Nội chiến Trung Quốc, Tưởng Giới Thạch để mất ủng hộ của Mỹ

5 tháng 7 2019Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

George Marshall gặp vợ chồng Tưởng Giới Thạch ở Nam Kinh năm 1946

Vào ngày 25/1/1949, dân biểu bang Massachusetts có tên John F. Kennedy phát biểu tại Hạ viện Mỹ: “Trách nhiệm cho thất bại của chính sách ngoại giao của chúng ta ở Viễn Đông hoàn toàn là do Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao.”

Ông Kennedy chỉ trích chính phủ nước nhà Mỹ đã để Trung Quốc rơi vào tay phe cộng sản .” Đây là câu truyện thảm kịch của Trung Quốc, ” ông nói .Vị tổng thống tương lai đã quy tội cho Tổng thống Harry Truman và những nhà ngoại giao Mỹ đã để cho Mao Trạch Đông vượt mặt Tưởng Giới Thạch .Tạp chí Time, của ông Henry Luce là người ủng hộ Tưởng Giới Thạch, đặt câu hỏi ” Ai để mất Trung Quốc ” .Tổng thống Truman không tĩnh mịch. Tháng 8/1949, Bộ Ngoại giao công bố tài liệu biện hộ .Trong Sách trắng Nước Trung Hoa, bộ này nói chính Tưởng Giới Thạch đã để mất nước .Sách này nói ông Tưởng có chính sách tham ô, độc tài, bỏ lỡ khuyến nghị của Mỹ, đưa tướng tá bất tài nắm quân đội .Cuộc tranh cãi ở Mỹ giữa hai phe về nguyên do nội chiến Trung Quốc năm 1949 kết thúc với thắng lợi của đảng Cộng sản, lê dài đến thời nay với hai quan điểm cơ bản như ở trên .Trở lại năm 1945, Nhật hoàng Hirohito loan báo Nhật đầu hàng vào ngày 15/8/1945 .Cùng thời hạn, Liên Xô mở chiến dịch giải phóng Mãn Châu và miền bắc Triều Tiên .Tại Trung Quốc, cả Mao Trạch Đông và Tưởng Giới Thạch lúc này sẵn sàng chuẩn bị cho nội chiến tái tục .Nhưng Liên Xô và Mỹ đều không muốn xảy ra nội chiến mà hoàn toàn có thể kéo hai đại cường vào .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Mao và Tưởng gặp nhauHarry Truman và Joseph Stalin gây sức ép buộc Mao và Tưởng gặp nhau ở Thành Phố Hà Nội thời chiến của Tưởng, Trùng Khánh. Đàm phán lê dài từ 28/8 tới 19/10 mà không đạt hiệu quả .Truman gửi danh tướng George Marshall, được ca tụng là kiến trúc sư giúp Đồng minh chiến thắng Thế chiến 2, tới Trung Quốc ngày 20/12/1945 .Mục tiêu của Truman là dành xếp ngừng bắn giữa hai phe quốc – cộng, xây dựng cơ quan chính phủ liên hiệp của Tưởng và Mao .Nhưng sứ mạng Marshall không có thời cơ thành công xuất sắc ngay từ đầu, do cả ba bên đều hoài nghi nhau .Tưởng Giới Thạch không thích gì người Mỹ. Trong nhật ký, ông Tưởng thường xem người Mỹ là ngây thơ, thiếu trưởng thành. Và đương nhiên, ông ghét cay đắng phe cộng sản .Dẫu vậy, trong ba tháng đầu, trông cứ như Marshall đã đạt tân tiến .Tưởng Giới Thạch phải nhượng bộ Marshall để còn có ủng hộ bảo mật an ninh và vũ khí của Mỹ .Phe cộng sản lúc này cũng nhượng bộ vì đang yếu hơn về quân sự chiến lược, và Joseph Stalin ép Mao Trạch Đông không được gây chiến .Vì thế, Marshall dàn xếp được thỏa thuận hợp tác ngừng bắn, có hiệu lực hiện hành từ ngày 10/1/1946 .Hai phe quốc – cộng cũng chấp thuận đồng ý về nguyên tắc rằng quân cộng sản sẽ sáp nhập vào quân đội vương quốc do Tưởng đứng đầu .Tướng Marshall quay về Washington ngày 13/3/1946 để báo cáo giải trình cho Truman .Nhưng Marshall vừa đi, Tưởng ra lệnh tiến công, kỳ vọng tiêu diệt hồng quân của danh tướng Lâm Bưu ở Trường Xuân và Cáp Nhĩ Tân .Đến tháng 5, Lâm Bưu phải rút quân ra khỏi Trường Xuân, chạy về Cáp Nhĩ Tân .Đúng lúc này, George Marshall, người đã trở lại Trung Quốc, lại ép Tưởng ngừng bắn từ ngày 7/6 .

Dẫu vậy, Tưởng Giới Thạch và tùy tùng tin rằng việc đánh bại phe cộng sản chỉ là vấn đề sớm muộn.

Cuối tháng 6, quân Tưởng lại tấn cộng ở Hồ Bắc và An Huy .Đến lúc này, giải pháp thượng lượng của Mỹ chẳng còn ý nghĩa trên trong thực tiễn .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Bà Tống Mỹ LinhTrong tháng 7 và 8 năm 1946, Marshall cùng đại sứ Mỹ John Leighton Stuart nhiều lần gặp Tưởng Giới Thạch, cố thuyết phục Tưởng cải tổ chính trị và kinh tế tài chính. Đồng thời, Mỹ muốn Tưởng xem xét thương lượng với Mao .Thời gian này, Tưởng than trong nhật ký rằng Mỹ đối xử Trung Quốc như con bài để thương thuyết với Liên Xô .Mỹ càng lúc càng cho rằng họ đang ủng hộ một nhà độc tài .Tưởng Giới Thạch có vẻ như nhìn nhận thấp sự tức bực của Mỹ .Tháng 7/1946, Marshall công bố Mỹ cấm vận về vũ khí, đạn dược với Tưởng Giới Thạch, lê dài đến 10 tháng .Nhưng Tưởng vẫn liên tục ra lệnh tiến công phe cộng sản .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,George Marshall, ngoại trưởng, bộ trưởng liên nghành quốc phòng Mỹ, nổi danh với Kế hoạch MarshallGeorge Marshall gặp Tưởng ngày 13/10/1946, nhắc rằng ông Tưởng từng hứa sau khi đánh cộng sản được hai, ba tháng thì sẽ có thái độ nhân nghĩa .Nhưng quân chính phủ Quốc dân của Tưởng liên tục tiến công .Tháng 2/1947, Marshall rời Trung Quốc, đồng ý thất bại .Vui mừng vì Marshall đã biến khỏi tầm mắt, Tưởng càng sáng sủa khi tháng 3 năm đó, quân Quốc dân đảng chiếm được Hà Nội Thủ Đô Diên An của đảng Cộng sản .Nhưng ngay sau đó, chiến sự lại rơi vào thế giằng co .Tại Washington, hai phe – Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao – tranh cãi về có giúp Tưởng Giới Thạch không .Lầu Năm Góc nhiệt tình ủng hộ Tưởng, nhưng Bộ Ngoại giao do George Marshall làm ngoại trưởng nghĩ khác .George Marshall cử Tướng Albert Wedemeyer sang Trung Quốc tháng 7/1947 tích lũy tin tức từ chính quyền sở tại và dân chúng .Trong báo cáo giải trình gửi tổng thống Truman, Wedemeyer nhu yếu Tưởng phải cải tổ chính trị, nhưng cũng lôi kéo Mỹ liên tục ủng hộ quân sự chiến lược và kinh tế tài chính .Báo cáo tới tay Truman ngày 19/9, nhưng Truman đóng dấu tuyệt mật vào báo cáo giải trình và bỏ lỡ nó .Đề nghị của Wedemeyer bị cho là thiếu thực tiễn khi muốn Mỹ ủng hộ chính quyền sở tại mà Truman xem là tham ô, bất tài, trong lúc châu Âu mới là ưu tiên của Mỹ lúc này .Sang năm 1948, quân Quốc dân đảng ngày càng gặp nhiều thất bại .Cũng trong năm 1948, khi Mỹ sẵn sàng chuẩn bị có bầu cử tổng thống tháng 11, Tưởng Giới Thạch thậm chí còn thầm kỳ vọng Truman sẽ thua để có người khác lên sửa chữa thay thế .Nhưng Truman tái đắc cử tổng thống .Tưởng cử vợ, Tống Mỹ Linh, tới Washington ngày 1/12 để hoạt động dư luận .Mặc dù gặp cả Truman, nhưng bà Tống quay về trắng tay .

Đến tháng 12/1948, phía Mỹ đã kết luận rằng chẳng đáng để cứu Tưởng hay Trung Quốc.

Đại sứ Mỹ John Leighton Stuart cho rằng Tưởng để mất lòng dân, và nếu cứ cố duy trì, Mỹ hoàn toàn có thể ” bị tố cáo vi phạm nguyên tắc dân chủ về quyền tự quyết khi giúp sức chế độ độc tài không đại diện thay mặt cho ý chí dân chúng ” .Ngày 23/4/1949, quân cộng sản chiếm TP. hà Nội Nam Kinh của Tưởng Giới Thạch .Mao Trạch Đông công bố xây dựng Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc ngày 1/10 .

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp