Phép ẩn dụ (metaphor) là gì và cách ứng dụng để học từ vựng IELTS

Khi nói đến những giải pháp tu từ như phép ẩn dụ ( metaphor ), người học thường liên tưởng đến việc sử dụng và nghiên cứu và phân tích nó trong những tác phẩm văn học hoặc những loại văn bản có tính văn thơ và trừu tượng. Tuy nhiên phép ẩn dụ ( metaphor ) dạng cơ bản hoàn toàn có thể được dùng trong văn nói và văn viết để khiến cách nói và viết gắn ngọn và phát minh sáng tạo hơn. Bài viết dưới đây sẽ giúp người học tìm hiểu và khám phá sâu về phép ẩn dụ – metaphor là gì qua đó hiểu từ rõ, sâu từ vựng hơn cũng như trình làng phương pháp học từ vựng theo “ bộ từ vựng ẩn dụ ” và “ viết phát minh sáng tạo cùng phép ẩn dụ ” để nâng cao vốn từ vựng .

Phép ẩn dụ (metaphor) là gì?

Từ “ ẩn dụ ” ( metaphor ) xuất phát từ từ ngữ cổ đại trong tiếng Hy Lạp là “ metapherein ”, có nghĩa là “ mang theo ” hoặc “ chuyển giao ”. Một phép ẩn dụ “ mang ” ý nghĩa từ khái niệm này sang khái niệm khác bằng cách nêu rõ hoặc ý niệm rằng cái này giống hoặc giống cái kia .Theo từ điển Cambridge, phép ẩn dụ ( metaphor ) là một biểu thức thường thấy trong văn học, diễn đạt một người hoặc vật phẩm bằng cách đề cập đến một thứ được coi là có đặc thù tương tự như với người hoặc vật phẩm đó. Theo quan điểm truyền thống lịch sử thì phép ẩn dụ ( metaphor ) là so sánh ngầm. Sự lan rộng ra nghĩa của từ được dựa trên nền tảng của sự giống nhau .

Phép ẩn dụ – metaphor cũng có thể được hiểu là một loại ngôn ngữ tượng hình trong đó tác giả so sánh hai sự vật rất khác nhau, và kết quả là, bộc lộ những điểm tương đồng sáng tạo giữa hai điều đó.

Ví dụ : His stomach is a blackhole. ( Bụng anh ta là một cái hố đen. )

Ở đây, hố đen ( blackhole ) là hố to trong ngoài hành tinh có năng lực hút hết mọi thứ rơi vào nó. Tác giả không nói bụng anh ta là một hố đen thật sự mà muốn ngầm so sánh bụng của anh ta với hố đen để chỉ anh ta ăn nhiều, bụng chứa bao nhiêu đồ cũng được giống như cái hố đen .

Phân biệt metaphor và simile (so sánh)

Cả hai phép so sánh và ẩn dụ đều được sử dụng để so sánh hai sự vật, sáng tạo độc đáo, hành vi, … dựa trên những đặc thù chung của chúng. Phép ẩn dụ ( metaphor ) khác so sánh chỉ duy nhất ở một góc nhìn : ẩn dụ là so sánh ngầm nên sẽ không có những phương tiện đi lại so sánh nhứ “ as ” và “ like ”. Mặt khác phép so sánh thì được đặc trưng bởi những phương tiện đi lại so sánh đó .Ví dụ : She is like a snake ( Cô ta nham hiểm như một con rắn rết ) – so sánh vì có phương tiện đi lại so sánh là like .She is a snake. ( Cô ta là một con rắn. ) – ẩn dụ vì so sánh ngầm cô ta với con rắn, ý chỉ cô ta nham hiểm. Ở đây không Open phương tiện đi lại so sánh “ as ” hay “ like ”Đọc thêm : Học từ vựng tiếng Anh bằng chiêu thức truy hồi kiến thức và kỹ năng

Phân loại

Có rất nhiều dạng phép ẩn dụ ( metaphor ). Nhiều nhà ngôn ngữ học cố phân loại và số lượng giới hạn số lượng phép ẩn dụ. Tùy theo tiêu chuẩn phân loại phép ẩn sụ hoàn toàn có thể được phân thành từ ba đến mười năm loại khác nhau. Trong bài này tác giả sẽ đưa ra những cách phân loại thông dụng nhất .

Standard metaphor (ẩn dụ tiêu chuẩn)

Một phép ẩn dụ tiêu chuẩn là phép ẩn dụ so sánh hai sự vật không giống nhau sử dụng cấu trúc cơ bản X là Y. Dòng “ All the world’s a stage ” ( Cả quốc tế là một sân khấu ) của Shakespeare là một phép ẩn dụ tiêu chuẩn. Trong loại ẩn dụ này hai đối tượng người dùng được so sánh ngầm đều hiện rõ .

Visual metaphor (ẩn dụ hình ảnh)

Phép ẩn dụ hình ảnh so sánh một thứ với một hình ảnh trực quan gợi sự liên tưởng. Phép ẩn dụ bằng hình ảnh thường được sử dụng trong quảng cáo .Ví dụ : một nhà phân phối xe hơi hình ảnh chiếc xe thể thao mới nhất của họ cùng với hình ảnh một con báo. Phép ẩn dụ được sử dụng để gợi ý chiếc xe trơn tru, nhanh gọn và thoáng mát như con vật hoang dã .

Extended metaphor (ẩn dụ mở rộng)

Ẩn dụ lan rộng ra là một phiên bản của ẩn dụ lê dài qua nhiều dòng, nhiều đoạn hoặc khổ thơ của văn xuôi hoặc thơ. Các ẩn dụ lan rộng ra được kiến thiết xây dựng dựa trên những ẩn dụ đơn thuần với ngôn từ tượng hình và những so sánh diễn đạt, phong phú hơn .Ví dụ trong tác phẩm Romeo và Juliet của William Shakespeare. Shakespeare. diễn đạt “ Juliet is the sun ” ( Juliet là mặt trời – Ẩn dụ tiêu chuẩn ). Sau đó liên tục trong những phần sau ông viết về những phẩm chất của mặt trời và lan rộng ra tính năng của nó để miêu tả Juliet “ trỗi dậy, mặt trời công minh và giết ả hằng nga ghen tị ”. ( “ arise, fair sun, and kill the envious moon ”. )

Dead metaphor (Ẩn dụ chết)

Ẩn dụ chết là một loại ẩn dụ đã chuyển nghĩa theo thời hạn do được sử dụng quá nhiều. Chúng đã mất đi ý nghĩa của hình ảnh khởi đầu bởi cách sử dụng thoáng đãng, lặp đi lặp lại và phổ cập. Bởi vì ẩn dụ chết có một ý nghĩa thường thì khác với nguyên bản, chúng hoàn toàn có thể được hiểu mà không cần biết nội hàm trước đó của chúng. Và vì nguyên do này, 1 số ít người cho rằng phép ẩn dụ chết không còn là phép ẩn dụ nữa .Ví dụ : wings of plane ( cánh của máy bay ) không còn giữ được nghĩa ẩn dụ khởi đầu so sánh cánh của máy bay với cánh của sinh vật sống như chim mà được dùng như sự lan rộng ra của từ wing ( cánh ) sang những vật phẩm .

Creative metaphors or living metaphor (Phép ẩn dụ sáng tạo hoặc phép ẩn dụ sống)

Một phép ẩn dụ phát minh sáng tạo là những ẩn dụ được tạo theo những cách mới và khác nhau và thường thấy trong văn chương, thơ ca. Phép ẩn dụ này liên tục được tạo ra với góc nhìn và cách nhìn của người viết .Ví dụ : Peace is our fortress. ( Hòa bình là pháo đài trang nghiêm của chúng tôi. )Ở đây tác giả so sánh tự do là pháp đài ý niệm là tác giả tôn trọng tự do. Với những người khác hoàn toàn có thể so sánh peace với những đối tượng người tiêu dùng khác để tạo ra những ẩn dụ phát minh sáng tạo khác nhau .

Tầm quan trọng trong việc đọc hiểu và nâng cao vốn từ vựng

Ẩn dụ ( metaphor ) được cho là không hề thiếu trong nhiều góc nhìn quan trọng của việc sử dụng ngôn từ ( Low, 1988 ). Đầu tiên, phép ẩn dụ hoàn toàn có thể tương hỗ sự tăng trưởng của kỹ năng và kiến thức đọc .Ví dụ, Carter và McCarthy ( 1988 ) khuyến khích loại năng lượng ngôn từ tượng hình mà người bản ngữ có được và chỉ ra rằng việc phụ thuộc vào quá nhiều vào những bài đọc theo nghĩa đen hoàn toàn có thể khiến người học bỏ lỡ những góc nhìn nhìn nhận hoặc hàm ý của ngôn từ tượng hình .Theo kinh nghiệm tay nghề, Boers ( 2000 a ) nhận thấy rằng những sinh viên được tiếp cận với cách sử dụng từ vựng nghĩa bóng khởi đầu có năng lực tìm ra quan điểm ​ ​ của tác giả tốt hơn những sinh viên được cung ứng từ dịch trong ngôn từ đích. Rõ ràng, những hoạt động giải trí lôi cuốn sự quan tâm của người học đến phép ẩn dụ có lợi cho việc đọc hiểu của họ .Mối quan hệ giữa phép ẩn dụ ( metaphor ) và việc học từ vựng là một nghành đặc biệt quan trọng được điều tra và nghiên cứu kỹ lưỡng. Phép ẩn dụ ( metaphor ) đã được chứng tỏ là đóng một vai trò quan trọng trong việc thu nhận từ vựng về mặt lan rộng ra quan hệ từ vựng ( Lewis, 1993 ; MacLennan, 1994 ; Sweetser, 1990 ; Taylor, 2003 ). Với ngôn từ ẩn dụ, người học hoàn toàn có thể hiểu được việc tạo ra ý nghĩa và do đó hoàn toàn có thể có được một cách học hiệu quả .

Ứng dụng tăng vốn từ vựng cho người học

Bộ từ vựng ẩn dụ (metaphor)

Phép ẩn dụ cung ứng một cách có ích và dễ nhớ để sắp xếp những từ vựng mới để học. Nhiều người học đã quen thuộc với khái niệm về bộ từ vựng, trong đó từ vựng được nhóm theo một chủ đề, ví dụ điển hình như ‘ thực phẩm ’ ( food ) hoặc ‘ phương tiện đi lại giao thông vận tải ’ ( transport ). Ý tưởng này hoàn toàn có thể được lan rộng ra để tạo ra ‘ bộ từ vựng ẩn dụ ’, nghĩa là tất cả chúng ta nhóm những từ và cách diễn đạt có nghĩa ẩn dụ, thay vì nghĩa đen, lại với nhau. Dưới đây là 1 số ít ví dụ từ British Council :Body vocabulary ( Từ vựng về khung hình )

1. the heart of the city ( TT thành phố )
2. the foot of the mountain / bed / stairs ( chân núi / giường / cầu thang )
3. to break somebody’s heart ( làm tổn thương ai / làm tan nát cõi lòng ai )

Weather vocabulary (Từ vựng về thời tiết)

1. a warm ( ấm ) welcome ( sự nghênh đón nồng ấm )
2. to freeze ( ngừng hoạt động ) somebody out ( không coi ai là một phần của của cái gì )
3. to be snowed ( tuyết ) under ( cảm thấy quá tải vì cái gì đó quá nhiều đặc biệt quan trọng là việc làm )
4. to storm ( bão ) out ( đi khỏi, rời khỏi đâu với trong tâm trạng tức giận )
5. a hail ( mưa đá ) of abuse / criticism ( nhiều sự ngược đãi / chỉ trích )

Colour vocabulary ( Từ vựng về sắc tố )

1. to see red ( đỏ ) ( khó chịu )
2. a grey ( xám ) area ( trường hợp mà ai đó không rõ về việc gì đó )
3. a white ( trắng ) lie : lời nói dối vô hại
4. to give somebody the green ( xanh ) light. ( bật đèn xanh cho ai : được cho phép ai làm gì )

Đọc thêm : 4 sai lầm đáng tiếc thường gặp khi học từ vựng tiếng Anh và phương pháp học hiệu quả

Sử dụng ngôn ngữ sáng tạo với phép ẩn dụ

Sử dụng phép ẩn dụ ( metaphor ) khiến cho cách nói và cách viết Tiếng Anh gợi hình hơn cũng như biểu lộ được sự phát minh sáng tạo trong việc sử dụng ngôn từ. Vì vậy người học hoàn toàn có thể tập nói hoặc viết với những cụm ẩn dụ nhất định để hoàn toàn có thể sử dụng chúng một cách hài hòa và hợp lý và đúng mực. Người học hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm list tiêu đề và từ vựng dưới đây của British Council .Tác giả đã giải nghĩa để người học hoàn toàn có thể hiểu sâu hơn và dùng được từ với độ đúng chuẩn cao về nghĩa. Người học hoàn toàn có thể thực thi hoạt động giải trí viết phát minh sáng tạo với phép ẩn dụ ( metaphor ) một cách đơn thuần như sau : Chọn một trong những ẩn dụ bên dưới viết thành một câu truyện ngắn có chứa những cụm đó .Hoạt động này hoàn toàn có thể làm theo nhóm để mọi người góp phần sáng tạo độc đáo cho câu truyện cũng như nghĩa ra nhiều ngữ cảnh cho phép ẩn dụ đó hơn. Giáo viên trên lớp cũng hoàn toàn có thể dùng hoạt động giải trí tương tự như là chia những nhóm và chỉ định chủ đề ẩn dụ cho từng nhóm để viết câu truyện. Sau đó cả lớp sẽ san sẻ câu truyện và giáo viên sẽ nhận xét, góp ý cho cách dùng của những phép ẩn dụ trong câu truyện đó .Weather metaphor ( phép ẩn dụ về thời tiết )

1. A sunny smile ( một nụ cười tỏa nắng )
2. An icy look ( một cái nhìn băng giá / một cái nhìn không thân thiện )
3. A stormy relationship ( Một mối quan hệ bão tố : một mối quan hệ trắc trở hay cãi cự )

People metaphor ( phép ẩn dụ về người )

1. A chip off the old block ( chỉ người giống bố, mẹ họ theo cách nào đó hoàn toàn có thể là hình dáng, tính cách )
2. A rough diamond ( viên kim cương thô : những người tốt bụng, thoải mái và dễ chịu hơn vẻ hình thức bề ngoài hay cách hành xử họ bộc lộ ra )
3. A shoulder to cry on ( Một bờ vai để dựa vào : người luôn là chỗ dựa, ủng hộ mình )
4. An ugly duckling ( một người, đặc biệt quan trọng là một đứa trẻ, hóa ra xinh đẹp hoặc năng lực so với mọi kỳ vọng. )
5. A fairy godmother ( nghĩa gốc là bà tiên đỡ đầu nghĩa ẩn dụ là một người giật mình đến để xử lý yếu tố của ai đó hoặc làm cho những điều tốt đẹp xảy ra với họ )

Parts of proverbs ( Một phần của châm ngôn, thành ngữ )

1. A new broom ( một người mới để cải tổ, làm mới tổ chức triển khai ) bắt nguồn từ thành ngữ : a new broom sweeps clean : cho biết khi ai đó mới nắm quyền trấn áp một tổ chức triển khai và thực thi nhiều đổi khác .
2. Early birds ( những người làm gì đó sớm ) bắt nguồn từ thành ngữ : early bird catches the worm : dùng để khuyên ai đó rằng họ sẽ có lợi thế nếu họ làm điều gì đó ngay lập tức hoặc trước khi bất kể ai khác làm điều đó
3. Birds of a feather ( những người có tính cách giống nhau ) bắt nguồn từ thành ngữ : birds of a feather flock together : ngưu tầm ngưu mã tầm mã

4. Silver linings (Những người thấy được điều tích cực trong những khó khăn) bắt nguồn từ thành ngữ: every cloud has a silver lining: dù bất cứ hoàn cảnh hay vấn đề nào đó xấu thì luôn tồn tại một mặt tốt đẹp nào đó.

   Xem thêm: Phim ‘Bước đi thế kỷ’ khác bao nhiêu so với sự thật?

5. A rolling stone ( một người không muốn không thay đổi quá lâu tại một chỗ hay biến hóa chỗ thao tác ) bắt nguồn từ châm ngôn a rolling stone gathers no moss ( hòn đá lăn thì không bám rêu ) : một người không định cư ở một nơi sẽ không tích góp được của cải, vị thế, nghĩa vụ và trách nhiệm hoặc cam kết .

Tổng kết

Trong bài viết trên, tác giả đã đưa ra khái niệm phép ẩn dụ – metaphor là gì cũng như cách phân loại phổ cập của phép ẩn dụ ( metaphor ). Một số cách dùng phép ẩn dụ để nâng cao vốn từ vựng trong tiếng Anh được đưa ra để người học hoàn toàn có thể hiểu sâu hơn và hoàn toàn có thể vận dụng đúng những từ này trong cả nói và viết. Tác giả cũng kỳ vọng bằng cách học từ vựng trải qua phép ẩn dụ ( metaphor ) sẽ là một cách học từ vựng giúp cho người học hiểu sâu, nhớ từ lâu hơn và phát minh sáng tạo hơn, từ đó cải tổ bài nói IELTS Speaking, luyện thi IELTS hiệu suất cao .Phạm Thị Hồng

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp