Truyện Dế Mèn phiêu lưu kí là tác phẩm rất nổi tiếng của Tô Hoài mà hầu hết bạn nhỏ nào cũng đều biết tới. Từ tác phẩm này, tác giả bộc lộ những khát vọng đẹp tươi của tuổi trẻ, những bài học kinh nghiệm đường đời tiên phong trích từ chương I của tác phẩm, kể về lai lịch Dế Mèn từ khi còn nhỏ tới khi chú rút ra bài học kinh nghiệm tiên phong.
Ý nghĩa truyện Dế Mèn phiêu lưu ký
Bằng việc miêu tả hình dáng, lời nói và tâm trạng, cùng với đó là những việc làm tai hại của Dế Mèn, tác giả Tô Hoài muốn khuyên nhủ những bạn nhỏ rằng không nên kiêu căng, tự mãn. Trước khi mở màn làm bất kỳ việc gì đều phải tâm lý thật kĩ hạn chế gây ra những điều có hại tới bản thân và người khác. Truyện có hai đoạn chính : đoạn một miêu tả hình ảnh của Dế Mèn, đây là một chàng dế người trẻ tuổi cường tráng. Đoạn tiếp theo là trò đùa dại khờ của Dế Mèn khi trêu chọc chị Cốc, ở đầu cuối dẫn đến cái chết thảm thương cho Dế Choắt. Từ đó bộc lộ được nét rực rỡ ngòi bút của nhà văn Tô Hoài trong thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả và kể chuyện.
Cụ thể trong truyện, Sau khi sinh ra được vài ngày, mẹ Dế Mèn đã cho mấy đồng đội chú ra ở riêng, từ đó mở màn đời sống tự lập. Vì muốn những con không gặp khó khăn vất vả trong những ngày đầu, Dế mẹ đã chuẩn bị sẵn sàng chu đáo cho từng người, sẵn sàng chuẩn bị từ cái hang cho đến mấy ngọn cỏ non đặt sẵn trước cửa. Trong khoảng chừng thời hạn đầu xa mẹ, Dế Mèn luôn có tâm trạng khoan khoái trước đời sống tự do. Bởi Dế Mèn chưa nghĩ đến những chuyện xa xôi mà cho rằng sự từ tốn, độc lập của mình là điều mê hoặc lắm rồi. Luôn vun vén, sửa sang hang của mình thành nơi ở thuận tiện và bảo đảm an toàn. Cuộc sống của Dế Mèn cứ thế trôi đi trong vui tươi, nhàn nhã. Chiều chiều cùng anh chị em hàng xóm quanh bờ ruộng tụ họp lại, gảy đàn ngân nga một bài hát hoàng hôn chào tạm biệt ông mặt trời. Đến tối, nhà Dế lại tụ tập giữa bãi cỏ, uống sương đọng, ăn cỏ ướt … liên tục ca hát, nhảy múa cùng nhau linh đình tới sáng … Ngày nào cũng vậy nên so với tuổi trẻ hiếu động và đầy khát vọng như Dế Mèn thì đời sống ấy từ từ trở nên nhàm chán. Dế Mèn ngày càng nhanh và đã thành một chàng Dế người trẻ tuổi khỏe mạnh. Hình dáng bên ngoài của Dế Mèn được nhà văn Tô Hoài miêu tả thật cường tráng, hùng dũng : ” Đôi càng thì mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, co cẳng lên đạp phành phạch vào những ngọn cỏ. Đôi cánh thật đẹp dài kín tận chấm đuôi. Mỗi khi vũ lên đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc đi thì cả người rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Cái đầu rất to, nổi từng tảng trông rất bướng. Hai cái răng đen nhánh khi nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy thao tác. Sợi râu dài một vẻ rất đỗi hùng dũng … Dế Mèn cứ chốc chốc lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu “. Đoạn văn trên tả hình dáng, tính nết Dế Mèn chứng tỏ tài quan sát tinh xảo, miêu tả rực rỡ của nhà văn Tô Hoài.
Dế Mèn vì biết mình có ưu điểm vẻ sức khỏe thể chất nên rất thích bắt nạt những con vật nhỏ bé xung quanh và tổng thể bà con trong xóm. Dế Mèn quát mấy chị Cào Cào ở đầu bờ khiến những chị Cào Cào mỗi khi thấy Dế Mèn đi qua lại phải núp khuôn mặt trái xoan xuống dưới nhánh cỏ, chỉ dám đưa mắt lén nhìn trộm. Thậm chí, Dế Mèn còn ngứa chân đá anh Gọng Vó vừa ngơ ngác dưới đầm lên đang chưa hiểu chuyện gì .
Từ những cụ thể trên, Tô Hoài đã giúp người đọc tưởng tượng ra một chú Dế Mèn mới lớn với những vẻ đẹp ở ngoại hình nhưng tính cách lại chưa được đẹp. Nét đẹp của Dế Mèn là có thân hình cường tráng, biết nhà hàng siêu thị điều độ và thao tác chừng mực. Nhưng điểm yếu kém tất yếu của tuổi mới lớn đó là kiêu ngạo, hung hăng, bắt nạt những con vật yếu ớt, thích ra oai với mọi người.
Xem thêm câu truyện liên quan đến loài dế:
Dế Choắt là cái tên do Dế Mèn đặt ra với thái độ mỉa mai, chế giễu Dễ Choắt. Dế Mèn khinh thường và chê Dế Choắt xấu xí : Cái chàng Dế Choắt người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã là người trẻ tuổi rồi mà cánh chỉ ngắn ngủn đến giữa sống lưng … Đôi càng bè bè, nặng nề. Râu ria cụt có một mẩu và mặt mũi khi nào cũng ngẩn ngẩn, ngơ ngơ. Dế Mèn nói năng Với Dế Choắt rất trịch thượng, kẻ cả. Tuy bằng tuổi nhưng Dế Mèn gọi Dế Choắt là chú mày và lên giọng dạy đời : Ôi thôi chú mày ơi ! Chú mày có lớn mà không có khôn. Khi nghe Dế Choắt than phiền về sự ốm yếu của mình và muốn Dế Mèn đào giúp cho cái ngách trải qua hang Dế Mèn phòng khi nguy hiểm thì Dế Mèn lại tức giận, mắng chửi Dế Choắt như mưa : Nguồn truyện tại truyencotich.fun – Hức ! Thông ngách sang nhà ta ? Dễ nghe nhỉ ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết !
Dế Mèn không cần ai chú ý tới mình cũng chả muốn nghe ai. Dế Mèn cũng không thông cảm với khó khăn vất vả của bạn. Từ hành vi đến lời nói của Dế Mèn với Dế Choắt, ta hoàn toàn có thể thấy Dế Mèn là kẻ kiêu ngạo, không coi trọng tình nghĩa xóm giềng và thiếu tình thương đồng loại. Dế Mèn nói điêu nói với Dế Choắt rằng : Giương mắt ra mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này, rồi véo von ngâm bài ca dao nói về chị Cốc nhưng cố sửa đi đôi chút cho ý thêm nặng. Khi chị Cốc nổi nóng thì Dế Mèn nhanh chân chui vào trong hang sâu trốn thật bảo đảm an toàn, lên giường nằm khểnh bắt chân chữ ngũ đắc ý về trò nghịch của mình. Dế Choắt là tội nhất, vì trốn không kịp, bị chị Cốc mổ cho mấy nhát vào sống lưng gãy cả xương.
Dễ Mèn nghe thấy tiếng kêu thảm thiết của Dế Choắt cảm thấy vô cùng sợ hãi, nằm im thin thít. Đến lúc này, Dế Mèn mới biết thế nào là sợ. Đợi đến khi chị Cốc đi rồi, Dế Mèn mới bò sang hang Dế Choắt. Cảnh tượng Dế Choắt nằm thoi thóp thì hốt hoảng quỳ xuống, nâng đầu Choắt, thực sự hối hận về trò nghịch dại dột của mình: Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm! Cái chết oan của Dế Choắt đã thức tỉnh lương tâm Dế Mèn. Muốn chuộc lại lỗi lầm, Dế Mèn đã chôn cất Dế Choắt chu đáo. Dế Mèn đã đau xót, ân hận, tự trách mình tự kiêu, ngông cuồng. Từ đó, Dế Mèn cố gắng sửa mình để trở thành người tốt.
Bài học tiên phong mà Dế Mèn rút ra qua câu truyện với Dế Choắt đó là : Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ mà không biết nghĩ thì sớm muộn cũng mang vạ vào mình. Nhà văn Tô Hoài đã mượn lời nhắc nhở của Dế Choắt nhằm mục đích gửi tới những bạn đọc nhỏ tuổi lời khuyên không nên kiêu căng, tự mãn, không ngừng rèn luyện nhân cách để sau này trở thành người tử tế và hữu dụng. Đoạn trích trên đã tiêu biểu vượt trội cho nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả loài vật của nhà văn Tô Hoài bằng bút pháp nhân hóa độc lạ, tạo cho nhân vật Dế Mèn một linh hồn và một tính cách rất riêng nhưng lại có đôi nét chung. Dế Mèn trở thành nhân vật mang rất đầy đủ những nét đáng yêu và dễ thương, đồng thời là cả những tật xấu thường có của tuổi mới lớn.
>> Xem thêm: Truyện cổ tích về loài vật chọn lọc hay nhất
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Thủ Thuật
Để lại một bình luận