2. Cấu tạo của tuyến tụy

Tụy có cấu trúc gồm ba phần: đầu tụy, thân tụy và đuôi tụy. Đầu tụy nằm sát đoạn tá tràng và đuôi tụy kéo dài đến sát lách. Ống tụy nằm dọc suốt chiều dài của tụy và dẫn lưu dịch tụy đổ vào tá tràng. Tụy có khối lượng khoảng 80 gram, có màu trắng nhạt, ở một số loài động vật có thể có màu hồng nhạt, mỗi ngày trung bình tụy có thể tiết ra khoảng 0,8 lít dịch tiết.

3. Chức năng của tuyến tụy

Tụy là một tuyến thuộc cỗ máy tiêu hóa của con người. Chúng sản xuất dịch tiêu hóa có năng lực tiêu hóa hầu hết những thành phần thức ăn ( tụy ngoại tiết – công dụng ngoại tiết ) và còn sản xuất nội tiết tố hay hormon trong máu ( tụy nội tiết – tính năng nội tiết ) .

3.1. Chức năng ngoại tiết (Tụy ngoại tiết)

Tụy được bao bọc bởi bao tụy. Bao tụy cũng có tác dụng phân chia tụy thành các tiểu thùy. Nhu mô của tụy được cấu tạo bởi các tế bào tụy ngoại tiết. Các tế bào này chứa đựng rất nhiều các hạt nhỏ chứa enzyme tiêu hóa dưới dạng tiền chất. Khi có kích thích thích hợp, các men tụy sẽ được tiết vào ống tụy và sau đó đổ vào ruột non.

Dịch tụy là nguồn chứa những men tiêu hóa mỡ và protein còn niêm mạc ruột lại có những men tiêu hóa được đường. Dịch tụy cũng chứa những ion bicarbonate có tính kiềm để trung hòa lượng dịch lượng acid trong thức ăn từ dạ dày đi xuống .

Việc kiểm soát chức năng ngoại tiết của tụy được thực hiện thông qua các men (enzyme). Các men này được các tế bào của dạ dày và tá tràng tiết ra dưới kích thích của thức ăn hiện diện trong ống tiêu hóa và bởi chính dịch tụy.

Vì một nguyên do nào đó như sự ứ trệ, nhiễm trùng, chấn thương …, những men trấn áp công dụng ngoại tiết của tụy được hoạt hóa ngay trong lòng tụy gây nên sự tự tiêu hủy tụy gọi là viêm tụy cấp. Trên lâm sàng hoàn toàn có thể gặp thực trạng viêm tụy cấp do sỏi, do giun chui ống mật – tụy …

3.2. Chức năng nội tiết (tụy nội tiết)

Tụy nội tiết là một phần nhỏ của tuyến tụy thường nằm ở gần mạch máu, đổ vào tĩnh mạch cửa. Tụy nội tiết có chức năng tiết các hormone quan trọng là insulin, glucagon và các hormone khác. Tụy nội tiết gồm ba loại tế bào chính là: tế bào anpha, tế bào beta, tế bào delta. Trong ba loại này thì tế bào beta chiếm số lượng nhiều nhất và sản xuất insulin. Các tế bào anpha sản xuất glucagon và tế bào delat sản xuất somatostatin. Somatostatin  có tác dụng làm giảm nồng độ của glucagon và insulin trong máu.

4. Các bệnh lý tuyến tụy 

Do sự hoạt động bất thường hay ảnh hưởng bởi các tác nhân như ký sinh trùng, nhiễm trùng, chấn thương khiến tụy có thể bị tổn hại và gặp phải một số bệnh lý như: u tụy, ung thư tuyến tụy, viêm tụy (viêm tụy cấp thường gặp, viêm tụy mạn tính), tiểu đường (đái tháo đường), nang giả tụy (biến chứng của viêm tụy cấp), giun chui ống tụy.