Tư duy của giáo viên dạy tiếng Anh khi soạn bài

Bài viết của ThS. Nguyễn Thanh Thuý với đồng nghiệp dạy tiếng Anh tập trung chuyên sâu vào một mắt xích quan trọng của giáo viên : Soạn bài. BigSchool xin san sẻ với những bạn và nghĩ rằng, với thầy cô dạy môn khác vẫn có những thu nhận tích cực .

Tác giả bài viết bên các học trò

[Tư duy của giáo viên]

Mình có bài viết này muốn chia sẻ với các bạn là giáo viên tiếng Anh. Hy vọng các bạn thấy có ích.

SOẠN BÀI (LESSON PLANNING) 

Vì hôm trước có bạn tâm sự rằng còn thấy mông lung với yếu tố này, mình thử viết ra đây một số ít gạch đầu dòng cơ bản để đồng nghiệp trẻ của mình hoàn toàn có thể nương vào mà xác lập rõ hơn những mảng kiến thức và kỹ năng bạn đang cần bổ trợ / muốn biết để hoàn toàn có thể thực hành thực tế trình độ hiệu suất cao hơn. Mình sẽ nỗ lực hạn chế việc trình diễn quá sâu và quá dài dòng về triết lý, tuy nhiên đây vẫn là nội dung dành cho người làm trình độ nên khó tránh khỏi một số ít thuật ngữ gây khó khăn vất vả cho người đọc đại trà phổ thông .
Soạn bài – lên kế hoạch cho một hoặc nhiều buổi lên lớp thực ra là một trong những việc làm phức tạp nhất mà cũng tổng lực nhất mà một người giáo viên phải làm. Sở dĩ nói nó tổng lực vì nó yên cầu bản thân giáo viên phải có nền tảng cơ bản về những khối kim chỉ nan tương quan tới người học, việc học và kỹ thuật giảng dạy, và từ cái gốc này, đưa ra những quyết định hành động trong việc sắp xếp hoạt động giải trí và lựa chọn tài liệu sao cho tương thích nhất với lớp mình đang dạy. Nói cách khác, soạn bài thực ra là thẩm mỹ và nghệ thuật sắp xếp việc làm giảng dạy và học tập, làm thế nào để khôn khéo dẫn dụ người học quan tâm – tâm lý – tăng trưởng theo hướng mình mong ước, thế cho nên, không có một đáp án duy nhất đúng cho một nội dung bài học kinh nghiệm, cũng như bởi việc làm chính là dẫn dắt tâm lý của con người, nên giáo viên càng đồng cảm người học của mình bao nhiêu, việc làm đó càng ý nghĩa và hiệu suất cao bấy nhiêu .

Càng thiếu hiểu người học, công việc càng hiệu quả.

NHỮNG KIẾN THỨC CẦN NẮM ĐƯỢC

– Sự khác biệt trong nhận thức/tư duy của các lứa tuổi khác nhau, khả năng và giới hạn của họ trước những vấn đề xã hội (đối tượng của ngôn ngữ).
– Nhu cầu học tập và đặc điểm học tập của 3 đối tượng chính: trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn
– Các giai đoạn lĩnh hội ngôn ngữ thứ hai của con người (tính theo thời gian và số lượng vốn từ cần thiết) + khả năng ngôn ngữ tương ứng với những giai đoạn này
– Cách chia bậc trình độ theo chuẩn CEFR
– Các bước cơ bản trong giảng dạy (PPP) và những biến thể tương ứng và tại sao lại có những biến thể này (liên quan tới teacher-centeredness, learning-centeredness và learner-centeredness)
– Cách tổ chức lớp học tương ứng với cảm xúc của người học (active learning vs passive learning)
– Một số kiến thức khác: Formative Assessment (sử dụng các kỹ thuật đánh giá outcomes của học sinh), quản lý lớp học, feedbacks cho học sinh, cân đối giữa accuracy và fluency, etc.

Về cơ bản, những khối kiến thức và kỹ năng này khi vận dụng vào trong thực tiễn đều có sự trộn lẫn trong đó hiểu biết về mặt này sẽ dẫn lối cho lựa chọn hành vi ở mục khác, ví dụ : hiểu được nhu yếu học tập của trẻ nhỏ cũng như hạn chế về lứa tuổi sẽ giúp giáo viên xu thế rõ cách lựa chọn nội dung bài học kinh nghiệm cũng như hình thức tổ chức triển khai lớp học sao cho việc học so với những em nhỏ luôn tạo hứng khởi. Vì vậy, càng rèn luyện lesson planning thành thạo bao nhiêu sẽ càng cảm thấy kim chỉ nan soi sáng con đường mình đi bấy nhiêu .

PLANNING

Quy trình sẵn sàng chuẩn bị một bài giảng luôn luôn phải có hai phần cơ bản, trong đó nhu yếu giáo viên phải tâm lý :

– Phân tích đặc điểm người học của mình
– Phân tích nội dung cần dạy để xác định được trọng tâm (từ đó phân phối tỷ lệ thời gian hiệu quả), sau đó lựa chọn thứ tự hoạt động cũng như thiết kế hoặc tìm thêm tài liệu bổ trợ sao cho áp dụng mô hình PPP hiệu quả nhất, hướng tới việc khối kiến thức mình muốn dạy “đi” được vào lòng học sinh

PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM NGƯỜI HỌC

Có rất nhiều thứ phải tâm lý xem xét, trong đó việc tập trung chuyên sâu nghĩ tới người học của mình với những nhu yếu và cách học khác nhau là một điều mà càng dạy sẽ càng thấy có ích. Dưới đây là những gạch đầu dòng gợi ý :

– Lớp học của mình có bao nhiêu học sinh? Cách tổ chức lớp cho các hoạt động cặp sẽ hạn chế ra sao? Nhóm thì phải xử lý thế nào? Có những bạn nào không nên ghép nhóm với nhau – vì sao?
– Các bạn đang ở độ tuổi nào? Với độ tuổi ấy, chủ đề bài học (chuẩn bị soạn) phù hợp ở mức độ nào, không phù hợp ở mức nào? Các bạn ấy sẽ thích chia sẻ về vấn đề gì, và không muốn chia sẻ cái gì? Họ gặp hạn chế ở đâu trong nhận thức? Niềm tin (belief) của họ về việc học trước khi gặp mình là gì? Nếu niềm tin ấy khác với phong cách giảng dạy của mình thì phải dung hoà nó ra sao?…
– Trình độ của lớp có đồng đều không? Nếu không thì tỷ lệ chênh lệch là bao nhiêu? Có cách nào giải quyết sự chênh lệch này mà không khiến cho các bạn giỏi hơn chán nản hoặc các bạn kém hơn lại càng thu mình hơn không?
– Trong lớp có bạn nào có “vấn đề” không? Vấn đề của bạn là ở kiến thức hay ở thái độ/hành vi? Các giáo viên khác có nhận xét giống mình không, và họ đã làm gì để giúp bạn ấy? Mình có thể làm được gì? 
– Các bạn trong lớp này thường phản ứng tích cực với loại hoạt động nào (vận động, nghe – nói, viết-đọc-vẽ… – những thứ thuộc về phong cách học của cá nhân)? Mình cần cân đối các hình thức hoạt động ra sao để bạn nào cũng cảm thấy phù hợp?
– Những bạn nào thường hoàn thành bài tập nhanh trước cả lớp? Có thể chuẩn bị thêm hoạt động/bài tập nào cho những bạn đó trong trường hợp bài học sắp tới?

Đặc điểm người học quyết định phương pháp.

PHÂN TÍCH NỘI DUNG GIẢNG DẠY

1. XÁC ĐỊNH TRỌNG TÂM BÀI

Việc xác lập trọng tâm của buổi học là một việc HẾT SỨC QUAN TRỌNG, điều này giúp bạn tránh sa đà vào việc “ chiều chuộng ” sự vui tươi của học viên — > cuối buổi chả học được gì, cũng như tránh quá tập trung chuyên sâu vào một hình thức hoạt động giải trí — > sự tăng trưởng ngôn từ của học viên bị thiên lệch thái quá — > họ hoặc KHÔNG sử dụng được ngôn từ trong trường hợp thực, hoặc dùng được nhưng lại bị SAI quá nhiều .
Trước khi bàn đến những mục cơ bản của một buổi học, giáo viên cần xác lập rõ ràng bài mình đang soạn nằm ở đâu trong CHUỖI bài học kinh nghiệm liên hoàn mà học viên của mình đang đảm nhiệm, cũng như vai trò của nó trong sự tăng trưởng ngôn từ của người học. Cái này hoàn toàn có thể dùng 4 strands của Paul Nations làm cơ sở quan trọng ( meaning-focused input, meaning-focused output, language focus và fluency ) ( * ), trong đó tỷ suất “ đẹp ” nhất là 25 % thời lượng TỔNG cho mỗi thứ, để từ đó người học của mình hoàn toàn có thể tăng trưởng ĐỀU về KIẾN THỨC và KỸ NĂNG ngôn từ cũng như nhận thức với những yếu tố tương quan, và đạt được độ trôi chảy thiết yếu cho tiếp xúc trong đời sống thực. Dựa trên cái 4 strands này, liên tục xác lập tiềm năng của buổi học là để dạy cái gì trong những thứ sau :

– Dạy kỹ năng (4 kỹ năng)
– Dạy ngôn ngữ (ngữ pháp, từ vựng)
– Dạy giao tiếp (social English)
– Ôn tập kiến thức cũ
– Chuẩn bị cho việc thi cử

Việc hiểu được vai trò của buổi học sẽ giúp tất cả chúng ta xác lập được vận tốc hoàn thành xong một hoạt động giải trí trong lớp của người học — > chuẩn bị sẵn sàng “ đủ ” hoạt động giải trí so với thời hạn cho sẵn, hiểu được mức độ thành thạo sẽ giúp chọn được tài liệu tương thích ( grading ), làm thế nào để tránh việc “ đánh đố ” học viên nếu mới làm quen với phần học đó, hoặc làm mất thời hạn của họ khi cho làm một hoạt động giải trí quá thấp so với năng lực hiện tại. Ngoài ra, nó còn giúp chia thời hạn tương thích nhất để mục tiêu CHÍNH luôn đạt được trước khi chuông reo hết giờ .

Trọng tâm bài dạy quyết định hoạt động.

2. SẮP XẾP THỨ TỰ HOẠT ĐỘNG

Việc sắp xếp thứ tự hoạt động giải trí thực ra có hai hướng chính : hướng dạy PPP truyền thống cuội nguồn và hướng dạy học trải qua hoạt động giải trí ( task-based teaching )

– PPP TRUYỀN THỐNG: một đơn vị học (không phải là cả buổi học) luôn tuân theo PPP như một phương án “an toàn” nhất, trong đó giáo viên dạy (Presentation) – sau đó cho học sinh thực hành với những bài tập hoặc hoạt động bị giới hạn đúng/sai (Practice) – tiếp tục cho học sinh thực hành ở những đề tài mở rộng hơn và gần với đời sống thực hơn, trong đó học sinh có toàn quyền quyết định nội dung nói/viết cũng như ngôn ngữ họ sử dụng (Production).

Điểm quan trọng ở đây là việc phân biệt Practice với Production. Practice là những hoạt động giải trí bị số lượng giới hạn và sẽ được giáo viên chữa trực tiếp / gián tiếp sau khi hoàn thành xong. Mục tiêu của nó là để giúp người học NHỚ được MẪU ngôn từ / kiến thức và kỹ năng được giáo viên hướng dẫn ở Presentation, và vận dụng chúng vào những trường hợp tương tự như như cái đã học. Nói cách khác, nó hướng tới ACCURACY ( độ đúng mực ). Nếu phần này học viên làm không “ đủ ”, hậu quả sẽ là học viên hoàn toàn có thể nói / viết nhưng tiếp tục mắc lỗi sai ; ngược lại, nếu làm QUÁ NHIỀU, học viên sẽ cảm thấy chán nản và lâu dần sẽ ảnh hưởng tác động tới độ tự tin khi sử dụng tiếng ( vì sợ sai ). Thế nên về cơ bản, cần phải xem xét rất kỹ lượng bài tập / hoạt động giải trí tương thích cho từng yếu tố ngôn từ tất cả chúng ta dạy, trong đó những thứ phức tạp hoàn toàn có thể dành nhiều thời hạn hơn – hoặc dùng spacing ( học cách quãng ) để xoay vòng kiến thức và kỹ năng, làm thế nào cho vẫn “ đủ ” mà không “ ngợp ” .
Production là những hoạt động giải trí thiên về project hoặc role-play, nhưng khi phong cách thiết kế bài, giáo viên cần xem xét rất kỹ sao cho trong trường hợp mình giao, học viên KHÔNG CÒN CÁCH NÀO KHÁC mà BUỘC phải dùng mẫu mình đã dạy. Nếu phần này để “ tự do ” quá, nó sẽ không có công dụng củng cố cho nội dung kiến thức và kỹ năng đã học ở phần trước — > hiệu suất cao đạt được sẽ không cao .
Games trong phần tài liệu tương hỗ giáo viên phần lớn được phong cách thiết kế cho Practice nhưng cũng có một số ít ( tầm 1/3 ) là dành cho cái Production này. Khi lựa chọn tài liệu hỗ trợ, giáo viên phải rất là tỉnh táo để nhận diện : khi thực thi “ game ” này, học viên sẽ phải LÀM GÌ, từ đó xác lập được nó là Practice hay là Production .

Phát huy tính tích cực người học nhưng mình phải chủ động.

– TASK-BASED TEACHING với giáo viên mới vào nghề thường được coi là “đỉnh cao” của kỹ thuật giảng dạy. Bản chất của nó là thông qua hoạt động, người học TỰ nảy sinh nhu cầu về một hoặc một số MẪU ngôn ngữ nhất định –> giáo viên dạy –> học sinh thực hành lại cái vừa được học. Cái khó của cách dạy này là ở chỗ giáo viên phải phân tích CỰC KỲ KỸ về cái task mình giao, làm sao cho tránh được tối đa những tình huống mình không chuẩn bị trước; sau đó phải chuẩn bị sẵn những tài liệu cần thiết để tiến hành PPP cho những vấn đề ngôn ngữ mà họ kỳ vọng học sinh sẽ hỏi đến –> thiết kế tiếp hoạt động để học sinh thực hành đủ cho nội dung vừa học. Nói cách khác, ngôn ngữ trong cách dạy này sẽ không tuân theo bất cứ một nguyên tắc nào về thứ tự sắp xếp, và kinh nghiệm giảng dạy + sự linh hoạt trong kỹ thuật thao giảng sẽ quyết định chất lượng của buổi dạy đó.

Bên cạnh hai hướng chính này, việc xem xét thứ tự còn được vận dụng khi lựa chọn tài liệu sử dụng cho mỗi một phần của hoạt động giải trí, với nguyên tắc từ dễ đến khó ( cái này tìm hiểu thêm bài về Cummins hồi trước mình viết * * ). Việc staging này rất quan trọng và cần rất là kỹ càng, trong đó bất kể một cái gap nào trong thứ tự tăng trưởng mà tất cả chúng ta không tìm được tài liệu tương thích — > trọn vẹn hoàn toàn có thể tự phong cách thiết kế ( khó ) hoặc adapt ( dễ hơn ) tài liệu sẵn có theo hướng mình mong ước .
Trên đây là những bước cơ bản nhất trong quy trình tư duy soạn bài của giáo viên, và người giáo viên đó càng biết thêm nhiều triết lý và hướng đi trong giáo học pháp, sẽ càng sử dụng những “ công cụ ” giảng dạy này hiệu suất cao, từ đó tương hỗ việc học tập của học viên được tổng lực trên niềm tin tôn trọng người học và việc học nhất hoàn toàn có thể .

ThS. Nguyễn Thanh Thuý
(Khoa Tiếng Anh, Đại học Hà Nội)

Ghi chú:  

(*) tại đây.

(**) tại đây.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp