Lịch Sử 7 Bài 21: Ôn tập chương 4

Phần 1: Lý thuyết Lịch Sử 7 Bài 21: Ôn tập chương 4

1.1. Về mặt chính trị:

– Bộ máy nhà nước ngày càng hoàn hảo, ngặt nghèo .
– Các triều đại phong kiến đều kiến thiết xây dựng nhà nước tập quyền .
– Thời Lý – Trần : cỗ máy nhà nước đã hoàn hảo trên danh nghĩa nhưng thực ra vẫn còn đơn thuần, làng xã còn nhiều luật lệ .
– Thời lê sơ : Bộ máy nhà nước tập quyền chuyên chế đã kiện toàn ở mức hoàn hảo nhất .
+ Thời Lê Thánh Tông, một số ít cơ quan và chức quan hạng sang nhất và trung gian được bãi bỏ, tăng cường tính tập quyền. Hệ thống thanh tra, giám sát hoạt động giải trí của quan lại được tăng cường từ TW đến tận những đơn vị chức năng xã. – Các đơn vị chức năng hành chính tổ chức triển khai ngặt nghèo hơn, đặt biệt là cấp Thừa tuyên và cấp xã .
– Nhà nước thời Lê Thánh Tông lấy phương pháp học tập, thi tuyển làm phương pháp hầu hết, đồng thời là nguyên tắc để tuyển lựa, chỉ định quan lại .
– Các cơ qua và chức vụ giúp việc nhà vua ngày càng được sắp xếp quy củ và bổ trợ rất đầy đủ ( 6 Bộ, Hàn Lâm Viện, Quốc sử viện, Ngự sử đài … )

1.2. So sánh nhà nước thời Lê sơ và nhà nước thời Lý – Trần

– Thời Lý-Trần : Nhà nước quân chủ quý tộc .
– Thời Lê sơ : Nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế .

1.3. Luật pháp

– Thời Đinh – Tiền Lê, mặc dầu nhà nước sống sót hơn 30 năm, nhưng chưa có điều kiện kèm theo thiết kế xây dựng pháp lý .
– Năm 1042, sau khi nhà Lý xây dựng 32 năm, bộ luật thành văn ở nước ta sinh ra ( Luật Hình thư ) .
– Đến thời Lê sơ, lao lý được kiến thiết xây dựng tương đối hoàn hảo ( Luật Hồng Đức ) .
* So sánh pháp luật thời Lê sơ và Lý – Trần :
– Giống :
+ Bảo vệ quyến lợi của nhà vua và giai cấp thống trị .
+ Bảo vệ trật tự xã hội, bảo vệ sản xuất nông nghiệp ( cấm giết trâu, bò )
– Khác : Luật pháp thời Lê sơ có nhiều điểm văn minh :
+ Bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ người phụ nữ .
+ Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ vương quốc .

1.4. Về kinh tế

Tình hình kinh tế tài chính thời Lê sơ có gì giống và khác thời Lý – Trần ?

a. Về nông nghiệp:

* Giống nhau :
– Đều có chủ trương chăm sóc lan rộng ra diện tích quy hoạnh đất trồng trọt .
– Chú trọng thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống đê điều .
* Khác :
– Thời Lý, ruộng công chiếm lợi thế. Thời Lê sơ, ruộng tư ngày càng tăng trưởng .

b. Về thủ công nghiệp:

– Hình thành và tăng trưởng những ngành nghề bằng tay thủ công truyền thống cuội nguồn. Thời Lê sơ có những phường, xưởng sản xuất ( Cục bánh tác ) .

c. Về thương nghiệp:

– Chợ làng ngày càng được lan rộng ra. Thăng Long, TT thương nghiệp hình thành từ thời Lý, đến thời Lê sơ trở thành đô thị kinh doanh sầm uất .
Giảng : Như vậy đến thời Lê sơ, tình hình kinh tế tài chính đã tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ hơn .

Xem Thêm Mẫu nhà 2 tầng mái thái 2019 đơn giản nhưng không kém phần độc đáo

1.5 Về xã hội:

– Giống : đều có giai cấp thống trị và giai cấp bị trị với những những tầng lớp : quý tộc, địa chủ tư hữu ( ở những làng xã ), nông dân những làng xã, nô tì .
– Khác nhau :
+ Thời Lý-Trần : những tầng lớp vương hầu quý tộc rất đống hòn đảo, nắm mọi quyền lực tối cao, những tầng lớp nông nô, nô tì chiếm số đông trong xã hội .
+ Thời Lê sơ : những tầng lớp nô tì giảm dần về số lượng, những tầng lớp địa chủ tư hữu rất tăng trưởng .

1.6. Về văn hóa, giáo dục, khoa học, nghệ thuật.

* Về giáo dục và khoa cử
– Nhà nước chăm sóc tăng trưởng giáo dục, tổ chức triển khai thi tuyển đều đặn, ngặt nghèo, đạt thành tựu to lớn ( nhiều người đỗ Tiến sĩ : thời Lê Thánh Tông có tới 501 tiến sỹ ) .
– Cho dựng lại Văn Miếu, mở nhiều trường học .
– Nội dung học tập, thi tuyển là những sách của đạo Nho .
– Tổ chức thi tuyển ngặt nghèo qua 3 kì thi : Hương, Hội, Đình .
– Thời Lê tổ chức thi được 26 khoa thi, lấy đỗ 989 tiến sỹ, 20 trạng nguyên .
– Dựng bia tiến sỹ ở Văn Miếu – Văn Miếu để khắc tên Tiến sĩ .
→ Quy củ, ngặt nghèo, đào tạo và giảng dạy được nhiều nhân tài cho quốc gia .
* Về văn học
– Văn học chữ Hán liên tục tăng trưởng và chiếm lợi thế với nhiều tác phẩm nổi tiếng : Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, ..
– Văn học chữ Nôm tăng trưởng .
→ Nội dung : bộc lộ lòng yêu nước thâm thúy, niềm tự hào dân tộc bản địa, khí phách anh hùng và niềm tin quật cường của dân tộc bản địa .
* Về khoa học
– Sử học : Đại Việt sử kí, Đại Việt sử kí toàn thư, Lam Sơn thực lục, ..
– Địa lí : Hồng Đức map, Dư địa chi, An Nam hình thắng đồ, ..
– Y học : Bản thảo thực vật toát yếu .
– Toán học : Đại thành toán pháp, Lập thành toán pháp .
* Về thẩm mỹ và nghệ thuật
– Nghệ thuật sân khấu : chèo, tuồng, ca hát được phục sinh và tăng trưởng .
– Nghệ thuật điêu khắc rực rỡ, kĩ thuật điêu luyện : Cung điện Lam Kinh, Bia Vĩnh Lăng, …
* Khác :
– Thời Lê Sơ tôn sùng đạo Nho còn thời Lý – Trần tôn sùng đạo Phật .

Phần 2: 13 câu hỏi trắc nghiệm Lịch Sử 7 Bài 21: Ôn tập chương 4

Bài 21: Ôn tập chương IV

Câu 1: Xã hội Đại Việt trong thế kỉ X đến XV được chia thành những bộ phận nào?

A. Giai cấp thống trị và bị trị
B. Địa chủ và nông dân
C. Vua quan và nông dân
D. Lãnh chúa và nông nô

Lời giải:

Xã hội Đại Việt trong thế kỉ X-XV được chia thành 2 bộ phận gồm:

– Giai cấp thống trị : vua, địa chủ, quan lại, vương hầu, quý tộc .
– Giai cấp bị trị : Nông dân, những tầng lớp thợ thủ công, thương nhân, nô tì .
Đáp án cần chọn là : A

Câu 2: Kinh tế Đại Việt trong thế kỉ X-XV mang bản chất là

A. kinh tế tài chính chiếm đoạt
B. kinh tế tài chính tiểu nông, tự cung tự túc cự cấp
C. kinh tế tài chính sản phẩm & hàng hóa
D. kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa

Lời giải:

Bản chất của nền kinh tế tài chính Đại Việt trong thế kỉ X – XV là nền kinh tế tài chính tiểu nông, tư cấp, tự cung tự túc. Nông nghiệp chiếm vai trò chủ yếu. Thủ công nghiệp và thương nghiệp chỉ là những ngành hỗ trợ
Đáp án cần chọn là : B

Câu 3: Nhiệm vụ chính của các quan xưởng do nhà nước lập ra dưới thời Lê sơ là gì?

A. Sản xuất đồ gồm tráng men có chất lượng cao ,
B. Đúc chuông đồng, tượng Phật cho những ngôi chùa .
C. Làm đồ trang sức đẹp vàng, bạc, làm giấy những loại .
D. Đúc tiền, rèn vũ khí, may mũ áo cho vua quan, quý tộc .

Lời giải:

Các triều đại Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần, Lê Sơ đều xây dựng những xưởng bằng tay thủ công ( quan xưởng ) chuyên lo việc đúc tiền, rèn đúc vũ khí, đóng thuyền chiến, may mũ áo cho vua quan, quý tộc hoạt góp thêm phần thiết kế xây dựng những hoàng cung, dinh thự .
Đáp án cần chọn là : D

Câu 4: Biểu hiện nào thể hiện sự phát triển vượt bậc của thủ công nghiệp Đại Việt trong các thế kỉ X – XV?

A. Sự sinh ra của đô thị Thăng Long
B. Hệ thống chợ làng, chợ huyện tăng trưởng
C. Sự đa dạng chủng loại của những mẫu sản phẩm mỹ nghệ
D. Sự hình thành những làng nghề thủ công truyền thống

Xem Thêm 6 cách nạp thẻ Free Fire trên http://wp.ftn61.com an toàn nhất

Lời giải:

Từ thế kỉ X đến XV, một số ít làng chuyên làm nghề bằng tay thủ công đã được hình thành như Bát Tràng ( TP. Hà Nội ), Thổ Hà ( Bắc Giang ), Chu Đậu ( Thành Phố Hải Dương ), Huê Cầu ( Hưng Yên ), … Đây là bộc lộ vật chứng cho sự tăng trưởng vượt bậc của thủ công nghiệp nước ta trong những thế kỉ X đến XV. Thủ công nghiệp đã tách ra thành một nghề độc lập và mang tính chuyên môn hóa cao .
Đáp án cần chọn là : D

Câu 5: Vì sao lòng yêu nước, tự hào dân tộc trở thành đề tài chính trong các tác phẩm văn học Đại Việt từ thế kỉ XI đến XV?

A. Do Đại Việt liên tục phải đấu tranh chống ngoại xâm và giành thắng lợi

B. Do ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo

Xem thêm: Hôi Chân Nên Và Không Nên Ăn Gì

C. Do Đại Việt là vương quốc hùng mạnh nhất Khu vực Đông Nam Á
D. Do ảnh hưởng tác động của tư tưởng đại Hán

Lời giải:

Trong thế kỉ XI-XV, Đại Việt liên tục phải đương đầu với những cuộc cuộc chiến tranh xâm lược từ những thế lực phong kiến phương Bắc như quân Tống, quân Mông – Nguyên, quân Minh. Chỉ trừ sự thất bại của nhà Hồ trong cuộc kháng chiến chống quân Minh ( 1407 ), còn lại những cuộc đấu tranh đều giành thắng lợi
=> Các tác phẩm văn học thời kì này tập trung chuyên sâu phản ánh lòng yêu nước, niềm tin tự hào dân tộc bản địa, ý chí quật cường đấu tranh chống ngoại xâm, bảo vệ độc lập dân tộc bản địa
Đáp án cần chọn là : A

Câu 6: Thành phần quan lại thời Lê sơ có điểm gì khác so với thời Lý- Trần?

A. Có nguồn gốc từ những nho sĩ tri thức đỗ đạt .
B. Chủ yếu là quý tộc, vương hầu .
C. Chủ yếu thống qua tiến cử và bảo cử .
D. Có nhiều quyền hạn về kinh tế tài chính và chính trị .

Lời giải:

Điểm khác nhau giữa thành phần quan lại thời Lê sơ vàthời Lý – Trần:

– Thời Lý – Trần: Chủ yếu là quý tộc, vương hầu

– Thời Lê sơ: Các nho sĩ trí thức đỗ đạt, có học vị thuộc các tầng lớp xã hội khác nhau. Không còn tầng lớp quý tộc thời Trần

Đáp án cần chọn là : A

Câu 7: Để khuyến khích sản xuất nông nghiệp phát triển, nhà Lê sơ đã ban hành chính sách gì về ruộng đất?

A. Chính sách Nam tiến
B. Chính sách quân điền
C. Chính sách lộc điền
D. Chinh sách bình lệ

Lời giải:

Để tăng trưởng nông nghiệp, nhà Lê đã định lại chủ trương chia ruộng đất công làng xã cho nông dân, gọi là phép quân điền .
Đáp án cần chọn là : B

Chú ý

Phép quân điền được Lê Lợi phát hành vào năm 1429 và hoàn thành xong vào thời vua Lê Thánh Tông ; bộ “ Luật quân điền ” được chép trong Thiên Nam dư hạ tập năm 1481. Ruộng đất phong được thu hẹp lại, ruộng đất công xã trực tiếp đến tay người dân được lan rộng ra thêm .

Câu 8: Tác phẩm nào dưới đây là thành tựu y học tiêu biểu dưới thời Lê sơ?

A. Hồng Đức map .
B. An Nam hình thăng đồ .
C. Lập thành toán pháp .
D. Bản thảo thực vật toát yếu .

Lời giải:

Trong nghành y học thời Lê sơ đạt được thành tựu biểu lộ qua tác phẩm : Bản thảo thực vật toát yếu .
Đáp án cần chọn là : D

Chú ý

– Đáp án A, B: thuộc lĩnh vực địa lí.

– Đáp án C: thuộc lĩnh vực toán học

Câu 9: Tôn giáo nào được xem là quốc giáo của Đại Việt thời Lý – Trần?

A. Phật giáo
B. Đạo giáo
C. Nho giáo
D. Kitô giáo

Lời giải:

Thời Lý – Trần, quốc giáo của Đại Việt là Phật giáo .
Đáp án cần chọn là : A

Câu 10: Vị trí của Nho giáo thời Lê sơ có gì thay đổi so với giai đoạn trước?

A. Chiếm vị trí duy nhất .
B. Bổ trợ cho Phật giáo .
C. Đóng vai trò thứ yếu .
D. Không còn chỗ đứng trong đời sống văn hóa truyền thống .

Lời giải:

Thời Lê sơ, Phật giáo không còn tăng trưởng và chiếm địa vị thống trị trên nghành tư tưởng như thời Lý – Trần, nhưng Nho giáo lại chiếm địa vị duy nhất, chi phối so với nghành nghề dịch vụ văn hoá, tư tưởng .
Đáp án cần chọn là : A

Chú ý

Nho giáo không phải là một tôn giáo mà là một hệ tư tưởng

Câu 11: Nội dung nào sau đây không phản ánh được sự hoàn thiện của bộ máy nhà nước thời Lê Thánh Tông so với thời Lý – Trần?

Xem Thêm Hành trình vạn lý độc hành xuyên nước Mỹ của CEO 'siêu lì' từng bỏ ngang đại học để khởi nghiệp

A. Vua trực tiếp nắm mọi quyền hành cà quản lý và điều hành việc làm .
B. Đưa chính sách thi thử vào nền nếp .
C. Bãi bỏ những chức vụ hạng sang nhất .
D. Chia cả nước thành 15 đạo thừa tuyên .

Lời giải:

Bộ máy nhà nước thời vua Lê Thánh Tông có tổ chức triển khai hoàn hảo, ngặt nghèo hơn cỗ máy nhà nước thời Lý – Trần ở những điểm sau :

– Trung ương

+ Bãi bỏ những chức vụ hạng sang như tướng quốc, đại tổng quản, đại hành khiển. Vua trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả chức Tổng chỉ huy quân đội .
+ Ở triều đình có 6 bộ và những cơ quan trình độ. 6 bộ là : Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công, đứng đầu mỗi bộ là Thượng thư ; những cơ quan trình độ gồm Hàn lâm viện, Quốc sử viện, Ngự sử đài .

– Các đơn vị hành chính: Thời vua Lê Thánh Tông, chia cả nước thành 13 đạo thừa tuyên, đứng đầu mỗi đạo là 3 ti phụ trách 3 mặt khác nhau (đô ti, thừa ti và hiến ti). Dưới đạo thừa tuyên là phủ, châu, huyện, xã.

– Cách đào tạo, tuyển chọn bổ dụng quan lại:

+ Đẩy mạnh và lan rộng ra giáo dục : mở thêm những trường học, nới rộng những đối tượng người dùng được đi học, …
+ Đưa chính sách thi tuyển vào nề nếp, có mạng lưới hệ thống để giảng dạy và tuyển chọn quan lại : thi Hương ở những đạo, thi Hội, thi Đình ở kinh đô. Tổ chức nhiều kì thi hơn thì số lượng những tri thức cử nhân, tiến sỹ, trạng nguyên cũng nhiều hơn .
=> Loại trừ đáp án : D
Đáp án cần chọn là : D

Câu 12: Nội dung nào sau đây phản ánh không chính xác đặc điểm của luật pháp Đại Việt trong thế kỉ XI-XV?

A. Hướng tới bảo vệ quyền hạn triều đình, bảo vệ chế độ quân chủ
B. Đều có một số ít điều luật khuyến khích nông nghiệp tăng trưởng, không thay đổi xã hội .
C. Có 1 số ít điều luật bảo vệ cho những thành phần dễ bị tổn thương trong xã hội
D. Mang tính giai cấp và quý phái .

Lời giải:

Đặc điểm của luật pháp Đại Việt thế kỉ XI-XV là

– Về thực chất đều mang tính giai cấp và đẳng cấp và sang trọng .
– Mục đích hầu hết là để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của giai cấp thống trị, trước hết là độc quyền đặc lợi của vua, triều đình, của những quan lại hạng sang, củng cố chế độ quân chủ TW tập quyền .
– Đều có 1 số ít điều luật khuyến khích nông nghiệp tăng trưởng, không thay đổi xã hội .

=> Đáp án C: là đặc điểm của riêng bộ luật Hồng Đức thời Lê sơ

Đáp án cần chọn là : C

Câu 13: Vị trạng nguyên nào của Việt Nam nổi tiếng với bài toán cân voi của sứ thần Trung Quốc?

A. Lê Quý Đôn
B. Mạc Đĩnh Chi
C. Lương Thế Vinh
D. Nguyễn Bỉnh Khiêm

Lời giải:

Một lần, đoàn sứ bộ nhà Minh sang nước ta. Vua Lê Thánh Tông cử trạng nguyên Lương Thế Vinh nghênh tiếp. Trưởng đoàn sứ Minh vốn nghe tiếng trạng nguyên Việt chẳng những nổi tiếng văn chương, mà còn có tri thức uyên bác về khoa học, bèn hỏi :
– Có phải ông là người làm sách “ Đại thành toán pháp ” ?
Lương Thế Vinh tỏ vẻ nhã nhặn, đáp :
– Vâng, đúng vậy !
Nhân lúc đó có con voi đang kéo gỗ dưới sông lên, sứ Tàu bèn thách :
– Vậy quan trạng hoàn toàn có thể cân xem con voi kia nặng bao nhiêu được không ?
– Được ạ !
Dứt lời, Lương Thế Vinh lấy chiếc cân, xăm xăm đi ra phía sông để cân voi .
Sứ Tàu phì cười, nói :
– Xem chiếc cân quan trạng chỉ đủ cân được cái đuôi voi thôi ! ”
– Thì chia nhỏ voi ra nhiều phần để cân .
Lương Thế Vinh vấn đáp, tỉnh khô .
Vị chánh sứ Tàu lại châm chọc :
– Ông định mổ thịt voi chắc ? Nhớ phần tôi miếng gan nhé !

Lương Thế Vinh không trả lời. Ông sai lính dắt voi xuống chiếc thuyền bỏ không buộc lên bờ. Voi nặng, thuyền đắm sâu xuống nước. Ông lại sai đánh dấu mép nước bên mạn thuyền, rồi dắt voi lên. Đoạn ông ra lệnh cho quân lính khuân đá bỏ vào thuyền, cho đến khi thuyền đắm ngang mực nước đã đánh dấu thì thôi. Thế rồi trạng cho bắc cân cân hết số đá trong thuyền và bảo với sứ Minh:

Xem thêm: 3 cách khôi phục lại lịch sử duyệt Web của Chrome cực kì hay

– Đây, con voi ông chỉ, nặng chừng này cân !
Đáp án cần chọn là : C

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức

Lịch Sử 7 Bài 21: Ôn tập chương 4