Xây dựng ma trận đề kiểm tra

Đánh giá kết quả học tập của học sinh cần sử dụng phối hợp nhiều công cụ, phương pháp và hình thức khác nhau. Đề kiểm tra là một trong những công cụ được dùng khá phổ biến để đánh giá kết quả học tập của học sinh.

Để biên soạn đề kiểm tra cần thực hiện theo quy trình sau: 
 

Bước 1. Xác định mục tiêu của đề kiểm tra

Đề kiểm tra là một công cụ dùng để nhìn nhận tác dụng học tập của học viên sau khi học xong một chủ đề, một chương, một học kì, một lớp hay một cấp học nên người biên soạn đề kiểm tra cần địa thế căn cứ vào mục tiêu nhu yếu đơn cử của việc kiểm tra, địa thế căn cứ chuẩn kỹ năng và kiến thức kĩ năng của chương trình và trong thực tiễn học tập của học viên để kiến thiết xây dựng mục tiêu của đề kiểm tra cho tương thích .

Bước 2. Xác định hình thức đề kiểm tra

Đề kiểm tra (viết) có các hình thức sau:

1 ) Đề kiểm tra tự luận ;2 ) Đề kiểm tra trắc nghiệm khách quan ;3 ) Đề kiểm tra phối hợp cả hai hình thức trên : có cả câu hỏi dạng tự luận và câu hỏi dạng trắc nghiệm khách quan .Mỗi hình thức đều có ưu điểm và hạn chế riêng nên cần phối hợp một cách hài hòa và hợp lý những hình thức sao cho tương thích với nội dung kiểm tra và đặc trưng môn học để nâng cao hiệu suất cao, tạo điều kiện kèm theo để nhìn nhận tác dụng học tập của học viên đúng chuẩn hơn .Nếu đề kiểm tra phối hợp hai hình thức thì nên có nhiều phiên bản đề khác nhau hoặc cho học viên làm bài kiểm tra phần trắc nghiệm khách quan độc lập với việc làm bài kiểm tra phần tự luận : làm phần trắc nghiệm khách quan trước, thu bài rồi mới cho học viên làm phần tự luận .

Bước 3. Thiết lập ma trận đề kiểm tra (bảng mô tả tiêu chí của đề kiểm tra)

Lập một bảng có hai chiều, một chiều là nội dung hay mạch kỹ năng và kiến thức, kĩ năng chính cần nhìn nhận, một chiều là những Lever nhận thức của học viên theo những Lever : nhận ra, thông hiểu và vận dụng ( gồm có vận dụng ở Lever thấp và vận dụng ở Lever cao ) .Trong mỗi ô là chuẩn kỹ năng và kiến thức kĩ năng chương trình cần nhìn nhận, tỉ lệ % số điểm, số lượng câu hỏi và tổng số điểm của những câu hỏi .Số lượng câu hỏi của từng ô nhờ vào vào mức độ quan trọng của mỗi chuẩn cần nhìn nhận, lượng thời hạn làm bài kiểm tra và trọng số điểm lao lý cho từng mạch kỹ năng và kiến thức, từng Lever nhận thức .

Khung ma trận đề kiểm tra : Dùng cho loại đề kiểm tra TL hoặc TNKQ

Khung ma trận đề kiểm tra : Dùng cho loại đề kiểm tra phối hợp TL và TNKQ

Các bước cơ bản thiết lập ma trận đề kiểm tra: (minh họa tại phụ lục)

B1. Liệt kê tên những chủ đề ( nội dung, chương … ) cần kiểm tra ;B2. Viết những chuẩn cần nhìn nhận so với mỗi Lever tư duy ;B3. Quyết định phân phối tỉ lệ % tổng điểm cho mỗi chủ đề ( nội dung, chương … ) ;B4. Quyết định tổng số điểm của bài kiểm tra ;B5. Tính số điểm cho mỗi chủ đề ( nội dung, chương … ) tương ứng với tỉ lệ % ;B6. Tính tỉ lệ %, số điểm và quyết định hành động số câu hỏi cho mỗi chuẩn tương ứng ;B7. Tính tổng số điểm và tổng số câu hỏi cho mỗi cột ;B8. Tính tỉ lệ % tổng số điểm phân phối cho mỗi cột ;B9. Đánh giá lại ma trận và chỉnh sửa nếu thấy thiết yếu .

Cần chú ý quan tâm :

– Khi viết các chuẩn cần đánh giá đối với mỗi cấp độ tư duy:

+ Chuẩn được chọn để nhìn nhận là chuẩn có vai trò quan trọng trong chương trình môn học. Đó là chuẩn có thời lượng pháp luật trong phân phối chương trình nhiều và làm cơ sở để hiểu được những chuẩn khác .+ Mỗi một chủ đề ( nội dung, chương … ) nên có những chuẩn đại diện thay mặt được chọn để nhìn nhận .+ Số lượng chuẩn cần nhìn nhận ở mỗi chủ đề ( nội dung, chương … ) tương ứng với thời lượng pháp luật trong phân phối chương trình dành cho chủ đề ( nội dung, chương … ) đó. Nên để số lượng những chuẩn kĩ năng và chuẩn yên cầu mức độ tư duy cao ( vận dụng ) nhiều hơn .

– Quyết định tỉ lệ % tổng điểm phân phối cho mỗi chủ đề (nội dung, chương…):

Căn cứ vào mục tiêu của đề kiểm tra, địa thế căn cứ vào mức độ quan trọng của mỗi chủ đề ( nội dung, chương … ) trong chương trình và thời lượng lao lý trong phân phối chương trình để phân phối tỉ lệ % tổng điểm cho từng chủ đề .

– Tính số điểm và quyết định số câu hỏi cho mỗi chuẩn tương ứng

Căn cứ vào mục tiêu của đề kiểm tra để phân phối tỉ lệ % số điểm cho mỗi chuẩn cần nhìn nhận, ở mỗi chủ đề, theo hàng. Giữa ba Lever : nhận ra, thông hiểu, vận dụng theo thứ tự nên theo tỉ lệ tương thích với chủ đề, nội dung và trình độ, năng lượng của học viên .+ Căn cứ vào số điểm đã xác lập ở B5 để quyết định hành động số điểm và câu hỏi tương ứng, trong đó mỗi câu hỏi dạng TNKQ phải có số điểm bằng nhau .+ Nếu đề kiểm tra tích hợp cả hai hình thức trắc nghiệm khách quan và tự luận thì cần xác lập tỉ lệ % tổng số điểm của mỗi một hình thức sao cho thích hợp .

Bước 4. Biên soạn câu hỏi theo ma trận

Việc biên soạn câu hỏi theo ma trận cần bảo vệ nguyên tắc : loại câu hỏi, số câu hỏi và nội dung câu hỏi do ma trận đề lao lý, mỗi câu hỏi TNKQ chỉ kiểm tra một chuẩn hoặc một yếu tố, khái niệm .

Để các câu hỏi biên soạn đạt chất lượng tốt, cần biên soạn câu hỏi thoả mãn các yêu cầu sau: (ở đây trình bày 2 loại câu hỏi thường dùng nhiều trong các đề kiểm tra)

a. Các nhu yếu so với câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn

1 ) Câu hỏi phải nhìn nhận những nội dung quan trọng của chương trình ;2 ) Câu hỏi phải tương thích với những tiêu chuẩn ra đề kiểm tra về mặt trình diễn và số điểm tương ứng ;3 ) Câu dẫn phải đặt ra câu hỏi trực tiếp hoặc một yếu tố đơn cử ;

4) Không nên trích dẫn nguyên văn những câu có sẵn trong sách giáo khoa;

5 ) Từ ngữ, cấu trúc của câu hỏi phải rõ ràng và dễ hiểu so với mọi học viên ;6 ) Mỗi giải pháp nhiễu phải hài hòa và hợp lý so với những học viên không nắm vững kỹ năng và kiến thức ;7 ) Mỗi giải pháp sai nên thiết kế xây dựng dựa trên những lỗi hay nhận thức rơi lệch của học viên ;8 ) Đáp án đúng của câu hỏi này phải độc lập với đáp án đúng của những câu hỏi khác trong bài kiểm tra ;9 ) Phần lựa chọn phải thống nhất và tương thích với nội dung của câu dẫn ;10 ) Mỗi câu hỏi chỉ có một đáp án đúng, đúng mực nhất ;

11) Không đưa ra phương án “Tất cả các đáp án trên đều đúng” hoặc “không có phương án nào đúng”.

b. Các nhu yếu so với câu hỏi tự luận

1 ) Câu hỏi phải nhìn nhận nội dung quan trọng của chương trình ;2 ) Câu hỏi phải tương thích với những tiêu chuẩn ra đề kiểm tra về mặt trình diễn và số điểm tương ứng ;3 ) Câu hỏi nhu yếu học viên phải vận dụng kỹ năng và kiến thức vào những trường hợp mới ;4 ) Câu hỏi biểu lộ rõ nội dung và Lever tư duy cần đo ;5 ) Nội dung câu hỏi đặt ra một nhu yếu và những hướng dẫn đơn cử về cách triển khai nhu yếu đó ;6 ) Yêu cầu của thắc mắc tương thích với trình độ và nhận thức của học viên ;7 ) Yêu cầu học viên phải hiểu nhiều hơn là ghi nhớ những khái niệm, thông tin ;8 ) Ngôn ngữ sử dụng trong câu hỏi phải truyền tải được hết những nhu yếu của cán bộ ra đề đến học viên ;

9) Câu hỏi nên gợi ý về: Độ dài của bài luận; Thời gian để viết bài luận; Các tiêu chí cần đạt.

10 ) Nếu câu hỏi nhu yếu học viên nêu quan điểm và chứng tỏ cho quan điểm của mình, câu hỏi cần nêu rõ : bài làm của học viên sẽ được nhìn nhận dựa trên những lập luận logic mà học viên đó đưa ra để chứng tỏ và bảo vệ quan điểm của mình chứ không chỉ đơn thuần là nêu quan điểm đó .

Bước 5. Xây dựng hướng dẫn chấm ( đáp án ) và thang điểm

Việc thiết kế xây dựng hướng dẫn chấm ( đáp án ) và thang điểm so với bài kiểm tra cần bảo vệ những nhu yếu :Nội dung : khoa học và đúng mực. Cách trình diễn : đơn cử, chi tiết cụ thể nhưng ngắn gọn và dễ hiểu, tương thích với ma trận đề kiểm tra .Cần hướng tới kiến thiết xây dựng bản miêu tả những mức độ đạt được để học viên hoàn toàn có thể tự nhìn nhận được bài làm của mình ( kĩ thuật Rubric ) .

Cách tính điểm

a. Đề kiểm tra trắc nghiệm khách quan

Cách 1: Lấy điểm toàn bài là 10 điểm và chia đều cho tổng số câu hỏi.

Ví dụ: Nếu đề kiểm tra có 40 câu hỏi thì mỗi câu hỏi được 0,25 điểm.

Cách 2: Tổng số điểm của đề kiểm tra bằng tổng số câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng được 1 điểm, mỗi câu trả lời sai được 0 điểm.

Sau đó qui điểm của học viên về thang điểm 10 theo công thức :Trong đó

• X là số điểm đạt được của HS;

• Xmax là tổng số điểm của đề.

Ví dụ: Nếu đề kiểm tra có 40 câu hỏi, mỗi câu trả lời đúng được 1 điểm, một học sinh làm được 32 điểm thì qui về thang điểm 10 là: điểm.

b. Đề kiểm tra phối hợp hình thức tự luận và trắc nghiệm khách quan

Cách 1: Điểm toàn bài là 10 điểm. Phân phối điểm cho mỗi phần TL, TNKQ theo nguyên tắc: số điểm mỗi phần tỉ lệ thuận với thời gian dự kiến học sinh hoàn thành từng phần và mỗi câu TNKQ có số điểm bằng nhau.

Ví dụ: Nếu đề dành 30% thời gian cho TNKQ và 70% thời gian dành cho TL thì điểm cho từng phần lần lượt là 3 điểm và 7 điểm. Nếu có 12 câu TNKQ thì mỗi câu trả lời đúng sẽ được điểm.

Cách 2: Điểm toàn bài bằng tổng điểm của hai phần. Phân phối điểm cho mỗi phần theo nguyên tắc: số điểm mỗi phần tỉ lệ thuận với thời gian dự kiến học sinh hoàn thành từng phần và mỗi câu TNKQ trả lời đúng được 1 điểm, sai được 0 điểm.

Khi đó cho điểm của phần TNKQ trước rồi tính điểm của phần TL theo công thức sau :Trong đó

• XTN là điểm của phần TNKQ;

• XTL là điểm của phần TL;

• TTL là số thời gian dành cho việc trả lời phần TL.

• TTN là số thời gian dành cho việc trả lời phần TNKQ.

Chuyển đổi điểm của học viên về thang điểm 10 theo công thức :Trong đó

• X là số điểm đạt được của HS;

• Xmax là tổng số điểm của đề.

Ví dụ: Nếu ma trận đề dành 40% thời gian cho TNKQ và 60% thời gian dành cho TL và có 12 câu TNKQ thì điểm của phần TNKQ là 12; điểm của phần tự luận là: . Điểm của toàn bài là: 12 + 18 = 30. Nếu một học sinh đạt được 27 điểm thì qui về thang điểm 10 là: điểm.

c. Đề kiểm tra tự luận

Cách tính điểm tuân thủ chặt chẽ các bước từ B3 đến B7 phần Thiết lập ma trận đề kiểm tra, khuyến khích giáo viên sử dụng kĩ thuật Rubric trong việc tính điểm và chấm bài tự luận (tham khảo các tài liệu về đánh giá kết quả học tập của học sinh).

Bước 6. Xem xét lại việc biên soạn đề kiểm tra

Sau khi biên soạn xong đề kiểm tra cần xem xét lại việc biên soạn đề kiểm tra, gồm những bước sau :1 ) Đối chiếu từng câu hỏi với hướng dẫn chấm và thang điểm, phát hiện những sai sót hoặc thiếu đúng chuẩn của đề và đáp án. Sửa những từ ngữ, nội dung nếu thấy thiết yếu để bảo vệ tính khoa học và đúng mực .

2) Đối chiếu từng câu hỏi với ma trận đề, xem xét câu hỏi có phù hợp với chuẩn cần đánh giá không? Có phù hợp với cấp độ nhận thức cần đánh giá không? Số điểm có thích hợp không? Thời gian dự kiến có phù hợp không? (giáo viên tự làm bài kiểm tra, thời gian làm bài của giáo viên bằng khoảng 70% thời gian dự kiến cho học sinh làm bài là phù hợp).

3) Thử đề kiểm tra để tiếp tục điều chỉnh đề cho phù hợp với mục tiêu, chuẩn chương trình và đối tượng học sinh (nếu có điều kiện, hiện nay đã có một số phần mềm hỗ trợ cho việc này, giáo viên có thể tham khảo).

4 ) Hoàn thiện đề, hướng dẫn chấm và thang điểm .

Nguồn

• * Công văn số 8773 / BGDĐT-GDTrH ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ GDĐT
• Thư viện Khoa học VLOS

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức