✅ TIẾNG PHÁP LÀ GÌ ?

Đánh giá bài viết post

Tiếng Pháp

Tiếng Pháp ( tiếng Pháp : le français, IPA : [ lə fʁɑ ̃ sɛ ] hoặc la langue française, IPA : [ la lɑ ̃ ɡ fʁɑ ̃ sɛz ] ), trước đây còn được gọi là tiếng Tây, tiếng Lang Sa, là một ngôn từ Rôman ( thuộc hệ Ấn-Âu ). Nó, giống như tiếng Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, România, Catalunya hay một số ít khác, xuất phát từ tiếng Latinh tầm trung, từng được sử dụng ở Đế quốc La Mã. Tiếng Pháp tăng trưởng từ Gaul-Rôman, loại tiếng Latinh tại Gaul, hay đúng mực hơn là tại Bắc Gaul. Những ngôn từ thân mật nhất với tiếng Pháp là những langues d’o ïl — những thứ tiếng mà về mặt lịch sử vẻ vang từng được nói ở miền bắc Pháp và miền nam Bỉ. Tiếng Pháp được ảnh hưởng tác động bởi những ngôn từ Celt tại vùng Gaul miền bắc Rôman ( như tại Gallia Belgica ) và bởi tiếng Frank ( một ngôn từ German ) của người Frank. Ngày nay, có nhiều ngôn từ creole dựa trên tiếng Pháp, đáng chú ý quan tâm nhất là tiếng Haiti. Một người hoặc vương quốc nói tiếng Pháp hoàn toàn có thể được gọi là “ Francophone ” .
Tiếng Pháp là ngôn từ chính thức tại 29 vương quốc, đa số là thành viên của la francophonie, một hội đồng vương quốc Pháp ngữ. Nó là ngôn từ thứ nhất tại Pháp, tỉnh Québec của Canada, miền tây Thụy Sĩ, vùng Wallonia tại Bỉ, Monaco, 1 số ít phần nhất định khác của Canada và Hoa Kỳ, và tại những hội đồng Pháp ngữ nhiều nơi. Tới năm năm ngoái, 40 % số người francophone ( gồm cả người nói L2 ) sống ở châu Âu, 35 % ở châu Phi hạ Sahara, 15 % ở Bắc Phi và Trung Đông, 8 % ở châu Mỹ, 1 % ở châu Á và châu Đại Dương .
Tiếng Pháp là tiếng bản ngữ của nhiều người thứ tư trong Liên minh châu Âu. 1/5 người châu Âu ở vùng phi Francophone nói tiếng Pháp. Do hiệu quả của việc tạo lập thuộc địa của Pháp và Bỉ từ thế kỷ 17 và 18, ngôn từ này được đưa đến châu Phi, châu Mỹ và châu Á. Đa phần người nói tiếng Pháp như ngôn từ thứ hai sống ở châu Phi Francophone, đặc biệt quan trọng là Gabon, Algérie, Mauritius, Senegal và Bờ Biển Ngà. Năm năm ngoái, ước tính có 77 tới 110 triệu người nói tiếng Pháp bản ngữ, và 190 triệu người nói tiếng Pháp như ngôn từ thứ hai. Chừng 270 triệu người có năng lực nói ngôn từ này. Theo dự án Bất Động Sản của Université Laval và Réseau Démographie de l’Agence universitaire de la francophonie, tổng lượng người nói tiếng Pháp sẽ đạt 500 triệu vào năm 2025 và 650 triệu vào năm 2050. Organisation internationale de la Francophonie ước tính 700 triệu người vào năm 2050, 80 % trong đó sống ở châu Phi .

Lịch sử

Đế quốc La Mã và ảnh hưởng của tiếng Latin

Trước khi bị lấn chiếm bởi Đế quốc La Mã, dưới sự chỉ huy của Julius Cæsar, những khu vực thuộc Pháp hiện giờ là đất của một giống dân Celt có tên là người Gaul ; cộng thêm vào đó là người Ibero ở phía nam, người Ligure ở dọc theo bờ biển Địa Trung Hải và người Vascon ( hay Gascon ) ở dọc theo ranh giới với Tây Ban Nha giờ đây. Mặc dù lúc bấy giờ có rất nhiều người Pháp nhận tổ tiên của họ là người Gaul ( tiếng Pháp : nos ancêtres les Gaulois ), tiếng Pháp lúc bấy giờ chỉ còn độ 200 từ có gốc Celt – đa phần là những địa điểm. Ngôn ngữ được dùng một cách chính thức tại Pháp sau khi bị xâm lăng, giống như tại những vùng khác của Đế quốc La Mã, đương nhiên là tiếng Latin – một loại Latin tầm trung ( Latin vulgaire ) chắc như đinh không thể nào được gật đầu bởi những nhà văn thơ nổi tiếng của văn chương Latin như Cicero .

Các nhóm người Đức và ảnh hưởng của tiếng Đức

Vào thế kỷ thứ 3, những giống dân Đức mở màn xâm lăng Đế quốc La Mã ; nhiều nhóm, sau khi lấn chiếm, đã định cư tại Pháp. Trong số những nhóm định cư, bốn nhóm có tác động ảnh hưởng quan trọng đến ngôn từ dùng tại Pháp lúc bấy giờ là : người Frank ( định cư tại miền bắc ), người Aleman ( định cư dọc theo biên giới Đức ), người Burgundi ( định cư dọc theo thung lũng sông Rhône ) và người Visigoth ( hay người Goth – định cư tại vùng Nouvelle-Aquitaine ). Ảnh hưởng văn hoá của những giống dân người Đức này hiện rõ nhất trong bộ từ vựng của tiếng Pháp lúc bấy giờ : 15 % những từ tiếng Pháp có gốc Đức .

Tiếng Oïl và tiếng Oc

Đến cuối thế kỷ thứ 5 thì những giống dân Đức chiếm trọn vẹn đất Pháp từ tay của Đế quốc La Mã. Các ngôn từ dùng tại Pháp trong 4 thế kỷ sau đó bị biến hóa từ từ và được những nhà ngôn ngữ học chia ra làm 3 tiếng chính :

Tiếng Oïl, được gọi như vậy vì những người nói tiếng này phát âm chữ oui thành oïl, là tiếng được dùng tại miền bắc. Tiếng này là loại tiếng Latinh bình dân dùng dưới thời Đế quốc La Mã nhưng bị biến đổi rất nhiều vì ảnh hưởng ngôn ngữ của người Frank. Tiếng Pháp hiện nay là hậu thân của tiếng này. Một số giọng tiếng Pháp ở miền bắc bây giờ, như các giọng Picard, Wallon, Normand…, cũng là hậu thân của nó.
Tiếng Oc, được gọi như vậy vì những người nói tiếng này phát âm chữ oui thành oc, là tiếng được dùng tại miền nam. Tiếng này ít bị ảnh hưởng của người Frank nên gần tiếng Latinh hơn. Một số giọng tiếng Pháp ở miền nam bây giờ, như các giọng Gascon, Provençal…, là hậu thân của tiếng này.
Tiếng Pháp-Provençal (hay Arpital) là một loại tiếng đứng giữa hai tiếng kể trên.
Điểm đáng chú ý thứ nhất là tiếng Pháp hiện nay là một loại tiếng Rôman nhưng đã bị khá nhiều ảnh hưởng của tiếng Đức. Điểm đáng chú ý thứ hai là tên của tiếng Pháp (la langue française), nước Pháp (la France) và nhiều địa danh tại đó có gốc từ tên Frank của người Frank.

Xem thêm: Đình Dũng là ai? Tiểu sử, đời tư, sự nghiệp ca sĩ Đình Dũng

Ảnh hưởng của các văn hóa Tây Âu

Khi người Anglo-Saxon xâm chiếm hòn đảo Anh trong khoảng chừng thời hạn từ thế kỷ thứ 5 đến thế kỷ thứ 8, một số ít người Celt sống tại những vùng tây-nam của hòn đảo Anh chạy sang sống tại vùng tây-bắc của nước Pháp. Những người này tuy không phải là người Gaul khi xưa của Pháp nhưng dùng một thứ tiếng khá giống – vì người Gaul cũng là người Celt – nên họ đã có ảnh hưởng tác động quan trọng đến ngôn từ địa phương tại vùng họ định cư. Ngày nay ảnh hưởng tác động này còn sống sót trong giọng Breton của tiếng Pháp. Hơn nữa, một số ít người Pháp lớn tuổi sống tại Breton vẫn còn hoàn toàn có thể thanh toán giao dịch với những người Celt sống tại xứ Wales và những vùng Cornwall, Devon của Anh .
Trong khi đó về phía nam, trong khoảng chừng thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 7, người Vascon từ Tây Ban Nha vượt qua dãy Pyrénées sang định cư tại vùng tây-nam của Pháp. Ảnh hưởng văn hóa truyền thống của những người này còn sống sót trong giọng Gascon của tiếng Pháp ngày này .

Hình thành của tiếng Pháp qua thời gian

Các nhà ngôn ngữ học chia sự tăng trưởng của tiếng Pháp ra làm 4 quy trình tiến độ :

Tiếng Pháp Thượng cổ (ancien français): Từ thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ thứ 13, điển hình bởi các văn kiện như Lời Tuyên thệ tại Strasbourg (843), Vie de Saint Léger (980), Chanson de Roland (1170), Brunain la vache au prestre (1165 và 1210),…. Tuy nhiên có nhiều nhà ngôn ngữ học cho rằng tiếng Pháp dùng trong thế kỷ thứ thứ 9 (nhất là Lời Tuyên thệ tại Strasbourg) là một loại tiếng Rôman tiền thân của tiếng Pháp.

Tiếng Pháp Trung cổ (français moyen): Từ thế kỷ thứ 14 đến thế kỷ thứ 16, điển hình bởi các văn kiện như Les Enseignemenz (1304-1314), Lais ou le Petit Testament (1456),…

Tiếng Pháp Cổ điển (français classique): Từ thế kỷ thứ 16 đến thế kỷ thứ 18, điển hình bởi các văn kiện như Sonnets (1545-1555), Peau d’Âne (1694),…. Vào năm 1539, vua Francis I ra Đạo lệnh Villers-Cotterêts tuyên bố tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức của Pháp. Vào năm 1634, Hồng y Richelieu thành lập Viện Hàn lâm Pháp (Académie française) để thống nhất và bảo vệ tiếng Pháp.

Tiếng Pháp Cận đại (français moderne): Từ cuối thế kỷ thứ 18 đến nay. Thế kỷ thứ 18 và thế kỷ thứ 19 là thời kỳ huy hoàng của tiếng Pháp vì hầu hết các nhà quý tộc và các hoàng gia tại Âu châu đều có thể nói tiếng Pháp, ngôn ngữ chính trong các lãnh vực văn học và nghệ thuật là tiếng Pháp; cho đến gần giữa thế kỷ thứ 20 tiếng Pháp vẫn còn là tiếng chính trong lãnh vực ngoại giao.

Phân bố địa lý

Tiếng Pháp là tiếng chính thức độc nhất của những vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ sau đây : Bénin, Burkina Faso, Cộng hòa Congo, Cộng hòa Dân chủ Congo, Côte d’Ivoire, Gabon, Guadeloupe, Guinée, Guyane thuộc Pháp, Mali, Martinique, Monaco, Niger, Pháp, Polynésie thuộc Pháp, tỉnh bang Québec của Canada, Réunion, Saint-Pierre và Miquelon, Sénégal và Togo .
Tiếng Pháp là một trong nhiều tiếng chính thức của những vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ sau đây : Bỉ ( cùng với tiếng Hà Lan và tiếng Đức ) – đặc biệt quan trọng là vùng Wallonie là vùng của hội đồng Pháp, Burundi ( cùng với tiếng Kirundi ), Cameroon ( cùng với tiếng Anh ), Canada ( cùng với tiếng Anh ) – đặc biệt quan trọng là tỉnh bang New Brunswick, hay Nouveau-Brunswick, ( cùng với tiếng Anh ) và những chủ quyền lãnh thổ tự trị Nunavut, Các Lãnh thổ Tây Bắc ( cùng với tiếng Anh và 11 tiếng địa phương khác ), Comores ( cùng với tiếng Shikomor và tiếng Ả Rập ), Cộng hòa Trung Phi ( cùng với tiếng Sangho ), Djibouti ( cùng với tiếng Ả Rập ), Haiti ( cùng với tiếng Haiti ), Liban ( cùng với tiếng Ả Rập ), Luxembourg ( cùng với tiếng Đức và tiếng Luxembourg ), Madagascar ( cùng với tiếng Malagasy ), Mauritius ( cùng với tiếng Anh ), Rwanda ( cùng với tiếng Anh và tiếng Rwanda ), Seychelles ( cùng với tiếng Anh ), Tchad ( cùng với tiếng Ả Rập ), Thụy Sĩ ( cùng với tiếng Đức, tiếng Ý, và tiếng Romansh ) và Vanuatu ( cùng với tiếng Bislama và tiếng Anh ) .
Một vài nước, hay chủ quyền lãnh thổ, tuy tiếng Pháp không là một tiếng chính thức nhưng có một số ít người dùng đáng kể là : Algérie, Andorra, Tunisia, Maroc, những tỉnh bang Ontario và Manitoba của Canada. Ngoài ra những người dùng tiếng Pháp, tuy chỉ là 1 số ít nhỏ, còn ở tại những nơi sau đây : Ai Cập, vùng Pondicherry của Ấn Độ, Quần đảo Eo Biển, Campuchia, Nước Ta ( 1 số ít người ), tiểu bang Louisiana của Hoa Kỳ, Lào, Mauritanie và vùng Aosta của Ý .
Tuy Hoa Kỳ không có ngôn từ chính thức nhưng vài tiểu bang, như Louisiana, có phát hành luật công nhận những tiếng chính thức ngoài tiếng Anh .

Các loại và các giọng tiếng Pháp

• Tiếng Pháp tại Acadie (New Brunswick hoặc Nouveau-Brunswick)
  • Giọng Cajun (Louisiana)
• Tiếng Pháp tại Bỉ
  • Giọng Wallon
• Tiếng Pháp tại Canada
• Tiếng Pháp tại Đông Dương
• Tiếng Pháp tại Maghreb
• Tiếng Pháp tại Pháp
  • Giọng Breton
  • Giọng Gascon
  • Giọng Lyon
  • Giọng Marseille
  • Giọng Normand
  • Giọng Paris
  • Giọng Picard
  • Giọng Provence
• Tiếng Pháp tại Phi Châu
• Tiếng Pháp tại Québec
  • Giọng Lac Saint Jean
  • Giọng Gaspésie
  • Giọng Montréal
  • Giọng Thành phố Québec
• Tiếng Pháp tại Thụy Sĩ

Ngữ pháp

Ngữ pháp tiếng Pháp mang đặc thù của nhóm ngôn từ Rôman là một ngôn từ biến tố. Các danh từ gồm 2 giống : cái ( féminin ) và đực ( masculin ) và được hợp theo số lượng ; những tính từ được hợp theo giống và số lượng. Các động từ được chia theo những ngôi và nhờ vào vào trạng thái của chủ ngữ để phân loại và chia cùng với những trợ động từ ( être hay avoir ) ở những thời kép .

L’alphabet (bảng chữ cái)

Cũng giống như 1 số ít ngôn từ khác ở châu Âu, tiếng Pháp sử dụng bảng vần âm Latin. Bảng chữ cái tiếng Pháp gồm có 26 vần âm, đó là

Trong đó, chữ ⟨ w ⟩ và ⟨ k ⟩ rất ít khi sử dụng trong tiếng Pháp, chúng được tìm thấy trong những từ mượn quốc tế như week-end ( từ tiếng Anh là weekend ), ⟨ k ⟩ thường đượctìm thấy trong những từ có tiền tố là kilo như kilomètre, kilogramme, kilohertz …

Diacritique (Hệ thống “thanh dấu”)

Khác với tiếng Anh, từ ngữ tiếng Pháp có thể có thêm dấu ví dụ như dernière, château, création.. etc. Dưới đây là bảng hệ thống dấu câu, tên gọi và cách phát âm

Ngoài ra còn có dấu lược (apostrophe) như c‘est, l‘hiver và dấu gạch ngang (trait d’union) như grands–parents, plate–forme…

Ligature (Chữ nối)

Trong tiếng Pháp, có hai ligature nổi bật là Æ / æ ( hình thành khi ⟨ ae ⟩ viết cùng với nhau ) và Œ / œ ( hình thành khi ⟨ oe ⟩ viết cùng với nhau ). Œ sử dụng thoáng đãng trong những từ như œuf, œuvre, cœur, sœur …. Còn ⟨ æ ⟩ được dùng trong những từ có nguồn gốc từ Latin hay Hy Lạp như tænia, ex æquo, cæcum …
Ví dụ

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp