Những cảm xúc không thể diễn tả bằng từ

• David Robson
• BBC Future

2 tháng 2 2017Nguồn hình ảnh, Getty Images

Bạn đã từng cảm thấy một chút ‘mbuki-mvuki’ – cảm giác khiến bạn muốn ‘trút bỏ quần áo’ trong lúc nhảy múa? Hoặc cảm thấy ‘kilig’ – cảm xúc khi được nói chuyện với người mình thích? Hay ‘uitwaaien’ – cảm giác dễ chịu khi bạn bước đi trong gió?

Những từ này – trích từ kho từ vựng của tiếng Bantu, Tagalog và Hà Lan – không có từ tương tự trong tiếng Anh, thế nhưng chúng đại diện thay mặt cho những biểu cảm rất đơn cử mà ngôn từ tiếng Anh phớt lờ. Và nếu như Tim Lomas, từ Đại học East London, thành công xuất sắc trong nỗ lực của mình, chúng sẽ sớm trở nên rất phổ cập .Dự án Positive Lexicography Project của Lomas có tiềm năng liệt kê những cảm hứng ngọt ngào trong những ngôn từ khắp quốc tế, với kỳ vọng dân Anh sẽ vận dụng chúng trong đời sống thường ngày .Tiếng Anh đã mượn nhiều từ biểu cảm từ những ngôn từ khác, như ‘ frisson ’ ( bất chợt ) trong tiếng Pháp, hay ‘ schadenfredue ’ ( vui trên nỗi khổ của người khác ) từ tiếng Đức – nhưng có nhiều từ khác mà tất cả chúng ta hoàn toàn có thể chưa biết đến. Lomas đã chỉ ra hàng trăm những thưởng thức ‘ không hề được dịch lại ’ – và ông chỉ mới mở màn .Ông kỳ vọng rằng việc học những từ ngữ này sẽ giúp tất cả chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân mình. “ Chúng mang lại những cách nhìn khác nhau về quốc tế. ”Lomas nói cảm hứng của ông mở màn từ khi ông nghe người khác chuyện trò về khái niệm ‘ sisu ’ trong tiếng Phần Lan, vốn có nghĩa là ‘ quyết tâm trước khó khăn vất vả ’ .Theo người Phần Lan, khái niệm ‘ can đảm và mạnh mẽ ’, ‘ kiên cường ’ trong tiếng Anh không hề lột tả hết sức mạnh chứa đựng trong từ ‘ sisu ’. ‘ Sisu ’ không hề được ‘ dịch lại ’ chính do không có những từ ngữ tương tự trong tiếng Anh hoàn toàn có thể lột tả ý nghĩa thâm thúy của nó .Khá mê hoặc trước tò mò này, ông mở màn tìm kiếm những ví dụ khác trong sách vở và từ những người bạn ngoại bang. Kết quả khởi đầu của dự án Bất Động Sản này đã được đăng tải trên tạp chí Journal of Positive Psychology hồi năm ngoái .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Các ca sỹ Bồ Đào Nha như Cristina Branco thường biểu cảm thái độ ” saudade ” khi trình diễnNhiều từ trong số này miêu tả những cảm hứng tích cực đơn cử và thường phụ thuộc vào vào 1 số ít thực trạng đơn cử :

• Tarab (tiếng Ả Rập) – cảm giác ‘phê’ do âm nhạc mang lại

• Shinrin-yoku (tiếng Nhật) – cảm giác thoải mái sau khi tắm trong rừng

• Gigil (Tagalog) – không thể cưỡng lại cảm giác muốn nhéo má hoặc ôm chặt ai đó vì họ dễ thương

• Yuan bei (Trung Quốc) – cảm giác mãn nguyện

• Iktsuarpok (Unuit) – cảm xúc sốt ruột mong chờ khi đang đợi ai đó và liên tục bước ra ngoài xem họ đã đến hay chưa.

Tuy nhiên những từ khác lại phức tạp hơn và miêu tả những xúc cảm trộn lẫn giữa sự ngọt ngào và cay đắng, vốn quan trọng cho sự tăng trưởng của tất cả chúng ta .

• Natsukashii (tiếng Nhật) – cảm giác hoài niệm, nhớ về kỷ niệm hạnh phúc trong quá khứ và buồn, tiếc nuối khi nó không còn nữa.

• Saudade (tiếng Bồ Đào Nha) – cảm giác hoài niệm, nhớ về một người, một nơi chốn hoặc một thứ gì đó ở rất xa về không gian hoặc thời gian, một cảm giác mơ hồ hoặc mơ tưởng về một điều gì đó mà có thể không tồn tại

• Sehnsucht (tiếng Đức) – thèm khát sự sống – một cảm giác thèm khát một cuộc sống hoặc một khái niệm sống khác, ngay cả khi điều này không thể thực hiện.

Bên cạnh những xúc cảm này, dự án Bất Động Sản của Lomas còn tích lũy những từ ngữ chỉ đậm chất ngầu và cử chỉ hoàn toàn có thể quyết định hành động sức khoẻ của tất cả chúng ta về dài hạn cũng như cách tất cả chúng ta tương tác với người khác .

• Dadirri (tiếng của thổ dân Úc) – một sự lắng nghe sâu lắng thiên về tâm linh

• Pihentagyú (tiếng Hungary) – miêu tả những người lanh lợi có khả năng nghĩ ra các trò đùa hoặc các giải pháp một cách nhanh chóng

• Desenrascanço (tiếng Bồ Đào Nha) – thoát khỏi tình huống rắc rối một cách điệu nghệ

• Sukha (Sanskrit) – hạnh phúc thực sự bất chấp hoàn cảnh

• Orenda (Huron) – sức mạnh thay đổi thế giới của con người, bất chấp những thế lực mạnh mẽ như số phận.

Bạn hoàn toàn có thể nhìn thấy nhiều ví dụ khác trên website của ông, nơi bạn cũng hoàn toàn có thể đăng những ví dụ của riêng bạn .

Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Wabi-sabi là từ trong ngôn từ Nhật Bản nhàm để miêu tả cảm xúc tận thưởng vẻ đẹp diễn ra thoáng chốc, dang dở – như khi ngắm hoa ạnh đào nở rộLomas cũng thừa nhận nhiều miêu tả mà ông đưa ra chỉ đúng mực tương đối. “ Toàn bộ dự án Bất Động Sản này vẫn đang trong quy trình triển khai xong, và tôi đang liên tục tinh chỉnh ý nghĩa của từng từ trong list, ” ông nói. “ Tôi hoan nghênh phản hồi và sự gợi ý của mọi người trong yếu tố này. ”Trong tương lai, Lomas kỳ vọng rằng những nhà tâm lý học khác hoàn toàn có thể nghiên cứu và điều tra nguyên do và hậu quả của những thưởng thức này – vượt ra khỏi những thưởng thức của tất cả chúng ta, vốn bị số lượng giới hạn trong khoanh vùng phạm vi tiếng Anh .Tuy nhiên việc nghiên cứu và điều tra những từ này không chỉ có lợi cho khoa học ; Lomas cho rằng việc làm quen với những từ này hoàn toàn có thể đổi khác cách tất cả chúng ta tâm lý về bản thân, bằng cách quan tâm đến những xúc cảm mà từ lâu tất cả chúng ta đã không chú ý đến .“ Trong ý thức của mỗi người, có rất nhiều cảm hứng diễn ra cùng một lúc, đến nỗi hoàn toàn có thể tất cả chúng ta không hề giải quyết và xử lý kịp và để chúng vụt đi mất, ” Lomas nói .“ Những cảm hứng mà tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nhận ra và phân loại là những xúc cảm mà tất cả chúng ta chú ý đến – thế nhưng có rất nhiều xúc cảm khác mà hoàn toàn có thể tất cả chúng ta không hiểu. Vì vậy tôi cho rằng những từ mới này sẽ mở ra những xúc cảm khác mà lâu nay ta chỉ biết thoáng qua. “Lomas chỉ ra khu công trình nghiên cứu và điều tra của Lisa Feldman Barrett tại Đại học Northeastern, người đã chỉ ra rằng năng lực xác lập và phân loại cảm hứng của tất cả chúng ta hoàn toàn có thể có những ảnh hưởng tác động sâu xa .Nghiên cứu của bà dựa trên quan sát rằng 1 số ít người miêu tả xúc cảm của mình bằng những từ ngữ khác nhau, trong khi 1 số ít người khác chỉ sử dụng những miêu tả đúng chuẩn .“ Một số người sử dụng những từ như lo ngại, sợ hãi, tức giận, để miêu tả một trạng thái xấu đi, ” bà lý giải. “ Đối với họ, những từ này là gần nghĩa, trong khi những người khác cho rằng chúng là những từ khác nhau trọn vẹn, tương quan đến những cảm hứng và hành vi khác nhau. ”Điều này gọi là ‘ hạt xúc cảm ’ và bà thường đo điều này bằng cách nhu yếu những người tham gia nhìn nhận cảm hứng của họ mỗi ngày trong vòng vài tuần, trước khi bà giám sát tính đúng chuẩn trong báo cáo giải trình của mỗi người .Quan trọng hơn cả, bà nhận ra rằng điều này quyết định hành động tất cả chúng ta thích nghi với đời sống tốt đến đâu .Nếu tất cả chúng ta hoàn toàn có thể xác lập cảm hứng của mình, dù là vô vọng hay lo ngại, ta hoàn toàn có thể quyết định hành động làm thế nào để đối phó với những xúc cảm đó tốt hơn : ví dụ như chuyện trò với một người bạn, hoặc xem một bộ phim hài. Nếu bạn hoàn toàn có thể tìm thấy kỳ vọng trước sự tuyệt vọng, điều này sẽ giúp bạn tìm kiếm giải pháp cho yếu tố của mình .Những từ biểu cảm giúp mang lại cho bạn những giải pháp để thích nghi với đời sống. Những người hiểu cảm hứng của mình thường phục hồi từ căng thẳng mệt mỏi tốt hơn và ít dựa vào rượu bia để đối phó với tin xấu. Điều này cũng hoàn toàn có thể giúp bạn thành công xuất sắc hơn trong con đường học tập. Marc Brackett tại Đại học Yale chỉ ra rằng việc dạy cho trẻ nhỏ từ 10-11 tuổi những từ biểu cảm phong phú sẽ giúp cải tổ điểm cuối năm và khuyến khích những em có cách ứng xử tốt trong lớp học .

“Việc hiểu hơn về những gì mình đang trải qua sẽ giúp chúng ta hiểu hơn về đời sống nội tâm của chính mình.”

Cả Brackett và Barrett đồng ý chấp thuận rằng khu công trình nghiên cứu và điều tra của Lomas hoàn toàn có thể tạo một tiền đề tốt cho việc xác lập những góc nhìn sâu kín hơn trong những cung bậc cảm hứng của con người .“ Tôi nghĩ rằng nó rất có ích – bạn hoàn toàn có thể xem những từ ngữ và khái niệm mà chúng gắn liền như những công cụ cho đời sống, ” Barrett nói. Chúng thậm chí còn hoàn toàn có thể khuyến khích tất cả chúng ta thử những thưởng thức mới, hoặc nhìn những thưởng thức cũ từ một góc nhìn mới .Đây là hướng đi mà Lomas muốn mày mò trong tương lai. Trong khi đó, Lomas vẫn liên tục bổ trợ bộ từ điển của mình, vốn giờ đây đã tăng lên vài nghìn từ. Trong những từ tìm được, ông tỏ ra thú vị nhất với từ ‘ wabi-sabi ’ trong tiếng Nhật. “ Nó nói về việc tìm kiếm cái đẹp trong những thứ cũ kĩ và không tuyệt vời và hoàn hảo nhất, ” ông nói. “ Nếu tất cả chúng ta nhìn quốc tế theo cách đó, nó sẽ mang lại một cách sống khác. ”

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp