Đau quai hàm: Nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị – YouMed

Đau quai hàm là một tình trạng vô cùng khó chịu. Cơn đau có thể đi kèm những vị trí khác, gây ảnh hưởng sinh hoạt hằng ngày. Nguyên nhân gây đau quai hàm có thể do: nhiễm trùng răng, xoang, các bệnh lý về cơ khớp, thần kinh, mạch máu… Trong đó, phổ biến nhất là do rối loạn thái dương hàm (TMJ).

Đau quai hàm hoàn toàn có thể ở mức độ nhẹ, không cần điều trị. Nó cũng hoàn toàn có thể đau kinh hoàng, dai dẳng lê dài, điều này chỉ ra những yếu tố tiềm ẩn nghiêm trọng cần điều trị. Trong bài viết này, tất cả chúng ta sẽ cùng khám phá về nguyên do gây đau quai hàm và những lựa chọn điều trị hiện có .

1. Nguyên nhân gây đau quai hàm

Nguyên nhân phổ cập nhất của đau quai hàm là những yếu tố về răng miệng và những rối loạn ảnh hưởng tác động đến khớp thái dương hàm .

1.1. Rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ)

Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến nhất của rối loạn khớp thái dương hàm bao gồm:

• Đau hàm (có thể cảm thấy như đau răng
• Nhức đầu.
• Đau tai.

Cơn đau hoàn toàn có thể trở nên tồi tệ hơn khi nhai thức ăn và hoàn toàn có thể nghe thấy và / hoặc cảm thấy tiếng lách cách hoặc tiếng lạo xạo khi hoạt động hàm .
Ngoài ra, thực trạng này hoàn toàn có thể tương quan đến cứng và đau cổ, đau vai lan xuống cánh tay .

1.2. Nghiến răng

Nghiến răng hoàn toàn có thể gây đau quai hàm. Tình trạng này thường xảy ra lúc ngủ nên nhiều người hoàn toàn có thể không biết rằng mình đang mắc phải .
Các triệu chứng của chứng nghiến răng gồm có : đau hàm, mặt và cổ ; nhức đầu ; những yếu tố về răng miệng, gồm có gãy và mòn răng .
Ngoài tật nghiến răng, những thực trạng hoạt động giải trí quá mức của cơ khác như hai kẹo cao su đặc quá mức cũng hoàn toàn có thể gây đau hàm .

1.3. Đau do răng

Có nhiều yếu tố về răng miệng tương quan đến đau hàm. Ví dụ, một chiếc răng bị nứt hoàn toàn có thể gây cơn đau ngắt quãng, âm ỉ hoặc đau buốt khi cắn hoặc ăn. Sâu răng hoàn toàn có thể gây đau nhức liên tục và trở nên trầm trọng hơn do kích thích nóng hoặc lạnh. Các yếu tố về răng miệng khác như áp xe răng và viêm ổ răng khôn cũng hoàn toàn có thể gây đau hàm .

1.4. Nhiễm trùng

Nhiễm trùng ở vùng đầu và cổ, đơn cử là nhiễm trùng xoang hoặc tai, hoàn toàn có thể gây đau hàm. Ngoài đau hàm, những triệu chứng khác của viêm xoang hoàn toàn có thể gồm có :

• Sốt.
• Đau đầu.
• Bệnh đau răng.
• Đau má.
• Nghẹt mũi.

Tương tự như vậy, ngoài đau hàm, những triệu chứng khác của nhiễm trùng tai hoàn toàn có thể gồm có : khó nghe, chóng mặt, buồn nôn và đôi lúc là chảy nước tai .

1.5. Chấn thương

Các chấn thương ở hàm hoặc mặt, gồm có há lệch hoặc gãy hàm, hoàn toàn có thể gây đau đáng kể .

Một số nguyên nhân hiếm gặp khác

Mặc dù đau hàm thường tương quan đến yếu tố TMJ, nhiễm trùng hoặc yếu tố răng miệng, nhưng có những nguyên do khác mà tất cả chúng ta cần xem xét .

Đau tim

Đau hàm hoàn toàn có thể báo hiệu một cơn đau tim, một thực trạng hoàn toàn có thể rình rập đe dọa đến tính mạng con người cần được cấp cứu lập tức. Bên cạnh đó, cảm xúc nặng nề ở giữa bên trái của ngực hoàn toàn có thể chuyển dời đến hàm, cổ hoặc vai. Các triệu chứng tiềm ẩn của cơn đau tim gồm có : khó thở, đổ mồ hôi, chóng mặt, buồn nôn và nôn, suy nhược .

1.6. Các tình trạng liên quan đến tự miễn

Các tình trạng tự miễn như : viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjogren và lupus ban đỏ mạng lưới hệ thống cũng hoàn toàn có thể gây ra đau hàm. Đặc biệt là những triệu chứng bắt chước những triệu chứng của rối loạn TMJ .

1.7. Viêm khớp

Thoái hóa khớp và những loại viêm khớp khác hoàn toàn có thể làm cho mặt phẳng nhẵn giữa những khớp và ở đầu cuối là xương bị mòn. Đau xương hoàn toàn có thể tăng trưởng do tác dụng của thực trạng này .
Ngoài ra, những thực trạng viêm như viêm bao hoạt dịch, viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vảy nến gây ra thực trạng viêm ở khớp. Nếu những thực trạng này tác động ảnh hưởng đến khớp xương hàm thì hoàn toàn có thể Open những cơn đau .

1.8. Viêm tủy xương

Trong 1 số ít trường hợp khan hiếm, viêm tủy xương hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến xương hàm và những mô tương quan. Đây là một biến chứng hiếm gặp của phẫu thuật nha khoa .

1.9. Đau đầu do căng thẳng

Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng một số ít người bị đau vùng thái dương hàm cũng bị đau đầu nhưng có vẻ như không có mối liên hệ nào giữa hai thực trạng này. Vì nguyên do này, vẫn chưa rõ liệu có hay không mối liên hệ giữa đau hàm và đau đầu .

1.10. Đau dây thần kinh sinh ba

Đau dây thần kinh sinh ba là một thực trạng đau nghiêm trọng ảnh hưởng tác động đến dây thần kinh giúp bạn phát hiện những cảm xúc trên khuôn mặt và cử động hàm của mình. Tình trạng này gây ra những cơn đau buốt ; giống như điện giật ở môi, mắt, mũi, hàm, trán và da đầu. Cơn đau thường kích hoạt khi ăn, nói hoặc để mặt của bạn tiếp xúc với không khí lạnh .

1.11. Hoại tử xương hàm

Hoại tử xảy ra khi việc cung ứng máu cho xương bị gián đoạn và xương mở màn chết. Nó hoàn toàn có thể gây đau kinh hoàng. Nguyên nhân của chứng hoại tử xương gồm có : uống quá nhiều rượu, sử dụng thuốc corticosteroid và chấn thương .

1.12. Ung thư

Một số loại ung thư, như ung thư miệng, hoàn toàn có thể gây đau hàm. Với ung thư miệng, hoàn toàn có thể có những triệu chứng khác như : đau dai dẳng trong miệng, đau miệng không lành, khó nhai hoặc cử động hàm, sưng hàm, lung lay răng và khối sưng .

1.13. Một số tình trạng khác có thể làm tăng đau hàm và mặt bao gồm

• Rối loạn tuyến nước bọt.
• Căng thẳng, mệt mỏi và thiếu ngủ.
• Khó thở khi ngủ.
• Đau cơ xơ hóa.
• Một số tình trạng sức khỏe tâm thần.

2. Các triệu chứng đi kèm với đau quai hàm

Các triệu chứng đơn cử và kèm theo của đau hàm và mặt sẽ khác nhau tùy thuộc vào nguyên do. Chúng hoàn toàn có thể gồm có :

• Đau mặt trầm trọng hơn khi vận động hàm.
• Đau khớp và cơ.
• Vận động hạn chế.
• Sai khớp cắn.
• Tiếng kêu click hay lạo xạo khi mở hoặc đóng hàm.
• Tiếng ù trong tai.

• Đau tai.
• Nhức đầu có hoặc không kèm theo đau tai và áp lực sau mắt.
• Chóng mặt.
• Khóa hàm.
• Cơn đau từ đau âm ỉ đến cảm giác đau nhói.
• Chóng mặt.
• Đau răng.
• Căng thẳng hoặc đau đầu khác.
• Đau kiểu dây thần kinh, chẳng hạn như cảm giác nóng bỏng.
• Sốt.
• Sưng mặt.

Bất kỳ ai lo ngại về đau hàm nên đến gặp bác sĩ, nha sĩ hoặc bác sĩ phẫu thuật răng miệng .

3. Khi nào đau quai hàm cần điều trị?

Các nguyên do đau hàm trên đây không phải là vừa đủ. Đây là nguyên do tại sao việc tìm kiếm chẩn đoán đúng mực từ bác sĩ hoặc nha sĩ là vô cùng quan trọng .
Mặc dù phần đông những cơn đau hàm không tương quan đến những trường hợp khẩn cấp như đau tim nhưng nếu cảm xúc không dễ chịu của bạn nghiêm trọng và / hoặc lê dài ; hoặc nếu cơn đau của bạn tích hợp với những triệu chứng như : khó thở, đau ngực, đổ mồ hôi hoặc chóng mặt, hãy nhớ thăm khám bác sĩ ngay lập tức .

4. Khám và chẩn đoán tình trạng đau quai hàm

Khai thác bệnh sử, tiền sử bệnh

Để tìm ra nguyên do gây đau hàm, thứ nhất bác sĩ sẽ hỏi một số ít câu hỏi về cơn đau của bạn. Chẳng hạn như :

• Cơn đau bắt đầu khi nào?
• Mức độ nghiêm trọng.
• Cơn đau diễn ra liên tục hay không?
• Có bị chấn thương hàm nào gần đây không?
• Thói quen có thể gây ra đau hàm.
• Thời gian của cơn đau hàm.

Những câu trả lời này có thể sẽ  giúp bác sĩ chẩn đoán tình trạng của bạn.

Khám lâm sàng

Sau khi kiểm tra kỹ tiền sử, bác sĩ sẽ mở màn khám với việc xem xét kỹ : miệng, răng, TMJ, cổ và vai của bạn .
Đối với hoài nghi rối loạn TMJ, bác sĩ hoàn toàn có thể đo khoanh vùng phạm vi hoạt động của hàm khi há, hoạt động. Trong khi độ há thông thường là 40 mm đến 55 mm, những người bị TMJ thường có độ mở hàm dưới 30 mm. Bệnh nhân mắc TMJ cũng hoàn toàn có thể bị đau cơ xung quan, cũng như có tiếng kêu khớp ( tiếng lách cách khi hàm mở và đóng ) .
Cuối cùng, bác sĩ thường khám những dây thần kinh sọ để bảo vệ rằng : cơn đau bạn đang trải qua không tương quan đến dây thần kinh bị kích thích hoặc ức chế ( ví dụ : đau dây thần kinh sinh ba ) .

Cận lâm sàng

Thường không cần xét nghiệm máu để điều trị giảm đau quai hàm. Trừ khi có lo lắng về tình trạng tự miễn dịch, hay viêm nhiễm .
Ngoài ra, nếu bạn được hoài nghi có tương quan đến bệnh lý tim mạch, điện tâm đồ và xét nghiệm máu sẽ được chỉ định .

Phim X quang

Tùy thuộc vào những phát hiện từ bệnh sử và khám sức khỏe thể chất, những chỉ định hình ảnh hoàn toàn có thể giúp cung ứng thêm thông tin chi tiết cụ thể hoặc xác nhận chẩn đoán. Đối với 1 số ít nguyên do gây đau hàm, ví dụ điển hình như rối loạn TMJ, một yếu tố về răng miệng, gãy hoặc lệch hàm, chụp X quang đơn thuần hoặc X quang toàn cảnh thường là đủ .

Đối với những chẩn đoán phức tạp hơn, ví dụ điển hình như hoại tử xương hàm hoặc chẩn đoán nhiễm trùng xoang, hoàn toàn có thể chỉ định chụp cắt lớp vi tính ( CT ). Chụp cộng hưởng từ ( MRI ) thường được sử dụng để nhìn nhận kỹ lưỡng hơn TMJ ở những người bị đau mãn tính hoặc nặng. MRI cũng hoàn toàn có thể được sử dụng để nhìn nhận dây thần kinh sinh ba trong chứng đau dây thần kinh sinh ba .

5. Điều trị đau quai hàm

Việc điều trị đau hàm tùy thuộc vào nguyên do của nó nhưng hoàn toàn có thể gồm có những liệu pháp như : dùng thuốc, vận dụng những giải pháp tự chăm nom hoặc phẫu thuật .

5.1. Thuốc và các biện pháp tự chăm sóc

Để giảm đau hàm, bạn hoàn toàn có thể sử dụng những giải pháp như sau :

• Chườm nóng ẩm hoặc chườm đá

Cho đá vào túi ni lông, bọc vào miếng vải mỏng mảnh và chườm lên mặt trong 10 phút. Sau đó tháo ra trong 10 phút trước khi thoa lại. Cách khác là dội nước ấm lên khăn, sau đó đắp lên vùng quai hàm. Hơi nóng ẩm hoàn toàn có thể làm thư giãn giải trí những cơ hàm hoạt động giải trí quá mức và giảm đau. Bạn hoàn toàn có thể phải làm ướt lại khăn lau nhiều lần để duy trì độ nóng .
Bạn cũng hoàn toàn có thể mua túi chườm nóng hoặc nước đá tại hiệu thuốc hoặc trên mạng. Tuy nhiên, chúng nên được che bằng vải mọi lúc, nếu không hoàn toàn có thể làm bỏng da của bạn. Nếu cảm thấy quá nóng hoặc quá lạnh, hãy lấy ra .
>> Bạn đã hiểu rõ khi nào cần chườm nóng và khi nào cần chườm đá ? Tìm đáp án trong bài viết Chườm nóng và chườm lạnh : Bạn có đang làm đúng cách ?

• Xoa bóp vùng khớp bị ảnh hưởng

Dùng ngón trỏ và ngón giữa, ấn vào vùng bị đau của quai hàm, ví dụ điển hình như vùng ngay trước tai nơi khớp hàm gặp nhau. Xoa theo hoạt động tròn từ 5 đến 10 vòng, sau đó mở miệng và lặp lại bài tập. Xoa bóp những cơ ở bên cổ cũng hoàn toàn có thể giúp giảm stress .

• Thuốc giảm đau không kê đơn

Các loại thuốc như ibuprofen và acetaminophen hoàn toàn có thể giúp giảm bớt sự không dễ chịu .

• Các loại thuốc cụ thể được kê cho một số chẩn đoán nhất định 

Ví dụ, thuốc kháng sinh sẽ được kê đơn cho bệnh viêm xoang hoặc nhiễm trùng tai, trong khi thuốc chống co giật Tegretol ( carbamazepine ) hoặc Trileptal ( oxcarbazepine ) được sử dụng để điều trị đau dây thần kinh sinh ba .
Đối với rối loạn TMJ, nên tích hợp thuốc ( ví dụ, thuốc chống viêm không steroid và / hoặc thuốc giãn cơ ) và những liệu pháp tự chăm nom ( ví dụ, tránh kích hoạt và đổi khác tư thế ngủ ) .
Nếu nghiến răng là nguyên do gây đau, bạn hoàn toàn có thể được điều trị bằng máng nhai giúp bảo vệ răng miệng. Hàm bảo vệ miệng hoàn toàn có thể đúc để vừa khít với răng của bạn .

5.2. Phẫu thuật

Đây thường là một trong những chiêu thức điều trị chính cho ung thư miệng. Phẫu thuật sửa chữa thay thế hoàn toàn có thể thiết yếu so với gãy xương hàm .
Bên cạnh đó, bạn hoàn toàn có thể phải triển khai 1 số ít điều trị nha khoa gồm có :

• Điều trị tủy răng.
• Nhổ răng.
• Liệu pháp nhiệt hoặc lạnh.

6. Phòng ngừa đau quai hàm

Nếu bạn đã từng bị đau hàm, hãy làm theo những lời khuyên sau để giúp ngăn ngừa tái phát; ít nhất là trong giai đoạn phục hồi:

• Ăn thức ăn mềm hoặc lỏng, chẳng hạn như súp hoặc mì ống.
• Tránh ăn thức ăn giòn hoặc dai, chẳng hạn như kẹo cao su.

• Ăn từng miếng nhỏ.
• Chăm sóc răng miệng
• Giảm căng thẳng bằng cách tập thiền, yoga hoặc các loại hình tập thể dục khác.
• Xoa bóp vùng quai hàm để thư giãn các cơ và tăng lưu lượng máu.
• Sử dụng dụng cụ bảo vệ miệng để ngăn nghiến răng.
• Áp dụng tư thế đúng và không mang túi nặng quá lâu trên một vai.

Bác sĩ hoàn toàn có thể tư vấn cho bạn những giải pháp phòng tránh tương thích nhất .
Đau quai hàm là triệu chứng biểu lộ của nhiều nguyên do khác nhau. Chủ yếu là do rối loạn khớp thái dương hàm. Nhưng cũng là tín hiệu của nhiều thực trạng khác. Tốt nhất tất cả chúng ta nên thăm khám sớm để chẩn đoán và điều trị kịp thời .

Bác sĩ Trương Mỹ Linh

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức