp truyện độc lạ, qua những xích míc thâm thúy Open mà khắc họa rõ nét khát vọng sống là chính mình của nhân vật Hồn Trương Ba .

2. Phân tích cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích

Lưu Quang Vũ là nhà soạn kịch kĩ năng của nền nghệ thuật và thẩm mỹ văn minh Nước Ta. “ Hồn Trương Ba, da hàng thịt ” là một trong những tác phẩm tạo được tiếng vang lớn nhất của Lưu Quang Vũ. Tác phẩm đã tôn vinh vẻ đẹp tâm hồn người lao động trong cuộc đấu tranh với những cám dỗ, khát vọng được sống là chính mình. Ý nghĩa ấy được biểu lộ chân thực và sôi động qua cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích .
Lưu Quang Vũ là người nghệ sĩ đa tài. Ông đã từng sáng tác thơ nhưng được biết đến nhiều hơn với tư cách là nhà soạn kịch. “ Hồn Trương Ba, da hàng thịt ” là vở kịch được viết từ năm 1981, đến năm 1984 thì ra đời công chúng. Vở kịch này được viết dựa trên một câu truyện dân gian, tuy nhiên đã có những biến hóa, thêm những diễn biến tăng trưởng làm cho tầng ý nghĩa của câu truyện càng sâu hơn. Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích thuộc ảnh VII và Đoạn kết của vở kịch .
Khi gặp được Đế Thích, Trương Ba đã bày tỏ nguyện vọng : “ Tôi không hề liên tục mang thân anh hàng thịt được nữa, không hề được ! ”. Chữ “ không hề ” được lặp lại hai lần bộc lộ quyết tâm, ý chí sắt đá của Trương ba khi quyết định hành động rời khỏi thân xác của anh hàng thịt. Trước thái độ quá bất ngờ, giật mình của Đế Thích, Trương Ba liên tục nói lên quan điểm sống cao đẹp : “ Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được ”. Câu lý giải là sự thú nhận nghịch cảnh mà Trương Ba đã phải chịu đựng : trong ngoài bất nhất. Bên trong là tâm hồn cao khiết, nhân cách cao đẹp ; bên ngoài lại là xác thịt thô tục, là những dục vọng, bản năng. Sự bất nhất là do linh hồn của Trương Ba đã nhiều lần thỏa hiệp với bản năng. Đây chính là điều đã đè nặng lên tâm hồn Trương Ba, khiến ông trăn trở, đau khổ và dằn vặt. Từ đó, Trương Ba đã nêu lên khát vọng chính đáng của mình : “ Tôi muốn được là tôi toàn vẹn ”. “ Toàn vẹn ” là sự hòa giải của bên trong và bên ngoài, giữa tâm hồn và thể xác. Trương Ba muốn hồn mình phải được hợp nhất với xác của mình để được sống cho đúng nghĩa. Đối với Trương Ba, sống không chỉ là sống sót, mà sống phải là chính mình, làm những điều mình mong ước, trở lại là mình toàn vẹn khi xưa .
Trước những nhu yếu, lập luận của Trương Ba, Đế Thích vẫn tỏ thái độ kinh ngạc, cảm thấy khó hiểu trước tâm lý kì quặc ấy : “ Có gì không ổn đâu ! ”, “ Nhưng mà ông muốn gì ? ”. Đế Thích còn khuyên Trương Ba nên gật đầu đời sống hiện tại bởi : “ Thế ông ngỡ tổng thể mọi người đều được là mình toàn vẹn cả ư ? [ … ] Dưới đấtt, trên trời đều thế cả, nữa là ông. ” Đế Thích cho rằng tổng thể mọi người đều đang sống trong thực trạng trong ngoài bất nhất, nên hãy đồng ý, học cách thỏa hiệp với hiện tại. Những dẫn chứng mà Đế Thích đưa ra biểu lộ một quan điểm : sống là sống sót, còn sống sót như thế nào thì là do thực trạng, điều kiện kèm theo xung quanh ; con người không hề biến hóa thực trạng mà chỉ hoàn toàn có thể quy thuận dù là điều mình không mong ước. Xét vào thực tại đời sống, đây là quan điểm được nhiều người san sẻ dù nó mang hơi hướng xấu đi .
Không đồng ý lời lý giải, lập luận của Đế Thích, Trương Ba đã thẳng thừng lên án thái độ sống ấy : “ Ông chỉ nghĩ đơn thuần là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết ! ”. Lời thoại đã thẳng thừng lên án hành vi và tâm lý sai lầm của Đế Thích. Sống không chỉ là sống sót đơn thuần, là thuận theo bản năng và thực trạng mà đó phải là đời sống có nghĩa, sống là mình, là sự vượt lên những vui thích tầm thường để bảo vệ những giá trị cốt lõi của linh hồn cao đẹp .
Đoạn đối thoại phía sau là sự đấu tranh giữa “ sống sót hay không sống sót ”. Đáp trả lại câu hỏi của Đế Thích, Trương Ba bày tỏ nguyện vọng : “ Thân thể anh hàng thịt còn lành lặn nguyên xi đây, tôi trả lại cho anh ta. Ông hãy làm cho hồn anh ta được sống lại với thân xác này ”. Đế Thích lại cho rằng như thế là không thích hợp : “ Sao hoàn toàn có thể đổi tâm hồn đáng quý của bác lấy chỗ cho cái phần hồn tầm thường của anh hàng thịt ? ”. Trương Ba lại bác bỏ : “ Tầm thường, nhưng đúng là của anh ta … chúng sinh ra là để sống với nhau ”. Quyết tâm lên cao hoàn toàn có thể đẩy lời nói thành những hành vi kinh khủng hơn : “ Nếu ông không giúp, tôi sẽ nhảy xuống sông hay đâm một nhát dao vào cổ, lúc đó thì hồn tôi chẳng còn, xác anh hàng thịt cũng mất ”. Sự can đảm và mạnh mẽ, lời nói đầy táo bạo ấy không ai dễ gì mà nói ra được, nhưng với Trương Ba, khát vọng “ được sống là chính mình ” đã thôi thúc tâm hồn cần một sự đổi khác để xóa bỏ nghịch cảnh một cách triệt để : cái chết. Chỉ khi chết đi, Trương Ba mới hoàn toàn có thể là Trương Ba, tâm hồn cao khiết được bảo toàn toàn vẹn, chính mình được thanh thản và để đổi lấy sự hồi sinh của một người chồng, một người cha, một người ông trong trái tim những người ông yêu quý .
Xen vào giữa cuộc đối thoại là tiếng khóc của cái Gái và sự ra đi của thằng cu Tị. Đế Thích muốn Trương Ba nhập hồn vào xác cu Tị : “ Ông sống trong thân xác thằng bé chắc sẽ ổn ”. Câu nói này lại một lần nữa biểu lộ lối tâm lý hời hợt, thiếu chín chắn của Đế Thích. Thực chất, Đế Thích lại một lần nữa đồng điệu định nghĩa của “ sống ” và “ sống sót ”. Trước đề xuất ấy, Trương Ba đã có một hồi phân vân. Với Trương Ba, sống vẫn đáng quý, Trương Ba vẫn muốn được liên tục sống. Nhưng những tâm lý quẩn quanh về những ngày sống dưới xác hàng thịt, những mường tượng tương lai khi trú ngụ trong xác cu Tị, Trương Ba đã đi đến quyết định hành động : “ Tôi không hề cướp cái thân thể non nớt của cu Tị ”, “ Ông hãy cứu nó ! Ông phải cứu nó ! … vì con trẻ … Ông hãy giúp tôi lần sau cuối ”. Quan niệm sống cao đẹp càng sáng ngời trải qua lời đối thoại : “ Có những cái sai không hề sửa được. Chắp vá gượng ép chỉ càng làm sai thêm. Chỉ có cách là đừng khi nào sai nữa, hoặc phải bù bằng một việc đúng khác ”. Đoạn đối thoại không riêng gì làm sáng lên một tư tưởng sống mang tính vĩnh hằng : “ sống là chính mình ” mà còn phê phán lối sống : “ sống là sống sót ” và lên án sự thao tác tắc trách của những bậc làm quan .
Đoạn đối thoại chính là phân đoạn tăng trưởng thêm so với diễn biến gốc. Bằng năng lực dựng cảnh, dựng đối thoại, độc thoại nội tâm, Lưu Quang Vũ đã cho người đọc những chân lý sống vô cùng quý giá. Chân lý sống ấy không chỉ đúng với thời đại đó, với những con người trong thực trạng đó mà nó có ý nghĩa với tổng thể mọi người, ở mọi thời đại, trên khắp nẻo đường ngõ xóm. Chính điều này đã nâng tầm giá trị cho tác phẩm của Lưu Quang Vũ, để đến sau này, vở kịch vẫn sẽ được dựng lại như sự lưu danh một nhà soạn kịch kĩ năng và là lời nhắn nhủ đến những thế hệ sau về một ý niệm sống tốt đẹp .

3. Phân tích đoạn đối thoại giữa Trương Ba và Đế Thích

Vở kịch “ Hồn Trương Ba, da hàng thịt ” có bảy hồi, phần trích học sách giáo khoa là hồi kết. Thông qua thảm kịch của Trương Ba, Lưu Quang Vũ đã mang đến cho người đọc, người xem vẻ đẹp tâm hồn người lao động trong cuộc đấu tranh chống lại sự giả tạo và dung tục, bảo vệ quyền được sống đích thực và khát vọng hoàn thành xong nhân cách. Từ một diễn biến dân gian, Lưu Quang Vũ đã chuyển thể thành vở kịch nói tân tiến, đặt ra nhiều yếu tố mới lạ, có ý nghĩa tư tưởng, triết lý và nhân văn thâm thúy. Cuộc đối thoại giữa Trương Ba và Đế Thích, Lưu Quang Vũ đã làm rõ khát vọng được sống là chính mình của Hồn Trương Ba .

Thân bài:

Do phải sống nhờ thể xác của hàng thịt, hồn Trương Ba phải chiều theo một số nhu cầu hiển nhiên của xác thịt. Linh hồn nhân hậu, trong sạch, bản tính ngay thẳng của Trương Ba xưa kia, nay phải sống mượn, lệ thuộc nên bị nhiễm độc bởi sự tầm thường, dung tục của xác thịt thô phàm. Thấm thía nghịch cảnh của bi kịch sống không được là chính mình và bi kịch bị chính những người thân yêu cự tuyệt – Trương Ba đã quyết định châm nhang gọi Đế Thích để quyết chết trả lại sự trong sạch, vẹn nguyên của linh hồn.

“ Mày đã thắng thế rồi đấy, cái thân xác không phải của ta ạ … Nhưng lẽ nào ta lại chịu thua mày, khuất phục mày và tự đánh mất mình ? ”. Lời độc thoại cho thấy cuộc đấu tranh nội tâm vô cùng kinh hoàng ở Trương Ba. Thực ra cuộc đấu tranh đó đã được tác giả Lưu Quang Vũ gửi gắm qua màn đối thoại giữa Trương Ba và xác hàng thịt. Đó là cuộc đấu tranh giữa xác và hồn ; giữa cao quý và đê hèn ; giữa tốt và xấu ; giữa hùng vĩ và dung tục ; giữa khát vọng và dục vọng. Đó cũng là cuộc đấu tranh để triển khai xong nhân cách .
Cuộc đấu tranh này phần thắng nghiêng về xác nhưng bản thân hồn Trương Ba đã không chịu lép vế, không khuất phục mà đã tìm mọi cách để được sống là chính mình – đây chính là nhân cách cao đẹp của Trương Ba. “ Tôi không hề liên tục mang thân anh hàng thịt được nữa, không hề được ! ”. Lời thoại có tới hai lần phủ định “ tôi không hề ” ; “ không hề được ” cho thấy quyết tâm rời bỏ xác hàng thịt là ý chí sắt đá của Trương Ba khi thấm thía nghịch cảnh trớ trêu của mình .

Phân tích ý nghĩa đoạn đối thoại giữa Hồn Trương Ba và xác anh hàng thịt

Nguồn gốc vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt và những phát minh sáng tạo của Lưu Quang VũSuy nghĩ về mối quan hệ giữa bên ngoài và bên trong qua vở kịch “ Hồn Trương Ba da hàng thịt ”
“ Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn ”. Câu nói bộc lộ nghịch cảnh của Trương Ba, sự bất nhất của cái bên trong và cái bên ngoài : “ bên trong ” chính là linh hồn, xúc cảm, tư tưởng, nhân cách cao đẹp của Trương Ba. Hồn là sự tinh anh chi phối tinh chỉnh và điều khiển thể xác. Đối lập bên trong là “ bên ngoài ” – xác thịt thô phàm của anh hàng thịt. Nhưng “ cái bên ngoài ” cần hiểu theo nghĩa rộng là thực trạng sống, là bản năng, là nhu yếu tự nhiên, là dục vọng bản năng. Sự tha hóa của linh hồn Trương Ba chính là do linh hồn đã nhượng bộ, đã tự bán mình, tự thỏa hiệp với nhu yếu bản năng. Đây chính là sự dằn vặt, đau khổ, trăn trở của Trương Ba. Cả hai không hề hoà hợp bởi không hề có một tâm hồn thanh cao trong một thể xác phàm tục tội lỗi .
“ Tôi muốn được là tôi toàn vẹn ”. Đây là khát vọng mãnh liệt của Trương Ba, khát vọng được sống hòa hợp. “ Toàn vẹn ” nghĩa là phải có sự hòa hợp giữa bên trong và bên ngoài, giữa nội dung và hình thức, giữa thể xác và linh hồn. Không thể có đời sống nào mà “ hồn này xác kia ” được. Cuộc sống không thuận theo lẽ tự nhiên, không thuận theo tạo hóa, sống mà không được là chính mình thì đó là một thảm kịch nghiệt ngã .
Trương Ba nên đồng ý đời sống ấy vì “ dưới đất trên trời đều thế cả ”. Đế Thích chỉ ra rằng không chỉ Trương Ba đang sống trong cảnh trong ngoài bất nhất, mà mọi người đều như thế cả. Vì vậy Đế Thích khuyên Trương Ba đừng nỗ lực làm viên bi lăn ngược vòng mà hãy đồng ý, hãy biết cách thỏa hiệp, học cách đồng ý .
Đế Thích đã lấy tâm ý đám đông để áp đặt lên quan điểm sống của mình. Đế Thích lấy dẫn chứng về chính ông ta và Ngọc Hoàng cũng không hề sống là chính mình : “ Ở bên ngoài, tôi đâu có được sống theo như những gì tôi nghĩ ở bên trong. Mà cả Ngọc Hoàng nữa. Chính người lắm khi cũng phải khuôn ép mình cho xứng với danh vị Ngọc Hoàng ”. Như vậy, theo Đế Thích thì : “ không ai được sống là chính mình ”. Tài liệu của thầy Phan Danh Hiếu. Bởi sống có nghĩa là sống sót, còn sống sót như thế nào thì còn do thực trạng, điều kiện kèm theo mà con người buộc phải quy thuận. Đây là ý niệm sống sai lầm đáng tiếc đáng lên án .
Trương Ba đưa ra sự so sánh đồ vật, vật chất và bản thân. “ Sống nhờ vào đồ vật, của cải của người khác, đã là chuyện không nên, đằng này cái thân tôi cũng phải sống nhờ anh hàng thịt ”. Đồ đạc, của cải vật chất mượn của người khác đã là chuyện không nên ; còn sống nhờ, sống gửi, sống ký sinh vào thân xác của kẻ khác là điều xấu hổ đáng lên án. Trương Ba thẳng thắn : “ Ông chỉ nghĩ đơn thuần là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết ! ”. Lời thoại đã chỉ trích ý niệm sai lầm đáng tiếc của Đế Thích bởi tâm lý đơn thuần về đời sống. Với Đế Thích, sống là sống sót còn sống sót như thế nào thì không cần biết. Với Trương Ba, sống không chỉ là sự sống sót sinh học mà sự sống sót ấy còn phải là sự sống sót có ý nghĩa .
Những lời thoại của Trương Ba và Đế Thích ở phần này đa phần thiên về cuộc đấu tranh của Trương Ba – đó là cuộc đấu tranh vượt lên nghịch cảnh để thắng lợi bản thân bảo vệ linh hồn cao đẹp. “ Thân thể anh hàng thịt còn lành lặn nguyên xi đây, tôi trả lại cho anh ta. Ông hãy làm cho hồn anh ta được sống lại với thân xác này ”. Nhưng Đế Thích bác bỏ vì Đế Thích cho rằng tâm hồn đáng quý của Trương Ba không thể sửa chữa thay thế cho phần hồn tầm thường của anh hàng thịt. Trương Ba lập luận rằng : “ Tầm thường, nhưng đúng là của anh ta … chúng sinh ra là để sống với nhau ”. Để khẳng định chắc chắn với quyết tâm của mình Trương Ba trở nên can đảm và mạnh mẽ : “ Nếu ông không giúp, tôi sẽ nhảy xuống sông hay đâm một nhát dao vào cổ, lúc đó thì hồn tôi chẳng còn, xác anh hàng thịt cũng mất ” .
Ý chí can đảm và mạnh mẽ của Trương Ba xuất phát từ khát vọng “ được sống là chính mình ”, và để “ được sống là chính mình ” lúc này, Trương Ba không có con đường nào khác là cái chết. Vì chỉ khi chết đi, ông mới thực sự là chính mình, mới hoàn nguyên được vẻ đẹp cao khiết của linh hồn mình. Với Trương Ba, thiên đường đẹp nhất để linh hồn hoàn toàn có thể trú ngụ sau khi chết chính là Phục hồi trong trái tim của những người yêu quý ông .
Đế Thích muốn Trương Ba nhập hồn vào xác cu Tị : “ Ông sống trong thân xác thằng bé chắc sẽ ổn ”. Câu nói này của Đế Thích một lần nữa cho thấy lối tâm lý đơn thuần, phiến diện – sống là sự sống sót. Thực chất của lối tâm lý này là xuất phát từ chính đời sống của Đế Thích. Tiên phật thánh thần chẳng khi nào chết do đó sống là để tận hưởng. Lối sống này tác động ảnh hưởng trực tiếp lên tư tưởng ấy dẫn đến những sai lầm đáng tiếc của Đế Thích .
Trước nhu yếu của Đế Thích, Trương Ba ngập ngừng : “ Ông cho tôi tâm lý một lát đã ”. Sự phân vân của Trương Ba cho thấy : sống là đáng quý thật, được sống sót mãi mãi là điều còn quý giá hơn. Sự phân vân này cũng cho thấy Trương Ba rất ham sống, vẫn muốn được sống. Trương Ba lại liên tục trải qua cuộc đấu tranh nội tâm kinh hoàng. Ông tưởng tượng thấy trước mắt là đời sống tương lai của mình trong khung hình của một thằng bé lên mười : “ Có khi tôi còn phải sang nhà chị Lụa ở … Bà vợ tôi, những con tôi sẽ nghĩ ngợi, xử sự thế nào, khi chồng mình, bố mình mang thân một thằng bé lên mười … ” .
Trương Ba thấy mọi sự phi lí nhất là khi ông nhìn thấy được sự đơn độc của bản thân khi : “ Vẫn phải sống suốt bao năm tháng dằng dặc. Mình tôi giữa đám người hậu sinh … Tôi sẽ như ông khách ngồi ở nhà người ta … Tôi sẽ bơ vơ lạc lõng ”. Điều khiến tất cả chúng ta trân trọng ở Trương Ba đó chính là tâm hồn ông hùng vĩ : “ Tôi không hề cướp cái thân thể non nớt của cu Tị ” và cũng chính cái chết của cu Tị cùng với khát vọng được cứu sống thằng bé đã khiến Trương Ba trở nên can đảm và mạnh mẽ. Trương Ba lên tiếng khẩn khoản cầu cứu Đế Thích “ Ông hãy cứu nó ! Ông phải cứu nó ! … vì con trẻ … Ông hãy giúp tôi lần ở đầu cuối ” .
Đế Thích vẫn muốn Trương Ba liên tục sống sót nhưng Trương Ba đã thẳng thắn chỉ ra sai lầm đáng tiếc của Đế Thích : “ Có những cái sai không hề sửa được. Chắp vá gượng ép chỉ càng làm sai thêm. Chỉ có cách là đừng khi nào sai nữa, hoặc phải bù bằng một việc đúng khác ”. Ông cũng khuyên nhủ Đế Thích phải làm cho bằng được việc đúng, đó chính là làm cho cu Tị được sống lại. Những tâm lý tốt đẹp của Trương Ba và đức hi sinh hùng vĩ của ông sau cuối cũng đổi khác được tư duy của Đế Thích. Cu Tị được sống còn Trương Ba quay trở lại với chính mình chứ không còn là “ cái vật quái gở mang tên hồn Trương Ba, da hàng thịt nữa ” .
Hồn Trương Ba nhập vào cảnh vật quen thuộc trong mái ấm gia đình và gắn bó trong trái tim những người yêu thương ông. Trương Ba đã phục sinh linh hồn mình trong trái tim của những người yêu thương. Linh hồn ông mãi mãi bất tử trong màu xanh cây vườn và bất tử trong những người yêu quý ông .
Con người sống sót gồm phần con và phần người. Phần con thuộc về bản năng. Phần người thuộc về nhân cách, sự hùng vĩ xinh xắn của tâm hồn. Phần con và phần người đã tạo ra con người đúng nghĩa. Ở đây hai hình tượng hồn và xác cũng là ẩn dụ cho phần con và phần người. Một bên đại diện thay mặt cho những gì xinh xắn, thanh cao ; một bên đại diện thay mặt cho sự thô tục, thô phàm. Tác giả Lưu Quang Vũ nhấn mạnh vấn đề không hề có một tâm hồn thanh cao trong một thân xác phàm tục. Con người chỉ thực sự niềm hạnh phúc khi được sống là chính mình, được hoà hợp xác và hồn, trong và ngoài, nội dung và hình thức trong một thể thống nhất toàn vẹn chứ không phải là đời sống chắp vá, bất nhất : “ bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo ” .
Muốn sống đúng là chính mình thì mỗi tất cả chúng ta cần phải biết hài hoà giữa việc chăm sóc cho linh hồn cũng như biết quý trọng và chăm nom cho những nhu yếu thiết yếu của thể xác. Thông qua đó Lưu Quang Vũ cũng góp thêm phần phê phán hai hạng người : một loại chỉ biết trau chuốt vẻ bên ngoài và chạy theo những ham muốn vật chất mà không chăm sóc cho đời sống tâm hồn. Loại khác thì luôn coi thường những giá trị vật chất, bỏ bê sự chăm nom bản thân chỉ khư khư giữ cho linh hồn được cao đẹp .
Kết Bài :
Thông qua màn đối thoại giữa hai nhân vật Trương Ba và Đế Thích trong Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Lưu Quang Vũ nêu cao tư tưởng phải sống là chính mình đó mới chính là niềm hạnh phúc thật sự của con người. Bởi vậy trong đời sống tất cả chúng ta phải biết đấu tranh với sự dung tục tầm thường và thắng lợi nghịch cảnh để triển khai xong nhân cách của bản thân. Có như vậy tất cả chúng ta mới được là mình – được là chính mình toàn vẹn. Làm nên thành công xuất sắc của đoạn trích nói riêng và tác phẩm nói chung, Lưu Quang Vũ đã sử dụng 1 số ít thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ : Sáng tạo lại diễn biến dân gian. Nghệ thuật dựng cảnh, dựng đối thoại, độc thoại nội tâm. Hành động của nhân vật tương thích với thực trạng, tính cách, góp thêm phần tăng trưởng trường hợp truyện. Có chiều sâu triết lý khách quan .

4. Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích

Lưu Quang Vũ ( 1948 – 1988 ) là một trong những nhà viết kịch năng lực nhất của văn nghệ Nước Ta văn minh, là người có công lớn góp thêm phần vực dậy cả một nền sân khấu lúc đó đang có rủi ro tiềm ẩn tụt hậu. Kịch của Lưu Quang Vũ hấp dần hầu hết bằng xung đột trong cách sống và ý niệm sống, qua đó chứng minh và khẳng định khát vọng hoàn thành xong nhân cách con người. Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt là tác phẩm gây tiếng vang nhất của Lưu Quang Vũ, được tác giả triển khai xong năm 1984, công diễn lần đầu năm 1987. Đoạn trích thuộc cảnh VII và đoạn kết của vở kịch, đặt yếu tố về lẽ sống con người qua nỗi khổ bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo và chữa đựng những yếu tố triết lí nhân sinh. Qua cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích, Lưu Quang Vũ đã làm rõ khát vọng được sống là chính mình của Hồn Trương Ba
Sự đối nghịch giữa những nhân vật Open trong tác phẩm ngày càng được bộc lộ cụ thể, cuộc đối thoại giữa những nhân vậy Open trong tác phẩm đã bộc lộ cụ thể những điều đó. Sự khác nhau đến rõ nét đã bộc lộ chi tiết cụ thể những điều đó, Trương Ba thấy hiểu được giá trị to lớn, khao khát được quay trở về xác thịt của mình : “ Tôi muốn được là tôi toàn vẹn ”, “ Là tôi toàn vẹn ”, ông đồng cảm được mối quan hệ giữa thể xác và tâm hồn của mình, sự dằng xé giữa thể xác và tâm hồn của ông đã làm cho ông đau khổ, dằn vặt, ông muốn quay trở về đúng xác thịt của mình, sống cuộc sống của mình, ông đồng cảm được giá trị của đời sống mà mình đang trải qua .
Điều ước mà Trương Ba đang mong ước dù nhỏ bé nhưng cũng không phải thuận tiện, Trương ba có vẻ như đang truyền tải được triết lý mà tác giả muốn biểu lộ trong tác phẩm của mình, ông biểu lộ được những khao khát, mong ước ước vọng của mình với thân xác, ông khao khát quay trở lại là chính mình .
Ông dám nhận hàng loạt nghĩa vụ và trách nhiệm về mình, không muốn sống nhờ, không muốn sống đời sống trên thân thể của người khác, qua trích đoạn này, tác giả muốn khẳng định chắc chắn khao khát mà tác giả đang bộc lộ, mong ước được trở thành chính mình, khao khát nhận được những gì của mình, đồng ý hiện thực, miễn sao không phải sống trên thân thể của người khác là được .
Ai cũng khao khát được sống, nhưng sống là chính mình là đời sống đáng quý nhất, chính vì vậy ông muốn “ là tôi toàn vẹn ”, sống cuộc sống của mình, trên thân xác của mình, chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trước hành vi của mình .
Hồn Trương Ba khao khát muốn quay trở về đời sống của mình, khi được cho một phép thử nhập vào xác của cu tỵ, thì hình hài và tâm hồn có vẻ như đang bộc lộ thâm thúy những xích míc, cạnh tranh đối đầu giữa tâm hồn, với tâm hồn của người 60 tuổi, khi nhập vào em bé 10 tuổi, điều này, sự xích míc ngày càng trở nên nóng bức hơn khi nào hết .
Những xích míc đó bộc lộ thâm thúy qua từng cụ thể, hành vi của nhân vật, ông không đồng ý đời sống này, đời sống đó vốn dĩ có nhiều xích míc, nhưng sống sang thân thể người khác là điều cực kỳ khó hơn, ông không hề gật đầu được, lựa chọn của Trương Ba lúc này là muốn quay trở lại là chính mình, ông không muốn sống lương nhờ vào người khác, không muốn sống trên thân thể của người khác. Đó là sự đấu tranh rất lớn khi ông đang dần phải đương đầu với những xích míc gây gắt của thể xác và tâm hồn Open trong tác phẩm .
Sự xích míc giữa hai con người làm cho xích míc của tác phẩm ngày càng nâng cao, Đế thích ý niệm sống chỉ là sống, nhưng Hồn Trương Ba lại ý niệm nên sống là chính mình, làm tôi chọn vẹn, được hòa hợp cả về thể xác, lẫn niềm tin .
Con người sống sót gồm phần con và phần người. Phần con thuộc về bản năng. Phần người thuộc về nhân cách, sự hùng vĩ đẹp tươi của tâm hồn. Phần con và phần người đã tạo ra con người đúng nghĩa. Ở đây hai hình tượng hồn và xác cũng là ẩn dụ cho phần con và phần người. Một bên đại diện thay mặt cho những gì đẹp tươi, thanh cao ; một bên đại diện thay mặt cho sự thô tục, thô phàm. Tác giả Lưu Quang Vũ nhấn mạnh vấn đề không hề có một tâm hồn thanh cao trong một thân xác phàm tục. Con người chỉ thực sự niềm hạnh phúc khi được sống là chính mình, được hoà hợp xác và hồn, trong và ngoài, nội dung và hình thức trong một thể thống nhất toàn vẹn chứ không phải là đời sống chắp vá, bất nhất : “ bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo ” .
Muốn sống đúng là chính mình thì mỗi tất cả chúng ta cần phải biết hài hoà giữa việc chăm sóc cho linh hồn cũng như biết quý trọng và chăm nom cho những nhu yếu thiết yếu của thể xác. Thông qua đó Lưu Quang Vũ cũng góp thêm phần phê phán hai hạng người : một loại chỉ biết trau chuốt vẻ bên ngoài và chạy theo những ham muốn vật chất mà không chăm sóc cho đời sống tâm hồn. Loại khác thì luôn coi thường những giá trị vật chất, bỏ bê sự chăm nom bản thân chỉ khư khư giữ cho linh hồn được cao đẹp. Thông qua xác và hồn Lưu Quang Vũ nêu cao tư tưởng phải sống là chính mình đó mới chính là niềm hạnh phúc thật sự của con người. Bởi vậy trong đời sống tất cả chúng ta phải biết đấu tranh với sự dung tục tầm thường và thắng lợi nghịch cảnh để hoàn thành xong nhân cách của bản thân. Có như vậy tất cả chúng ta mới được là mình – được là chính mình toàn vẹn .
Vẻ đẹp tâm hồn là thước đo to lớn giúp cho họ thoát khỏi những thứ dung tục, những ham muốn đời thường của con người. Được sống là quan trọng nhưng sống là chính mình còn quan trọng hơn, chính vì thế, Lưu Quang Vũ đã biểu lộ và hản ánh được giá trị hiện thực của xã hội qua những trường hợp truyện độc lạ, qua những xích míc thâm thúy Open trong tác phẩm. Cuối cùng thì ông cũng muốn truyền tải thông điệp : “ Dù đời sống có khó khăn vất vả, trắc trở bạn hãy giữ vững khát vọng được sống là chính mình ” .

5. Phân tích cuộc đối thoại giữa Trương Ba và Đế Thích

Lưu Quang Vũ là một nhà thơ khá nổi tiếng trong những năm sáu mươi của thế kỉ XX, được nhiều bạn đọc yêu mến. Đến đầu những năm tám mươi thì Lưu Quang Vũ chuyển hẳn sang lĩnh vực sân khấu. Chỉ trong bảy, tám năm, ông đã sáng tác khoảng năm mươi kịch bản và hầu hết đều được dàn dựng. Kịch của Lưu Quang Vũ thể hiện khát vọng về cái đẹp, cái thiện, về sự hoàn thiện nhân cách con người, đấu tranh khá quyết liệt với cái ác, cái xấu, nhất là đấu tranh chống tiêu cực để làm cho cuộc sống sạch hơn, tốt đẹp hơn. Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, mà đặc biệt là trong lời thoại sau đây giữa Hồn Trương Ba với tiên Đế Thích đã cho ta thấy cái khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp của Lưu Quang Vũ: Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn…. sống nhờ vào đồ đạc, của cải người khác, đã là chuyện không nên, đằng này đến cái thân tôi cũng phải sống nhờ anh hàng thịt. Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết!.

Lời thoại này chính là những lời Lưu Quang Vũ muốn gửi gắm những ý niệm về niềm hạnh phúc, về lẽ sống và cái chết. Như tất cả chúng ta đã biết Hồn Trương Ba, da hàng thịt được Lưu Quang Vũ sáng tác theo hướng khai thác, diễn biến dân gian để gửi gắm những suy ngẫm về nhân sinh, về niềm hạnh phúc, biểu lộ một triết lí thâm thúy về lẽ sống, lẽ làm người, phối hợp phê phán một số ít xấu đi trong lối sống hiện thời. Tuy khai thác đề tài từ diễn biến dân gian, nhưng trong vở kịch này Lưu Quang Vũ có một sự phát minh sáng tạo rất độc lạ : trong truyện dân gian thì khi Hồn Trương Ba được tiên Đế Thích cho nhập vào xác anh hàng thịt, Hồn Trương Ba vẫn sống bình thản, còn trong vở kịch này thì Hồn Trương Ba sống rất quay quắt, luôn có những xung đột nội tâm rất stress. Hồn Trương Ba đã phải trải qua những cuộc đấu tranh nóng bức với chính thể xác mà mình trú ngụ – thể xác đầy ham muốn bản năng của anh hàng thịt. Và Lưu Quang Vũ đã đầy kịch tính lên tới điểm đỉnh là khi Hồn Trương Ba sắp ngã vào tay chị vợ anh hàng thịt, suýt chút nữa sự thanh sạch của Hồn Trương Ba bị thân xác ép chế, cộng với sự xa lánh của những người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình khiến Hồn Trương Ba càng đau đớn, xót xa. Để gỡ nút thắt của trường hợp kịch này, Lưu Quang Vũ đã để cho Hồn Trương Ba đi đến một quyết định hành động dứt khoát là không hề lê dài mãi đời sống như vậy nữa : “ Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn ”. Lời thoại này đã nói lên tấn thảm kịch, sự trớ trêu trong Hồn Trương Ba, đó là sự xích míc giữa một tâm hồn đẹp với một thân xác thô lỗ, phàm phu tục tử. Lời thoại này đã cho ta thấy rõ quan điểm, triết lí về nhân sinh của Lưu Quang Vũ. Lưu Quang Vũ cho rằng : đời sống của con người là một thể thống nhất giữa hồn và xác. Hồn và xác phải hài hòa. Không thể có một tâm hồn thanh cao trong một thân xác phàm tục, tội lỗi. Khi con người bị chi phối trọn vẹn bởi những nhu yếu bản năng của thân xác, nghĩa là những nhu yếu vật chất chi phối trọn vẹn đời sống niềm tin thì không hề có một tâm hồn thanh cao trong sáng được. Nói như thế, ở đây Lưu Quang Vũ không phải phủ nhận trọn vẹn nhu yếu về đời sống vật chất, mà chỉ muốn trong đời sống tất cả chúng ta phải biết tích hợp hài hòa giữa đời sống vật chất và đời sống ý thức. Nếu tất cả chúng ta chỉ chăm sóc đến đời sống ý thức mà không lo đến đời sống vật chất thì đời sống của tất cả chúng ta cũng chẳng mấy tốt đẹp, tất cả chúng ta sẽ sống trong ảo tưởng bằng vỏ đẹp siêu hình của tâm hồn. Vì vậy tất cả chúng ta đừng khi nào để đời sống vật chất làm sa ngã đời sống ý thức .
Và trong lời thoại tiếp theo, Lưu Quang Vũ lại liên tục trình diễn quan điểm của mình về đời sống : “ Sống nhờ vào đồ vật, của cải người khác, đã là chuyện không nên, đằng này đến cái thân tôi cũng phải sống nhờ anh hàng thịt. Ông chỉ nghĩ đơn thuần là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết ! ”. Lời thoại này chứng tỏ Hồn Trương Ba đã ý thức rõ về thực trạng trớ trêu, đầy đặc thù bi hài của mình. Hồn Trương Ba đã thấm thía nỗi đau khổ vì nhận ra thực trạng ngày càng chênh lệch giữa hồn và xác. Sự chênh lệch này đã được bộc lộ ngay từ khi Hồn Trương Ba nhập vào xác của anh hàng thịt, hình dạng đổi khác, hành vi đổi khác và những người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình ngày càng xa lánh, Trương Ba giờ đây đâu còn là Trương Ba như ngày trước nữa. – “ đâu còn là ông Trương Ba làm vườn thời xưa ” ( lời vợ Trương Ba ), “ Tôi không phải là cháu của ông ”, “ ông nội tôi chết rồi ”, “ bàn tay giết lợn của ông làm gãy tiệt cái chồi non, chân lông to bè như cái xẻng, giẫm lên nát cả cây sâm quý mới ươm ! Ông nội tôi đời nào thô lỗ phũ phàng như vậy ! ”, “ Ông xấu lắm, ác lắm ! cút đi ! Lão đồ tể, cút đi ” ( lời của Cái Gái ) … Hồn Trương Ba không thể sống mãi trong sự đau khổ, dằn vặt như thế nữa ; nên đã phản kháng, không đồng ý việc tiên Đế Thích cho mình sống nhờ vào thân xác anh hàng thịt. Lời phản kháng này chuẩn bị sẵn sàng cho hành vi kinh khủng, dứt khoát của Hồn Trương Ba là chọn cái chết, trả xác cho anh hàng thịt, để tâm hồn thanh thoát, không còn dằn vặt khổ đau .

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Văn học – Tài liệu của duongleteach.com.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức