Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo

[ Văn mẫu 11 ] Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo để làm rõ sự bế tắc của người nông dân trước Cách mạng, qua đó bộc lộ thâm thúy ý nghĩa nhân văn và giá trị nhân đạo của tác phẩm

     Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo để thấy được những nỗi khổ đau, bị đày đọa và sự bế tắc của những khát vọng của người nông dân, qua đó tố cáo tội ác của chế độ thực dân nửa phong kiến đã đàn áp và bóc lột nhân dân lao động. Đồng thời nhà văn cũng kịp thời phát hiện và trân trọng trước vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật và khao khát thay đổi thực tại để mang đến một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Hướng dẫn phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo

Đề bài: Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao.

>> Xem dàn ý phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo để nắm được cách làm bài

1. Phân tích đề

– Yêu cầu của đề bài : phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo .

– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng : những câu văn, từ ngữ, chi tiết tiêu biểu trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao.

– Phương pháp lập luận chính : phân tích .

2. Hệ thống vấn đề

– Luận điểm 1: Chí Phèo – một người nông dân hiền lành, chất phác

– Luận điểm 2: Quá trình bị tha hóa về cả tâm hồn lẫn ngoại hình

– Luận điểm 3: Chí Phèo vẫn còn nhân tính.

3. Lập dàn ý chi tiết cụ thể

a) Mở bài

– Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm :+ Nam Cao ( 1917 – 1951 ) là nhà báo kháng chiến, nhà văn hiện thực lớn tiêu biểu vượt trội nhất thế kỷ 20, có nhiều góp phần quan trọng so với việc triển khai xong phong thái truyện ngắn và tiểu thuyết Nước Ta ở nửa đầu thế kỷ 20 .

+ Chí Phèo là một truyện ngắn nổi tiếng của nhà văn Nam Cao kề về tấn bi kịch của một người nông dân nghèo bị tha hóa trong xã hội phong kiến xưa.

– Dẫn dắt, ra mắt nhân vật Chí Phèo và quá trình tha hóa : Tác phẩm đã khắc họa rõ nét quá trình bị tha hóa của Chí Phèo từ một nông dân hiền lành, chất phác thành con người tha hóa cả tâm hồn lẫn ngoại hình qua ngòi bút chân thực của Nam Cao .

b) Thân bài

* Khái quát về tác phẩm:

– Hoàn cảnh sáng tác :+ Tác phẩm được viết năm 1941+ Dựa trên câu truyện người thật, việc thật ở làng Đại Hoàng quê mình, Nam Cao đã hư cấu, phát minh sáng tạo nên một bức tranh hiện thực sinh động về xã hội nông thôn Nước Ta trước Cách mạng tháng Tám với tổng thể sự ngột ngạt, tối tăm cùng những thảm kịch đau đớn, kinh hoàng .- Giá trị nội dung :+ Truyện đã khái quát một hiện tượng kỳ lạ xã hội ở nông thôn Nước Ta trước Cách mạng tháng Tám : một bộ phận nông dân lương thiện bị đẩy vào thực trạng lưu manh hóa .+ Kết án đanh thép cái xã hội tàn bạo tàn phá cả thể xác lẫn tâm hồn của người nông dân lương thiện đồng thời chứng minh và khẳng định thực chất lương thiện ngay trong khi họ bị vùi dập mất cả nhân hình, nhân tính .

* Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo

Luận điểm 1: Chí Phèo – một người nông dân hiền lành, chất phác.

– Hoàn cảnh xuất thân :+ Không cha, không mẹ+ Không nhà, không cửa, không một tấc đất cắm dùi+ Tuổi thơ bơ vơ : đi ở hết nhà này đến nhà nọ .+ Tuổi hai mươi : khỏe mạnh, làm canh điền cho nhà lí Kiến .- Tuy vậy, Chí vẫn giữ những phẩm chất tốt đẹp :+ Là một con người lương thiện :

• Đi ở hết nhà này đến nhà khác, cày thuê cuốc mướn để kiếm sống -> Làm ăn chân chính.
• Từng mơ ước giản dị về cuộc sống gia đình: có một ngôi nhà nho nhỏ, chồng cày thuê cuốc mướn…

+ Có lòng tự trọng : Bà ba Bá Kiến gọi lên đấm lưng, bóp chân, Chí cảm thấy nhục -> Là người có ý thức về nhân phẩm .

Luận điểm 2: Quá trình bị tha hóa về cả tâm hồn lẫn ngoại hình

– Sự kiện Chí Phèo bị bắt vào tù :+ Vì thói lẳng lơ của bà Ba và cơn ghen tuông vô cớ của Bá Kiến mà Chí phải đi tù .+ Chế độ nhà tù thực dân phong kiến đã nhào nặn và biến Chí trở thành “ con quỷ dữ của làng Vũ Đại ”- Ra tù, Chí biến dạng về nhân hình, tha hóa về nhân tính :+ Hình dạng : trông như thằng sắng cá, “ cái đầu trọc lốc, hàm răng cạo trắng hớn, cái mặt thì câng câng đầy những vết sứt sẹo, hai con mắt gườm gườm ”, mặc cái quần nái đen với cái áo tây vàng, cái ngực đầy nét chạm trổ rồng .-> Diện mạo của một tên lưu manh, quái nhân .+ Nhân tính : du côn, du đãng, uống rượu với ăn thịt chó từ trưa đến xế chiều, say khướt triền miên, đập đầu, chửi bới, phá phách và làm công cụ cho Bá Kiến để có tiền uống rượu .- Quá trình tha hóa của Chí Phèo :+ Xách dao đến nhà Bá Kiến trả thù nhưng lại mắc mưu, trở thành tay sai cho Bá Kiến .+ Chí đi đòi nợ thuê cho Bá Kiến .+ Cái mặt không phải là mặt người, biết bao vết sẹo không thứ tự dọc ngang+ Chí đã bán linh hồn cho quỷ dữ, bán rẻ danh dự để lấy dăm ba hào bạc uống rượu-> ” Cái đói ” trở thành câu truyện về ” nhân cách “, miếng ăn lắm khi là miếng nhục, nếu không hề vượt qua được liều thuốc thử đó sẽ rơi xuống vực sâu của tha hóa .=> Chí đã bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính, là nổi bật cho hình ảnh người nông dân bị đè nén đến cùng cực .

Luận điểm 3: Chí Phèo vẫn còn nhân tính

– Sau cuộc gặp gỡ với Thị Nở, nhân tính của Chí Phèo quay trở lại :+ Bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài+ Tỉnh để cảm thấy miệng đắng và “ lòng mơ hồ buồn ”+ Cảm thấy “ sợ rượu ” -> tín hiệu của sự thức tỉnh rõ ràng nhất+ Cảm nhận những thanh âm của đời sống : tiếng chim hót, tiếng người cười nói …+ Hắn đủ tỉnh để nhận thức thực trạng của mình, để thấy mình cô độc-> Cuộc gặp với Thị đã làm Chí Phèo thực sự tỉnh táo sau những cơn say triền miên .- Niềm hy vọng của thời trẻ quay trở lại :+ Mong muốn một mái ấm gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn, cày thuê, vợ dệt vải, nuôi lợn+ Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng

-> Tình yêu với Thị Nở khiến hắn đủ hi vọng và mong ước có một gia đình: “Hay là mình sang ở với tớ một nhà cho vui”.

=> Gặp Thị Nở, Chí Phèo đã trải qua những xúc cảm chưa hề có trong đời, đã thực sự “ tỉnh ” để yêu, để hy vọng, để mong ước .- Ngay cả khi bị phủ nhận, chính bởi Chí Phèo còn nhân tính, còn nhân tính để đau đớn, vô vọng cho số phận mình :+ Tình yêu bị ngăn cấm bởi bà cô thị Nở, thế cho nên, khi Thị Nở khước từ, Chí Phèo tuyệt vọng và đau đớn : Hắn tìm đến rượu rồi “ ôm mặt khóc rưng rức ” .=> Mong muốn trở lại làm người lương thiện không còn nữa, Chí đau đớn, vô vọng .+ Hắn quyết định hành động đến nhà thị Nở “ để đâm chết cả nhà nó, đâm chết cái con khọm già nhà nó ” .+ Nhưng “ hắn không rẽ vào nhà thị Nở mà thẳng đường đến nhà Bá Kiến và nói thẳng với Bá Kiến -> Chí Phèo xác lập đúng quân địch của mình .+ Câu hỏi : “ Ai cho tao lương thiện ” : biểu lộ sự ý thức và trỗi dậy can đảm và mạnh mẽ nhất của nhân tính nhưng cũng là đau đớn nhất, Chí Phèo nhận ra rằng mình mong ước trở về thành người lương thiện nhưng không thể nào được nữa, Chí đã tự đâm chết chính mình .=> Chí Phèo là nổi bật cho những gì tủi khổ nhất của người nông dân bị áp bức bóc lột, đè nén đến tận cùng đã chống trả bằng hành vi lưu manh hóa nhưng ở họ vẫn lấp lánh lung linh ánh sáng lương thiện .

* Đặc sắc nghệ thuật

– Ngòi bút miêu tả tâm lí tinh tế- Kết hợp độc thoại với độc thoại nội tâm- Ngôn ngữ kể nửa trực tiếp- Xây dựng nhân vật trong thực trạng nổi bật ( nhân vật nổi bật )

c) Kết bài

– Khái quát quá trình bị tha hóa của nhân vật Chí Phèo .- Nêu cảm nhận về quá trình tha hóa của Chí Phèo .

4. Sơ đồ tư duy phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo

Một số bài văn hay phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo

Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo bài số 1:

Có ý kiến cho rằng: Nếu không viết “Chí Phèo”, Nam Cao đã để lại cho Văn học Việt Nam một khoảng trống lớn. Chí Phèo là tác phẩm đầu tay của Nam Cao trình làng với bạn đọc, ngay từ khi xuất hiện nó đã trở thành một vấn đề, một kiệt tác của trào lưu văn học hiện thực. Đây là tác phẩm tiêu biểu viết về người nông dân bởi đến đây người đọc mới hiểu thế nào là tận cùng nỗi khổ của người nông dân Việt Nam trong xã hội phong kiến. Nếu như ở những tác phẩm của các nhà văn hiện thực khác: Ngô Tất Tố, Nguyễn Công Hoan… hình ảnh người nông dân chỉ hiện lên với những áp bức bất công, bị dồn đến bước đường cùng, nhưng họ vẫn còn giữ được con người mình, nhưng đến với Nam Cao thì đã có những khám phá phát hiện mới mẻ, ông không chỉ phát hiện ra bi kịch bị bần cùng hóa mà còn khám phá phát hiện ra bi kịch bị lưu manh tha hóa bị cự tuyệt quyền làm người của người nông dân.

Mở đầu trang văn, Nam Cao đã để cho Chí Phèo Open bằng một hình ảnh rất là sôi động độc lạ : Chí Phèo khập khiễng vừa đi vừa chửi : tiếng chửi của Chí Phèo ngay lập tức cho người đọc tưởng tượng về một vấn đề bất bình thường. Vì lẽ gì mà một con người phải cất lên những tiếng chửi như vậy ? Tại sao những tiếng chửi đó lại không được đáp trả … ? Nhưng tất cả chúng ta sẽ thấy tiếng chửi này không phải là bâng quơ, không đơn thuần mà nó rất logic, rất có dụng ý. Ban đầu hắn chửi trời đến chửi đời rồi chửi ngay toàn bộ làng Vũ Đại … nhưng đối tượng người tiêu dùng của những tiếng chửi này là mơ hồ không xác lập đến khi hắn chửi không biết đứa nào đẻ ra thân hắn cho hắn khổ thế này … thì đối tượng người dùng đã được xác lập .Chí Phèo chửi để nhận thức nguyên do dẫn đến thảm kịch của bản thân. Nhưng ngay lập tức hắn hiểu rằng tiếng chửi của hắn là vô vọng, hắn thấy thấm thía nỗi khốn khổ của số phận, hắn đã phải cất tiếng chửi để thèm mong có ai đó chửi lại hắn, để hắn hoàn toàn có thể được tiếp xúc với đời, với người. Vậy mà không người nào chịu chửi lại hắn, có nghĩa là toàn bộ mọi người đã dứt khoái không coi hắn là người. Chửi lại hắn nghĩa là còn thừa nhận hắn là người, còn bằng lòng tiếp xúc đối thoại với hắn. Chí chửi cả làng Vũ Đại với kỳ vọng sẽ có ai đó chửi lại. Nhưng hắn chỉ nhận lại một sự lạng lẽ đáng sợ, và Chí vẫn còn lại một mình trong sa mạc đơn độc : hắn cứ chửi rồi lại nghe, chỉ có ba con chó dữ với một thằng say rượu .Bằng cách mở màn truyện độc lạ thế này, tác giả không chỉ ra mắt mà còn khởi đầu hé mở cho người đọc thấy thực trạng bi đát của một số phận, đó là số phận người nông dân bị xã hội tàn phá về tâm hồn, diệt trừ cả nhân tính, do đó bị phủ nhận giá trị, tư cách làm người. Nỗi thống khổ của Chí Phèo khởi đầu tổng thể là số lượng không : không nhà, không cửa, không cha mẹ, không họ hàng thân thích, không một tấc đất cắm dùi … Nhưng đó mới chỉ là khởi đầu, nỗi khổ đau đớn nhất của Chí Phèo là bị cả xã hội quay sống lưng lại, bị cướp mất linh hồn người, bị loại ra khỏi xã hội loài người, phải sống kiếp sống tối tăm của quái vật. Từ quá khứ đến hiện tại, từ thực chất đến hiện tượng kỳ lạ Chí Phèo đã biến hóa. Trong quá khứ Chí Phèo là một con người hiền như cục đất, có thực chất lương thiện, từ khi vào làm canh điền cho nhà Bá Kiến, rồi bị Bá Kiến đẩy vào tù, sau 7 – 8 năm ở tù ra, Chí Phèo đã rơi vào vô thức và bị lưu manh tha hóa, tổng thể mọi hành vi của Chí Phèo đều phải trải qua rượu, đều diễn ra trong vô thức : đâm thuê, chém mướn, cướp bóc, rạch mặt ăn vạ … Những tội ác của Chí cứ đầy lên trong con mắt người dân làng Vũ Đại .Tưởng như số phận cuộc sống của Chí Phèo sẽ mãi mãi trượt dài trên cái dốc lưu manh tha hóa và rơi vào vực sâu của kiếp sống tội lỗi ; nhưng sự Open Thị Nở đã đưa Chí Phèo từ vực sâu của kiếp sống lưu manh tha hóa đến bến bờ của cõi đời lương thiện. Đây hoàn toàn có thể xem là một sự kiện trọng đại, một biến cố mở ra một bước ngoặt của cuộc sống Chí Phèo, đưa Chí Phèo trở lại với kiếp người. Sự Open của Thị Nở cùng bát cháo hành đã bộc lộ cho sự đồng cảm và tình người nhân hậu. Người đàn bà xấu đến ma chê quỷ hờn kia lại là người duy nhất ở làng Vũ Đại biết được ” sao có lúc nó hiền đến thế “. Hơi ấm của bát cháo hành chính là hơi ấm của tình người nhân hậu đã làm cho con người lương thiện lâu nay chìm khuất trong hình ảnh của con quỷ dữ, thằng đầu bò đã Phục hồi, giờ đây sức sống tâm hồn đã trỗi dậy trong Chí Phèo .Sau khi con người lương thiện Phục hồi, tính cách tâm hồn con người Chí Phèo đã tỉnh dậy lắng nghe những âm thanh bình dị mộc mạc hàng ngày mà lâu nay Chí quên lãng. Chí bỗng hồi tưởng về những kỉ niệm của thời êm đẹp : Ao ước có một mái ấm gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải, chúng lại bỏ một con lợn để làm vốn liếng, khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm … Đáng lẽ ra hắn cũng sẽ có được một đời sống thông thường như bao người khác nhưng giờ đây khi hắn tỉnh dậy hắn mới thấy hắn đã già mà vẫn còn cô độc hắn vẫn đang sống bên lề cuộc sống một cách khốn nạn, hắn cảm thấy buồn, cảm thấy tủi nhục. Hơn khi nào hết, lúc này hắn mong ước được làm người, được trò truyện …Nhưng những tích tắc được yêu của đời sống lứa đôi Chí Phèo – Thị Nở thật ngắn ngủi, niềm hạnh phúc vừa hé mở đã khép lại. Chí Phèo và Thị Nở đã dắt tay nhau tới ngưỡng cửa cuộc sống nhưng bị phủ nhận phũ phàng bởi định kiến xã hội mà bà cô Thị Nở là đại diện thay mặt. Khi tỉnh dậy và đối lập với hiện thực, Chí Phèo mới giật mình và nhận thức một cách thâm thúy hơn, rằng hắn đã bị phủ nhận khỏi hội đồng và không hề trở thành người lương thiện trong con mắt mọi người được nữa .Khi con người lương thiện trong Chí Phèo đã Phục hồi thì hắn lại càng khao khát được làm người hơn khi nào hết. Nhưng khao khát vẫn chỉ là khao khát, như ánh cầu vồng vụt tắt sau cơn mưa, như ngọn lửa nhỏ bị dập tắt khi mới vừa được nhen nhóm khát vọng làm người của hắn đã bị cự tuyệt trọn vẹn. Chí lại trở lại với sự cô độc, và đau đớn, xót xa khi nhận ra mình đã không còn đường về quay trở lại : ” Không được ! Ai cho tao lương thiện ? Làm thế nào để mất những hết mảnh chai trên mặt này ? “. Đây chính là sự tự ý thức cao độ của Chí Phèo về thảm kịch của bản thân mình. Hình ảnh những vết mảnh chai trên mặt chính là dấu vết của những năm tháng tội đồ. Hình ảnh này đã hằn sâu trong tâm lý của người dân làng Vũ Đại và trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng so với họ. Trong con mắt của mọi người, Chí Phèo là con quỷ dữ. Thằng đầu bò và hình ảnh này không hề tẩy xóa đi được nữa. Chính định kiến đã ngăn cản bước chân của Chí Phèo tìm về với cõi đời lương thiện .Hơn ai hết, Thị Nở là người đem lại cho Chí Phèo sự đồng cảm về tình người nhân hậu, nhưng chính Thị Nở cũng là người đẩy Chí Phèo đến bờ vực của cái chết. Thị vừa là phương tiện đi lại, là công cụ lại vừa là nạn nhân của định kiến .Đến đây, Chí Phèo rơi vào thảm kịch của sự lựa chọn giữa sự sống và nhân cách cái. Cuối cùng, Chí Phèo đã tìm đến cái chết để chứng minh và khẳng định nhân cách của mình. Chí cầm dao đâm chết Bá Kiến – quân địch lớn nhất của đời mình rồi tự sát. Chí Phèo đã lựa chọn – một sự lựa chọn nghiệt ngã, nhưng đó là cách duy nhất để con người lương thiện trong Chí được sống, để nhân cách con người của hắn được sống sót .Hành động tự sát của Chí Phèo là cuộc chiến đấu can đảm và mạnh mẽ nhất, kinh hoàng nhất và là cuộc chiến đấu sau cuối giữa con người hiền như cục đất và con quỷ dữ, thằng đầu bò. Trong cuộc quyết đấu này, Chí Phèo đã chết, nhưng nhân cách lương thiện đã trỗi dậy và tỏa sáng, đó cũng chính là thắng lợi tất yếu của cái thiện so với cái ác, đồng thời cũng là sự biểu lộ rõ ràng nhất của tư tưởng nhân đạo và tinh thần nhân văn của ngòi bút Nam Cao .Tham khảo :

Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo bài số 2:

Chưa khi nào trên những trang văn học lại thấm đẫm cái ứa nước mắt của rượu, cái chát chúa của những câu chửi và cả tấn thảm kịch cho một kiếp người không ra người, quỷ không ra quỷ như trong “ Chí Phèo ” của Nam Cao. Bằng biệt tài miêu tả tâm lí, năng lực lách sâu vào những diễn biến trong nội tâm nhân vật, tác giả Nam Cao đã kiến thiết xây dựng thành công xuất sắc nhân vật Chí Phèo với quá trình tha hóa từ người nông dân lương thiện thành một tên lưu manh, “ con quỷ dữ ” đầy ám ảnh và quằn quại trong thảm kịch bị phủ nhận quyền làm người .Cũng như bao người nông dân khác, Chí Phèo Open trong trang văn của Nam Cao với thực trạng xuất thân và lai lịch đáng thương. Chí vốn là một đứa con hoang bị cha mẹ bỏ rơi nơi “ cái lò gạch cũ ” và được một bác đi thả ống lươn nhặt về. Đến năm hai mươi tuổi, không một tấc đất cắm dùi, hắn phải đi ở để kiếm tiền nuôi thân. Khi vào làm thuê tại nhà Bá Kiến, vì ghen với chàng trai khỏe mạnh, lực lưỡng, lão địa chủ đã rắp tâm đẩy anh canh điền chất phác, lương thiện vào vòng tù tội. Bi kịch tha hóa và bị khước từ quyền làm người đầy đau đớn của Chí Phèo chính thức mở màn .Qua dòng hồi ức mà Chí Phèo nhớ lại sau khi gặp Thị Nở thì trước lúc vào tù, Chí Phèo giản đơn chỉ là một người nông dân lương thiện, hiền lành, chất phác với tham vọng chân chính “ một mái ấm gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng ”. Anh canh điền dù nghèo khó nhưng vẫn có ý thức về lòng tự trọng, khi bị bà ba – vợ Bá Kiến gọi lên bóp chân, hắn chỉ thấy nhục nhã .Nhưng rồi, khát vọng nhỏ bé, bình dị về một mái ấm mái ấm gia đình của Chí đã bị tên cường hào Bá Kiến tước đoạt. Nhà tù trở thành cánh cửa khép lại đời sống của một con người và đưa Chí gia nhập quốc tế của quỷ. Sau khi ra tù, từ anh canh điền lương thiện, Chí hóa thành “ con quỷ dữ của làng Vũ Đại ” với sự tha hóa về cả nhân hình và nhân tính. Về nhân hình, y đã bị tước đoạt hình hài của một con người với “ Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen đen mà rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm … ”. Chỉ bằng vài ba nét vẽ, tác giả đã phác họa thành công xuất sắc hình hài của một tên “ săng – đá ” khiến ai phát hiện cũng đều sợ hãi và tránh mặt. Nhưng ám ảnh hơn cả là sự tha hóa về nhân tính : thực chất hiền lành, chất phác bị thay thế sửa chữa bởi sự lưu manh, hung tàn. Chí trở thành một kẻ liều mạng với những việc làm như kêu làng, đập phá, đâm chém, rạch mặt ăn vạ, …Mở đầu tác phẩm, Nam Cao đã đưa chi tiết cụ thể tiếng chửi Open để làm điển hình nổi bật rõ nét thảm kịch bị loại khỏi xã hội con người của Chí : “ Hắn vừa đi vừa chửi … ”. Trong cơn say, hắn chửi cả làng Vũ Đại nhưng không một ai lên tiếng, chỉ có tiếng sủa của vài ba con chó dữ đáp trả bởi ai cũng nghĩ “ Chắc nó trừ mình ra ”. Chí cứ thế trượt dài trên con đường lưu manh hóa, đến lúc gặp Thị Nở, những khát vọng về đời sống lương thiện thời xưa ùa về thì đã quá muộn. Dù muốn trở lại làm người nhưng cánh cửa quay về đã bị khép lại. Cuối cùng, việc Thị Nở rời bỏ y đã khiến y nhận ra rằng : tấm vé quay trở về làm người lương thiện không dành cho hắn. Chí không hề xóa đi những vết sẹo trên mặt, không hề đổi khác những định kiến về “ con quỷ dữ ” trong anh. Để rồi Chí chát chúa, cay đắng trong thảm kịch của con người nhưng bị khai trừ ra khỏi quốc tế con người : “ Ai cho tao lương thiện ”, “ Tao không hề làm người lương thiện được nữa rồi ”. Và sau cuối, y chết tức tưởi, đớn đau, vật vã trong hành trình dài lưu manh hóa .Quá trình tha hóa của nhân vật Chí Phèo đã bộc lộ sự thành công xuất sắc của tác giả trong việc kiến thiết xây dựng nhân vật nổi bật trong thực trạng nổi bật. Bằng ý niệm văn chương tân tiến, tinh tế, nhà văn Nam Cao đã nhận ra hành trình dài bị bần cùng hóa, lưu manh hóa mang tính quy luật của số phận người nông dân trước Cách mạng tháng Tám. Đồng thời, trải qua cuộc sống của Chí, tất cả chúng ta còn thấy được giá trị hiện thực thâm thúy của tác phẩm. Đó là lời nói tố cáo xã hội phong kiến tàn ác, bất nhân đã cướp đi đời sống chân chính của con người. Qua đó, tất cả chúng ta thấy được sự cảm thông, thương xót của nhà văn Nam Cao so với người số phận người nông dân trong hành trình dài bị bần cùng hóa và lưu manh hóa .Gấp trang sách lại nhưng ám ảnh về một anh canh điền lương thiện sau cuối chết đau đớn, bi thảm trong thảm kịch bị tước đoạt, bị chối bỏ và bị khai trừ khỏi xã hội loài người vẫn còn đó. Điều này được tạo nên bởi năng lực của nhà văn Nam Cao trong việc xây dựng hình tượng nhân vật cùng biệt tài miêu tả tâm lí nhân vật sắc nét và tinh xảo .

>> Xem thêm: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Chí Phèo

Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo bài số 3:

Chí Phèo – một tấn thảm kịch của một người nông dân nghèo bị tha hóa trong xã hội cũ, một con người nổi bật. Bản chất của Chí Phèo là một con người lương thiện, luôn khao khát được sống như một người thông thường, muốn sống lương thiện nhưng lại bị xã hội lúc bấy giờ biến thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Bi kịch này khởi đầu diễn ra trong nội tâm Chí Phèo khi hắn gặp Thị Nở với “ bát cháo hành ”. Chính tình yêu Chí Phèo – Thị Nở đã thức tỉnh con người lương thiện của hắn. Hay nói cách khác chính sự Open của Thị đã cứu Chí Phèo thoát khỏi tấn thảm kịch đó dù chỉ là trong phút chốc .

Chí Phèo là kiệt tác của Nam Cao. Trên cơ sở người thật, việc thật ở quê mình, tác giả đã hư cấu, sáng tạo nên bức tranh hiện thực sống động về xã hội nông thôn Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám với tất cả sự tăm tối, ngột ngạt cùng bao nhiêu bi kịch đau đớn, kinh hoàng… Dù có được đặt tên là Cái lò gạch cũ, Đôi lứa xứng đôi hay Chí Phèo thì tác phẩm ấy vẫn được nhận ra bởi giá trị hiện thực và nhân đạo vô cùng to lớn của nó.

Nhân vật chính Chí Phèo là đại diện thay mặt nổi bật cho thảm kịch của những người nôn dân bị tha hoá trong xã hội cũ. Nhưng những cảnh ngộ cùng quẫn, bi đát trong cái xã hội ấy đã không hề làm cho những người dân quê khốn khổ như Chí Phèo mất đi niềm khao khát được sống tốt đẹp và lương thiện. Trong con người họ khi nào cũng luôn âm ỉ một sự phản kháng vô cùng can đảm và mạnh mẽ .Một chút về Chí Phèo, ta hoàn toàn có thể thấy hắn là một đứa con rơi, sinh ra trong cái lò gạch cũ, lớn lên bằng tình thương bố thí của những người nghèo. Khi lớn lên làm canh điền trong nhà Bá Kiến lại bị vợ ba Bá Kiến gọi lên “ bóp chân ” ; Bá Kiến sinh lòng ghen tuông nên đưa đi tù. Thời gian sau, Chí Phèo lại trở thành “ con quỷ dữ của làng Vũ Đại ” tác oai tác quái dân lành. Chí Phèo chìm trong cơn say, chỉ có một lần hắn tỉnh thật sự vào một buổi sáng ( đã được Thị Nở thức tỉnh ). Nhưng rồi tình yêu bị đổ vỡ. Bế tắc, đi tìm lương thiện, hắn giết Bá Kiến rồi tự giết mình. Chí Phèo chết nhưng chưa hết truyện. Thị Nở “ nhìn nhanh xuống bụng ” và “ và thoáng hiện ra cái lò gạch cũ ”, một “ Chí Phèo con ” sắp sinh ra. Cách sắp xếp khá tinh xảo độc lạ, cứ mỗi lần Chí Phèo ngoi lên thì lại bị cuộc sống này đè xuống khiến người đọc phải theo dõi liên tục không hề rời được .Hay cho Nam Cao khi kiến thiết xây dựng được một chiều diễn biến tâm ý nhân vật thật xuất sắc. Ta hoàn toàn có thể nhận thấy thuận tiện nhất ở đoạn Chí Phèo mở mắt thì trời đã sáng … Một lần hắn tỉnh. Những thanh sắc đời sống “ mặt trời chắc đã cao ”, “ tiếng chim ríu rít ” lại hiện lên mặc dầu hắn đang ở trong cái lều ẩm thấp. Lần tiên phong hắn tỉnh, và cũng là lần tiên phong hắn có những rung động trước đời sống. Hắn nghe “ tiếng cười nói của những người đi chợ ”, “ nghe tiếng thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá ” .Rồi những kỉ niệm xưa lại hiện về. Có lần hắn ước ao “ một mái ấm gia đình nho nhỏ. Chồng cày thuê cuốc mướn, vợ dệt vải … mặc dầu chỉ là mơ hồ. Từ đấy hắn cảm thấy buồn cô độc. Cái diễn biến tâm lí của một con quỷ đang hướng về lương thiện .Trong truyện ngắn Chí Phèo, quá trình bị cự tuyệt quyền làm người thật ra đã mở màn từ lâu, diễn ra đồng thời với quá trình bị tha hoá. Tiếng chửi ngay từ đầu tác phẩm đã bộc lộ điều đó. Chí cất lên tiếng chửi trời, chửi đời, chửi làng xóm, toàn bộ mọi người – những kẻ không chửi lại, cả những kẻ đã đẻ ra hắn. Tiếng chửi ấy như thể tiếng hát để được giải thoát, vu vơ, ngẩn ngơ của một thằng say. Vậy mà nó thật trừu tượng mà đơn cử, xa đến gần, có thứ tự và vô cùng văn vẻ. Tiếng chửi là khao khát được tiếp xúc với đời dù là hình thức tiếp xúc hạ đẳng nhất. Nhưng nó lại không được ai đáp lại cả. Nhưng phải từ khi gặp Thị Nở, tức là từ khi Chí Phèo thức tỉnh, thảm kịch mới thật sự khởi đầu. Chí Phèo kinh ngạc, xúc động khi Thị Nở bê bát cháo hành sang cho Chí Phèo. Hương vị cháo hành là mùi vị của tình yêu chân thành, niềm hạnh phúc đơn giản và giản dị mà to lớn .Rồi liên tục, Chí Phèo đều cảm thấy hơi cháo hành thoang thoảng trong mũi. Lần đầu là khi Thị khước từ, hắn nghĩ ngợi một tí, rồi hình như hiểu, hiểu mình đã có quá nhiều tội lỗi, ngẩn người ra để tự hỏi làm thế nào để trở lại làm một con người thông thường ? Lần thứ hai là lần quyết định hành động hành vi, hắn uống thật nhiều rượu nhưng càng uống lại càng tỉnh, tỉnh ra lại buồn, lúc đó hơi cháo hành lại thoang thoảng Open, đó là ý nghĩa biểu trưng, hắn lại nghĩ đến Thị, phân vân giữa việc làm người và một con quỷ, đó chính là tham vọng lương thiện, làm một con người như mọi người. Rồi đến lúc gặp mặt Bá Kiến, những hành vi đó mới là tư thế làm người ở đầu cuối trước khi chết của Chí Phèo .Một Chí Phèo tỉnh đã giết chết một Chí Phèo say. Chí Phèo bằng xương, bằng thịt đã chết nhưng còn lại trong lòng người đọc là Chí Phèo đòi quyền sống, đang dõng dạc đòi làm người lương thiện. Như vậy, khi ý thức nhân phẩm đã quay trở lại, Chí Phèo không bằng lòng sống như trước nữa. Và Chí Phèo chết trong thảm kịch đau đớn, chết trên ngưỡng cửa trở lại đời sống. Đây không hề là hành vi lưu manh mà là sự vùng lên vô vọng của người nông dân khi thức tỉnh đời sống. Mang đậm giá trị tố cáo rất cao, lên án giai cấp phong kiến thống trị tha hoá, những bị kịch như vậy sẽ còn tiếp nối …

>> Có thể bạn cần: Dàn ý so sánh đoạn kết của 2 tác phẩm Chí Phèo và Vợ Nhặt

Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo bài số 4:

Trong những năm 40 của thế kỉ, cuộc sống của nhân dân ta rất khó khăn, bị bóc lột khổ cực, hay chính họ là những nô lệ cho tầng lớp quan lại, bí bách không lối thoát. Trước hiện thực ấy, đã có rất nhiều nhà văn đứng lên bênh vực cho lẽ phải, phê phán hiện thực bằng ngòi bút của mình. Trong các tác giả đó, phải kể đến Nam Cao, ông nổi bật với những trang viết khai phá sâu sắc bi kịch của những kiếp người khổ đau trong bóng tối của xã hội. Chí Phèo là một trong những tác phẩm được coi là kiệt tác của ông về tài năng cũng như trong phong cách nghệ thuật.

Truyện ngắn Chí Phèo đã tái hiện lại hình ảnh nông thôn của xã hội Nước Ta lúc bấy giờ ( trước Cách mạng tháng Tám ). Đó là một xã hội được đặc trưng bởi một bên là bộ mặt của Bá Kiến, Lí Cường, Đội Tảo … là một đội ngũ cường hào, đại chủ thống trị, bóc lột sức lao động của nhân dân, nhưng cũng chính trong nội bộ này cũng có sự xích míc. Bọn chúng như một đàn cá tranh mồi. Mồi thì ngon mà bè nào cũng muốn ăn, do đó, chúng luôn rình thời cơ để thống trị lẫn nhau, muốn cho nhau lụi bại để cưỡi đầu cưỡi cổ lên nhau. Mâu thuẫn khá thông dụng, nóng bức, có tương quan đến những số phận Binh Chức, Năm Thọ và đặc biệt quan trọng là Chí Phèo .Tầng lớp thứ hai là những người như Chí Phèo, Năm Thọ, Binh Chức họ lại hợp thành một nhóm riêng. Họ là những người dân thường, những người lao động nghèo, nhưng đã bị lưu manh hóa, bị mua chuộc và trở thành tay sai cho bọn địa chủ thống trị, những tên cường hào, lí dịch và gây nên không biết bao nhiêu tội vạ cho những người lương thiện. Dưới ngòi bút của Nam Cao, bức tranh xã hội hiện lên đầy kịch tính, chất chứa những xung đột bùng nổ .Tác giả đã thiết kế xây dựng hình tượng Chí Phèo là người nổi bật cho những người bị tha hóa. Tha hóa tức là đổi khác thành cái khác. Khi con người bị tha hóa thường xấu xa đi so với thực chất lương thiện của họ. Chí Phèo, bị tha hóa ở hai phương diện. Chí Phèo vốn là một người có thực chất hiền lành, là người nông dân lương thiện mà phải sống như một con quỷ dữ ở làng Vũ Đại. Không chỉ thế, những người dân làng Vũ Đại trở nên xa lánh Chí, không đồng ý cho Chí quay về làm “ người ”. Thậm chí mọi người còn sợ hãi, đáng thương hơn là khi Chí chết cả làng không ai thương tiếc mà lại vui mừng .Thông qua nhân vật Chí Phèo, Nam Cao đã trực tiếp nêu lên yếu tố con người bị tha hóa, bị vong thân, mất nhân tính, nhân cách vì bị áp bức, bóc lột, đói khổ, cùng cực. Tác giả đã phẫu thuật yếu tố trong đời sống, ý thức về quyền sống, quyền làm người, ý thức nhân cách, nhân phẩm ngay ở những con người bị hội đồng khinh bỉ, gạt sang bên lề của xã hội. Nhưng người đọc cũng hoàn toàn có thể thấy được, truyện Chí Phèo còn giúp người đọc có cơ sở để san sẻ những dằn vặt, đau khổ của con người khi không được làm người, chỉ mong ước có được đời sống thông thường, tiếng kêu không ai đáp “ Ai cho tôi lương thiện ” của Chí như thức tỉnh về số phận của mình, nhưng tiếng kêu của anh đã không ai gật đầu .Chính sự ý thức được bản thân mình bị tha hóa, muốn quay về làm người lương thiện nhưng không ai gật đầu hắn, đã dẫn đến thảm kịch tiếp nối trong cuộc sống hắn. Chí Phèo tuy đã bị tha hóa từ lâu, nhưng trước khi gặp Nở, hắn sống triền miên trong men rượu và chưa thấy mình khổ, tức là chưa thực sự có thảm kịch nội tâm. Cho đến lúc bị ốm, Chí gặp Nở, một người phụ nữ xấu đến “ ma chê quỷ hờn ” đã giúp hắn thức tỉnh ra được thực trạng tha hóa của mình và khởi đầu diễn ra trong đời sống nội tâm của Chí .Chí Phèo đã ý thức được kẻ gây ra cuộc sống đau khổ, biến hắn thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại chính là Bá Kiến, nhân vật tiêu biểu vượt trội cho giai cấp thống trị. Bá Kiến đã được Nam Cao vạch trần bộ mặt xấu xa, gian ác của hắn. Đây là một tên cáo già cường hào trong “ nghề ” thống trị dân đen. Trông thì có vẻ như cao sang, ăn nói hiểu đời, hiểu người, trợ giúp những người khó khăn vất vả trong lúc hoạn nạn. Nhưng chính hắn lại đẩy những người tốt như Chí đến con đường tội ác, thực chất của hắn thật ghê tởm. Vì thế, Chí đã đến để đòi lại công minh với Bá Kiến trong những cơn say, nhưng lại là lúc tỉnh nhất trong đời của Chí. Nhưng vì quá nhỏ bé trước thế lực thống trị gian ác nên khiến Chí đau khổ lại tiếp nối đuôi nhau đau khổ .Đau khổ tột cùng hơn khi Chí muốn có một mái ấm gia đình với Thị Nở. Mấy ngày ở với Thị Nở hắn mới biết đến cái cảm xúc ấm cúng của mái ấm gia đình, biết vui, biết buồn, biết mơ ước, biết ăn năn … Như vậy, Chí không phải là người máu lạnh. Nhưng vốn là người “ dở hơi ” không có lập trường nên Thị Nở cũng đã cự tuyệt Chí. Và con đường sau cuối của hắn là đến tìm giết Bá Kiến sau đó tự sát. Một cái kết đau thương cho những con người không lối thoát trong đời sống .Kết thúc câu truyện, không riêng gì dừng ở đấy, tuy Bá Kiến chết nhưng vẫn còn con cháu, những thế lực cường hào lại liên tục bóc lột dân đen, còn Thị nhìn xuống cái bụng của mình và cái lò gạch bỏ hoang. Người dân hiểu rằng “ Tre già măng mọc ”. Và như vậy, cái chết của Chí và Bá Kiến tố cáo lên thực cảnh xã hội nhưng chưa xử lý được thực cảnh ấy .

Nam Cao là người có sự thông cảm, sẻ chia sâu sắc với nông dân mới hiểu được và khắc họa lên bức tranh xã hội như vậy. Tác giả đã xây dựng thành công nhân vật Chí Phèo không chỉ là người đại diện cho tầng lớp bị tha hóa, mà đó còn là tiếng kêu cứu thiết tha của những con người bất hạnh. Hãy đấu tranh để bảo vệ quyền lợi, quyền sống, quyền làm người của họ. Qua đây, ta có thể thấy được giá trị nhân đạo sâu sắc được thể hiện trong truyện ngắn Chí Phèo.

>> > Bài văn tương quan : Phân tích hình ảnh bát cháo hành của Thị Nở- / –

Hy vọng rằng, với việc tham khảo gợi ý cách làm chi tiết cùng những bài văn mẫu phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo trên đây của Đọc Tài Liệu, các em có thể hoàn thành bài làm của mình một cách thuận lợi nhất. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu 11 khác được cập nhật thường xuyên tại doctailieu.com. Chúc các em luôn học tốt và đạt kết quả cao nhé!

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức