Chủ trì đối thoại về phía Bộ GD-ĐT là Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ.
Bạn đang đọc: Bộ GD-ĐT đối thoại với GS-TSKH Hồ Ngọc Đại
Phía Công nghệ giáo dục ngoài GS-TSKH Hồ Ngọc Đại, PGS-TS Nguyễn Kế Hào còn có các cộng sự của hai ông tham gia quá trình triển khai Công nghệ giáo dục, tham gia hoàn thiện các sách giáo khoa theo phương pháp Công nghệ giáo dục.
Thứ trưởng có đủ thẩm quyền quyết định hành động những yếu tố Thủ tướng giao không thì mới thao tác tiếp. Vì tôi biết có những văn bản Thứ trưởng ký rồi nhưng Bộ trưởng vẫn tịch thu được ” -Ông Nguyễn Kế HàoTôi được Bộ trưởng chuyển nhượng ủy quyền và hoàn toàn có thể quyết đượcThứ trưởng Nguyễn Hữu ĐộKhông phải mọi Kết luận của hội đồng đều được tổng thể những chủ biên đống ý, nhưng đó là quan điểm xác đáng. Chúng tôi biết viết sách lớp 1 là khó nhất. Nên hội đồng thẩm định và đánh giá cũng rất linh động, thoáng đãng. Tôi chứng minh và khẳng định hội đồng thao tác tráng lệ, cũng không đến nỗi cũ kĩ về tư duy đâu. Về thái độ thì rất khách quanPGS Trần Kiều – quản trị hội đồng đánh giá và thẩm định môn toán“ Bộ sách bị loại, tôi không oán trách nào so với những thành viên hội đồng thẩm định và đánh giá. Vì họ phải làm đúng nghĩa vụ và trách nhiệm được giao. Cái quan trọng là nơi giao nghĩa vụ và trách nhiệm cho họ ”GS Hồ Ngọc Đại“ Thoạt nhìn sách của thầy Đại thì thấy khó. Nhưng khi xem thiết kế sách cho giáo viên và nhìn vào thực tiễn tập huấn giáo viên của thầy Đại thì lại thấy tốt ”PGS-TS Lê Anh Vinh – Phó viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục đào tạo Nước TaThứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ tại buổi đối thoại – Ảnh : NAM TRẦNMở đầu buổi đối thoại, ông Thái Văn Tài – Vụ trưởng Vụ GD tiểu học Bộ GD-ĐT – thông tin lại vắn tắt quy trình thẩm định và đánh giá sách giáo khoa mà Bộ GD-ĐT đã tổ chức triển khai thực thi. Theo ông Thái Văn Tài, quá trình đảm nhiệm hồ sơ ĐK đánh giá và thẩm định sách giáo khoa, việc xây dựng hội đồng thẩm định và đánh giá vương quốc, quy trình đánh giá và thẩm định sách giáo khoa đã diễn ra đúng pháp luật .Ông Thái Văn Tài – Vụ trưởng Vụ Giáo dục đào tạo tiểu học Bộ GD-ĐT – Ảnh : NAM TRẦN“ Thành viên hội đồng đánh giá và thẩm định có 15 ngày điều tra và nghiên cứu sách giáo khoa độc lập, sau đó có những buổi thao tác chung và nghe đối thoại của tác giả sách giáo khoa đăng kí đánh giá và thẩm định. Cuối cùng, những thành viên liên tục thao tác độc lập và thực thi bỏ phiếu. Hội đồng sẽ gặp gỡ thông tin cho tác giả sách giáo khoa quan điểm nhìn nhận của hội đồng. Như vậy trong quy trình thẩm định và đánh giá đã có 2 lần tác giả được gặp nghe quan điểm, đối thoại với hội đồng thẩm định và đánh giá ” – ông Thái Văn Tài cho biết .Theo thông tin của Bộ GD-ĐT, trong đợt đánh giá và thẩm định tiên phong, có 49 bản thảo sách giáo khoa đăng kí, trong đó có 38 bản thảo được hội đồng nhìn nhận đạt, 11 bản thảo không đạt ở cả vòng 1 và 2. Những sách giáo khoa đạt lại liên tục được thanh tra rà soát, tham vấn quan điểm những cơ quan tương quan trước khi trình Bộ trưởng Bộ GD-ĐT phê duyệt .
Hiện có 32 SGK đã được phê duyệt. Trong 11 SGK hội đồng đánh giá không đạt có những cuốn được tác giả sửa chữa có nhu cầu thẩm định lại, có SGK bảo lưu quan điểm nên không gửi thẩm định lại.
GS-TSKH Hồ Ngọc Đại ( trái ) và PGS-TS Nguyễn Kế Hào tại buổi đối thoại – Ảnh : NAM TRẦNVề quan điểm chỉ huy của Thủ tướng về việc đối thoại về ” Chương trình thực nghiệm “, ông Thái Văn Tài cho biết năm 2017, Bộ GD-ĐT đã xây dựng hội đồng đánh giá và thẩm định chương trình Thực nghiệm theo 2 vòng .
Hội đồng gồm 13 thành viên do Viện Khoa học Giáo dục thành lập.
Hội đồng đã trình bộ trưởng kết quả đánh giá vòng 1 chương trình Thực nghiệm phù hợp với chương trình hiện hành và cho phép thực hiện 1 năm trước khi chương trình GD phổ thông mới triển khai.
Ở vòng 2 hội đồng cũng khẳng định có một số ý kiến góp ý từ vòng 1 đã được tác giả sửa chữa, nhưng còn một số nội dung chưa sửa chữa. “Việc đánh giá chương trình thực nghiệm đã làm từ năm 2017 và có kết luận”- ông Thái Văn Tài khẳng định.
GS-TSKH Hồ Ngọc Đại – Ảnh : NAM TRẦN
“Thứ trưởng đủ thẩm quyền quyết mới làm việc tiếp”
Kế tiếp phần trình bày của ông Thái Văn Tài, PGS-TS Nguyễn Kế Hào nói ông đến buổi đối thoại là để gặp, trao đổi với Bộ trưởng, nhưng rất tiếc là Bộ trưởng không có mặt.
Nói trực tiếp vào chương trình Tiếng Việt Công nghệ giáo dục, PGS-TS Nguyễn Kế Hào dẫn chứng tác dụng đơn cử tiến hành tại những tỉnh, thành. Trong đó có những tỉnh khó khăn vất vả. Phản hồi của cán bộ quản trị, giáo viên ở những địa phương về Tiếng Việt Công nghệ cũng rất tốt .” Trẻ em học Tiếng Việt công nghệ tiên tiến giáo dục nhanh, chắc, không tái mù, không nói ngọng “, đó là thực sự được ông Nguyễn Kế Hào nhắc lại. Ông Hào cũng nhắc lại thời kì ông làm vụ trưởng Vụ Giáo dục đào tạo tiểu học đã linh động tiến hành bốn chương trình theo một tiềm năng thống nhất để tương thích với điều kiện kèm theo dạy học khác nhau .PGS-TS Nguyễn Kế Hào : ” Trẻ em học Tiếng Việt công nghệ tiên tiến giáo dục nhanh, chắc, không tái mù, không nói ngọng ” – Ảnh : NAM TRẦNNhờ có cách đó thì Nước Ta mới hoàn thành xong phổ cập giáo dục tiểu học và xóa mù chữ. Với những điều dẫn giải, PGS-TS Nguyễn Kế Hào bày tỏ bức xúc khi bộ sách Công nghệ giáo dục bị loại. Ông cho rằng Bộ GD-ĐT đã vận dụng quan điểm chưa linh động, mềm dẻo khi chỉ huy việc thẩm định và đánh giá SGK.
Ông Hào cũng kiến nghị Bộ GD-ĐT cần đi các địa phương để xem việc dạy Tiếng Việt công nghệ giáo dục như thế nào. Và cần thực hiện lời dạy của Bác Hồ là điều gì tốt cho dân thì cố gắng làm.
Buổi đối thoại diễn ra tại Bộ GD-ĐT – Ảnh : NAM TRẦN
“Tôi đến với một ý định duy nhất”
Trong phần trao đổi của mình, GS-TSKH Hồ Ngọc Đại nói ông đến cuộc đối thoại này chỉ muốn được xác nhận bộ SGK này ( bộ sách Công nghệ giáo dục ) được sử dụng cho năm học mới .GS Hồ Ngọc Đại cho biết đã điều tra và nghiên cứu, thực nghiệm 40 năm và dạy Công nghệ giáo dục tại Nga. Trong 40 năm đó, ông không hề xa dời việc dạy học trong nhà trường. Và chứng minh và khẳng định tiểu học là bậc học vô cùng quan trọng. Từ những gì điều tra và nghiên cứu, thực nghiệm, ông chứng minh và khẳng định ông chịu nghĩa vụ và trách nhiệm với những gì ông viết ra và không hề sửa chữa thay thế .Nói đơn cử về viết sách cho học viên tiểu học, ông bày tỏ quan điểm mỗi lớp chỉ dạy rất ít khái niệm mang tính cốt lõi. “ Tiếng Việt là môn Khoa học, những khái niệm của nó là khái niệm khoa học. Tiếng Việt lớp 1 chỉ có 1 khái niệm là tiếng. Lớp 2 là từ và câu, lớp 3 là ngữ, lớp 4,5 là bài ” – GS Đại nói .
Cần một cách thẩm định khác
Trao đổi từ thưởng thức của mình, ông Nguyễn Kế Hào cho rằng việc dạy học cho trẻ tiểu học cần mềm dẻo, linh động. Vì thế không nên loại một bộ sách đã được thực tiễn kiểm nghiệm và đạt hiệu suất cao tốt .” Cách giải quyết và xử lý yếu tố này không khó. Bộ trưởng vẫn dựa vào những hội đồng đánh giá và thẩm định và hoàn toàn có thể giao cho hội đồng thao tác theo ý thức thay đổi, cởi mở hơn. Vẫn theo nhìn nhận của Thông tư 33, nhưng những chỉ báo được vận dụng linh động hơn để giữ truyền thống riêng cho mỗi bộ sách .
Điều căn bản là thực hiện được mục tiêu và chuẩn đầu ra của từng lớp, cấp học. Cần chú trọng đánh giá qua thực tiễn, đây mới là thước đo đáng tin cậy, không thể thiếu trong đánh giá sách, đánh giá hoạt động dạy học ở tiểu học” – Ông Nguyễn Kế Hào đưa ra quan điểm và cũng là gợi mở cho hướng xử lý của Bộ GD-ĐT.
Ông Hào cũng viện ra quan điểm của GS Trần Ngọc Thêm khi cho rằng ” Sách của GS Đại cần một cách đánh giá và thẩm định khác “. Nói chung về việc thẩm định và đánh giá những bộ sách giáo khoa, ông Nguyễn Kế Hào cũng nói thêm : Bộ GD-ĐT nên coi việc đánh giá và thẩm định sách giáo khoa chỉ là một bước, tiếp theo cần đưa những sách giáo khoa đã qua thẩm định và đánh giá dạy thử nghiệm một một thời hạn .
Việc này cũng phù hợp với ý kiến của ông Phạm Tất Thắng (phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa-GD thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội). Sau đó mời các chuyên gia độc lập tham gia đánh giá.
“Tôi khẳng định hội đồng làm việc nghiêm túc”
PGS Trần Kiều – quản trị hội đồng đánh giá và thẩm định môn toán – Ảnh : NAM TRẦNTrao đổi tại buổi đối thoại, PGS Trần Kiều – quản trị hội đồng đánh giá và thẩm định môn toán – cho biết : “ Không phải mọi Kết luận của hội đồng đều được toàn bộ những chủ biên ưng ý, nhưng đó là quan điểm xác đáng. Chúng tôi biết viết sách lớp 1 là khó nhất. Nên hội đồng thẩm định và đánh giá cũng rất linh động, thoáng đãng. Tôi khẳng định chắc chắn hội đồng thao tác tráng lệ, cũng không đến nỗi cũ kĩ về tư duy đâu. Về thái độ thì rất khách quan ” .
Nói về kiến nghị thẩm định bộ sách Công nghệ giáo dục, PGS Trần Kiều bày tỏ quan điểm: “Bao giờ có một chương trình mới, sẽ có những sách giáo khoa mới phù hợp với chương trình. Có những cuốn sách giáo khoa rất hay nhưng vẫn phải ngừng. Không thể lấy việc có nhiều học sinh đang học thì phải được tiếp tục”.
Ông Kiều nói thẳng nếu vì bộ sách của GS Đại đặc biệt thì phải thẩm định đặc biệt thì nếu không cẩn thận, các nhóm tác giả sách giáo khoa khác sẽ phản ứng.
Khá nóng bức, ông Trần Kiều cho rằng GS Đại chỉ nên viết sách tìm hiểu thêm. Vì sách giáo khoa của GS Đại phải viết lại, vì có tới 160 lỗi chứ không ít. GS-TSKH Hồ Ngọc Đại phản biện lại : ” Ở đây là là sự độc lạ về tư duy kinh nghiệm tay nghề và khoa học “Cách ông Trần Kiều phát biểu là “ tư duy kinh nghiệm tay nghề của môt người dạy thêm lão luyện ” nên không tương thích “. Bày tỏ thái độ có phần thiếu thiện chí, PGS Trần Kiều cho biết ông nể GS Đại vì ông là nhà tâm lý học, không phải nhà toán học ” nhưng lại viết sách giáo khoa toán ” .GS Trần Đình Sử – Ảnh : NAM TRẦN
Đến lượt GS Trần Đình Sử khi “đối thoại” với GS Đại lại cho rằng “GS Đại là nhà toán học, nhà tâm lý học nhưng không hiểu về Văn học. Tư duy của GS Đại là “tư duy tự do”.
Trên thực tế, GS-TSKH từng bảo vệ luận án TS về Toán, nhưng ông cũng là một nhà Tâm lý học. Trong thời gian làm việc tại Liên Xô (cũ) ông nghiên cứu và thực nghiệm về toán.
Sự đối thoại có phần công kích giữa các GS trong hội đồng thẩm định và phía GS Hồ Ngọc Đại đã làm cho cuộc đối thoại có những lúc rơi vào cãi cọ, nặng lời, xúc phạm nhau.
PGS Trần Kiều bất bình khi cho rằng những quan điểm nào trái quan điểm GS Đại thì ông Đại phản đối. Còn GS Trần Đình Sử đã mất bình tĩnh trước phản ứng tiêu cực của GS Đại nên cho rằng nếu cứ như thế ông sẽ khinh bỉ, không nói chuyện.
GS Mai Ngọc Chừ – Ảnh : NAM TRẦN
Chừng mực hơn, GS Mai Ngọc Chừ, hội đồng thẩm định môn Tiếng Việt cho biết cháu của ông học Tiếng Việt công nghệ GD nên ông cũng thừa nhận những ưu điểm của Tiếng Việt Công nghệ GD. Nhưng ông và các thành viên hội đồng thẩm định SGK theo yêu cầu của chương trình GD mới nên phải đảm bảo các tiêu chí đã đề ra. Ông Chừ cho rằng GS Đại nên sửa sách để thẩm định lại.
“Thích cách tiếp cận của GS Đại”
PGS-TS Lê Anh Vinh – Phó viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục đào tạo Nước Ta – Ảnh : NAM TRẦNPGS-TS Lê Anh Vinh – Phó viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục đào tạo Nước Ta, đồng thời là tác giả môn Toán của một nhóm viết SGK khác – khi san sẻ tại cuộc đối thoại đã nhìn nhận thành công xuất sắc của GS Hồ Ngọc Đại ở khâu tập huấn giáo viên .Ông Vinh cho biết đã điều tra và nghiên cứu rất kĩ sách Toán của Công nghệ GD những thời kì và SGK đã đưa thẩm định và đánh giá mới gần đây. “ Thoạt nhìn sách của thầy Đại thì thấy khó nhưng khi xem thiết kế sách cho giáo viên và nhìn vào thực tiễn tập huấn giáo viên của GS Đại thì lại thấy tốt ” – ông Vinh nói .Theo ông Vinh thì sách chỉ là tài liệu, còn quan trọng vẫn là người thầy dạy như thế nào. Ở đây, điểm mạnh của sách GS Đại là tập huấn giáo viên rất kĩ, là cách phong cách thiết kế tổ chức triển khai dạy học làm cho học viên được học tích cực. Ông Vinh cũng khẳng định chắc chắn là một người làm Toán, ông thích cách tiếp cận của GS Đại ở sách Toán. Nhưng nếu GS có kiểm soát và điều chỉnh để trẻ tiếp cận trực quan hơn thì sẽ nhiều học viên tiếp cận hơn. Ông Vinh cho rằng sách đã qua phép thử của thời hạn 40 năm thì khó hoàn toàn có thể nói nó không tốt .
Về câu hỏi “Sách của GS Đại có phù hợp với chương trình không?”, ông Vinh nêu quan điểm rằng cứ nói chương trình cũ, chương trình mới không nên nghĩ nó quá xa rời nhau. Theo ông Vinh thì chương trình có chuẩn đầu ra, dạy học như thế nào để đảm bảo chuẩn đầu ra là được. Không nên quy định cứng nhắc. Giống như xây ngôi nhà cho thầy, trò ở thoải mái thì không nên quy định nhà phải như thế nào mà nên nhìn vào mục đích sử dụng được đặt ra.
Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ: Khó thực hiện cách thẩm định khác
Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ – Ảnh : NAM TRẦNKết luận buổi đối thoại, vấn đáp thắc mắc PGS-TS Nguyễn Kế Hào đặt ra, ông Nguyễn Hữu Độ cho biết Bộ đã làm theo Nghị quyết của Quốc hội. Vì thế trong lao lý thẩm định và đánh giá SGK, hồ sơ SGK gửi lên đánh giá và thẩm định đã phải có thực nghiệm rồi. Việc đánh giá và thẩm định nhằm mục đích mục tiêu công bố cho xã hội những cuốn sách tương thích để sử dụng cho chương trình giáo dục phổ thông mới. Vì thế nếu cho rằng đánh giá và thẩm định chỉ là bước 1 và liên tục thực nghiệm thì chưa thật đúng .Việc cho sách Công nghệ giáo dục một cách đánh giá và thẩm định khác như quan điểm của GS Trần Ngọc Thêm khó thực thi vì cần phải công minh giữa những bộ SGK. “ Nếu được thì thầy nghiên cứu và điều tra giải pháp kiểm soát và điều chỉnh SGK để bảo vệ nhu yếu ” – ông Nguyễn Hữu Độ ý kiến đề nghị với GS-TSKH Hồ Ngọc Đại. Một trong những tiềm năng khi triển khai chương trình giáo dục mới là khuyến khích có nhiều bộ SGK phong phú sử dụng trong những nhà trường .
Sẽ tiếp tục ý kiến lên cấp trên
“ Tôi sẽ liên tục có quan điểm lên cấp trên ” – PGS-TS Nguyễn Kế Hào chứng minh và khẳng định điều này. Ông cho rằng nếu Thứ trưởng đại diện thay mặt Bộ trưởng giải đáp thế là chưa thỏa đáng ”. Ông Hào cho biết rất nhiều khái niệm giờ đây Bộ GD-ĐT mới nói nhưng ở trường thực nghiệm, những nơi triển khai Công nghệ giáo dục đã làm từ lâu .Công nghệ giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại không phải chương trình cải cách giáo dục năm 1981, cũng không phải chương trình giáo dục hiện hành mà là nghiên cứu và điều tra trong một quy trình với việc thực nghiệm tráng lệ, thoáng rộng .“ Chúng tôi không chống lại chương trình mới, mà chúng tôi dùng chương trình mới với quan điểm mới, chiêu thức mới. Cái mới này tôi nhìn thấy trước thì nói trước, chứ không hề cũ so với nhu yếu được viết mới giờ đây. Có thể thay đổi nhưng không hề quyết tử hệ tư tưởng mới. Cách Bộ GD-ĐT đang thay đổi như lúc bấy giờ chỉ là cách viết khéo lại cái cũ. Chúng tôi mới là mới ”, GS-TSKH Hồ Ngọc Đại nói ở cuối cuộc đối thoại .
Đã thực hiện ở 48 tỉnh, thành
Công nghệ giáo dục với tư tưởng nhất quán lấy học sinh làm trung tâm, dạy học theo cách “thầy thiết kế, trò thi công” được GS-TSKH Hồ Ngọc Đại triển khai nghiên cứu, thử nghiệm từ năm 1978.
Trong hơn 40 năm, theo những người thực hiện, Công nghệ giáo dục đã chứng minh được hiệu quả từ việc dạy thử nghiệm đến thực hiện đại trà ở 48 tỉnh, thành. Trong đó từ năm 2006 đến nay, Tiếng Việt theo phương pháp Công nghệ giáo dục đã được Bộ GD-ĐT đưa trở lại với vai trò là giải pháp tăng cường dạy Tiếng Việt cho học sinh vùng khó khăn, cứu vãn tình trạng sa sút về chất lượng dạy học Tiếng Việt.
Khi Bộ GD-ĐT chuẩn bị triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới theo hướng “một chương trình, nhiều sách giáo khoa”, Bộ GD-ĐT thành lập hội đồng thẩm định quốc gia để thẩm định các sách giáo khoa phục vụ việc dạy học theo chương trình mới.
Các sách giáo khoa của Công nghệ giáo dục do GS-TSKH Hồ Ngọc Đại cũng đăng kí thẩm định nhưng đã bị loại ngay từ vòng đầu thẩm định.
Trong ba sách giáo khoa của Công nghệ giáo dục là sách Tiếng Việt, Toán, Đạo đức cùng bị loại, sách Tiếng Việt gây bất ngờ nhất cho dư luận và cho các cơ sở giáo dục đang thực hiện Tiếng Việt Công nghệ giáo dục ở nhiều tỉnh thành.
Nhất là khi một số bản thảo sách giáo khoa khác được hội đồng thẩm định đánh giá “đạt nhưng cần sửa chữa” để đăng kí thẩm định vòng 2 thì các sách giáo khoa của Công nghệ giáo dục bị coi là có quá nhiều nội dung cần sửa, nên không thể đủ thời gian sửa chữa kịp đăng kí thẩm định vòng 2.
GS-TSKH Hồ Ngọc Đại không có ý kiến chính thức phản bác quyết định của hội đồng thẩm định. Nhưng khi chia sẻ với báo chí, ông khẳng định sẽ không sửa các sách giáo khoa do mình chủ biên theo ý kiến Hội đồng thẩm định, do không nhất trí với quan điểm của hội đồng. Theo quy định hiện hành, nếu các SGK Công nghệ giáo dục không được phê duyệt thì Công nghệ giáo dục sẽ phải ngừng dạy học ở các tỉnh, thành.
Ngay sau sự việc này, PGS-TS Nguyễn Kế Hào, người từng từ chức Vụ trưởng vụ GD tiểu học- Bộ GD-ĐT để bảo lưu quan điểm linh hoạt trong áp dụng chương trình GD phù hợp với các vùng miền trên cả nước đã có bản kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ, Quốc hội và Bộ GD-ĐT thể hiện quan điểm không đồng tình với kết quả của Hội đồng thẩm định sách giáo khoa.
Đối thoại để được đánh giá công tâm
GS-TSKH Hồ Ngọc Đại và PGS-TS Nguyễn Kế Hào cho rằng điều họ trông đợi ở Bộ GD-ĐT không chỉ là tổ chức triển khai thẩm định và đánh giá lại sách giáo khoa Công nghệ giáo dục theo tiến trình, tiêu chuẩn và quan điểm đánh giá và thẩm định tựa như như đã làm đợt đầu mà họ cần đối thoại để Bộ GD-ĐT nhìn nhận công tâm, khách quan thành quả của Công nghệ giáo dục đã tiến hành trên thực tiễn, thanh tra rà soát lại việc đánh giá và thẩm định SGK để tránh việc vận dụng pháp luật cứng ngắc. Sách Công nghệ giáo dục bị loại: Đừng để học sinh biết cái sàn mà không biết cái trần TTO – Nhà giáo Nguyễn Trung Chính – người từng trực tiếp tiến hành Tiếng Việt Công nghệ giáo dục trong gần 30 năm, vừa gửi thư đến Bộ trưởng Bộ GD-ĐT bày tỏ bức xúc vì tác dụng thẩm định và đánh giá loại sách Công nghệ giáo dục.
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp
Để lại một bình luận