Biên dịch: SVD. Nguyễn Huỳnh Thảo Vy1, TS. Võ Thị Hà1,2
1ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch, 2BV Nguyễn Tri Phương
TYLENOL LÀ THUỐC GÌ?
Tylenol là tên biệt dược của một loại thuốc có chứa hoạt chất chính là paracetamol (hay còn gọi là acetaminophen). Paracetamol là loại thuốc thông dụng nhất để giảm đau và hạ sốt.
BIỆT DƯỢC VÀ HOẠT CHẤT KHÁC NHAU THẾ NÀO ?
Nhiều hãng dược khác nhau hoàn toàn có thể sản xuất nhiều loại sản phẩm khác nhau cùng chứa chung một hoạt chất thuốc. Mỗi mẫu sản phẩm đó hãng dược hoàn toàn có thể chọn đặt tên riêng hoặc lấy tên hoạt chất làm tên gọi. Ví dụ : những loại sản phẩm Panadol, Paracetamol, Hapacol, Efferalgan đều là tên biệt dược của những mẫu sản phẩm có cùng chung hoạt chất paracetamol do những hãng dược khác nhau sản xuất. Nếu vận dụng cho nghành thực phẩm thì tên hoạt chất là “ nước mắm ” còn Chinsu và Kim Ngưu sẽ được gọi là tên biệt dược .
Các biệt dược khi đưa ra thị trường đã phải trải qua những quy trình kiểm định để bảo vệ chứa cùng loại và hàm lượng hoạt chất thuốc tựa như nhau, tức phải đạt được tương tự về bào chế. Ngoài ra, những chế phẩm còn hoàn toàn có thể yên cầu phải triển khai những nghiện cứu đo nồng độ thuốc trong máu sau khi uống những loại sản phẩm khác nhau để bảo vệ là nồng độ thuốc hấp thu vào máu của những chế phẩm là tương tự như nhau. Yêu cầu này được gọi là tương tự về dược động học .
Do đó, trong nhiều trường hợp, hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế những biệt dược khác nhau với nhu yếu chứa cùng loại hoạt chất .
PARACETAMOL CÓ TÁC DỤNG GÌ?
Vì Tylenol là biệt dược chứa paracetamol. Nên tính năng điều trị của nó sẽ giống với những chế phẩm thuốc chứa cùng hoạt chất là paracetamol .
Paracetamol có tác dụng giảm đau, hạ sốt tốt. Do đó, paracetamol được sử dụng để điều trị:
-
Các triệu chứng đau : như đau đầu, đau cơ, viêm khớp, đau lưng, đau răng, đau họng …
-
Sốt
-
Hoặc những bệnh có cả triệu chứng đau và sốt như viêm họng, cảm lạnh, cúm, những triệu chứng của nhiễm virus gồm có cả COVID-19 …
CÓ CÁC SẢN PHẨM NÀO CHỨA PARACETAMOL TRÊN THỊ TRƯỜNG?
Viên 500 mg, 1000 mg
Hỗn dịch 80 mg / 2,5 ml
Gói cốm để pha hỗn dịch 80 mg, 125 mg, 250 mg, 325 mg
LIỀU DÙNG CỦA PARACETAMOL LÀ BAO NHIÊU?
-
Người lớn
: Liều uống thường dùng là 0,5-1 g/lần, uống cách nhau ít nhất 4-6 giờ một lần; tối đa là 4 g / ngày.
-
Tuy nhiên, ở bệnh nhân nghiện rượu, bị bệnh gan, suy dinh dưỡng mạn, bị mất nước thì liều tối đa là 3 g / ngày.
-
Liều dùng đường uống đối với
trẻ em
được tính theo
cân nặng hoặc tuổi
.
-
Nếu tính liều theo cân nặng
thì liều tương ứng là
10-15mg/kg
cho mỗi lần dùng. Nhắc lại sau ít nhất 4 – 6 giờ nếu cần. Tối đa 75mg/kg/ngày. Ví dụ: trẻ nặng 10kg thì liều sẽ là 100-150mg mỗi lần. Tối đa là 750mg/ngày.
-
Nếu tính liều theo tuổi thì dựa vào bảng dưới
PARACETAMOL CÓ AN TOÀN KHÔNG?
Nếu dùng liều tương thích, paracetamol là một thuốc khá “ hiền ”, và khá bảo đảm an toàn. Paracetamol ít ảnh hưởng tác động đến hệ tim mạch và hô hấp, không gây kích ứng, loét hoặc chảy máu dạ dày, không gây rối loạn chất điện giải trong khung hình bạn .
LƯU Ý NHẤT KHI DÙNG PARACETAMOL LÀ GÌ?
Tuy nhiên, nếu dùng quá liều paracetamol có thể dẫn đến hoại tử gan, thậm chí là tử vong. Trong thực tế, không phải thuốc nào uống quá liều cũng có thể gây tử vong. Nhưng riêng với paracetamol thì nếu uống quá 8g/ngày thì nguy cơ tử vong là khá cao.
Hoại tử gan do dùng quá liều paracetamol, dù cố ý hay không cố ý, là nguyên nhân phổ biến nhất của tổn thương gan do thuốc ở nhiều nước.
CÁC NGUYÊN NHÂN NÀO THƯỜNG DẪN ĐẾN QUÁ LIỀU PARACETAMOL?
Nguyên nhân cố ý là do bệnh nhân cố ý dùng quá liều paracetamol để tự tử.
Nguyên nhân khác khá phổ biến là do bệnh nhân không hiểu rõ và uống nhiều biệt dược khác nhau cùng chứa hoạt chất paracetamol, gây quá liều tối đa mỗi ngày. Ví dụ: một bệnh nhân uống Panadol viên nén 500mg x 2 viên x 3 lần/ngày (3g/ngày) phối hợp với Efferalgan viên sủi 500mg x 1 viên x 3 lần/ngày (1,5g/ngày). Như vậy, tổng liều bệnh nhân đã uống là 4,5g paracetamol/ngày. Liều này đã vượt quá mức liều cho phép mỗi ngày là 4g/ngày. Điều này đặc biệt nguy hiểm nếu bệnh nhân uống nhiều ngày liên tiếp.
Các yếu tố khác làm tăng nguy cơ quá liều paracetamol gồm:
-
bệnh nhân uống rượu ( vì rượu cũng gây độc cho gan và cạnh tranh đối đầu với paracetamol để được gan thải độc ) ,
-
tuổi cao ( vì tính năng thải độc của gan bị giảm )
-
suy dinh dưỡng
-
bị bệnh gan
-
dùng kèm một số ít thuốc khác cũng gây độc trên gan hay cạnh tranh đối đầu thải độc bởi gan
CÁC DẤU HIỆU NÀO CHO THẤY BẠN BỊ NGỘ ĐỘC HAY QUÁ LIỀU PARACETAMOL ?
Các tín hiệu hoàn toàn có thể gồm :
-
Buồn nôn, đau bụng trên, ngứa, chán ăn .
-
Nước tiểu sẫm màu, phân màu đất sét .
-
Vàng da ( vàng da hoặc mắt ) .
Nếu bạn có bất kỳ các dấu hiệu trên hoặc nghi ngờ mình quá liều paracetamol, bạn nên gọi hay khám bác sĩ ngay. Bác sĩ sẽ chỉ định đo nồng độ paracetamol trong máu để khẳng định và cho bạn uống thuốc giải độc đặc hiệu.
KẾT LUẬN
-
Paracetamol là thuốc thông dụng để trị những triệu chứng đau, sốt. Thuốc rất hiệu suất cao làm giảm nhanh gọn triệu chứng, giúp hết đau, hết sốt. Tuy nhiên, đặc biệt quan trọng quan tâm là dùng đúng liều và chỉ khi có triệu chứng đau, sốt. Hết sốt, hết đau thì dừng thuốc. Không dùng quá liều, đặc biệt quan trọng trên những bệnh nhân uống rượu, bệnh gan, suy dinh dưỡng, mất nước … vì rủi ro tiềm ẩn hoạt tử gan và hoàn toàn có thể dẫn đến tử trận .
-
Tylenol có công dụng điều trị tựa như như bao biệt dược khác chứa cùng hoạt chất paracetamol .
TÀI LIỆU THAM KHẢO
-
Bộ Y tế. Dược thư vương quốc .
-
Laura Rotundo, and Nikolaos Pyrsopoulos ( 2020 ). Liver injury induced by paracetamol and challenges associated with intentional and unintentional use .
Xem thêm: Những vấn đề cập nhật về thuốc điều trị Covid
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
facebook.com/BVNTP
youtube.com/bvntp
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp
Để lại một bình luận