Bệnh quai bị ở trẻ: Nguyên nhân, triệu chứng, phòng ngừa và điều trị

Ở nước ta quai bị là căn bệnh phổ biến, dễ lây lan và thường bùng phát thành dịch. Tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng để lại biến chứng vô cùng nguy hiểm như viêm tinh hoàn, viêm buồng trứng, viêm màng não, điếc tai…

Quai bị – căn bệnh nguy hiểm nhưng thường bị lãng quên?

Quai bị là căn bệnh không hề hiếm ở nước ta, theo ghi nhận, mỗi năm ở Nước Ta có hàng ngàn trường hợp mắc quai bị được ghi nhận. Tuy là căn bệnh nguy hại, chưa có thuốc đặc trị và có nhiều biến chứng phức tạp nhưng phần đông người dân thường thiếu cẩn trọng, chỉ chữa bệnh khi mắc phải chứ không có ý thức cao trong việc phòng ngừa quai bị.

Quai bị là bệnh do virus Paramyxovirus gây nên. Bệnh chỉ xuất hiện ở người, thường gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi, nhất là trẻ từ 6 – 10 tuổi. Bệnh thường phát vào mùa đông xuân, khi thời tiết bắt đầu chuyển lạnh, xuất hiện ở những nơi đông người như: nhà trẻ, trường học, ký túc xá, khu tập thể…

Bệnh lây lan chủ yếu qua đường hô hấp do nước bọt bị nhiễm trùng khi:

• Hắt hơi hoặc ho.
• Sử dụng cùng dao kéo và đĩa với một người bị nhiễm bệnh.
• Chia sẻ đồ ăn thức uống với người bị nhiễm bệnh.
• Hôn nhau.
• Một người bị nhiễm bệnh chạm vào mũi hoặc miệng của họ và sau đó truyền nó lên một bề mặt mà người khác có thể chạm vào như uống chung ly nước…

Bệnh đã mở màn lây cho người tiếp xúc một tuần trước khi bệnh nhân Open triệu chứng sưng tuyến mang tai và hoàn toàn có thể liên tục lây nhiễm 2 tuần sau đó, thời hạn lây mạnh nhất vào khoảng chừng 2 ngày trước khi viêm tuyến mang tai.

Các triệu chứng bệnh quai bị thường gặp ở trẻ nhỏ

Tại Nước Ta, quai bị thường gây ra những vụ dịch vừa và nhỏ hoặc rải rác trên cả nước. Bệnh xảy ra quanh năm, tuy nhiên thường gặp hơn ở mùa thu – đông. Mặc dù là bệnh truyền nhiễm rất dễ lây lan nhưng quai bị khó phát hiện với những tín hiệu tiến trình khởi phát giống cảm cúm thường thì.

Giai đoạn ủ bệnh:

Giai đoạn này thường lê dài từ 17 – 18 ngày, người bệnh không có nhiều triệu chứng bộc lộ nên hoàn toàn có thể lây lan mầm bệnh cho nhiều người khác khi tiếp xúc mà không có giải pháp phòng ngừa.

Giai đoạn khởi phát của bệnh: 

• Sốt 38 – 39 độ ;
• Đau đầu ;
• Kém ăn, miệng khô ;
• Suy nhược khung hình, stress ;
• Đau họng và đau góc hàm ;
• Tuyến mang tai to dần và đau nhức .

Giai đoạn toàn phát:

• Sau 24-48 giờ khi khởi phát, trẻ sẽ có tín hiệu viêm tuyến nước bọt hay còn gọi là tuyến mang tai. Đây là một triệu chứng thường gặp ở trẻ bị quai bị. Lúc đầu, trẻ sẽ có tín hiệu sưng 1 bên mang tai, sau 1-2 ngày sẽ sưng lên bên còn lại. Trẻ bị quai bị thường sưng 2 bên tuyến mang tai, ít có trường hợp sưng 1 bên. Hai bên má bị sưng viêm sẽ không đối xứng, vùng da bị sưng căng bóng, sờ nóng, không đỏ, đau .
• Trẻ đau hàm khi há miệng, nhai hoặc ăn phải những thức ăn có vị chua .

Giai đoạn lui bệnh:

• Nếu được chăm nom tốt và điều trị kịp thời trẻ sẽ trọn vẹn khỏi bệnh trong vòng 10 ngày. Tuyến nước bọt cũng không bị sưng và không hóa mủ ( trừ trường hợp bị nhiễm khuẩn và bội nhiễm ) .

Biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị

Trẻ em mắc bệnh quai bị ít gặp biến chứng nguy khốn hơn so với người lớn, tuy nhiên hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng lâu bền hơn đến tuổi trưởng thành.

Các biến chứng thường thấy của bệnh quai bị bao gồm:

• Điếc tai:Theo TT trấn áp và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, biến chứng điếc tai rất hiếm gặp, với tỷ suất 1/200. 000 trẻ bị nhiễm bệnh quai bị. Điếc tai xảy ra ở quá trình khởi phát do virus quai bị gây tổn thương ốc tai. Điếc tai do biến chứng quai bị rất khó phục sinh, thường là điếc một bên tai, hiếm gặp cả hai tai. Hiện nay vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu để ngăn ngừa biến chứng này. Tuy đã có chiêu thức cấy ghép ốc tai để cải tổ thính lực nhưng giải pháp này gây nhiều cản trở và tốn kém .
• Viêm não: Virus quai bị sau khi xâm nhập vào khung hình hoàn toàn có thể tiến công hệ thần kinh TW, làm tăng rủi ro tiềm ẩn viêm màng não, viêm não hoặc dị tật tiểu não ( gây ra những yếu tố phối hợp hoạt động ). Các biến chứng hệ thần kinh từ quai bị thường gặp hơn ở người lớn hơn nhưng cũng hoàn toàn có thể xảy ra ở trẻ nhỏ .
• Viêm tinh hoàn ở bé trai:Cũng như người lớn, trẻ nhỏ cũng dễ bị biến chứng viêm tinh hoàn như người lớn. Tỷ lệ thường gặp là 10 bé trai mắc quai bị sẽ có 4 bé bị biến chứng viêm tinh hoàn. Do đó khi thấy trẻ bệnh quai bị có tín hiệu sốt cao, đau đầu nhiều, đặc biệt quan trọng là triệu chứng đau nhiều ở vùng bìu ( nơi chứa tinh hoàn ), hoàn toàn có thể 1 hay 2 bên. Đây là biến chứng cần được điều trị đúng và kịp thời để tránh di chứng vô sinh trong tương lai .
• Viêm buồng trứng ở bé gái:Đối với bé gái, biến chứng viêm buồng trứng sẽ có biểu lộ như đau bụng nhiều, lúc này cha mẹ cần đưa bé đến bệnh viện để được siêu âm, chẩn đoán đúng mực và điều trị kịp thời .
• Viêm màng não do virus: Đây là một trong những biến chứng hiếm gặp nhất. Nó xảy ra khi virus lây lan qua dòng máu và lây nhiễm vào mạng lưới hệ thống thần kinh TW của khung hình ( não và tủy sống ). Đây là một bộc lộ nặng của quai bị, bệnh nhân đau bụng nhiều, ói, có khi tụt huyết áp, điều này xảy ra ở 1 trên 20 trường hợp và thường ở dạng nhẹ .
• Nếu một phụ nữ mang thai bị quai bị trong 12-16 tuần đầu của thai kỳ, thai phụ sẽ có rủi ro tiềm ẩn sảy thai cao .

Ngoài ra, quai bị còn có thể gây ra các biến chứng khác hiếm gặp như:

• Viêm tụy: Đây là một biểu hiện nặng của quai bị, bệnh nhân bị đau bụng nhiều, ói, có khi tụt huyết áp, điều này xảy ra ở 1 trên 20 trường hợp và thường ở dạng nhẹ.

• Viêm cơ tim, viêm tuyến giáp, viêm đường hô hấp thường ít gặp hơn nhưng vẫn hoàn toàn có thể xảy ra đặc biệt quan trọng so với những người có giải pháp điều trị sai lầm đáng tiếc .

Các kỹ thuật y tế để chẩn đoán bệnh quai bị hiện nay

Trước khi đưa ra những giải pháp điều trị bệnh quai bị, thường thì bệnh nhân sẽ được chỉ định làm những xét nghiệm lâm sàng như xét nghiệm máu, xét nghiệm dịch lấy từ mũi hoặc cổ họng để việc chẩn đoán được đúng mực hơn. Xét nghiệm quai bị là xét nghiệm nhầm mục tiêu xác lập chủng di truyền của virus hoặc xác lập năng lực miễn dịch của khung hình với virus quai bị trải qua kháng thể đặc trưng. Bên cạnh đó, việc xét nghiệm quai bị sẽ cho biết người bệnh đã từng nhiễm bệnh này hay chưa, xác lập năng lực miễn dịch của khung hình với virus quai bị và theo dõi tiến triển của bệnh để tìm ra giải pháp điều trị thích hợp.

Khi nào bố mẹ cho trẻ mắc bệnh quai bị đi khám bác sĩ?

Bệnh quai bị rất dễ lây lan thành dịch trong khoảng chừng 9 ngày sau khi những triệu chứng Open. Do đó, khi trẻ có những tín hiệu hoài nghi mắc bệnh quai bị, cha mẹ nên cho trẻ đến TT y tế hoặc bệnh viện để được thăm khám và điều trị để tránh lây lan ra hội đồng :

• Bé sốt hơn 3 ngày ;
• Tuyến nước bọt sưng lê dài hơn 7 ngày ( trong nhiều trường hợp bên mang tai trẻ sẽ sưng sau một hai ngày ) ;
• Bé có bộc lộ sưng, đau đớn nhiều hơn ;
• Bé có những hành vì và biểu lộ sức khỏe thể chất không thông thường ;
• Bé bị co giật ;
• Không chịu ăn, uống ;
• Bé có biểu lộ mất nước …

Phụ huynh có bất kể vướng mắc nào, hãy tìm hiểu thêm quan điểm bác sĩ để có giải pháp điều trị tốt nhất cho trẻ.

Hướng dẫn cách điều trị, chăm sóc trẻ em bị quai bị tại nhà 

Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị bệnh quai bị mà hầu hết là điều trị triệu chứng và nâng đỡ khung hình, nằm nghỉ tuyệt đối khi có sưng tinh hoàn, cách ly bệnh nhân tối thiểu 10 – 15 ngày từ khi phát hiện bệnh. Điều trị hiện tại chỉ hoàn toàn có thể giúp làm giảm những triệu chứng cho đến khi nhiễm trùng diễn ra và khung hình đã hình thành năng lực miễn dịch, giống như cảm lạnh. Trong hầu hết những trường hợp, trẻ hoàn toàn có thể hồi sinh trong vòng 2 tuần.

Một số bước có thể được thực hiện để giúp giảm các triệu chứng của bệnh quai bị:

• Cho trẻ uống nhiều nước, tránh nước ép trái cây vì chúng kích thích sản xuất nước bọt, hoàn toàn có thể gây đau .

• Chườm lạnh trên vùng bị sưng để giảm bớt cơn đau.

  Xem thêm: Lưu ý độ phân giải & kích thước ảnh khi in ảnh

• Ăn thức ăn mềm hoặc lỏng ( cháo, súp ) vì nhai hoàn toàn có thể gây đau. Tránh những loại thức ăn có tính axit xitric như cam, chanh, bưởi ( những loại quả này hoàn toàn có thể khiến bệnh thêm trầm trọng ). Bổ sung những loại rau xanh, dưa đỏ và xoài cho trẻ. Tránh những thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ vì hoàn toàn có thể khiến bệnh càng trầm trọng hơn ,
• Nghỉ ngơi vừa đủ .
• Súc miệng bằng nước muối ấm, nước muối sinh lý hay nước súc miệng .
• Không nên tự ý dùng những loại thuốc uống, bôi đắp lên vùng bị sưng khi chưa có chỉ định của bác sĩ để tránh nhiễm độc .
• Hạ sốt bằng Paracetamol. Trường hợp viêm tinh hoàn, cần mặc quần lót nâng tinh hoàn để giảm đau và dùng corticoid liều cao ngay từ đầu, thường dùng Prednisolon 60 mg / ngày, sau đó giảm dần trong 7 – 10 ngày .
• Tránh để trẻ hoạt động, chạy nhảy nhiều vào những ngày bệnh đang diễn tiến cấp tính .

Lưu ý: tuyệt đối không dùng các phương pháp điều trị kiểu mê tín dị đoan, truyền miệng, không đắp vôi lá cây lên vùng sưng của trẻ làm nóng, phỏng vùng sưng. Lúc này, vi trùng dễ xâm nhập và gây ra biến chứng viêm tuyến mang tai. Trẻ trong tình trạng này, nếu không được điều trị kịp thời sẽ dễ bị tử vong. Những cách điều trị này chẳng những không thể chữa khỏi bệnh mà còn gây hại cho trẻ.

Quai bị có thể phòng tránh bằng các nào?

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết : “ Cách tốt nhất để phòng ngừa quai bị là tiêm vắc xin phòng bệnh. Hầu hết mọi người đều có năng lực miễn dịch với quai bị nếu được tiêm phòng vừa đủ ”. Vắc xin quai bị thường được tiêm dưới dạng tiêm phối hợp sởi-quai bị-rubella ( MMR II ). Tất cả trẻ nhỏ và người lớn đều nên dữ thế chủ động tiêm vắc xin MMR II để phòng ngừa sởi, quai bị, rubella. Tuy nhiên, vì là vắc xin sống giảm động lực nên vắc xin MMR II không được tiêm cho phụ nữ đã biết mình có thai. Trong trường hợp đã lỡ tiêm mới biết mình có thai, mẹ bầu nên thông tin với bác sĩ sản khoa để được tư vấn chăm nom và theo dõi thai kỳ tương thích. Việc đã lỡ tiêm MMR II trong thai kỳ không phải là yếu tố tiên quyết để chấm hết thai kỳ.

Video đề xuất:

Phác đồ tiêm vắc xin MMR II phòng sởi, quai bị, rubella có sự khác nhau giữa các độ tuổi:

Với trẻ từ 12 tháng tuổi đến 7 tuổi:

• Mũi 1 là lần tiêm đầu tiên
• Mũi 2 khi trẻ 4-6 tuổi hoặc sớm hơn nếu có dịch xảy ra. Mũi 2 cách mũi 1 ít nhất 1 tháng

Với trẻ từ 7 tuổi trở lên và người lớn:

• Mũi 1 là lần tiêm đầu tiên
• Mũi 2 cách mũi 1 ít nhất 1 tháng

Riêng với phụ nữ, nên hoàn tất phác đồ tiêm chủng vắc xin phòng sởi, quai bị, rubella trước khi mang thai tối thiểu 3 tháng.

Những loại thực phẩm mà trẻ bị quai bị nên và không nên ăn?

Khi trẻ mắc bệnh quai bị, ngoài triển khai đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, cha mẹ nên lựa chọn cho trẻ chính sách nhà hàng cân đối khoa học giúp trẻ bình phục nhanh hơn. Dưới đây là những thực phẩm giàu dinh dưỡng, cha mẹ hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm và triển khai :

Trẻ mắc bệnh quai bị nên ăn gì?

• Lựa chọn những món ăn dạng lỏng: Khi mắc bệnh quai bị, trẻ thường sốt cao, stress, tuyến nước bọt sưng khiến trẻ cảm thấy đau khi nhai và nuốt thức ăn dẫn đến thực trạng biếng ăn, chán ăn, suy giảm sức đề kháng, bệnh lê dài, khó chữa khỏi. Do đó, cha mẹ nên cho trẻ ăn những món như : súp, canh, cháo hạt sen, cháo yến mạch …

Trong tiến trình này, hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động giải trí dễ bị “ lỗi nhịp ”, khó tiêu hóa thức ăn dẫn đến trẻ không hấp thu được nhiều chất dinh dưỡng. Khắc phục thực trạng này, cha mẹ nên chia nhỏ bữa ăn và phân loại liều lượng thức ăn sao cho tương thích. Trong trường hợp trẻ có tín hiệu thuyên giảm, cha mẹ không nên hấp tấp vội vàng chuyển sang ăn những loại thực phẩm thô, cứng mà phải duy trì cách ăn như hiện tại đến lúc bệnh khỏi hẳn để không ảnh hưởng tác động đến hệ tiêu hóa.

• Nên ăn những món ăn chế biến từ các loại đậu: Các món ăn được chế biến từ những loại đậu đều mang giá trị dinh dưỡng cao, giàu vitamin B1, B2, A, D, E, K, C, thế cho nên nó được xem như thể thực phẩm chống lại bệnh tật. Đặc biệt, đậu còn giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ mắc bệnh quai bị .

Một số món ăn được chế biến từ đậu phụ huynh hoàn toàn có thể dùng cho trẻ trong thời hạn trẻ bị bệnh gồm : Canh đậu hũ non rong biển, cháo đậu xanh, sữa đậu xanh, sữa đậu nành …

• Những thực phẩm chế biến từ rau xanh:Rau xanh rất giàu vitamin A, vitamin C, sắt, chất xơ có lợi cho hệ tiêu hóa của trẻ. Trẻ mắc bệnhquai bịhệ tiêu hóa thường gặp nhiều yếu tố, nhà hàng siêu thị khó tiêu, do đó bổ trợ rau xanh cho trẻ là một trong những yếu tố rất là thiết yếu. Cùng với đó, cha mẹ nên cho trẻ ăn những loại trái cây có lợi cho sức khỏe thể chất .

Trẻ mắc bệnh quai bị nên kiêng gì?

Trong thời hạn mắc bệnh cha mẹ không nên cho trẻ ăn 1 số ít loại thực phẩm tránh trường hợp làm cho tuyến nước bọt sưng đau trầm trọng hơn :

• Thức ăn có vị chua: sẽ kích thích tuyến nước bọt tiết ra nhiều gây đau đớn cho trẻ
• Thức ăn có vị cay nóng và vị tanh:Các thực phẩm tiêu, ớt, món ăn hải sản gây khó tiêu hóa, khung hình sẽ ít hấp thu chất dinh dưỡng khiến trẻ căng thẳng mệt mỏi, không dễ chịu .
• Thịt gà:Tuy là món ăn mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng cho khung hình nhưng so với trẻ mắc bệnhquai bị ,cha mẹ nên kiêng vì đây là món ăn cứng, khi nhai trẻ sẽ phải hoạt động cơ hàm nhiều gây đau đớn, không chỉ có vậy đây còn là thực phẩm khó tiêu không tốt cho trẻ .
• Thức ăn từ gạo nếp:Những món ăn làm từ gạo nếp được những chuyên viên khuyến nghị không nên dùng cho trẻ mắc bệnhquai bị, bởi nó làm cho quai hàm sưng to hơn, gây đau đớn không dễ chịu cho trẻ .

Các biện pháp chủ động phòng ngừa bệnh quai bị

Quai bị là căn bệnh dễ lây lan, năng lực bùng phát thành dịch rất cao, do đó khi trẻ có những tín hiệu mắc bệnh cha mẹ nên cho trẻ nghỉ học, không đến những nơi đông người, cho trẻ sử dụng riêng những đồ vật cá thể, đeo khẩu trang khi chăm nom trẻ. Cho trẻ tắm nước ấm thông thường, bởi vệ sinh thật sạch còn giúp tàn phá được vi trùng. Trong thời hạn mắc bệnh, cha mẹ nên chăm nom trẻ cẩn trọng, cho trẻ nghỉ ngơi nhiều để giảm đau. Đặc biệt, khi thấy tinh hoàn có hiện tượng kỳ lạ sưng đau, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được sự trợ giúp kịp thời của bác sĩ, tránh trường hợp gặp biến chứng viêm tinh hoàn, teo tinh hoàn và hoàn toàn có thể dẫn đến vô sinh.

Nên tiêm vắc xin MMR II ở đâu uy tín?

Là một loại vắc xin sống giảm độc lực nên vắc xin MMR II cần được dữ gìn và bảo vệ lạnh theo đúng tiến trình trong khoảng chừng nhiệt độ từ 2 – 8 độ C, không được để ngừng hoạt động dung môi … Khi đó, chất lượng vắc xin mới được bảo vệ. Đặc biệt, tổng thể người tiêm vắc xin MMR II đều cần được khám sàng lọc trước tiêm và theo dõi sức khỏe thể chất sau tiêm để hạn chế tối đa những phản ứng phụ hoàn toàn có thể xảy ra. Vắc xin MMR II chống chỉ định cho những người có tiền sử dị ứng với bất kể thành phần nào của vắc xin, phụ nữ có thai, người đang mắc những bệnh lý như lao, nhiễm trùng, suy giảm miễn dịch … Do đó, để đạt được hiệu suất cao chủng ngừa tốt nhất, mỗi người khi đi chích ngừa vắc xin MMR II phòng sởi, quai bị, rubella nên lựa chọn những TT tiêm chủng uy tín, có kiểm tra sức khỏe thể chất sàng lọc trước và sau tiêm, vắc xin được dữ gìn và bảo vệ khắt khe theo đúng tiêu chuẩn để có hiệu suất cao chủng ngừa tốt nhất.

Tại Trung tâm tiêm chủng VNVC, toàn bộ vắc xin, trong đó có vắc xin MMR II được bảo quản trong dây chuyền lạnh đạt tiêu chuẩn Thực hành bảo quản thuốc GSP. Theo đó, hệ thống kho lạnh hiện đại đảm bảo vắc xin được bảo quản trong khoảng nhiệt độ từ 2 – 8 độ C, với 3 nguồn điện cấp liên tục. Kho lạnh được trang bị đầy đủ các thiết bị theo dõi nhiệt độ tự động, hệ thống cảnh báo khi nhiệt độ vượt ra khỏi ngưỡng kịp thời, kênh tiếp nhận thông tin cảnh báo đa dạng. Các tủ lưu giữ vắc xin tại phòng tiêm hiện đại cho phép bảo quản vắc xin lẻ theo tiêu chuẩn cao nhất trước khi tiêm…

Để ĐK tiêm vắc xin MMR II phòng sởi – quai bị – rubella, người mua hoàn toàn có thể điền thông tin trực tuyến tại đây hoặc gọi đến tổng đài 028.7300.6595 để được tư vấn và hướng dẫn. Hệ thống TT tiêm chủng VNVC : http://wp.ftn61.com/he-thong-trung-tam-tiem-chung/

Châu Bùi

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức