Bài 2. Liên Xô và các nước Đông Âu từ 1945 đến giữa những năm 70 đến đầu những năm 90 của thế kỉ XX

I. Sự khủng hoảng và tan rã của Liên Bang Xô viết 

1. Nguyên nhân khủng hoảng

– Thế giới : năm 1973, cuộc khủng hoảng cục bộ dầu mỏ nghiêm trọng bùng nổ, yên cầu những vương quốc phải có những cải cách về kinh tế tài chính và chính trị – xã hội .- Trong nước : những nhà chỉ huy Liên Xô chủ quan cho rằng quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa không chịu sự tác động ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng cục bộ đang diễn ra nên không có sự biến hóa trong trong đường lối tăng trưởng kinh tế tài chính – chính trị – xã hội .@ 80456 @

2. Quá trình tan rã

a. Công cuộc cải tổ

– Thời gian: tháng 3/1985.

– Người đề xướng: Tổng thống Góoc-ba-chốp.

– Mục đích:

+ Khắc phục những sai lầm đáng tiếc, thiếu sót trước đây .+ Đưa quốc gia thoát khỏi khủng hoảng cục bộ .+ Xây dựng xã hội chủ nghĩa theo đúng thực chất và ý nghĩa nhân văn .Tổng thống M.Goocbachop

– Kết quả: công cuộc cải tổ thất bại, đất nước lún sâu vào khủng hoảng và rối loạn (nhiều cuộc bãi công nổ ra, mâu thuẫn sắc tộc, nhiều nước cộng hòa đòi li khai…).

* Ngày 19/8/1991, xảy ra cuộc thay máu chính quyền của một số ít người chỉ huy Đảng và Nhà nước Xô viết nhằm mục đích lật đổ Góoc-ba-chốp. Mặc dù cuộc thay máu chính quyền nhanh gọn thất bại nhưng đã gây ra hậu quả cực kỳ nghiêm trọng : Đảng Cộng sản Liên Xô bị đình chỉ hoạt động giải trí, Nhà nước Liên bang Xô Viết hầu hết tê liệt, những nước cộng hòa đua nhau đòi độc lập và tách khỏi Liên bang .* Ngày 21/12/1991, 11 vương quốc cộng hòa thành lập Cộng đồng những vương quốc độc lập ( SNG ) .* Ngày 25/12/1991, Góoc-ba-chốp công bố từ chức tổng thống, lưu lại sự chấm hết của chính sách xã hội chủ nghĩa Liên bang Xô viết .@ 15323 @

– Hậu quả:

+ Đối với Liên Xô : kinh tế tài chính rơi vào khủng hoảng cục bộ nghiêm trọng ; xã hội rối loạn, không không thay đổi .+ Đối với quốc tế : làm sụp đổ mạng lưới hệ thống xã hội chủ nghĩa trên quốc tế và chấm hết sự sống sót của trật tự quốc tế sau cuộc thế chiến thứ hai .Lược đồ các nước SNG

II. Cuộc khủng hoảng và tan rã của chế độ xã hội chủ nghĩa ở các nước Đông Âu

1. Nguyên nhân khủng hoảng

– Từ cuối những năm 70 đầu những năm 80 của thế kỉ XX, những nước Đông Âu rơi vào thực trạng khủng hoảng cục bộ về kinh tế tài chính và chính trị. Cuối năm 1988, cuộc khủng hoảng cục bộ lên tới đỉnh điểm, khởi đầu từ Ba Lan, sau đó lan ra những nước Hung-ga-ri, Tiệp Khắc, Cộng hòa Dân chủ Đức, Ru-ma-ni, Bun-ga-ri …- Sự can thiệp của chủ nghĩa đế quốc bên ngoài đã tiếp sức cho những thế lực chống xã hội chủ nghĩa kích động quần chúng và hoạt động giải trí chống phá .=> Ban chỉ huy những nước Đông Âu gật đầu từ bỏ quyền chỉ huy của Đảng Cộng sản, triển khai tổng tuyển cử tự do .- Kết quả : cuối năm 1989, chính sách xã hội chủ nghĩa đã sụp đổ ở hầu hết những nước Đông Âu .@ 80458 @

2. Hệ quả

– Kết thúc sự sống sót của mạng lưới hệ thống xã hội chủ nghĩa quốc tế .- Ngày 28/6/1991, Hội đồng tương hỗ kinh tế tài chính SEV chấm hết hoạt động giải trí .- Ngày 1/7/1991, Tổ chức Vác-xa-va công bố giải thể .

– Đây là tổn thất nặng nề với phong trào cách mạng thế giới và phong trào giải phóng dân tộc của các nước.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức